دانلود مقاله بررسی وقایع نفتی در یک دهه پیش از انقلاب

اولین چاه نفت در سال 1859 در نقطه ای بنام تیتوسویل واقع در ایالت پنسیلوانیا توسط مهندس جوانی بنام ادوین در یک 38 ساله و با همکاری دوست آهنگرش بنام ویلیام اسمیت در عمق 21 متری زمین حفر شد و به مخزن نفت رسید.

پترولیوم «روغن سنگ» که نام آن از ریشه لاتینی Petra یعنی سنگ و Oleum یعنی روغن گرفته شده است در نزد قدما کیفیت مخصوص و معروفی داشت.

مصری‌ها آنرا برای مومیایی کردن مردگان و فینیقی ها برای بتونه کردن کشتی ها به کار می بردند بیزانسی‌ها از قرن هفتم به بعد از روغن سنگ بعنوان اسلحه استفاده می کردند بدین ترتیب که به هنگام نزدیک شدن کشتی های جنگی دشمن به شهرهای ساحلی آنها، مقداری نفت روی آب های ساحلی می ریختند و با آتش زدن آن ناوگان دشمن را دچار حریق می ساختند.

امروزه از نفت علاوه بر موارد استعمال متعدد، حتی ترکیبات دارویی زیادی ساخته می شود.

لازم به ذکر است نفتی که قبل از حفر اولین چاه نفت پنسیلوانیا مورد استفاده قرار می‌گرفت از چشمه های نفتی بود که در بعضی از نقاط زمین مثل باکو خود بخود بر سطح زمین جریان می یافت و در نزد قدما ارزش امروزی را نداشته است.

در سال 1859 در ایالت پنسیلوانیا بهای روغن های حیوانی که برای ایجاد روشنایی بکار می رفت به حد سرسام آوری رسیده بود.

صنعت نوپای آن روز نیز برای روشنایی احتیاج به این نوع روغن داشت بنابراین ماده اولیه جدیدی که بتواند جانشین روغن‌های حیوانی بشود، شدیداً مورد نیاز بود.

آنها بزودی متوجه شدند که با تقطیر نفت خام، مایع صاف تری بدست می آید که کیفیت اشتعال بهتری دارد و می‌تواند بطور موثری جایگزین روغن های حیوانی بشود همچنین دریافتند که مشتقات نفت بخوبی می تواند برای روغن کاری ماشین ها مورد استفاده قرار گیرد در آن زمان در ایالت پنسیلوانیا با جدیدترین ابزار تولید می توانستند روزانه حداکثر شش هزار گالن نفت تولید کنند و عمده تقاضای خرید نفت از طرف کارخانه های پارچه بافی بود که از آن برای روغن کاری ماشین های خود استفاده می کردند کم کم مصرف نفت رو به افزایش گذاشت بطوریکه در سال 1860 تعداد 74 حلقه چاه در داخل یا اطراف دره اویل کریک وجود داشت که سالانه 509000 بشکه نفت از آنها استخراج شد.

دست اندرکاران نفت ابتدا، نفت را در بشکه های چوبی می ریختند که نشت و ترشح آن زیاد و در نتیجه ضایعات نیز بالا بود هرچند ادوین دریک زحمات زیادی در صنعت نفت کشید اما این نابغه نفت در حال بیچارگی و فقر چشم از جهان فرو بست و بالاخره در سال 1880 در سن 50 سالگی فوت کرد و به پاس خدمات او یک مقرری سالانه به مبلغ 1500 دلار در سال 1873 باو دادند که بعد از مرگش برای مدتی همسرش از این مقرری استفاده می کرد.

باید گفت صنعت نفت آمریکا توسط خانواده راکفلر به اوج شکوفایی خود رسید.

پس از آمریکا شهر باکو مورد توجه قرار گرفت و سرانجام در سال 1870 اولین مته آمریکایی‌ها که با ماشین بخار حرکت می کرد به قفقاز رسید و پیشتازان آمریکایی نفت باکو را در عمق 35 متری به جهش در آوردند.

پس از آن در خاور دور نفت اندونزی بوسیله یک مهندس هلندی به نام اوگوست کلر، 39 ساله ضمن عملیات اکتشافی در ساحل شرقی دریاچه سوماترا کشف و استخراج گردید و رفته رفته نفت در دیگر نقاط نفت خیز جهان کشف و استخراج شد.

کشف و استخراج نفت در ایران در ایران، شخصی انگلیسی بنام ویلیام ناکس دارسی که شغل وکالت دادگستری را داشت و از برکت معادن طلای استرالیا ثروتی اندوخته بود، در 28 ماه مه 1901 امتیاز انحصاری نفت از استخراج تا توزیع در سطح کشور (به جز 9 ایالت شمالی) را برای مدت 60 سال بدست آورد قلمرو امتیاز دارسی بالغ بر 000/770 کیلومتر مربع می‌باشد.

این مساحت برابر با مساحت کشورهای فرانسه و سویس و کشورهای بلژیک، لوکزامبورگ و هلند (معروف به کشورهای بنلوکس) و کمی بیشتر از مساحت تمام تکزاس می باشد بهائی که دارسی در مقابل بدست آوردن این امتیاز به دولت ایران می‌داد عبارت بود از بیست هزار پوند وجه نقد و بیست هزار سهم یک پوندی از شرکت جدید التاسیس نفت ایران و نیز 16 درصد از سود خالص سالانه آن شرکت بود.

دارسی یک زمین شناس برجسته را بنام جی.بی.

رنالد G.B.Ronald مامور حفاری و اکتشاف نفت در قسمتهای غربی حوزه امتیاز، کرد اما بعد از شش سال کار و صرف 250 هزار پوند نتیجه ای عاید نشد.

دارسی از روشیلدها استمداد طلبید ولی در آن تاریخ عملیات اکتشافی در ایران برای این خانواده که قبلاً در جای دیگری خود را مشغول کرده بودند، چنگی بدل نمی زد و لذا توجهی به درخواست دارسی نکردند.

دارسی که مردی شیطان و دارای روابط وسیعی با همه محافل بود، بالاخره توانست ارتباطی با شرکت کوچک اکتشافی برمه پیدا کند.

این شرکت در یک اشل نسبتاً کوچک ولی بسیار منظم و هماهنگ برای نیروی دریایی سلطنتی انگلستان در برمه کار می کرد.

دولت انگلستان به لرد استرات کونا رئیس شرکت نفت برمه، توصیه نمود که با دارسی همکاری و همراهی نماید لرد مزبور یک مرد خود ساخته اسکاتلندی بود که با احداث راه آهن پاسیفیک کانادا ثروت هنگفتی بدست آورده بود در اثر همکاری لرد استرات کونا و ویلیام دارسی و پشتکار این دو مرد بالاخره زمین شناس رنالد و گروه او در 26 ماه مه 1908 موفق به کشف یک سفره نفتی غنی در عمق 15 متری گردید.

اکتشافی که سرنوشت تاریخ ایران را دگرگون ساخت.

اهمیت نفت در خاورمیانه و ایران طبق آخرین تحقیقات زمین شناسی و معدن شناسی، حدود 677 میلیارد بشکه نفت تا کنون در سطح جهان شناسایی و ثابت شده است.

5/54 درصد از تمام این ذخایر ثابت شده در حوزه خلیج فارس، یعنی در چهار کشور ایران، عراق، عربستان سعودی و کویت قرار دارد.

ماده نفت خون حیات بخش دنیا شده است.

بیشترین قسمت این ماده در قلمرو این چهار کشور واقع شده است پس اهمیت و حساسیت اقتصادی- سیاسی این کشورها برای دنیا به خودی خود روشن است.

نفت، حوزه کوچک خلیج فارس را بصورت قلب تپنده تکنولوژی در آورده است این را هم باید بدانیم که این دنیا عرصه تنازع بقاست و سیاستمداران کشورها مامور تأمین منافع ملت های خود هستند و نه منافع نوع انسان بطور اعم.

باری عربستان سعودی با داشتن 160 میلیارد بشکه نفت اولین و ایران با داشتن 100 میلیارد بشکه دومین کشور جهان می باشد ذخایر سایر کشورهای خاورمیانه در درجات پایین تری قرار دارد در زمینه گاز، روسیه با داشتن 1000 تریلیون فوت مکعب اولین کشور جهان و ایران با داشتن 500 تریلیون فوت مکعب دومین کشور و ایالات متحده آمریکا با داشتن 200 تریلیون فوت مکعب سومین کشور دنیا است سایر کشورها از این نقطه نظر در مراتب پائین تر قرار دارند.

با این حساب سرزمین ایران گذشته از آن مقدار نفتی که از آ‎غاز تا کنون از آن استخراج شده است در حال حاضر 100 میلیارد بشکه دیگر به اضافه 500 تریلیون فوت مکعب گاز دارد.

هر فوت مکعب گاز 03/0 مترمکعب است پس 500 تریلیون فوت مکعب برابر 15 تریلیون متر مکعب است و چون هر متر مکعب گاز معادل یک لیتر بنزین، انرژی تولید می کند، پس ذخایر گاز ایران معادل 75 میلیارد بشکه نفت می باشد با این حساب ایران امروز دارای 175 میلیارد بشکه نفت (و گاز معادل نفت) است و باید توجه داشت که این رقم برای جهان مداران صاحب تکنولوژی پیشرفته، دارای اهمیتی فوق تصور است و به همین دلیل قطعاً نقشه های دراز مدت فوق العاده پیچیده و گمراه کننده‌ای، برای کنترل کردن و تسلط داشتن براین منابع حیاتی تدارک دیده اند ضمناً با داشتن این ذخائر شگفت انگیز، ملت ایران باید علی الاصول یکی از ثروتمندترین و مرفه ترین ملل عالم باشد و نه ملتی مستضعف و عقب مانده!

در مورد مقدار ذخائر شناخته شده نفت در کشورهای جهان باید اضافه کرد که این امر با پیشرفت علوم ژئولوژی و ژئوفیزیولوژی و میزالوژی و ابزار فیزیکی مربوط به این علوم بستگی دارد.

هرچه این رشته ها و رشته های وابسته به آنها پیشرفت بیشتری بکند و هرچه ابزار فیزیکی آنها تکمیل تر و دقیق‌تر بشود به همان نسبت در شناخت معادن زیر زمینی و تخمین مقدار آنها موفقیت بیشتری حاصل می شود.

چنانکه در سال 1935، با دانش و ابزار آن زمان، ذخائر نفت ایران را 2/2 میلیارد بشکه می دانستند، پنج سال بعد یعنی در سال 1940 ذخائر نفت ایران 5/3 میلیارد بشکه می باشد و در سال 1945 اعلام شد مقدار ذخائر نفت 5/5 میلیارد بشکه می باشد در سال 1950 مقدار این ذخائر را به 7 میلیارد بشکه بالا بردند و بالاخره در سال 1968 نظر متخصصین این بود که مقدار ذخائر نفت ایران 50 میلیارد بشکه می باشد.

براساس برآورد سال 1968 بود که در سال های قبل از انقلاب گفته می‌شد نفت با نرخ تولید 5/5 میلیون بشکه در روز در سال 1992 تمام می شود اما همانطور که گفته شد در سالهای اخیر مقدار نفت ایران را 100 میلیارد بشکه برآورد کرده اند که با معادل گازی آن 175 میلیارد بشکه می شود.

حال به گذشته بر می گردیم و اشاره ای به مقدار کل نفت استخراج شده از منابع ایران از شروع کار نفت تا آغاز انقلاب اسلامی و همچنین کل عایدات بدست آمده از این مهر و نقش این عایدات در اقتصاد و پیشرفت ایران می نمائیم.

عملیات حفاری انگلیسی ها پس از تلاشهای طاقت فرسا، بالاخره در سال 1908 در ناحیه مسجد سلیمان به نفت رسید اما بهره برداری تا سال 1913 به تأخیر افتاد.

عمل لوله کشی از چاهها تا جزیره آبادان و تاسیس پالایشگاه آبادان حدود پنج سال وقت گرفت.

بهرحال در سال 1913 مقدار کمی نفت استخراج شد و از اوائل سال 1914 نفت ایران به میزان تجارتی مورد بهره برداری واقع شد.

در پنج سال اول بهره برداری از نفت جنوب، انگلیسی ها برخلاف فصل قرارداد دارسی و حقوق و عرف بازرگانی، وجهی به ایران نپرداختند و فقط از سال 1919 بود که شروع کردند و سهم ناچیز ایران را پرداختند.

انگلیسی‌ها از سال 1914 تا تاریخ نهضت ملی کردن نفت ایران، یعنی تا سال 1950، طی 36 سال مجموعاً مقدار 000/992/275/2 بشکه نفت از خوزستان استخراج کردند و متقابلاً بابت حق الامتیاز جمعاً مبلغ 8/112 میلیون لیره به ایران پرداخت نمودند این مبلغ با نرخ تسعیر آن زمان ها 2/451 میلیون دلار می شود.

در دوره کنسرسیوم و ما بعد آن تا آغاز انقلاب اسلامی یعنی از 1955 تا پایان سال 1977 (1356 شمسی) مجموعاً 7/23 میلیارد بشکه نفت از منابع ایران استخراج شد و در مقابل کلاً 1/97 میلیارد دلار به ایران پرداخت گردید.

بنابراین باید این مطلب را به خاطر سپرد که از آغاز عمل استخراج نفت در ایران در سال 1914 تا شروع انقلاب اسلامی، یعنی طی 63 سال در مجموع در حدود 26 میلیارد بشکه نفت (یعنی کمی بیش از یک چهارم ذخائر امروزی) از معادن ایران استخراج شده است و در مقابل جمعاً مبلغ 551/97 میلیارد دلار عاید ایران شده است.

لازم به ذکر است که در این محاسبه نفت تولید شده از حوزه نفت شهر و چند نقطه فرعی دیگر و نیز نفتی که احتمالاً انگلیسی ها حیف و میل کرده باشند و در دفاتر تجارتی شرکت نفت ثبت نکرده اند به حساب نیامده است.

برنامه ریزی در سال 1328 شمسی در ایران متداول شد و تا پایان سال 1356 (سال قبل از انقلاب) پنج برنامه اجرا گردید.

دوره برنامه های اول و دوم هر یک هفت سال و دوره برنامه های سوم و چهارم و پنجم هر یک پنج سال بود بدین ترتیب اجرای آن پنج برنامه مجموعاً 28 سال را در بر گرفت.

83 درصد از بودجه برنامه های اول و دوم و سوم از محل عایدات نفت تأمین می‌گردید چون در آمد نفت به تدریج بالا می رفت لذا در برنامه های چهارم و پنجم، این رقم بالاتر رفت و به حدود 90 درصد رسید بدین ترتیب متوجه می شویم که هر کاری در جهت پیشرفت این مملکت شده به برکت حضور در آمد نفتی بوده است.

برای نشان دادن اهمیت در آمد نفت در اقتصاد ایران کافی است یادآور شویم که ایران فقط در پنج سال قبل انقلاب اسلامی 4/83 میلیارد دلار و در پنج سال اول بعد از انقلاب اسلامی 110 میلیارد دلار در آمد نفتی داشته است درآمدی که طی ده سال معادل 4/193 میلیارد دلار برای کشوری مانند ایران باید موجد ترقی، رفاه اجتماعی و پیشرفت های علمی و تکنیکی بسی درخشان باشد!

این نکته هم جالب است که ایران از آغاز استخراج نفت تا انقلاب اسلامی (طی 63 سال) جمعاً 551/97 میلیارد دلار درآمد نفتی داشته است در حالی که فقط پنج سال بعد از انقلاب درآمد نفتی ایران 110 میلیارد دلار بوده است.

بهرحال مدتهاست که حدود 95 درصد صادرات کشور را نفت تشکیل می دهد و حدود 90 درصد از بودجه سالانه مملکت محل درآمد نفت است.

باری با وصف اینکه نفت در دنیا به این درجه از اهمیت حیاتی است و با وجود اینکه ایران یکی از عمده ترین کشورهای نفت خیز دنیاست و به خصوص با اینکه نیم قرن است درآمد نفت اساسی ترین رقم بودجه و صادرات مملکت است و به بیان ساده نیم قرن است که هر فرد ایرانی اعم از کارگر، پزشک، کشاورز، کاسب و کارمند و غیره در حقیقت از قبل نفت تغذیه و زندگی می کند و می توان گفت همه مسائل زندگی ما به نفت مربوط می شود.

در سطح جهانی، مدتهاست که وقایع مهم بین المللی ریشه در نفت دارند.

جنگ اول جهانی به خاطر کشته شدن ولیعهد اتریش به دست دانشجوی عربستانی نبود بلکه بخاطر بی بهره ماندن آلمان از منابع نفتی جهان و به منظور دستیابی آن کشور به معادن شناخته شده ولی هنوز حفاری نشده نفت بین النهرین بود جنگ دوم جهانی برای دست یابی هیتلر به نفت عراق و ایران بود.

حمله ناگهانی و غیر منتظره هیتلر به شوروی برای بدست آوردن نفت باکو بود.

ژاپن هم می خواست نفت سرزمین‌های اندونزی و مالزی را بدست آورد آمریکا با استفاده از فرصت جنگ دوم جهانی امپراتوری های اروپایی را برادرانه به زمین کوبید، و این به خاطر بدست آوردن حوزه‌های نفتی متصرفی آنها در جهان و به خصوص در خاورمیانه بود ناله های چرچپل از رفتار روزولت در کنفرانس یالتا و سایر کنفرانس های زمان جنگ مربوط به نفت ایران و سایر نقاط خاورمیانه بود.

انگلستان که مالک الرقاب نفت خاورمیانه شده بود در اثر جنگ دوم، ضعیف شد.

چرچپل و هم قطارانش در مقابل چند حرکت شطرنجی روزولت و بعد ترومن، مات شدند و به ناچار با تحمل خفت و خواری موقعیت ممتاز انگلستان را با آمریکا تقسیم کردند از آن جمله نفت ایران که صد در صد در اختیار انگلستان بود، بعد از مات شدن چرچپل با آمریکا تقسیم شد.

در آن زمان دکتر مصدق و یارانش ژست های به ظاهر دوستانه آمریکایی ها را به خوشبینی تفسیر می کردند ولی وقتی مصدق به نیویورک برای دفاع از حقوق ملت ایران در شورای امنیت رفت و در واشنگتن با ترومن ملاقات کرد متوجه شد که آمریکایی‌ها برای طرفداریشان از نهضت ملی شدن نفت سهمی معادل 50 درصد نفت ایران را طلب می کنند.

بهرحال با اوجگیری نهضت ملی شدن صنعت نفت و سپس وقوع کودتای آمریکایی 28 مرداد انگلستان در ایران و خاورمیانه شکست خورد و سهم خود را به حریف زورمند یعنی آمریکا تقدیم کرد ولی پس از کودتا با وجود همکاری‌هایی که با آمریکا داشت همیشه بصورت آب زیر کاه در ایران و خاورمیانه با آمریکائیها مبارزه کرده است که البته دود مبارزات پنهانی دو حریف همیشه به چشم مردم ایران رفته است.

انگلیسی ها ضرب المثلی دارند که می گوید هر جا نفت هست آتش هست البته منظور از کلمه آتش در این مثال جنگ و تسلیحات است.

در کشور ایران تیر هر اتفاق مهمی که در گذشته رخ داده است در ارتباط با نفت بوده است از زمانی که انگلیسی ها نفت را در ایران کشف کردند، حتی مستعمره شبه قاره هند برای آنها در درجه دوم اهمیت قرار گرفت و تمام توجه خود را معطوف به تضعیف ایران و حفظ نفت ایران نمودند.

قرارداد 1919 برای حفظ انحصاری نفت ایران بود اما آن چنانکه از اسناد و مدارک به جا مانده از آن زمان بر می آید، رهبران آن روز ایران به این نکته توجه نداشته اند و یا شاید از آن بی اطلاع بوده اند.

هجوم به خاک ایران در شهریور 1320 به خاطر حفظ نفت ایران از دستبرد هیتلر بود.

مارشال رومل در آفریقا معجزه نظامی کرد و قوای خود را به کانال سوئز نزدیک ساخته بود از سویی قوای نازی ها بالکان و یونان را به تصرف در آورده بود بعلاوه از طرف شوروی ارتش آلمان تا کوههای قفقاز پیشروی کرده بود و داشت به مرزهای ایران نزدیک می شد بدین ترتیب نفت ایران از سه جهت، بطور گاز انبری در معرض تهدید هیتلر قرار گرفت.

کلمانسوی فرانسوی قبلاً در جنگ اول جهانی گفته بود که یک قطره نفت برابر است با یک قطره خون سرباز رزمی، حال نفت این جان ارتشها، داشت از دست چرچپل به در می رفت.

وی در غایت پریشانی و دستپاچگی استالین را در اشغال خاک ایران شریک ساخت، اما از نوشته هایش پیدا است که حدود چند هفته بعد، از این که شوروی را هم در اشغال ایران شریک کرده، پشیمان شد.

به استالین نوشت که قوای خود را از خاک ایران بیرون ببرد.

اما در این تاریخ استالین دیگر گوشش بدهکار حرفهای او نبود و قوای خود را در ایران باقی گذارد و تا بالاخره در اثر تحولات بعدی و اولتیماتوم ترومن نیروهای خود را از ایران بیرون کشید ایجاد غائله آذربایجان و کردستان به دست استالین برای امتیاز نفت شمال بود.

بطور کلی تا این تاریخ هیچ رویداد مهمی در ایران رخ نداده که به خاطر نفت نبوده است.

نفت علت العلل بسیاری از وقایع در ایران بوده است در اینجا فقط به یک نمونه اشاره می شود در سال 1973 نفت بشکه ای 80/2 دلار بود اوپک بتدریج منسجم شد و نیرو گرفت و بصورت یک واقعیت جدی در آمد که می توانست حقوق کشورهای عضو خود را در قبال حطامع کشورهای صنعتی مصرف کننده نفت صیانت کند.

حتی در مرحله ای با کمپانی های نفتی که رقیب آن بودند، به ضرر مصرف کنندگان غربی، همدست گردید و بالاخره قیمت نفت را مرتب بالا برد تا در سال 1978 به بشکه‌ای 56/13 دلار رسانید.

بازی قدرت بین المللی به ضرر اوپک به حرکت در آمد و در اثر این بازی اوپک انسجام خود را از دست داد، ضعیف شد و به موضع دفاعی افتاد وقتی فروشنده به هر دلیلی ضعیف بشود، تعیین قیمت با خریدار است به همین دلیل در سال 1984 قیمت نفت را از 34 دلار به حدود 25 دفلار پائین آوردند درصورتیکه با توجه به نرخ تورم جهانی و قیمت کالاهای مصنوعی، می بایست حداقل تا بشکه ای 50 دلار بالا می‌رفت.

بازی قدرتها ادامه یافت حکومت های کشورهای صاحب نفت را بعضاً گرفتار و بعضاً مرعوب کردند در اوایل سال 1986 (اوایل بهمن 1364) انگلستان با تمهید مقدماتی که خیلی از قبل تدارک دیده شده بود، قیمت نفت دریای شمال را بطور مصنوعی پائین آورد در این تاریخ به دلایل گوناگون، قدرت مقاومت از اکثر کشورهای عضو اوپک سلب شده بود.

در حقیقت دیگر، اوپکی برای چانه زدن درباره قیمت نفت وجود نداشت و بدین ترتیب طی چند ماه قیمت نفت را در بازار جهانی آن چنان پائین آوردند که حتی در بعضی موارد به بشکه ای 7/4 دلار هم رسانیدند.

البته این بهائی بود که کمپانی ها و تجار و دولتهای خریدار به تولید کنندگان می‌پرداختند والا در داخل کشورهای مصرف کننده قیمت نفت را به هیچ روی پائین نیاوردند.

طبق گزارش مطبوعات و خبرگزاریها، جهان صنعتی غرب و ژاپن از این سقوط قیمت نفت، فقط طی 18 ماه اول یعنی از فوریه 1986 تا ژوئن 1987 متجاوز از 100 میلیارد دلار سود برد.

از این نخوان یغما سهم آلمان غربی 10 میلیارد دلار و سهم فرانسه حدود 8 میلیارد دلار بود.

انگلستان و ژاپن هم هر کدام سهمی در حدود سهم فرانسه داشتند سهم شیر، از آن آمریکا بود که به وضع اقتصاد به کسادی افتاده خود سر و سامانی داد.

توجه داشته باشیم که این برآورد از طرف رسانه های گروهی خودشان ارائه شده است و قطعاً حقیقت امر چند برابر این برآورد می باشد مضافاً اینکه برآورد 100 میلیارد دلار فقط مربوط به 18 ماه اول سقوط قیمت نفت می باشد و سود آوری همچنان ادامه دارد در این زمان باید حداقل نفت بشکه ای 100 دلار سرچاه بفروش برسد ولی بشکه‌ای 15 تا 18 دلار فروخته می شود آنها تولید کنندگان را به مواضعی افکنده‌اند که نمی توانند نفروشند.

در مقابل کشورهای تولیدکننده و صادرکننده نفت از سقوط بهای نفت به حد خردکننده‌ای صدمه دیدند این صدمات در واقع برای آنها جبران‌ ناپذیر است بعنوان مثال طبق اظهار و زیر برنامه و بودجه ایران سقوط بهای نفت درآمد ارزی کشور را در سال 1365 به یک سوم تقلیل داد.

از ملی شدن صنعت نفت ایران که تاثیرات بسیار مهم سیاسی و اقتصادی در کشور ما بر جای گذاشت که بگذریم می رسیم به تاثیراتی که مسئله نفت در ده سال قبل از انقلاب بر جریان‌‌های سیاسی- نظامی و اقتصادی کشور ما داشت این بود که به علت افزایش درآمدهای نفتی شاه تصمیم به ایجاد رفورم در ایران گرفت به همین دلیل شاه اعلام کرد «کشور من در زمره پنج قدرت بزرگ جهانی در خواهد آمد» و یا مکرراً می گفت که در ده سال آینده کشور ایران به دروازه های بزرگ تمدن خواهد رسید به همین دلیل شاه برنامه اصلاحات ارضی را اعلام کرد که اول دارای شش اصلی بود و بعداً به اصول دوازده گانه تغییر کرد شاه نام اصول اعلام شده خود را انقلاب سفید شاه و ملت نام گذاشت که عبارت بودند از: 1- اصل الغاء رژیم ارباب و رعیتی و اجرای اصلاحات ارمی.

2- اصل دوم ملی کردن جنگل ها.

3- اصل سوم فروش سهام کارخانجات دولتی.

4- اصل چهارم سهیم شدن کارگران در سود کارخانه ها.

5- اصل پنجم تأمین آزادی زنان از طریق اصلاح قانون انتخابات.

6- اصل ششم ایجاد سپاه دانش.

7- اصل هفتم ایجاد سپاه بهداشت.

8- اصل هشتم ایجاد سپاه ترویج و آبادانی.

9- اصل نهم تاسیس دادگاههای دهقانی (خانه های انصاف).

10- اصل دهم ملی کردن آبها.

11- اصل یازدهم تجدید ساختار و بازسازی کشور.

12- اصل دوازدهم تجدید ساختار امور اداری و آموزشی کشور.

که تاریخ ایران و وقایع بعد از آن خود نشان دهنده میزان موفقیت شاه در این بازی شاهانه است بهرحال در اثر شکوفایی اقتصادی بخاطر فروش نفت شاه به تحکیم موقعیت خود پرداخت و اقدام به تقویت ارتش نمود و با خرید جنگ افزارهای مدرن خود را ژاندارم منطقه خواند و از مرزهای کشور عبور کرد و به سرکوب انقلابیون ظفار در کشور عمان پرداخت و از طرفی برای بدست گرفتن سفت و سخت و محکم امور به تقویت ساواک یا همان پلیس مخفی پرداخت.

بنابراین شاه مستبد برای توسعه و حفظ درآمدهای نفتی که موفقیت برنامه ها و حتی بقاء رژیم او وابسته به آن است، استدلالات متعددی را اقامه می کند شاه لاینقطع بر روی نکاتی مکرراً تکیه می کند- نفت را باید برای آینده حفظ کرد و نباید نسلهای آتی را از آن محروم ساخت به کارگیری عمومی نفت ارزان به وسیله غربی‌ها اولاً باعث ولخرجی غیرقابل قبولی می شود ثانیاً آنها را از تلاش برای دست یافتن و به کارگیری منابع دیگر انرژی باز می دارد ثالثاً غربی ها باید برای کمک به جهان سوم بهای حقیقی نفت را بپردازند او اضافه می کرد که بالا رفتن قیمت نفت می تواند در دراز مدت به نفع همه و از آن جمله کشورهای مصرف کننده نیز باشد.

بدون اینکه بخواهیم بر تمام نقطه نظرهای شاه صحه بگذاریم باید اضافه کنیم که آیا چه کسی می‌تواند منکر این واقعیت باشد که یک مصرف‌کننده متوسط فقط برای اینکه با سرعت به مقصد خویش برسد مقدار بنزینی که در اتومبیل چهار نفره او مصرف می‌شود یک انرژی ذی قیمتی است که به باطل صرف می شود؟

برنامه رفورم شاه با مخالفت اقشار مختلف و به خصوص روحانیون مترقی و در راس آن امام خمینی قرار گرفت که منجر به قیام خونین پانزده خرداد و تبعید امام خمینی به کشور ترکیه و از آنجا به کشور عراق و سکونت امام خمینی در شهر نجف گردید.

در این زمان بود که امام خمینی طی درسها و سخنرانیهای خود پیشنهاد سیستم جدیدی از حکومت بنام حکومت اسلامی به رهبری ولایت فقیه عنوان کرد برای اطلاع بیشتر به بخشی از گفتار او از کتاب ولایت فقیه اشاره می شود «معنای الفقاء امناء الرسول» این باشد که فقها در مسئله گفتن امین باشند در حقیقت، مهمترین وظیفه انبیاء (ع) برقرار کردن یک نظام عادلانه اجتماعی از طریق اجرای قوانین و احکام است که البته با بیان احکام و نشر تعالیم و عقاید الهی ملازمه دارد.

فقهای عادلند که احکام اسلام را اجرا کرده و نظامات آنرا مستقر می گردانند حدود و قصاص را جاری می‌نمایند، حدود و تمامیت ارضی وطن مسلمان را پاسداری می کنند خلاصه اجرای تمام قوانین مربوط به حکومت به عهده فقهاست تا اجرای حدود و قصاص که باید تحت نظر مستقیم حاکم باشد ولی مقتول هم بدون نظارت او نمی تواند عمل کند- حفظ مرزها و نظم شهرها، همه و همه چون حکومت اسلام حکومت قانون است قانون شناسان و از آن بالاتر دین شناسان یعنی فقها باید متصدی آن باشند ایشان هستند که بر تمام امور اجرایی و اداری و برنامه ریزی کشور مراقبت دارند.

امروز فقهای اسلام حجت بر مردم هستند همانطور که حضرت رسول (ص) حجت خدا بود و همه امور به او سپرده شده بود و هر کس تخلف می کرد بر او احتیاج می‌شد فقها از طرف امام (ع) حجت بر مردم اند همه امور و تمام کارهای مسلمین به آنان واگذار شده است شما این افسردگی را از خود دور کنید و برنامه و روش تبلیغات خودتان را تکمیل نمایید و در معرفی اسلام جدیت به خرج دهید و تصمیم به تشکیل حکومت اسلامی بگیرید و در این راه پیشقدم شوید و دست به دست هم و مردم مبارز و آزادیخواه بدهید حکومت اسلام قطعاً برقرار خواهد شد به خودتان اعتماد داشته باشید شما که این قدرت و جرات و تدبیر را دارید که برای آزادی و استقلال ملت مبارزه می کنید شما که توانسته اید مردم را بیدار کنید و به مبارزه وادار کنید و دستگاه استعمار و استبداد را به لرزه در آورید روز به روز بیشتر تجربه می آموزید و تدبیر و لیاقت شما در کارهای اجتماعی بیشتر می شود وقتی موفق شدید دستگاه حاکم جائر را سرنگون کنید یقیناً از عهده اداره حکومت و رهبری توده های مردم برخواهید آمد طرح حکومت و اداره قوانین لازم برای آن آماده است.

اگر اداره کشور، مالیات و درآمد لازم دارد اسلام مقرر داشته، و اگر قوانین لازم دارد همه را وضع کرده است احتیاجی نیست بعد از تشکیل حکومت بنشیند و قانون وضع کند یا مثل حکام بیگانه پرست و غرب زده به سراغ دیگران بروید.

و قانونشان را عاریه بگیرید.

همه چیز آماده و مهیاست.

فقط می ماند برنامه های وزارتی که آن هم به کمک همکاری مشاوران و معاونین متخصص در رشته‌های مختلف در یک مجلس مشورتی ترتیب داده و تصویب می‌شود.

و به این طریق حکومت اسلامی با قیام شکوهمند ملت ایران تشکیل شد و مردم ایران به آرزوی ویرینه خود رسیدند ولی توطئه نفت خواران پایان نیافت و هنوز ادامه دارد.

نمونه آن تحمیل 8 سال جنگ ویرانگر بر کشور ما و توطئه های رنگارنگ در تمام صحنه‌های سیاسی و اقتصادی به جهان که انشاء‌الله به امید خدا ملت ما بر همه آنها پیروز خواهد شد.

«والسلام» منابع و مآخذ: 1.

اسرار نفت نوشته : ژاک دولونه، ژان میشل شارلیه ترجمه: ژاله عالیخانی انتشارات خامه 2.

ایران بین دو انقلاب نوشته: یرواند آبراهامیان ترجمه: احمدگل محمدی ـ محمد ابراهمیم فتاحی نشر نی