عبید زاکانی
عبید زاکانی از خاندان زاکنیان قزوین بوده و بهمین سبب به «زاکانی» اشتهار داشته و در شعر «عبید» تخلص میکرده است. مدتی از عمر او در خدمات دیوانی و چندی در سیاحت و سفر گذشته و بسال 772 هجری
(=1370میلادی) وفات یافته است.
وی در اسلوب انشاء و در سبک ظاهری اشعار خود بیشتر متتبع روش سعدی بوده و اهمیت او خصوصاً در داشتن روش انتقادی و بیان مفاسد اجتماع با زبانی شیرین و بطریق هزل و شوخی در آثار منظوم و منثورست. عبید بیشتر از هر کسی وضع نا مطلوب اخلاقی و اجتماعی عهد خویش را شناخته و محیطی را که تحت تأثیر استیلای تاتار ، وجور حکام و اعمال مغول و آشوب و فتنه و قتل و غازرت و ناپایداری اوضاع و جهل و نادانی غالب زمامداران و غلبه مشتی غارتگر فاسد و نادان بوجود آمده بود ، مجسم ساخته است.
کلیاد عبید زاکانی شامل منظومها و رساله های منثور اوست. در میان این آثار مقداری اشعار جدی از قصیدها و غزلها موجودست و از آن گذشته منظومه انتقادی موش و گربه . و مثنوی عشاق نامه ، ورساله های اخلاق الاشراف ، ده فصل . دلگشا و صدپند را باید از آثار خوب او شمرد.
درباره حوال و آثار اورجوع شود به: مقدمه کلیات عبیدزاکانی بتصحیح و اهتمام مرحوم عبالس اقبال چاپ 1321 – تاریخ مفصل ایران ، مرحوم اقبال ،