مومیایی های طبیعی
جسد یک مرده به چه سرعتی متلاشی میشود؟
هنگامی که انسان می میرد و آن گونه که در آلمان و اروپا متداول است بر طبق آداب و سنن مسیحیان به خاک سپرده می شوند. قبل از آنکه تابوت را درون گور بگذارند، پدر روحانی این کلمات را قدیمی و همیشگی ادا می کند.«پس از آنکه خدای قادر متعال اراده کرده است روح این بنده خدمتکار خود را بگیرد ما جسم او را به عناصر واگذار می کنیم: از خاک به خاک، از خاکستر به خاکستر، از غبار به غبار». با این جمله مقرون به حقیقت و واقعیت کلیسا می خواهد یک حقیقت بسیار ساده و در عین حال تلخ را به یاد حاضران اندازد؛ حقیقتی که ما همه بسیار مشتایم آن را به یاد حاضران اندازد؛ حقیقت زندگانی همه ما پایانی دارد و بدن ما در پایان زندگی تجزیه خواهد شد و به مدار بزرگ چرخه طبیعت باز خواهد گشت.
این تجزیه طبیعی جسد بازگشتش به «خاک، خاکستر، غبار» جریانی تدریجی و مداوم است که در طول سالها انجام میشود. طی این جریان ابتدا قسمتهای نرم بدن از میان می روند: جگر، کلیه ها، ششها، روده ها ، مغز و ماهیچه ها. پس از آن نوبت نسوج شکل پذیر فرا می رسد: غضروفها، رگها و پی ها و مفصلها. و در نهایت مقاومترین قسمت بدن اسکلت نیز از هم می پاشد و تجزیه میشود. زمانی که برای طی این مراحل لازم است از سرزمینی تا سرزمین دیگر از مناطق جوی تا مناطق جوی دیگر و از نوع زمین تا نوع زمین دیگر متفاوت است. در واقع این زمان می تواند در هر محل و حتی در هر گورستانی و گوری متفاوت باشد. میانگین زمان مراحل تجزیه جسد برای اروپای مرکزی به شرح زیر است:
قسمتهای نرم……………………….. 3 تا 4 سال
نسوج اتصالی ……………………… 5 تا 7 سال
اسکلت……………….. دهها سال
همانطور که قبلاً گفته شد در این میانگین زمانها تفاوتها و استثناهای زیادی وجود دارد. مثلاً اسکلتها می توانند میلیونها سال دوام آورند؛ اکتشافات استخوانهای جنجال برانگیز مربوط به انسانهای ماقبل تاریخ در آفریقا و آسیا این مطلب را ثابت کرده است. و در موارد استثنائی نیز گاهی جسدی به طول کامل سالم باقی می ماند که به آن «مومیایی طبیعی» می گویند.
چرا جنازه پس از مرگ متلاشی می شود؟
تجزیه جسد قبل از هر چیز در اثر عملکرد باکتریها است. این موجودات بسیار کوچک تک سلولی از همان آغاز احتضار و غلبه تدریجی مرگ از مکانهای طبیعی زندگی خود از داخل بدن به بیرون هجوم می آورند؛ از دهان، مجاری تنفسی، روده و آلت تناسلی. پس از آن از محیط خارج نیز به داخل جسد هجوم می آورند و در آن فعل و انفعالات شیمیایی بیشماری را به جراین می اندازند. فعل و انفعالات شیمیایی که کارشناسان بر حسب اینکه در آنها اکسیژن مصرف شود یا نه تحت عنوان واژه های تخصص (تجزیه) «تعفنی» (با اکسیژن) و (تجزیه) «تخمیری» (بدون اکسیژن) جمع بندی می کنند. به طور جزء و جزء تلاشی و تجزیه جسد بستگی به شرایط بسیار دیگری نیز دارد: مثلاً به نوع باکتریهایی که در کار سهیم هستند. به سن مرده، به حرارت محیط خارج، رطوبت هوا و غیره… بنابراین باکتریها نخستین و رویهمرفته مهمترین نابود کننده اجساد هستند؛ اما تنها نابود کننده نیستند. قبل از هر چیز در تدفین مردگان در سرزمینهایی که در آن ها مردگان بدون پوشش یا فقط در پوششی از پارچه (کفن) به خاک سپرده می شوند جانوارن کوچکی که در زیر زمین زندگی می کنند و در آنجا مواد غذایی خود را می یابند، می توانند خود را به سادگی به جسد برسانند و از آن تغذیه کنند. البته در اروپا که تابوتهای سرپوشیده چوبی به کار برده می شود این عمل با تأخیر انجام می گیرد. ولی در هر حال فقط برای مدتی کوتاه زیرا وقتی پس از چند سال چوب پوسیده شود مردگان اروپایی نیز در معرض هجوم نابود کننده موجودات ریز زیر زمینی قرار می گیرند.