دکتر محمد مصدق ملقب به مصدق السلطنه رجل سیاسی ایران، پسر میرزا هدایت در سال 1261 متولد شد. پدرش میرزا هدایت الله وزیر دفتر استیفاء دوران ناصری و از مردان تجدد طلب و پیرو امیرکبیر و از معاریف شهرستان آشتیان و مادرش ملک تاج خانم نجم السلطنه بنیانگذار بیمارستان نجمیه دختر فیروز میرزا پسر عباس میرزا ولیعهد فرزند فتحعلی شاه قاجار است. تحصیلات مقدماتی را در تهران به انجام رساند و در سال 1278 ه.ش برای تحصیلات عالیه به پاریس عزیمت کرد و بعد از اتمام دوره مدرسه علوم سیاسی پاریس به دانشگاه نوشاتل سوئیس وارد شد و در 1293 به اخذ درجه دکتری در حقوق نایل گردید و بعد به ایران بازگشت چون مخالف قرارداد 1919 ( 1298 ه.ش) ایران و انگلیس بود در بهار 1298 به سوئیس بازگشت و قصد داشت در آنجا مشغول کار شود که کابینه مشیرالدوله برای تصدی وزارت دادگستری از وی دعوت کرد. در حین مراجعت به ایران از راه هندوستان و بندر بوشهر در پاییز سال 1299 به حکومت فارس منصوب شد. با این همه در اسفند همان سال، از شناسایی کودتای سیدضیاءالدین طباطبایی امتناع ورزید پس از سقوط سید ضیاءالدین در سال 1300 به وزارت منصوب شد و به اصلاحات در این وزارتخانه پرداخت. در سال 1301 حکومت آذربایجان یافت و بعد از چندی به علت عدم موافقت دولت مرکزی با نظریات او، از این سمت استعفا داد در سال 1302 وزیر امور خارجه شد.
در 1303 در دوره پنجم قانونگذاری به نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای ملی انتخاب گردید. در این دوره با واگذاری سلطنت به سردار سپه مخالفت ورزید. در دوره ششم مجددا به وکالت مجلس از طرف مردم تهران انتخاب شد و با تشکیل مجلس موسسان مخالفت کرد و پس از اتمام این دوره چون دولت در انتخابات مجلس دخالت کرد از سیاست کناره گرفت و در قریه احمدآباد در غرب تهران اقامت گزید.با این که از سیاست به کلی به کنار بود در چهارم تیر ماه 1391 به وسیله شهربانی تهران توقیف شد و به بیرجند اعزام گردید و تا آذرماه همان سال در زندان عمومی آن شهر محبوس بود. سپس مجددا به احمد آباد تبعید شد.پس از وقایع شهریور 1320 در دروه چهاردهم ( 1322) و شانزدهم ( 1329) بار دیگر از طرف مردم تهران به وکالت مجلس شورای ملی انتخاب شد.
در این دوره برای استیفای حق ملت ایران از شرکت نفت ایران و انگلیسی و دولت انگلستان جبهه ملی را تشکیل داد و به مبارزه پرداخت و در بیست و نهم استفند 1329 قانون ملی شدن صنعت نفت را از تصویب مجلس شورای ملی و سنا گذراند و در اردیبهشت 1330 برای اجرای این قانون و خلع ید از شرکت نفت سابق، نخست وزیری ایران را قبول کرد. در تیرماه 1331 با این که مجلس جدید به نخست وزیری او رای تمایل داده بود، به سبب اختلاف نظر با محمد رشا پهلوی ( شاه وقت ) برای تصدی وزارت دفاع ملی، از تشکیل دولت جدید استنکاف کرد و شاه قوام السلطنه را به نخست وزیری منصوب کرد. ولی ملت با قیام سی تیر مجددا او را به نخست وزیری برگزید.در بیست و هشتم مرداد 1332 با کودتای عوامل دربار و سیا ( C.I.A ) همراه عده ای از همکاران خود دستگیر و زندانی شد. در پاییز همان سال در دادگاه های نظامی با وجود دفاعیات مشروح به 3 سال زندان مجرد محکوم گردید.