دانلود تحقیق تهران

تهران ،به گونه یک دیه گمنامدر شمال شهر تاریخی ری ونیز یکی از جنوبی ترین نقاط تهران،ازهمانآغازپیوند اجتماعی واقتصادی وفرهنگی وحکومتی باری باست داشته است.درآنروزگار منطقه قصران خاصه ی بخشهای جنوبی آن وشمیرانات،دارای موقعیتی مستقل بوده وروی همه منطقه خوش آب و هوای دامنه البرز را که از بخشهای حکومتی شمال ری به شمار می آمده پدید آورده است.
سرزمین ری
سرزمین باستانی ری و شهرنامدار آن با بابل ونینوا وتیسفون هم دوره بوده ودر تالیفات یونانبان آن را راگس نامیده اند.
پیشینه فرهنگی و سیاسی این شهر به هزاره سوم پیش از میلاد می رسد،اما بطور دقیق در دوران پیش از اسلام از زمان حکومت مادها بدین سو،نام ونشان بیشتری از آن به صورتهای گوناگون در کتابهای مقدسی چون اوستا و عهد عتیق وآثار یونانی و لاتینی و سنگ نبشته های باستانی آمده است .در عصر فتوحات اسلامی ،سرزمین ری یکی از چشمگیر ترین منطقه ها به شمار می رفت و با وسعتی بیش از آنچه که امروز به حضرت عبد العظیم شهرت دارد،در جلگه ای وسیع قرار داشته که با دهکده کوچک تهران قدیم (حد جنوبی میدان امین السلطان) فقط 6 کیلومتر فاصله داشت و به دلایل گوناگون از آبادی و پیشرفت اقتصادی و موقعیت نظامی برخوردار بود این شهر زادگاه مردان بزرگ ،فرهنگوران ودانشمندان وفقهای مشهوری بوده شاپور وبهرام چوبین و دهها تن دیگر در روزگار باستان ،محمد زکریا ، امام فخر وابوالفتوح در دوره های بعد ،هر یک با نسبت رازی(ری زی)از این شهر بر خاسته اندمورخان و جغرافیا دانان این شهر تاریخی را به گونه شهری متحول به دو بخش زیرین و برین تقسیم کرده اند .
بخش زیرین مربوط به عهد باستان مخصوصادوره اشکانیان و ساسانیان وبخش دوم متعلق به عهد
اسلام است.در بخش شمال ری (از کوه بی بی شهر بانو به بالا)دهکده ها و باغهای ییلاقی منطقه قرار داشته است و تا کوههای البرز ادامه یافته و دره های خرم و با صفای توچال شرق وغرب آن را در بر گرفته بر پایه اسناد و مدارک تاریخی با آنکه شهر ری بر اثر زلزله های (236ق)ویران شد ویورش ترکان بر آن آسیبهای زیادی وارد کرد پایدار ماند تا زمان حمله مغولها واز آن زمان ویرانی تدریجی ری آغاز شد و به صورت قریه ای زیارتی در آمد و اهمیت آن در متون تاریخی پنهان گشت.
نام تهران در تاریخ
تهران به صورت یک دهکده منطقه (شمال ری و جنوبی ترین دهکده قطران)در تاریخ پیش از اسلام دارای پیشینه ای نا مشخص است اما در پیوند باروستاهای شمالی شهرری واز آن میان مهران مورد بررسی قرار گرفته به دلیل موقعیت اسلامی شهر ری ، روستاها وقصبه های منطقه بیش و کم در شرایط پیشرفته ی روزگار گذرانده اند اما از تهران در سده های نخست هجرت نامی در منابع ذکر نشده در قرن چهارم و متون آن زمان نیز از تهران سخنی یافت نمی شود چنانکه در احوال سلطان محمود غزنوی ، زمانی که تهران به صورت یک دهکده منطقه (شمال ری و جنوبی ترین دهکده قطران)در تاریخ پیش از اسلام دارای پیشینه ای نا مشخص است اما در پیوند باروستاهای شمالی شهرری واز آن میان مهران مورد بررسی قرار گرفته به دلیل موقعیت اسلامی شهر ری ، روستاها وقصبه های منطقه بیش و کم در شرایط پیشرفته ی روزگار گذرانده اند اما از تهران در سده های نخست هجرت نامی در منابع ذکر نشده در قرن چهارم و متون آن زمان نیز از تهران سخنی یافت نمی شود چنانکه در احوال سلطان محمود غزنوی ، زمانی که وارد ری می شود ، بیهقی آورده است :چون به ری رسیدند امیر محمود به دولاب فرود آمدبر راه طبرستان نزدیک شهر ، امیر مسعود به علی آباد لشگرگاه ساخت بر راه قزوین، میان هر دو لشگر مسافت نیم فرسنگ بود.این نکته نشان می دهد که شهرت دو روستای دولاب (محله ای در شرق تهران )و علی آباد (اطراف ایستگاه راه آهن)بیشتر از دهکده تهران بوده است. بر پایه تفحصات استاد حسین کریمان از دیه تهران برای نخستین بار ،ابن بلخی در سال_510ق/116یا117)در فارسنامه نام برده شده است

مطالعات جغرافیایی
ایران فلات گسترده ای است شامل حوزه هائی به ارتفاع 300تا1200 متر. دو صحرای بزرگ جهان-کویر نمک و دشت لوت-در مرکز ایران واقع شده اند وآب مشکل اصلی این مناطق است بیش تر سکونت گاه ها برای دسترسی داشتن به آب قنات ها در دامنه کوهها قرار گرفته اند.از این رو بزرگترین ومهمترین شهر های کشور درنواحی شمالی، جنوبی وغربی این صحراها واقع شده اند .جاده بزرگ ابریشم- مهمترین مسیرتاریخی چین تا مدیترا نه- در ایران از زمینهای شیب دار البرز گذر می کند و بزرگ راه باستانی هند را از جنوب به شمال در کناره های غربی زاگرس قطع می کند. این جاده بزرگ ، مراکز جمعیت را به هم وصل می کند و اصلی ترین عامل برای پیشرفت آنهاست.
تهران در جنوب کوههای البرز و در ارتفاع 1100تا1650 متری از سطح آبهای خزر قرار دارد و اکنون بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر ایران است . این سرزمین شیب دار و گرم بر روی دشتی آبرفتی ، میان دو دره روبه روی هم در جنوب سلسله کوه های مرکزی البرز ، یعنی دره کرج در غرب و دره جاجرود در شرق قرار گرفته است . دشت تهران پوشیده از رسوبات آبرفتی حاصل از رودخانه و نهرهای فصلی است که از البرز جاری می شوند .این دشت در سراشیبی های ملایم جنوب البرز رشد کرده است که ارتفاع آن 1650 متر است و در جنوب به 1100 متر فرو می کاهد این کاهش ارتفاع ، همراه با بافت ویژه خاک ،به طور طبیعی باعث زه کشی آب از مناطق شمالی و مرکزی تهران به سمت جنوب شده است و این اصلی ترین عامل توسعه نیافتن سیستم فاضلاب شهری تهران است.

آب و هوا
آب و هوای تهران مانند بقیه فلات ایران مدیترانه ای است و به جز در زمستان و ابتدای بهار ، بقیه سال خشک است زمستانهای تهران سرد و طولانی است . جبه های آب و هوای قطبی سرمای زیاد می شود و حد اقل دما به 15 درجه سانتی گراد زیر صفر می رسد منطقه شمال شهر تا نیمه بهار پوشیده از برف است و آب تهران را هم به شکل سطحی ، هم زیرزمینی تا مین می کند .
گنجی تهران را شهری توصیف می کند که بهار کوتاهی دارد ودر آن برف و باران فراوان می بارد و حتی شدت بارش در این دوره کوتاه به حدی است که ممکن است بیشتر از میزان بارش در طول زمستان باشد . با این همه در مجموع مقدار بارش آن کم است . بارش سنگین برف در ارتفاعات همراه با ریزش باران در شهر ، خطر جاری شدن سیل را در فصل بهار با برف های آب شده کوه های البرز جدی تر می سازد.تابستان تهران بسیار گرم و خشک است و دمای آن تا 40 درجه و حتی 40 درجه نیز می رسد . بارش باران معمول نیست و رطوبت بسیار پایین است . در نتیجه ، زندگی شهری چندان راحت نیست و مردم معمولا به مناطق ییلاقی اطراف می روند . بادهای محلی ، به ویژه در حومه شهر ، می وزد و گاهی سبب طوفان و گردو غبار در بعد از ظهر ها می شود.پائیز تهران نیز مانند بهار کوتاه است . هوای معتدل دارد و دمای آن نیز 16تا18 درجه متغیر است . در میا نه های پائیز ، بادهای باران آور از سمت غرب به طور فزاینده ای می وزند که نشانه نزدیک شدن فصل زمستان است . تهران دو نوع باد دارد ،یکی محلی و دیگری قاره ای . باد های قاره ای نتیجه تراکم هوای قطبی اند و از این رو ،این باد در زمستان سرد و خشک و در تابستان گرم است ولی در مقایسه با بادهای مرطوب غرب که از شرق مدیترا نه می وزند .وزش این بادها هنگام بعد از ظهر به بیشترین سرعت خود می رسند و حاکی از تغییرفصلند . بر خلاف زمستان ، جهت بادهای تابستان اغلب جنوب شرقی است که با گذر از کویر اغلب گرد و غبار و گه گاه طوفان های شنی را به همراه دارد با این اوصاف تهران در گروه مناطق نیمه خشک دسته بندی می شود .
سیاست و اقتصاد
خیز و نشست فعالیت های اقتصادی در پایتخت ،با افزایش و کاهش جمعیت شهری ارتباط مستقیم داشت. خانواده سلطنتی با تعدادی بی شمار اطرافیانشان نظیر رئیس ها ،دیوان سالاران ،شخصیت های نظامی و زهبران مذهبی ،بر این الگو تاثیر گذارده بودند .عامل دیگر تشویق این الگو ،آن بود که بیشتر افراد موثر ،همچون مالکان و رهبران ایالت در اطراف سلطنت گرد آمده بودند . شاهان دستور می دادند تا ایالت های بزرگ و اقلیت های نژادی و مذهبی نزدیک اقامتگاه سلطنتی اقامت اجباری کنند مانند محله کلیمی ها در عودلاجان . این عوامل بر توسیعه شهر تاثیر به سزائی می گذارند پری می گوید از سیاست های جمعیت صفویه یکی این بود که نزدیک به صدقابل توجه هزار خانوار چادر نشین و دست کم بیست هزار ارمنی و گرجی را به اجبار در منطقه جلفا واقع در بخش جنوبی شهر اصفهان سکنا داد. در دوره زندیهحدود چهل هزار خانوار ایلیاتی از سرزمینهای اجدادی شان به نزدیک شهر شیراز انتقال داده شدند .به دستور ناصر الدین شاه نزدیک به صدو پنجاه هزار خانوار –که در مجموع حدود یک میلیون نفر برآورد می شوند –ناگزیر به جابجایی شدند جایگزینی با سیاست هوشمند جمعیتی همراه بود .روستاهای جدید پدیدار شدند برخی از روستاهای بزرگتر و شهر ها نیز با محله های جدید و متمایز از لحاظ نژادی ،زبانی و مذهبی دگرگون شدند .پری می گوید مهم ترین ویژگی شهر تهران آمیختگی عناصر سنتی با توسعه آن در مقام یک پایتخت امروزی است .در هر روی صاحب منصبان حکومتی و دیگر اجتماع که در پایتخت زندگی می کردند خواه به اجبار یا به اختیار دو ویزگی برجسته داشتند آنها یا در آمد وپولشان را برای داشتن زندگی اشرافی صرف می کردند و یا خیلی راحت ثروت اندوزی می‌کردند یکی از تاثیرات اقتصادی و اجتماعی این روند افزایش قابل توجه تقاضا برای کالاهای تجملی بود همچنین به صنعتگرانی محلی نیاز بود با تزئینات و آرایه های خانه های بزرگ و جدید را ترک کنند .ساختمان های دولتی و خصوصی ،مساجد،مدارس حمام ها و کاروان سراها انگیزه ای برای سرمایه گذاری جدید برای توسعه شهری وساختمان سازی بودند .بسیاری از این سرمایه گذاریها جنبه مذهبی یافت در هر روی ،ایجاد مشاغل جدید به توانمندی فعالیت های اقتصادی جمعیت انجامید گو این که تهران هنوز چیزی بیش از یک محلی روستایی نبود و اهمیت منطقه ای یا ملی چندانی نداشت .
شهر تهران به تنهایی جاذبه چندانی نداشت و اهمیت آن ها تنها در این بود که اقامتگاه پادشاه بود .عجیب به نظر می رسد که شاه چگونه چنین محلی را برای استقرار دربارش برگزیده است محلی که اساسا بسیار معمولی بود و مزیت آن تنها مجاورت با مازندران و استر آباد سرزمین های در تملک خانواده اش بود .
این نکته دقیقا مبتنی بر همان فرضیه اساسی است که می گوید یک حاکم مستبد و خود محور می تواند بر موفقیت یا شکست توسعه پایتختی تاثیر بگذارد .
پولارک یاد آور می شود که در تهران هیچ صنعتی یافت نمی شود و حتی یک کارگاه صنعتی به چشم نمی خورد و فعالیت های اقتصادی تنها در سطح محلی اهمیت دارند .
گردشگران سده نوزدهم در نوشته هایشان تهران را با دیگر شهر ها مقایسه کرده اند . نقشه ها ،طرح ها و عکس های قدیمی جمع آوری شده نشان می دهند که ساختار سنتی تهران در نخستین صد سال موجودیتش در مقام پایتخت چه اندازه توسعه یافت .چنین بر می آید که شالوده های اجتماعی اقتصادی و جمعیتی آن بسیار شبیه به پایتخت های پیشین بوده باشد و کم و بیش با اصفهان ، مشهد یا شیراز قابل قیاس است .این روند توسعه تا شروع سده بیستم ادامه یافته است .
راجر ساوری به سه عامل اجتماعی – اقتصادی برخاسته از تمرکز طبقه کاسب ومتوسط پولدار پایتخت اشاره می کند که مستقیم یا غیر مستقیم بر رشد شهری تاثیر گذارده است:
1- جایگاه آن در مقام مرکز حکومت ،نیروهای نظامی روحانیت و سایر اشکال رهبری ملی .
2- جایگاه آن در مقام مرکز مالکان ،رهبران ایلات وتجار که در آمد و هزینه هایشان در پایتخت متمرکز است .
3- جایگاه آن در مقام مرکز سازمانی و فعا لیتهای بومی وتجاری که نتیجه آن رشد و مازاد تجاری تولید و مراکز خرده فروشی در دیگر نقاط کشور است
خانواده سلطنتی و دستگاه حکومتی – از جمله نظامیان – مهم ترین و تنها عامل سیاسی،اجتماعی و اقتصادی پایتخت به شمار می آمدند. از جمعیتی تقریبی 156000 نفر در پایتخت به سال 1285 ق/1869م،حدود 480 ،8 نفر نظامی بودند .
در سال 1342 ق/1924 م از حدود 210000 نفر 13750 نظامی بودند و اگر اعضای خانواده سلطنتی و دستگاه حکومتی را به این تعداد بیفزاییم به راحتی تصویری از اهمیت کل نهاد دولتی در درون چارچوب اقتصادی تهران را می یابیم .