دانلود مقاله بررسی موقعیت تجاری در استان فارس

استان فارس در جنوب ایران بین مدارهای 27 درجه و 2 دقیقه تا 31 درجه و 42 دقیقه و 50 درجه و 42 دقیقه تا 55 درجه و 36 دقیقه طول شرقی نصف النهار مبدأ واقع شده است.
این استان از شمال به اصفهان و یزد ، از غرب به استانهای بوشهر و کهکیلویه و بویر احمد ، از جنوب به استان هرمزگان و از شرق به استان کرمان محدود است ، وسعت آن در حدود 8/121120 کیلومتر مربع و تقریبا رقمی معادل 5/7 درصد از مساحت کل کشور را در بر می گیرد .
بر اساس آخرین تقسیمات کشوری در سال 1379 استان فارس دارای 19 شهرستان ، 57 شهر ، 62 بخش 184 دهستان و 4378 روستای مسکونی می باشد .
میزان بارندگی متوسط سالانه در استان فارس از 100 میلی متر تا 400 میلی متر متغیر است و از نظر آب و هوائی جزء نادرترین مناطق کشور است که در هر زمان می توان به نسبت آب و هوای چهار فصل را در آن مشاهده کرد . بیشترین دما در شهرستانهای لار و لامرد با 45 درجه سانتی گراد و کم ترین دما در شهرستانهای آباده و اقلید با 10 درجه سانتی گراد زیر صفر و دمای هوا در مرکز استان ( شیراز ) بطور میانگین 18 درجه سانتی گراد می باشد .
از رودخانه ها و دریاچه های مهم استان می توان رودخانه کر ، فهلیان ، شاپور ، جره ، قره آغاج ، رودبال و مزایجان و دریاچه های بختگان ، پریشان ( فامور ) طشک ( نرگس ) مهارلو ، کافتر و برم شور رانام برد .
استان فارس بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1375 در حدود 3/6 درصد از جمعیت کشور را در خود جای داده است که این میزان برابر با 3817036 نفر می باشند .
جمعیت فعال استان در سال 1375 برابر 993 هزار نفر و نرخ رشد استان 7/89 درصد بوده که در مقایسه با نرخ اشتغال 9/90 درصدی کشور کمتر می باشد . به عبارت دیگر نرخ بیکاری در استان فارس 8 % درصد بیشتر از نرخ بیکاری در کشور در سال 1375 بوده است ولی با توجه به نتایچ آمارگیری در سال 1378 نرخ بیکاری در استان به رقم 67/12 درصد رسیده است که در مقایسه با نرخ 5/13 درصدی بیکاری در کشور کمتر بوده است .
از کل 891 هزار نفر شاغلین استان در سال 1375 حدود 5/56 درصد ( 778 هزار نفر ) در نقاط شهری و 5/43 درصد ( 388 هزار نفر ) در مناطق روستائی مشغول بکار بوده اند .
شاغلین در بخش خدمات به کل شاغلین استان در سال 1375 برابر با 5/47 درصد بوده است و این نسبت برای نقاط شهری استان 2/64 درصد بوده است . بنابراین سهم بخش خدمات در اشتغال جمعیت فعال استان بیش از سایر بخشها بوده است .
جدول زیر حجم تحول و نرخ رشد جمعیت استان در مقایسه با جمعیت کل کشور تا سال 1385 را نشان می دهد .
وضعیت اقتصادی
از سابقه تاریخی مبادلات اقتصادی ایران با سایر کشورهای جهان به ویژه شرق دور بیش از سه هزار سال میگردد.
فارس یا سرزمین پارس که متصل به خلیج فارس می باشد مبداء حرکت کشتی ها به مناطق جنوب شرق آسیا و سواحل آفریقا بوده است .
در فرون 12 و 13 هجری در دوره سلاطین صفویه ، زندیه و قاجاریه ، فارس مرکز مبادلات جنوب بوده است و تأثیرات عمیق فرهنگ ایرانی و اسلامی در مناطقی از هند ، مالزی ، اندونزی در آسیا و زنگبار در آفریقا از طریق ارتباطات تجاری و اقتصادی انجام میگرفت .
اتاق تجارت و بازرگانی فارس با سابقه هشتاد ساله یکی از قدیمی ترین سازمانهای تجاری کشور می باشد و بازرگانان فارس همواره روابط بسیار نزدیکی با تجار کشورهای دیگر داشته اند .
مجموعه عواملی چون اوضاع جغرافیائی منطقه و فراوانی تولید در زمینه های کشاورزی ، دامداری ، پتروشیمی و منابع عظیم گاز ، فرش و صنایع دستی و نزدیکی این منطقه به آبهای گرم خلیج فارس سبب گردیده تا از دیر باز تجارت و دادو ستد در این منطقه رشدی فراوان یافته بطوری که هم اکنون 60 درصد فعالیت استان به فعالتیهای تجاری و خدماتی اختصاص دارد و تجارت و بازرگانی بخش تعیین کننده اقتصاد استان می باشد .
وجود 95 هزار واحد صنفی و چهار هزار بازرگان در حال فعالیت و حجم صادرات سالانه به میزان دویست میلیون دلار گویای مطلب فوق و گردش چرخه بزرگ اقتصادی در استان می باشد.
ترکیب کالاهای صادراتی استان را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد :
 فرش و صنایع دستی حدود 80 درصد
 کالاهای کشاورزی حدود 15 درصد
 کالاهای صنعتی و معدنی و دیگر کالا ها 5 درصد
این اعداد بیانگر نقش و اهمیت هر یک از فعالیتها در صادرات غیر نفتی استان است .
عمده ترین اقلام صادرات استان در حال حاضر عبارتند از صمغ ها و رزین ها ، خشکبار ، میوه جات ، تره بار و سبزی ها ، گیاهان و فرآورده های داروئی ، البسه ، ترشی ها ، فرش دستباف ، کاشی ، سنگ ساختمانی ، کیف و کفش چرمی ، تولیدات واحدهای صنعتی ، صنایع دستی ظریف ، مواد غذائی و ....
در زمینه واردات نیز کالاهایی نظیر آهن الات ، لامپ ، الکترود ، لوازم صنعتی ، پارچه ، چتائی ، موادشیمیائی ، چوب ، کاغذ ، و برخی مواد اولیه کارخانجات تولیدی استان وارد میگردند .
جداول زیر تعداد و میزان کالاهای وارداتی ثبت سفارش شده در استان و همچنین میزان صادرات استان را در سال1380 و 6 ماهه اول سال 81 نشان می دهند .
مقصد کالاهای صادراتی استان بیشتر کشورهای حوزه خلیج فارس ، قطر ، دوبی ، ابوظبی ، شارجه ، عمان ، عربستان و برخی کشورهای اروپائی از جمله ایتالیا ، ترکیه ، آلمان ، کانادا و اسپانیا می باشد .
توضیح اینکه ارزش واقعی صادرات غیر نفتی استان به مراتب بالاتر از عملکرد گمرک شیراز می باشد و مقدار وارزش مبادلاتی که از طریق سایر گمرکات کشور مربوط به استان فارس انجام می شود و همچنین کالاهایی که بصورت قاچاق و یا همراه مسافر از مبادی گمرکی خارج می شود در ارقام فوق منظور نگردیده است .
در استان فارس فعالیتهای بازرگانی داخلی نیز به تبع بازرگانی خارجی از رونق بسیاری برخوردار است و در سه بخش دولتی ، تعاونی وخصوصی انجام می گیرد .
بخش دولتی در زمینه قیمت گذاری کالاها و خدمات ونظارت بر اجرای آن و حمایت از مصرف کنندگان از طریق پرداخت یارانه به برخی کالاهای اساسی عمل می کند.
بخش تعاونی از طریق شرکتهای تعاونی مصرف کارمندی و کارگری و تعاونیهای مصرف محلی و شرکتهای تعاونی تهیه و توزیع صنفی و غیره ... فعالیت می نمایند که تعداد 3515 شرکت تعاونی با 1221429 عضو را در بر می گیرد .
بخش خصوصی که بیشترین نقش را در بازرگانی داخلی استان دارد در قالب 95 هزار واحد صنفی مختلف و بیش از یکهزار و دویست شرکت بازرگانی و خدماتی در سطح استان فعالیت می نمایند .

کشاورزی
کشاورزی به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه استان می باشد و استان فارس یکی از حاصل خیزترین مناطق کشاورزی ایران و از سرزمینهای بسیار مناسب برای کشاورزی به شمار می رود و با دارا بودن 1589100 هکتار اراضی کشاورزی ( 5/12 درصدکل مساحت استان ) از استانهای محوری در بخش کشاورزی است .
محصولاتی مانند گندم ، پنبه ، جو ، برنج ، ذرت ، دانه های روغنی ، انگور ، خرما ، چغندر قند ، بادام ، انجیر ، پسته ،مرکبات ، حبوبات ، گیاهان داروئی ، زیتون ، زعفران و فرآورده های جالیزی از شاخص های عمده تولید کشاورزی استان هستند که بعضا جزء تولیدات صادراتی استان نیز محسوب می شوند .
دامداری و دامپروری
استان فارس به دلیل وضعیت اقلیمی و پوشش گیاهی و مرتعی مناسب یکی از استانهای مسعد دامپروری به شمار می اید ، به گونه ای که 3/8 درصد از واحدهای دامی کشور را در خود جای داده است . به طور کلی ، میزان دام و طیور استان در سال 1379 بالغ بر 1540000 است .
جدول زیر ، تعداد واهم نوع دام و طیور و میزان تولید گوشت ، تخم مرغ و شیر را در سال 1380 در استان ، به صورت تقریبی نشان می دهد .
صنایع دستی
صنایع دستی نشان دهنده ی ویژگی ها و میراث هنری و سنتی مردم یک منطقه است ، که همه یا بخشی از مراحل تولید آن با دست انجام می شود . صنایع دستی و به تعبیری دقیق تر هنرهای دستی جزئی از فرهنگ و یادگاری ارزشمند از نیاکان ماست .
صنعتگران استان فارس با فعالیت در بیشتر از 45 رشته های گوناگون صنایع دستی فعالیت می کنند ، که بخشی از آن عبارت هستند از قالی بافی ، گبه باقی ، گلیم بافی ، خاتم سازی ، منبت کاری ، کاشی هفت رنگ ، قلمزنی روی فلزات ، رنگرزی گیاهی ، سفالگری ، گره چینی ، چاقوسازی ، رودوزی های سنتی ، مینیاتور سازی ، جواهر سازی ، خراطی ، تذهیب ، فلزکاری ، تراش روی شیشه ، چاپ دستی ، حکاکی ، سراجی و معرق ، رندبافی که نقشی مهم در تولید صنایع دستی کشور بازی می کنند . کیفیت و جایگاه ویژه ی این تولیدات در جهان بی مانند است .