باستانی پاریزی
محمدابراهیم باستانی پاریزی، استاد تاریخ در دانشگاه تهران ، و یکی از تاریخدانان و نویسندگان برجسته و شاعر و موسیقیپژوه ایران است.
زندگی
محمد ابراهیم باستانی پاریزی در سوم دیماه ۱۳۰۴ در کوهستان پاریز متولد شده است. وی تا پایان تحصیلات ششم ابتدایی در پاریز تحصیل کرد و در عین حال از محضر پدر خود مرحوم حاج آخوند پاریزی هم بهره میبرد.
پس از پایان تحصیلات ابتدایی و دو سال ترک تحصیل اجباری، در سال 1320 تحصیلات خود را در دانشسرای مقدماتی کرمان ادامه داد و پس از اخذ دیپلم در سال 1325 برای ادامهی تحصیل به تهران آمد و در سال 1326 در دانشگاه تهران در رشتهی تاریخ تحصیلات خود را پی گرفت.
در ۱۳۳۰ از دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد و برای انجام تعهد دبیری به کرمان بازگشت. در همین ایام با همسرش شادروان حبیبه حایری ازدواج کرد و تا سال ۱۳۳۷ خورشیدی که در آزمون دکتری تاریخ پذیرفته شد، در کرمان ماند.
باستانی پاریزی دورهی دکترای تاریخ را هم در دانشگاه تهران گذراند و با ارئهی پایاننامهای در بارهی ابن اثیر دانشنامهی دکترای خود را دریافت کرد.
وی کار خود را در دانشگاه تهران از سال 1338 با مدیریت مجله داخلی دانشکده ادبیات شروع کرد و تا اکنون که مدتهاست استاد تماموقت آن دانشگاه است، رابطهی تنگاتنگی با این دانشگاه داشته است.
وی یک پسر به نام حمید و یک دختر به نام حمیده دارد و در حال حاضر تابستانها را نزد دخترش در تورنتو و زمستانها را نزد پسرش در تهران سپری میکند.
فعالیتهای فرهنگی
شوق نویسندگی وی در دوران کودکی و نوجوانی در پاریز و با خواندن نشریاتی مانند حبل المتین، آینده و مهر برانگیخته شد. باستانی، اولین نوشتههای خود را در سالهای ترک تحصیل اجباری (1318 و 1319) در قالب روزنامهای به نام باستان و مجلهای به نام ندای پاریز نوشت، که خود در پاریز منتشر میکرد و دو یا سه مشترک داشت.
اولین نوشتهی او در جراید آن زمان، مقالهای بود با عنوان «تقصیر با مردان است نه زنان» که در سال 1321 در مجلهی بیداری کرمان چاپ شد. پس از آن به عنوان نویسنده یا مترجم از زبانهای عربی و فرانسه مقالات بیشماری در روزنامهها و مجلاتی مانند کیهان، اطلاعات، خواندنیها، یغما، راهنمایکتاب، آینده، کلک و بخارا چاپ کرده است.
اولین کتاب باستانی پاریزی پیغمبر دزدان نام دارد که شرح نامههای طنزگونهی شیخ محمدحسن زیدآبادی است و برای اولین بار در سال 1324 در کرمان چاپ شده است. این کتاب تا کنون به چاپ شانزدهم رسیده است. وی تا کنون بیش از شصت عنوان کتاب تالیف (و بعضا ترجمه) کرده است. کتابهای باستانی پاریزی برخی بصورت مجموعهی برگزیدهای از مقالات ویاند که بصورت کتاب جمعآوری شده است و برخی از ابتدا به عنوان کتاب نوشته شدهاند.
از میان نوشتههای او، هفت کتاب با عنوان «سبعهی ثمانیه» متمایز است که همگی در نام خود عدد هفت را دارند، مانند خاتون هفت قلعه، آسیای هفت سنگ و ... بعدا کتاب هشتمی با عنوان هشتالهفت به این مجموعهی هفتتایی اضافه شده است.
بجز کتب و مقالات، باستانی پاریزی شعر هم میگوید و اولین شعر خود را در کودکی در روستای پاریز و در آرزوی باران سروده است. منتخبی از شعرهای خود را در سال 1327 در کتابی به نام «یادبود من» به چاپ رسانده است. از جمله یکی از غزلهایش با مطلع «یاد آن شب که صبا بر سر ما گل میریخت» توسط مرحوم بنان در یادبود مرحوم صبا خوانده شده است.
سبک نگارش
بر خلاف عمده کتابهای تاریخی که نثری سرد و سنگین دارند، بیشتر نوشتههای تاریخی باستانی پاریزی پر از داستانها و ضربالمثلها و حکایات و اشعاری است که خواندن متن را برای خواننده آسانتر و لذتبخشتر میکند.
به علاوه کتابهای باستانی پاریزی معمولاً پاورقیهای بسیار مفصلی دارند که گاهی از خود متن هم مفصلتر است.[۱]
جرج موس
جُرج لقمان موس (در انگلیسی: George Mosse) مورخ مشهور چپگرای آمریکایی با تبار آلمانی بود که به خاطر تالیفاتاش در رابطه با تاریخ فاشیسم و نازیسم بخصوص در رابطه با تحقیقات و کتابهای متعددش در زمینه آلمان نازی شناخته میشود.
وی سالها از اساتید و عضو هیئت علمی دانشگاه اوهایو، دانشگاه ویسکانیسن و دانشگاه عبری اورشلیم در کشور اسرائیل بود.