مسئله پیدایش زمین اهمیت زیادی دارد. بدون داشتن تصور درستی درباره پیدایش زمین نمیتوان ساختمان درونی کنونی زمین و رویدادهایی را که در اعماق آن رخ میدهد، درک کرد. در اعصار باستان تصورات مربوطه به پیدایش زمین و سایر سیارات منظومه خورشیدی دارای جنبه مذهبی بود. از جمله در عصر یونان قدیم هومر (Homere) زمین را به صورت قرص فرض میکرد. که اطراف آن را دریایی بزرگ احاطه کرده است و یونان را مرکز آن میدانست و چنین بیان میداشت که این قرص روی ستونهای محکمی که بر دوش ربالنوع اطلس استوار است. شرقیها از جمله معتقدین دین برهما تصور میکردند که ستونهای مزبور بر روی چهار فیل عظیمالجثه قرار گرفته است.
دراینجا نظریات مختلف پیدایش زمین را به دو دسته کلی 1- نظریههای تصادفی یا دوتایی 2- نظریههای تکاملی یا انفرادی تقسیم میکنیم.
1- نظریات تصادفی :
در این دسته نظریات تصور میشود که زمین و سیارات در نتیجه تأثیر متقابل خورشید و یک جرم سماوی دیگر تشکیل شدهاند و بدین جهت آنها را نظریههای دوتایی نیز میخوانند. در اینجا فقط از نظر سابقه تاریخی و به اختصار به آنها اشاره میکنیم.
1-1 نظریه بوفون :
در سال 1745 بوفون فرانسوی نظر داد که تشکیل زمین و سیارات ممکن است نتیجه جدا شدن قطعاتی از خورشید در اثر برخورد با یک ستاره دنبالهدار باشد. با شناخت امروزی از ستارههای دنبالهدار این نظریه را مردود میدانند. ولی در آن زمان کلیسا بوفون را متهم به انکار اسطوره کتاب مقدس درباره آفرینش کرد. و او بناچار از نظریات خویش چشم پوشید.
این دو دانشمند آمریکایی در فاصله 1901 تا 1905 نظریهای را عرضه کردند که براساس این
2-1 : نظریات چمبرلین و مولتن
نظریه در اثر عبور ستارهای از نزدیک خورشید، در اثر نیروی جاذبه زایدهای از خورشید به سمت ستاره خارج شده و دمای زیاد گازهای تحت فشار آن سبب ایجاد انفجارات متعدد شده و قسمتهای سنگینتر این قطعات جدا شده هسته اولیه سیارات را تشکیل داده است.
3-1 : نظریه جفریز- جنیز:
این نظریه در سالهای 1918 و1919 عنوان شد. در این نظریه فرض میشود، که خورشید در زمان تشکیل سیارات حجم خیلی زیادتری داشته و عبور ستاره دیگری از نزدیک آن سبب شده است که توده باریک و درازی از خورشید جدا شود. این توده به علت ناپایداری به قطعاتی تقسیم شده است به هنگام نزدیک شدن این توده هابه خورشید در اثر نیروی جاذبه خورشید قسمتهایی از بعضی سیارات جدا شده و اقمار آنها را تشکیل داده است.
4-1 : نظریه راسل:
راسل منجم امریکایی در سال 1935 پیشنهاد کرد که ممکن است خورشید در بدو امر یک ستاره دوتایی و ستاره دومی به مراتب از خورشید کوچکتر بوده است و در اثر برخورد بین این ستاره کوچک و ستاره اصلی سیارات منظومه شمسی بوجود آمدهاند.
2- نظریات تکاملی:
s این نظریهها تشکیل سیارات را براساس تکامل تدریجی آنها بیان میکند که در زیر آنها را به ترتیب قدمت بررسی میکنیم.