موقعیت جغرافیایی روستای خرگرد
روستای خرگرد یکی از قدیمی ترین روستاهای خطه خراسان است که روزگاری ازرونق عظیم علمی برخوردار بوده و در کتاب تاریخ رجال شرق خراسان چنین آمده است که : « خرگرد که از اسلام تا قرن هشتم هجری آن را با نام معربش "خرجرد" می نامیدند با جمعیت تاریخی 1500 نفر بر روی طول جغرافیایی 59 59 درجه و عرض جغرافیایی 34درجه و32 دقیقه در ارتفاع 945 متر از سطح دریا قرار دارد و روستای آن که روزگاران درازی یکی از شهرهای مهم خواف بوده امروز بر روی خرابه های شهر قدیمی اش در فاصله 5 کیلومتر ی جنوب شهر رود خواف وبر کنار جاده آسفالته تایباد خواف به سنگان و قاسم آباد و زوزن واقع است ... این روستا در قرون اولیه هجری و شاید قبل از آنکه در منابع تاریخی آمده و بویژه در قرن چهارم شهری بوده از شهرهای تابع فوشنج ( بوشنج) هرات که ابن حوقل صاحب صورت الارض به سال 363 هجری ضمن شرح شهر هرات و توابع آن از خرگرد چنین نام می برد : ...اما پوشنگ دارای شهرهای خرگرد، فرگرد و کره است و بزرگتر از همه آنها پوشنگ است ... خرگرد دارای آب و باغهای بسیار و کوسوی کوچکتر است و فرگرد از خرگرد کوچکتر است و آب جاری آن اندک است ... و باز مولف حدود العالم بسال 372 هجری آنرا شهرکی خوانده و شغل عمده مردمش را دامداری نوشته : " خرگرد شهرکی است خرد ، مردمان او خداوند چارپایانند " ... یاقوت حموی در سال 623 آنرا شهری نزدیک بوشنج هرات آورده و نامی از تبعیتش که جزء کدام ولایت بوده است نبرده :" و اما علامه دهخدا نیز به نقل از منابع تاریخی و نظر جغرافیدانان از خرگرد چنین می گوید :« نام یکی از شهرهای مهم خواف است و به نام شهر خرجرد معروف بوده است(1)
پیشینه تاریخی خواف
شهرستانی از شهر های استان خراسان در جوارمرز مشترک با کشور افغانستان و در همسایگی شهرستانهای : تربت حیدریه تایباد طیبات قائن و ... که تا سال 1368 هجری شمسی به عنوان یکی از بخشهای پنج گانه شهرستان تربت حیدریه به شمار می آمد واز آن سال به بعد به عنوان یک شهر ستان مستقل در تقسیمات کشوری منظور گردید شهرستان خواف دارای سه بخش به نامهای بالاخواف میان خواف جلگه زوزن میباشد این شهر دارای پیشینه تاریخی است و نواحی تاریخی آن عبارتند از خرجردزوزن سجاوند یا سیجاوند سنگان یا همان سنجان قدیم.
در گذشته تربت حیدریه و بخشی از منطقه ای که اکنون در خاک افغانستان است جز خواف بوده است . خواف از نظر پیشینه ی تاریخی پیش از اسلام جزئی از قلمرو پارتیان بوده که سابقه تاریخی اش به چندین هزار سال می رسد . خواف ناحیه ای است مشهور که مردم بزرگ از آنجا برخاسته اند .
خواف محل عبور شاخه ای از جاده ابریشم به طول ده هزار کیلومتر است (1)
اقلیم خواف
شمال وخاور بخش طیبات و قسمتی از مرز ایران و افغانستان – شمال و باختر بخش قاین ‚ ااین بخش کوهستانی ودر جنوب رود شور و کنار مرز ایران وافغانستان در جلگه و زمین هموار قرار دارد و هوای آن اغلب بواسطه وزش بادهای شدید مخصوصا بهار و پائیز غبار آلود و پر از گرد وخاک میباشد. ارتفاعات باخرز از جنوب خاوری آن به طرف باختری ممتد است و بخش خواف را از بخش طیبات جدا میکند و امتداد آن تا کتل خاکی پیش میرود و بعد
از آن به اسم کوه چهل تن و کوه قلعه تا شمال بخش خواف امتداد دارد . خواف را رود دائمی نیست فقط دو رشته مسیل بهار آبه که هر دو از شمال باختربخش جریان دارد و به نام رود شور داخل خاک افغانستان میشود ودر آنجا موجود است . این بخش از چهار دهستان به نام بالا خواف – میان خواف و پائین خواف و جلگه زوزن تشکیل شده است . که جمعا دارای 98 آبادی بزرگ وکوچک است . محصول عمده آن غلات زیره و درخت کاج شغل اهالی زراعت و گله داری و از صنایع دستی زنان قالیچه و کرباس بافی است .(2)