بیش از نیمی از مساحت کشور ما را مناطق بیابانی یا نیمه‌بیابانی تشکیل می‌دهد.
از این میان، یک‌پنجم از مساحت کشور نیز در شمار بیابان‌های واقعی جهان قرار دارد.
بیابان واقعی در تعریف اقلیمی یعنی جایی که زادآوری زیستی در آن در حداقل ممکن است.
به‌واقع یک‌پنجم از مساحت کشور مطلقاً هیچ قابلیتی برای انواع فعالیت‌های توسعه انسانی از قبیل کشاورزی و غیره ندارد و به‌صورت محدود شاید فقط برای بیابان‌گردی آن هم در قالب تورهای ماجراجویانه مناسب باشد.
نکته این است که در همه 50 سال گذشته این یک‌پنجم در حال گسترش بوده و آن یک‌دوم نیز روز به روز بیش از گذشته وسعت یافته است.
کشور ما روز به روز بیابان‌تر و بیابان‌های ما روز به روز مخوف‌تر شده‌اند.
مجموعه این فرآیند بیابان‌زایی نام دارد؛ فرآیندی که مسئولان دولتی چندان راغب به بحث و گفت‌وگوی مستند درباره آن نیستند و اساساً جامعه دانشگاهی ما نیز حوصله تحقیق درباره آن را از دست داده است و انگار همه فراموش کرده‌اند که ما در شمار 10 کشور اول بیابان‌زای جهان قرار داریم و سازمان ملل تأکید کرده است بیابان‌زایی بزرگترین بحران بشر در دوره کنونی است و این پدیده در سده پیش رو با توجه به پیش‌بینی فرارسیدن یک دوران طولانی خشکسالی بیشتر از گذشته گسترش خواهد یافت.
سال 2007 سالی خشک برای جهانیان
وی می‌افزاید: «متأسفانه بر اساس پیش‌بینی‌ها سال 2007 هم سال خشکی است.
اگر این پیش‌بینی‌ها درست باشد نشان می‌دهد ما پس از 2 الی 3 سال نسبتاً با داشتن نرم‌های متعادل و نرمال بارندگی ممکن است دوباره وارد خشکسالی بشویم.
بنابراین یک بحث جهانی داریم؛ بحث جهانی روند گرم شدن کره زمین که خودش به اندازه کافی نگرانی ایجاد می‌کند که بالطبع کشورها در سطح ملی اقدامات لازم را برای مقابله با آن انجام خواهند داد.
اما در سطح داخلی و ملی تمام نهادها، سازمان‌ها و دستگاه‌ها باید با احتیاط کامل از منابع طبیعی بهره‌برداری کنند.»
معاون امور مناطق خشک و نیمه‌خشک سازمان جنگل‌ها و مراتع می‌گوید: «کاری که سازمان جنگل‌ها و مراتع به عنوان متولی منابع طبیعی در دست انجام دارد این است که ما در وهله اول اعتقاد داریم باید حقوق ساکنان عرصه‌های طبیعی و بهره‌برداران را به شکل اطمینان‌بخشی به‌رسمیت بشناسیم.
ما اعتقاد داریم که مدیریت اصلی و اجرایی فعالیت‌ها در عرصه‌های منابع طبیعی به لحاظ گستردگی بایستی به مردم تفویض بشود و در این راستا هم تلاش می‌کنیم به‌طوری که تاکنون حدود 68 میلیون هکتار از مراتع کشور تعیین تکلیف شده و این کار کوچکی نیست یعنی در سطح 68 میلیون هکتار، حد و حدود استفاده هر بهره‌بردار واقعی مشخص شده است.
اقدام بعدی ما تهیه طرح‌های مرتع‌داری بوده است.
این اقدام را هم یک گام مثبت و علمی برای مدیریت منابع می‌دانیم و معتقدیم اگر سازمان‌های مسئول در منطقه به منابع طبیعی کمک کنند طرح‌های مرتع‌داری می‌تواند مدیریت موفقی برای منابع طبیعی باشد.» به گفته وی: «تلاش سازمان جنگل‌ها و مراتع در طرح‌های مرتع‌داری این است که مراتع درجه 3 و مراتع تخریب شده طی یک برنامه‌ریزی مشخص با مدیریت مردم و با تسهیلات و امکانات حمایتی دولت به مراتع مولد تبدیل شوند.» وی خاطرنشان می‌سازد: «در مورد جنگل‌ها به‌خصوص جنگل‌هایی که در مناطق خشک و نیمه‌خشک واقع شده‌اند بر اساس مستندات و مدارک علمی، این جنگل‌ها مهم‌ترین اکوسیستم‌های حیات و مولد منابع آب در کشور هستند؛ برای نمونه می‌توان به نقش 6 میلیون هکتار جنگل‌های زاگرس در تولید آب رودخانه‌های اصلی و دایمی در غرب و جنوب کشور اشاره کرد تا آن‌جا که حیات و پایداری سدهای بزرگ کارون و کرخه به حوزه‌های مولد جنگلی در زاگرس وابسته است.
اما متأسفانه سازمان جنگل‌ها و مراتع در مدیریت این حوزه‌های حیاتی نیاز به حمایت دارد.» وی گفت: «سازمان جنگل‌ها و مراتع در خصوص جنگل‌های خشک و نیمه‌خشک اقداماتی صورت داده که در وهله نخست شناسایی دقیق این جنگل‌ها بوده است؛ چرا که تا پیش از این نقشه‌های اجرایی دقیقی از این جنگل‌ها وجود نداشت اما در حال حاضر این نقشه‌ها در دست تهیه است و تا سال آینده تمام نقشه‌های اجرایی رویشگاه زاگرس تهیه می‌شود.» مقدسی به سیاست سازمان جنگل‌ها در مدیریت جنگل‌های خشک و نیمه‌خشک اشاره کرد و افزود: «سیاست سازمان در این زمینه، تفویض مدیریت سامان‌های عرفی جنگلی به بهره‌برداران واقعی و تلاش در جهت اقتصادی کردن طرح‌هاست.
تجزیه و تحلیل سیاستهای گذشته منابع طبیعی مؤید این است که پراکنده‌کاری و عدم اجرای طرح‌های جامع و یکنواخت در سامان‌های عرفی سبب شده تا هیچ‌گاه طرح‌های ما بنیه اقتصادی افراد و ساکنان این مناطق را تقویت نکند.
از همین رو، اقتصادی کردن طرح‌ها در داخل سامان‌های عرفی در سیاستهای منابع طبیعی قرار گرفته است.
طرح‌هایی مثل طرح طوبا، توسعه گیاهان دارویی و صنعتی و فرآوری آنها و کاشت درختان چندمنظوره و حمایت و تقویت تشکل‌های جنگل‌نشینان در ایجاد ارزش افزوده در فعالیت‌های آنها در راستای این سیاست عملی می‌شود.» منابع : http://www.hamshahrionline.ir/News/?id=15601