در معدن سنگ آهن داوران آثاری از رگه های آهن در جهت شمال به جنوب مشاهده شده، که لزوم انجام مطالعات اکتشافی در این منطقه را نشان می دهد. در راستای اکتشاف مقدماتی در این منطقه اقدام به برداشتهای ژئوفیزیکی شده است، که این برداشت طی 11 پروفیل شمالی-جنوبی و یک پروفیل عرضی انجام گرفته و تعداد نقاط برداشت شده 320 نقطه می باشد. در این گزارش سعی شده با استفاده از این داده ها، حدود گسترش رگه های آهن مشخص و راه برای مراحل بعدی اکتشاف و استخراج هموارتر گردد. لازم به ذکراست در حال حاضر عملیات استخراج روی رخنمون آهن در حال انجام است.
نرم افزارهای مورد استفاده برای انجام تفسیرهای ژئوفیزیکی عبارتند از :
• نرم افزار Excel برای وارد کردن داده ها.
• نرم افزار Surfer برای رسم نقشه های هم مقدار شدت میدان مغناطیسی.
• نرم افزار Mag Pick برای رسم نقشه های ادامه فراسو، نقشه تبدیل به قطب و نقشه شبه گرانی.
• نرم افزار Sign Proc برای ترسیم پروفیل های مشتق دوم، پروفیل تبدیل به قطب و پروفیل شبه گرانی.
نرم افزار Mag2dc برای مدلسازی در امتداد چند پروفیل که از روی آنومالی عبور می کند.
توسط روش پیترز عمق کانسار در امتداد پروفیل ها بدست آمده است که از آن افزایش عمق کانسار به سمت شرق نتیجه می شود. از عمق های بدست آمده برای مدل سازی کانسار استفاده شده است. طبق این مدلسازی ها کانسار به صورت رگه ای با شیب به سمت جنوب می باشد. با بهره گیری از مساحت و ضریب خود پذیری مغناطیسی کانسار در مدلسازی های انجام شده، ذخیره احتمالی کانسار با استفاده از روش مخروط ناقص 785 هزار تن با ضریب خود پذیری مغناطیسی متوسط 095/ (معادل 30% مگنتیت) بدست آمده است.
معدن سنگ آهن داوران به لحاظ ساختار زمین شناسی هم خوانی خوبی با منطقه زرند
(که از نظر منابع آهن غنی می باشد) دارد. این محدوده بر روی نقشه توپوگرافی رفسنجان قرار گرفته است. مساحت آن حدود 025/2 کیلومتر مربع بوده و در طول و عرض جغرافیایی ( "30 '35 30 و "5 '16 56) قرار دارد. شایان ذکر است که با استخراج ذخیره اندک آهن دارای رخنمون، بخش قابل توجهی از هزینه های اکتشاف پوشانده می شود.
این گزارش در شش فصل تنظیم شده است. در فصل اول خواص مغناطیسی سنگ ها و مغناطیس زمین آمده است. در این فصل تاثیر کانی ها و سنگ های مغناطیس روی بعد از وارد کردن داده ها در نرم افزار excel، این داده ها توسط نرم افزار surfer فراخوانی شده و نقشه هم مقدار شدت میدان مغناطیسی برای آن ترسیم می گردد. با استفاده از نرم افزار Mag Pick داده ها که قبلاً توسط Surfer گرید، و با پسوند GSASCII ذخیره شده فراخوانی می شود و نقشه های اد امه فراسو Upward Continuation در ارتفاعات مختلف ترسیم می شود. همچنین توسط این نرم افزار نقشه تبدیل به قطب Reduction To Pole و نقشه شبه گرانی Pseudo Gravity برای آن ترسیم می گردد. با فراخوانی داده های هر پروفیل در نرم افزارSign Proc پروفیل های ادامه فراسو ترسیم می شود. همچنین ترسیم پروفیل تبدیل به قطب و شبه گرانی توسط این نرم افزار صورت می گیرد. بر روی پروفیل هایی که تبدیل به قطب آنها ترسیم شده است از روش پیترز می توان عمق کانسار را بطورتقریبی تخمین زد. با استفاده از نتایج این مرحله مدل سازی دو بعدی کانسار در امتداد چند پروفیل توسط نرم افزار Mag2dc انجام می گیرد.
خصوصیات مغناطیسی سنگ ها
و مغناطیس زمین
-1- خواص مغناطیسی کانی ها
ذرات باردار(مثبت یا منفی)در هنگام حرکت در اطراف خود میدان مغناطیسی به وجود
می آورند و ذرات بار دار اتم ها و یون ها دارای سه نوع حرکت هستند :
1- حرکت چرخشی و گردشی پروتونها در داخل هسته های اتم
2- حرکت گردشی الکترونها در داخل اوربیتال ها
3- حرکت چرخشی الکترونها در داخل اوربیتال ها
از این سه نوع اثر گشتاور مغناطیسی نوع دوم و سوم به مراتب بیشتر از نوع اول
می باشد و از آنجایی که در یک اوربیتال هر دو الکترون در خلاف جهت یکدیگر گردش می کنند اثر مغناطیسی آنها خنثی می شود و از این رو گشتاور مغناطیسی موثر یک اتم و یا یون متناسب با تعداد اوربیتال های نیمه پر آن ها است.
1-1-1- کانی های دیا مغناطیس
کانی هایی که اتم ها و یون های آن فاقد اوربیتال های نیمه پر باشد، به وسیله آهن ربا دفع می شود که در این صورت به آن ها کانی ها ی دیا مغناطیس می گویند.
رانده شدن این کانی ها را در میدان مغنا طیسی خارجی می توان چنین توصیف کرد که وجود اوربیتال های پر سبب می شود که گشتاور مغناطیسی در کانی تقریباً صفر گردد، اگر این اوربیتال ها ی پر به یک میدان مغناطیسی خارجی نزدیک شوند، قانون لنز در مورد آنها صدق خواهد نمود قانون لنز می گوید اگر یک حلقه هادی به یک میدان مغناطیسی نزدیک شود، در داخل حلقه جریانی پدید می آورد که میدان مغناطیسی حاصل از آن با میدان خارجی مخالفت خواهد نمود.
هنگام نزدیک شدن اوربیتال های پر به یک میدان مغناطیسی خارجی سرعت یکی از اوربیتال ها کم و بر دیگری افزوده خواهد شد به طوری که مجموع گشتاور مغناطیسی آنها صفر نشده و گشتاور منتج در خلاف جهت میدان خارجی، عمل کرده که سبب رانش کانی در این میدان می شود.
چند نمونه از کانی هایی که دارای این خاصیت هستند عبارتند از :
کوارتزیت، فلوریت، هالیت و انیدریت.
1-1-2- کانی های پارامغناطیس
این دسته از کانی ها حاوی اوربیتالهای نیمه پر می باشند، ولی گشتاورهای حاصله از آنها به طور در هم و بر هم، در امتدادهای متفاوت قرار گرفته اند و در نتیجه اثر مغناطیسی
آن ها تقریباً خنثی می شود و ظاهراً هیچ خاصیت مغناطیسی از خود نشان نمی دهند ولی اگر این کانی ها در میدان مغناطیسی خارجی قرار گیرند متناسب با شدت میدان خارجی، بعضی از این گشتاورها خود را در جهت گشتاور میدان خارجی قرار می دهند و سبب پیدایش گشتاور مغناطیسی القایی در کانی خواهند شد.
در نتیجه کانی های پارامغناطیس به طور ضعیفی جذب میدان خارجی خواهند شد و هر چه شدت میدان خارجی بیشتر باشد گشتاورهای بیشتری، خود را در جهت آن قرار داده و در نتیجه شدت میدان مغناطیسی القایی بیشتر خواهد شد.
1-1-3- کانی های فرومغناطیس
کانی هایی هستند که اگر در میدان مغناطیسی خارجی (H) قرار بگیرند، در آن ها میدان مغناطیسی القایی شدیدی به وجود می آید که شدت آن میلیون ها بار بیشتر از کانی های پارامغناطیس می باشد و چون سردسته این کانی ها آهن است، به آن کانی ها فرومغناطیس می گویند. در واقع گشتاورهای حاصله از یون های تشکیل دهنده این
کانی ها، به طور انبوه در جهت گشتاور میدان خارجی قرار می گیرند و یک اثر، به نام تبادل اتصال که بحث آن در مکانیک کوانتوم می باشد، این گشتاور را به هم قفل
می کند، به طوری که بعد از حذف میدان خارجی تعداد زیادی از این اتصالات همچنان باقی می ماند و در نتیجه کانی های فرومغناطیس می توانند به صورت مغناطیس دائم درآیند و مغناطیس باقیماند حاصله از تبادل اتصال را به دو صورت می توان از بین برد :
1- ایجاد یک میدان مغناطیسی خارجی در خلاف جهت میدان کانی فرومغناطیس
2- افزایش درجه حرارت تا حد نقطه کوری آن کانی. دمای نقطه کوری برای
مگنتیت و آهن کبالت و نیکل می باشد.
1-1-4- خودپذیری مغناطیسی
هنگامی که میدان خارجی (H) همگن و گشتاور آن نسبت به خط عمود بر سطح جسم پارامغناطیس زاویه( ) بسازد، شدت مغناطیس شدن جسم مزبور برابر است با:
موقعی که گشتاور میدان خارجی ( ) کاملاً عمود بر سطح جسم پارامغناطیس باشد، در این صورت رابطه به صورت I=KH نوشته می شود. در این رابطه K را ثابت تناسب و یا سپتبیلیته جسم پارامغناطیس مزبور می نامند و مقدار K برای خلاء و تمامی اجسام غیر مغناطیسی، برابر صفر می باشد. اجسام پارامغناطیس دارای(K) مثبت، اجسام دیامغناطیس دارای (K) منفی و اجسام فرومغناطیس دارای(K) مثبت خیلی بالا هستند باید توجه داشته باشیم، اثرات دیامغناطیس فقط در حضور میدان خارجی قابل مشاهده هستند و اغلب در کارهای اکتشافی، با میدان مغناطیسی خارجی نسبتاً ضعیف(میدان زمین) یعنی در حدود 5/0 اورستد و اجسامی با خواص مغناطیسی نسبتاً ملایم سروکارخواهیم داشت.