حاجی علی رزمآرا نظامی پرسابقه و نخستوزیر ایران در سال ۱۳۲۹.
آغاز زندگی و جوانی
حاجی علی رزمآرا در ۱۲۸۰ (۱۳۱۸)، شب عید قربان در تهران به دنیا آمد. به همین دلیل "حاجی" را به نام او افزودند.
پس از تحصیلات مقدماتی وارد مدرسه نظام شد و بعد به خدمت بریگاد مرکزی درآمد. در عملیاتی در شمال برای مقابله با جنگلیها (طرفداران میرزا کوچکخان جنگلی) و در آذربایجان در سرکوب اسمعیل آقا شکاک (سمیتقو) شرکت موثر داشت.
تحصیل در فرانسه
در ۱۳۰۲ رزمآرا همراه با چند افسر دیگر برای ادامه تحصیل به فرانسه اعزام شد. تحصیلات نظامی را در دانشگاه نظامی سن سیر انجام داد و پس از دو سال به ایران بازگشت.سپس برای مقابله با عشایر به لرستان اعزام شد.
ازدواج
با انورالملوک هدایت ، خواهر صادق هدایت، ازدواج کرد.در ۱۳۰۸ مامور عملیات نظامی در لرستان و کوچ دادن طایفههای یاغی بود. تا ۱۳۱۴ در لرستان بود.پس از انتقال به تهران او را مأمور تشکیل دایره جغرافیایی ارتش کردند. چند ماه بعد مامور شد معاونت دروس دانشگاه جنگ راعهدهدار شود. در پایان سال ۱۳۱۷، پس از ۶ سال خدمت با درجه سرهنگی، به رتبه سرتیپی ارتقا یافت و به عضویت شورای عالی جنگ، برگزیده شد.در شهریور ۱۳۲۰، که نیروهای متفقین به ایران حمله کردند، او در شورای عالی جنگ در حضور رضاشاه ترک مخاصمه را توصیه کرد.
پس از فروپاشی ارتش، در مهر ۱۳۲۰ به فرماندهی لشکر یک در تهران برگزیده شد و آن را دوباره سازمان داد.
پیشروی به آذربایجان
وقتی احمد قوام (قوام السلطنه) در میان تحولات سیاسی و تهدیدی جدّی که متوجه آذربایجان بود، بر سر کار آمد رزمآرا به ریاست ستاد ارتش منصوب شد. ارتش را برای پیشروی در آذربایجان و کردستان آماده ساخت. پس از خروج نیروهای شوروی و فرار مقامات فرقه دموکرات آذربایجان، نیروهای ارتش در آذربایجان و کردستان مستقر شدند. رزمآرا در فروردین ۱۳۲۷ سپهبد شد.
نخست وزیری
رزمآرا در ۵ تیر ۱۳۲۹ به نخستوزیری منصوب شد.
رزمآرا قصد داشت قرارداد الحاقی نفت (معروف به قرارداد گس-گلشائیان) را درمجلس به تصویب برساند، اما مخالفت جدّی و گسترده جبهه ملی به وی اجازه این کار را نداد که این امر موجب شد که او در ۵ دی ۱۳۲۹ لایحه قرارداد الحاقی را از مجلس پس بگیرد.
ملی شدن نفت
اندیشه ملی شدن نفت درمیان مردم گسترش یافته بود و رزمآرا توان مقابله با آن را نداشت.
ترور
صبح ۱۶ اسفند ۱۳۲۹ او برای شرکت در مجلس ترحیم آیتالله فیض وارد صحن مسجد سلطانی شد. خلیل طهماسبی، از اعضای فدائیان اسلام، به رزمآرا تیراندازی کرد و او در دم کشته شد.قتل رزمآرا عملاً به روند ملی شدن صنعت نفت ایران سرعت بخشید و کمتر از دو هفته پس از این حادثه، لایحه ملی شدن نفت در پایان سال ۱۳۲۹ در مجلس تصویب شد.
تالیفات
دوره کتابهائی با عنوان "جغرافیای نظامی ایران" به نام اوست. چند مقاله و نوشتار بلند هم درباره بلوچستان انگلیس، ترکستان شوروی، قفقازیه، ترکیه، افغانستان و عربستان به صورت جزوه و کتاب کوچک منتشر کردهاست.از رزمآرا ۵ فرزند به نامهای نوذر، هرمز، سیمین، کامبیز و پرویز باقی ماند. برادر دیگر او سرتیپ حسینعلی رزمآرا رئیس دایره جغرافیایی ارتش بود. مدفن رزمآرا در باغ طوطی در حضرت عبدالعظیم است.