پاکستان در جنوب غربی آسیا در محدوده 23 الی 36 درجه عرض جغرافیایی و 61الی 75 درجه طول شرقی واقع شده است مساحت این کشور 803943 کیلومتر مربع می باشد طولانی ترین فاصله شمال شرقی تا جنوب غربی این کشور 1875 کیلومتر و جنوب شرقی تا شمال غربی آن 1006 کیلومتر است 814 کیلومتر نیز مرز ساحلی دارد مرز مشترک این کشور با ایران 891 کیلومتر با افغانستان 2466 کیلومتر با چین 523 کیلومتر و با هند 2028 کیلومتر می باشد .
پاکستان در قسمت شرقی بخشی از راضی کشمیر را که اکثریت وسیعی از جمعیت آن مسلمان هستند تحت کنترل خود دارد از ابتدای جدایی پاکستان در 1947 از شبه قاره هند و تاسیس این کشور حاکمیت بر کشمیر مورد اختلاف دو کشور هند و پاکستان بوده است.
این اختلاف موجب جنگی در همان ابتدا میان دو کشور گردید و بخشی از کشمیر به نام کشمیر آزاد به پاکستان واگذار گردید کشمیر آزاد 11639 کیلومتر وسعت دارد و مرکزش مظفر آباد است .
2- عوارض طبیعی
این کشور به سه منطقه جغرافیایی اصلی تقسیم می شود ارتفاعات شمالی جلگه رود سند و فلات بلوچستان
سه سلسله جبال بزرگ جهان یعنی هیمالیا قراقوم و هندوکش در مناطق شمالی پاکستان با هم تلاقی می کنند تقریبا کلیه مناطق شمالی و شمال غربی این کشور از کوههای مرتفع پوشیده شده واین کوهها غالبا مشخص کننده مرزهای بین المللی بین پاکستان چین و افغانستان هستند .
هفت قله از 16 قله مرتفع جهان در پاکستان واقع شده ودر منطقه بلتستان به تنهایی بیش از 45 قله با ارتفاع بین 5500تا 7200 متر وجود دارد.
بزرگترین قله پاکستان که دومین قله مرتفع جهان نیز هست ک-2(8400متر )نام دارد .
3-رودها
رود سند که از برف کوههای هیمالیا سرچشمه می گیرد طولی معادل 2900 کیلومتر دارد ویکی از بزرگترین رودهای جهان است این رود مسیر خود را از تبت آغاز می کند و پیش از ورود به پاکستان از منطقه مورد اختلاف کشمیر می گذارد این کشور بدون جریان پیوسته آب سند که نیروی برق وآب آن را تامین می کند نمی تواند به حیات خود ادامه دهد 1609 کیلومتر از کل طول رود در این کشور جریان دارد حجم آب رود سند و رودهای فرعی آن دو برابر حجم رود نیل و ده برابر حجم رود کلورادو است رودهای دیگر آن رودهای جهلوم چناب راوی بیاس وستلج می باشد.
4-شهرها
پایتخت پاکستان شهر اسلام آباد است این شهر در اکتبر 1959 به عنوان پایتخت جدید پاکستان (بجای کراچی ) انتخاب شد تمامی ساختمانهای اصلی دولت در این شهر قرار دارد این شهر کم جمعیت و خوش آب وهوا محل وزارت خانه ها وسفارتخانه ها و مرکز دیپلمات نشین است جاده مری منطقه خوش آب وهوا وییلاقی و کوهستانی این نواحی از میان آن می گذرد وسرسبزی خاصی به آن بخشیده است دانشگاه قائد اعظم اسلام آباد وموسسه علوم هسته ای پاکستان در این شهر قرار دارد.شهر لاهور مرکز استان پنجاب ومرکز دانش وفرهنگ اسلامی است که محل همایی روشنفکران ومرکز سمینارهای علمی ومرکز روحانیت وبر جسته ترین علما شیعه وسنی است واز مهم ترین مراکز تاریخی ادب فارسی به شمار می رود .
شهر راولپندی بر خلاف اسلام آباد بسیار پر جمعیت وسابقا بخشهای اداری در آنجا مستقر بود . دراین شهر پادگانها و تاسیسات نظامی متعددی به چشم مس خورد هنوز هم قسمت اعظم ستادهای ارتش در آنجا قرار دارد از دیگر شهرهای پاکستان می توان کراچی پیشاور کویته را نام برد.
1-جمعیت وترکیب آن
جمعیت پاکستان در اول ژانویه 2000 میلادی ،01/141 میلیون نفر تخمین زده می شود جمعیت این کشور در زمان استقلال (1947) حدود 5/32 میلیون نفر بود براساس سرشماری سال 1981 جمعیت این کشور به 446/253/84 نفر رسید که از این تعداد 677/232/44 نفر مرد و 967/020/40 نفر زن بودند (تراکم جمعیت در نیمه سال 1992در هر کیلومتر مربع 6/149 نفر بوده است )
به رغم رشد ملاحظه شهر نشینی هنوز بیش از هفتاد درصد جمعیت این کشور روستا نشین هستند در حال حاضر 78 در صد جمعیت پاکستان کاملا بی سواد هستندوبیش از 30 درصد جمعیت پایین تر از خط فقر قرار دارند تخمین زده می شود جمعیت این کشور در سال 2050 میلادی با 381میلیون نفر پس از هند وچین قرار گرفته و پاکستان سومین کشور پر جمعیت جهان بشود.
این کشور دارای جمعیت جوانی است در حدود 46 در صد از جمعیت زیر 15 سال هستند پس از اشتغال افغانستان نیز حدود سه میلیون افغانی به پاکستان پناهنده شدند این پناهندگان علاوه بر هزینه مالی برای پاکستان امنیت و آرامش این کشور را مختل نمودند پاکستان پس از جنگ افغانستان درصدد است برای بازگشت آوارگان افغانی برنامه ای تنظیم نماید تا برای ایجاد امنیت مشکلی پیش نیاید.
5- فرودگاهها: سازمان هوانوردی پاکستان که به لحاظ سازمانی زیر نظر وزارت دفاع بود از سال 1969 از این وزارت جداشد وبه صورت یک سازمان خودگردان با نظارت عالیه و نهایی وزارت در آمد سازمانهای که زیر نظر بخش هوانوردی هستند عبارت است از :هواپیما یی بین المللی پاکستان هواپیمایی کشوری سازمان توسعه فرودگا هها نیروی حفاظت فرودگاه وسازمان هواشناسی .
در 1982 سازمان هواپیمایی کشوری تاسیس شد که کار ان تنظیم و هدایت ارتقای ترافیک هوایی است سیاستگذاری تجهیزات و مسائل مربوط به خطوط پرواز و ارتقا وضعیت پروازها نیز به عهده این سازمان است در 1965 سازمان توسعه فرودگاههای کشور تاسیس شد که کار احداث مرمت وبرنامه ریزی فرودگاههای کشور را انجام می دهد این سازمان طرحهایی در عربستان نیز انجام داده است کار ساخت فرودگاه عظیم جناح در کراچی که در سال 1992 مورد بهره برداری قرار گرفت از طرحهای موفق این سازمان است . پاکستان دارای 6 فرودگاه بین المللی در شهرهای کراچی لاهور پیشاور کویته راولپندی واسلام آباد است علاوه بر آن 94 فرودگاه داخلی دیگر نیز وجود دارد .
دولت پاکستان بخش خصوصی را در سیستم حمل ونقل هوایی در گیر ساخته تا از این طریق مسائل و مشکلات این بخش را تهسیل نماید هواپیمایی بین المللی پاکستان دارای 47 فروند هواپیما می باشد که از این تعداد 8 فروند بوئینگ 707،6 فروند بوئینگ 30-737،14 فروند فوکر 27-F یک فروند بوئینگ باری 707،دو فروند هواپیما ی دیگر می باشد خط مذکور به اکثر نقاط جهان پرواز دارد واز 49 ایستگاه بین المللی و 34 ایستگاه داخلی استفاده می نماید .
1-اهمیت استراتژیک پاکستان در منطقه
پاکستان در منطقه آسیای جنوب غربی واقع شده است این کشور بخشی از شبه جزیره هندوستان می باشد که در سال 1947 از هند جدا شده و استقلال یافت پاکستان از شمال با کشور افغانستان و چین از غرب با هند از شرق با ایران و افغانستان و از جنوب با دریای عمان مجاور می باشد.
2- روابط با آمریکا
روابط آمریکا با پاکستان در سال 1950 با سفر لیاقت علی خان نخست وزیر پاکستان به آمریکا آغاز شد در این دیدار یک موافقتنامه 35 ساله بین پاکستان و آمریکا برای مقابله با بحران غذایی در پاکستان به امضا رسید اما در سال 1965 و در جنگ هند و پاکستان عدم حمایت آمریکا و اعضای پیمان سیتو روابط را تیره نمود . اما پس از انقلاب اسلامی ایران و تجاوز شوروی سابق به افغانستان روابط دو کشور پاکستان و آمریکا گسترش یافت .
تحریم طولانی صدور تسلیحات آمریکا به پاکستان در سال 1980 خاتمه یافت در سال 1982 قرار داد نظامی و اقتصادی پنج ساله آمریکا به پاکستان به ارزش 2/3 میلیارد دلار بین دو کشور منعقد گردید این قرار داد به شرط خودداری دولت پاکستان از تلاشی جهت بین دو کشور منعقد گردید این قرار داد به شرط خودداری دولت پاکستان از تلاش جهت دستیابی به سلاح اتمی از تصویب کنگره آمریکا گذشت مهم ترین بخش کمک نظامی به پاکستان تحویل 40 فروند جنگده 16- F به پاکستان بود. که تعدادی از آنها هنوز به پاکستان تحویل داده نشده است که این بدلیل آزمایشات اتمی پاکستان بود.