فصل اول: کلیات نقشه‌برداری
نقشه‌برداری و نقشه
نقشه‌برداری علمی است که ریاضیات عملی را با فنون اندازه‌گیری و هنر ترسیم توأم نموده و به وسیله آن قطعاتی از سطح زمین را با کلیه عوارض آن در روی صفحه افقی نمایش می‌دهد. پس نقشه تصویر افقی منطقه‌ای با مقیاس کوچک بر روی یک صفحه می‌باشد.
واضح است که برای نشان دادن عوارض در روی یک صفحه احتیاج به یک سری عملیات و اندازه‌گیری‌ها است که به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از:
1. عملیات صحرائی: شامل شناسائی و بازدید اولیه انتخاب اولیه رئوس کار و ایستگاه‌های اندازه‌گیری اندازه‌گیری طولها و زوایا.
2. محاسبات: انجام محاسبات لازم با توجه به اندازه‌گیریهای به دست آمده.
3. تهیه نقشه: انتقال اندازه‌گیریهای انجام شده روی صفحه با توجه به محاسبات حقیقی و مقیاس مورد درخواست.
تقسیم‌بندی کلی نقشه‌برداری
علوم نقشه‌برداری یا topographie در حالت کلی به دو رشته اساسی تقسیم می‌شود که عبارتند از:
الف توپولوژی topologie که مربوط به کیفیت تشکیل زمین می‌شود و از بحث ما خارج می‌باشد.
ب توپومتری topometrie که مربوط به فنون اندازه‌گیری و تعیین فرم ظاهری زمین می‌باشد.
اهمیت و موارد استفاده نقشه‌برداری
نقشه‌برداری یکی از قدیمی‌ترین تکنیک‌های مورد استفاده بشر بوده و از آن برای تعیین حدود و اراضی استفاده می‌کرده‌اند و چنانکه می‌دانید این دانش امروزه در کلیه امور مهندسی رخنه کرده، که از آن‌جمله می‌توان نقشه‌برداری برای:
عملیات ساختمانی ایجاد راهها و شاهراهها و راههای آهن ایجاد پل‌ها تونلها نهرها سدها تأسیسات و منابع آبی امور کشتیرانی کشاورزی مهندسی معادن زمین‌شناسی جنگل‌داری و حتی حفظ آثار باستانی و تشخیص جرائم در تصادفات رانندگی را نام برد.
فصل دوم
یادآوری قوانین مثلثاتی
برای آشنایی بیشتر با مفاهیم مربوط به نقشه‌برداری از 2 رکن اصلی: طول و زاویه تشکیل شده است. در اینجا به این قوانین و تئوریها می‌پردازیم.
دایره مثلثاتی از چهار ناحیه تشکیل شده است و به شرح زیر است: