دانلود مقاله زلزله چیست؟

Word 95 KB 21685 22
مشخص نشده مشخص نشده محیط زیست - انرژی
قیمت قدیم:۱۶,۰۰۰ تومان
قیمت: ۱۲,۸۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • لرزش ناگهانی پوسته‌های جامد زمین ، زلزله یا زمین لرزه نامیده می‌شود.

    دلیل اصلی وقوع زلزله را می‌توان افزایش فشار بیش از حد داخل سنگها و طبقات درونی زمین بیان نمود.

    این فشار به حدی است که در سنگ گسستگی بوجود می‌آید و دو قطعه سنگ در امتداد سطح شکستگی نسبت به یکدیگر حرکت می‌کنند.

    به سطح شکستگی که توأم با جابجایی است، گسل گفته می‌شود.

    وقتی که سنگ شکسته می‌شود، مقدار انرژی که در زمان طولانی در برابر شکستگی حالتهای مختلفی را برای آزادسازی انر‍ژی نهفته شده بوجود می‌آورد.

    بطوری که در ابتدا فشار و نیروهای درونی ممکن است باعث ایجاد یکسری لرزه‌های خفیف و کوچک در سنگها شود که پیش لرزه نامیده می‌شود.

    بعد از اینکه فشار درونی بر مقاومت سنگها غلبه کرد انرژی نهفته آزاد می‌گردد و زمین لرزه اصلی رخ می‌دهد، البته نباید از اثر لرزشهای کوچکی که بعد از زمین لرزه اصلی نیز اتفاق می‌افتد و به نام پس لرزه معروف هستند، چشم پوشی کرد.

    لرزه ، پیش لرزه ، لرزه اصلی و پس لرزه مجموعا یک زمین لرزه را نشان می‌دهند.

    باید توجه داشت که تمام زلزله‌ها با پیش لرزه‌ها همراه نیست و همچنین پیش لرزه را نمی‌توان مقدمه وقوع یک زلزله بزرگ دانست، زیرا در بسیاری از موارد یک زلزله مخرب خود یک پیش لرزه فوق العاده مخربی بوده است که در تعقیب آن اتفاق افتاده است.

    همچنین در بسیاری از زمین لرزه‌ها زلزله اصلی بدون هیچ لرزه قبلی و یکباره اتفاق می‌افتند، زلزله‌هایی هم در اثر عوامل دیگر مثل ریزشها (مثلا ریزش سقف بخارهای آهکی و زمین لغزشها) و یا در بعضی موارد فعالیتهای آتشفشانی نیز بوجود می‌آید که مقدار و شدت آنها کمتر است.



    چرا زلزله بوجود می‌آید؟


    به درستی مشخص نیست که چرا زلزله بوجود می‌آید، اما همانطور که قبلا اشاره شد تجمع انر‍ژی در درون زمین از یک طرف و افزایش نیروی زیاد در درون زمین و عدم تحکمل طبقات زمین برای نگهداری این انرژی از طرف دیگر موجب شکسته شدن زمین در بعضی نقاط آن شده و انرژی از محل آن آزاد می شود.

    این شکستگی که اکثرا با جابجایی زمین اتفاق می‌افتد باعث خطرات و ایجاد لرزش زمین می‌شود که به آن زلزله گفته می‌شود.

    اما این انرژی از کجا می آید؟

    برخی معتقدند که زمین از ورقه‌هایی تشکیل شده است که این ورقه‌ها با صفحاتی که در کنار هم قرار دارند به یکدیگر فشار وارد کرده و باعث می‌شوند که ورقه‌هایی که دارای وزن کمتری هستند به داخل زمین فرو روند (این پدیده در اصطلاح علمی فرو رانش صفحات گفته می‌شود).

    همچنین ممکن است که ورقه‌ها در کنار یکدیگر به هم فشرده شوند.

    در اثر فرو رانش و پایین رفتن صفحه به درون زمین و به دلیل افزایش فشار و دمای طبقات درونی ، ورقه شروع به گرم شدن و ذوب شدن می‌کند و مواد مذاب حاصله سبک شده و مجددا به سمت بالا حرکت کرده و فشاری را به طبقات مجاور وارد می‌کند.

    ترکیب این نیروها در درون زمین باعث ایجاد یک حالت عدم تعادل انرژی می‌شود، این وضعیت تا زمانی که طبقات فوقانی و سطحی زمین تحمل مقاومت در برابر آن را داشته باشند حفظ می‌گردد.

    اما زمانی که سنگها دیگر تحمل این فشارها را نداشته باشند، انرژی به یکباره آزاد می‌گردد و زلزله بوجود می‌آید.

    البته این بدان مفهوم نیست که تمامی زلزله‌ها بدین طریق ایجاد می‌شوند، بلکه می‌توان گفت بخش اصلی زمین لرزه‌ها ، با این فرضیه قابل توجیه است.

    رابطه گسل با زلزله
    رابطه گسل - زلزله دو طرفه می‌باشد.

    یعنی وجود گسلهای فراوان در یک منطقه سبب بروز زلزله می‌گردد.

    این زلزله به نوبه خود سبب ایجاد گسل جدیدی گردیده و نتیجتا تعداد شکستگیها زیادتر شده و به این ترتیب قابلیت لزره خیزی منطقه افزایش می‌یابد.


    نحوه آزاد شدن انرژی زلزله
    ممکن است یک زلزله به همراه خود پیش لرزه و پس لرزه‌هایی داشته باشد، که این دو قبل و بعد از زلزله اصلی ممکن است وقوع یابند، به عبارتی دیگر این موضوع به نحوه آزاد شدن انرژی زلزله بستگی دارد.

    بطوری که انرژی زلزله بصورتهای زیر آزاد می‌گردند:
    پیش لرزه
    گاهی اوقات از بروز زلزله اصلی ، یکسری زلزله‌هایی با بزرگی کمتر از زلزله اصلی به وقوع می‌پیوندند که معمولا فراوانی آنها با نزدیک شدن به زمان وقوع لرزش اصلی ، افزایش می‌یابد.


    لرزش اصلی
    همان زلزله اصلی بوده که بواسطه آن اکثر انرژی ذخیره شده در سنگها یکباره آزاد می‌گردد و چنانچه داده‌های مربوط به یک زلزله بزرگ غیر دستگاهی باشد مهلرزه نامیده می‌شود.




    پس لرزه
    زلزله‌های خفیفتری که غالبا پس از لرزش اصلی ، از حوالی کانون زلزله اصلی منشأ می‌گیرند، را پس لرزه می‌گویند.

    پس لرزه‌ها می‌توانند حتی تا سالها پس از وقوع زلزله‌های اصلی نیز به طول انجامد.


    دسته لرزه
    مجموعه‌ای از تعداد زیادی زلزله که در یک منطقه محدود در مقطع زمانی در حد هفته تا چند ماه به وقوع می‌پیوندد.

    دسته لرزه‌ها غالبا در نواحی آتشفشانی دیده می‌شوند.


    ریز لرزه
    زلزله‌های ضعیفی هستند که بزرگی آنها 3 ریشتر و یا کمتر از 3 بوده و غالبا افزایش ناگهانی و نامنظم آنها نشانه قریب الوقوع بودن مهلرزه یا زلزله اصلی می‌باشند
    زمین لرزه یکی از وحشتناک ترین پدیده های طبیعت محسوب می شود.

    اغلب زمینی را که روی آن ایستاده ایم، به صورت تخته سنگ های صلب و محکمی تصور می کنیم که از استحکام زیادی برخوردار است.

    هنگامی که زمین لرزه ای روی می دهد برای لحظه ای این تصور بر هم می ریزد، اما طی همان لحظه کوتاه خسارت های شدیدی وارد می شود.

    با توجه به پیشرفت هایی که در حوزه علوم مختلف صورت گرفته است، دانشمندان توانسته اند نیروهایی را که باعث زمین لرزه می شود، شناسایی کنند.

    علاوه بر آن با استفاده از فناوری های نوین می توان شدت یک زلزله و مکان آن را حدس زد.

    مهم ترین کار باقی مانده آن است که راهی برای پیش گویی زمین لرزه بیابیم تا مردم هنگام وقوع آن غافلگیر نشوند.


    تکان های زمین:
    زمین لرزه در واقع ارتعاشی است که در طول پوسته زمین به حرکت در می آید.

    اگر یک کامیون بزرگ از نزدیکی منزل شما عبور کند، خیابان را به لرزه می آورد و شما احتمالاً لرزه های خانه را احساس می کنید، در این حالت می توان گفت که زمین لرزه کوچکی رخ داده است، اما کلمه زمین لرزه معمولی به حوادثی اطلاق می شود که در آن منطقه بزرگی همانند یک شهر تحت تأثیر این لرزش قرار گیرد.


    برای وقوع یک زمین لرزه چند دلیل می توان ذکر کرد:
    - فوران گدازه های آتشفشانی
    - برخورد یک شهاب سنگ
    - انفجارهای زیرزمینی (برای مثال یک آزمایش هسته ای زیرزمینی)
    - فرو ریختن یک سازه (همانند تخریب یک معدن)
    اما اصلی ترین دلیل وقوع زمین لرزه را می توان حرکات صفحه های (Plates) زمین دانست.هر از گاهی در اخبار می شنویم که زمین لرزه ای روی داده است، اما باید دانست که زمین لرزه پدیده ای است که هر روز در کره زمین روی می دهد.

    براساس تحقیقات جدید هرساله حدود سه میلیون زمین لرزه روی می دهد، یعنی هشت هزار زمین لرزه در روز یا هر 11 ثانیه یک زمین لرزه.


    - حرکت صفحه ها در خلاف جهت یکدیگر و دور شدن از هم.


    - ضمن حرکت در خلاف جهت به همدیگر بمالند.


    اگر دو صفحه از یکدیگر دور شوند گدازه هایی که از سنگ های مذاب تشکیل شده اند، از بین صفحه های پوسته زمین خارج می شوند (این عمل اغلب در کف اقیانوس ها روی می دهد) هنگامی که این گدازه ها سرد شوند، سخت شده و به شکل پوسته های جدید در می آیند که فاصله بین دو صفحه را پر می کنند.

    اگر دو صفحه به سمت یکدیگر به حرکت درآیند، معمولاً یک صفحه به زیر صفحه دیگر می خزد.

    در بعضی موارد، هنگامی که دو صفحه به یکدیگر فشار می آورند، برای هیچ کدام از صفحه ها امکان ندارد که به زیر صفحه دیگر برود، در این صورت این دو صفحه ضمن فشار آوردن به همدیگر یک رشته کوه را به وجود می آورند.

    در بعضی مواقع نیز صفحه ها ضمن عبور از کنار یکدیگر به همدیگر فشار وارد می کنند.

    برای مثال تصور کنید یک صفحه به سمت شمال و دیگری به سمت جنوب حرکت کند.

    در این صورت این صفحه ها از محل تماس به یکدیگر نیرو وارد می سازند.


    در جایی که این صفحات به یکدیگر می رسند، گسل تشکیل می شود.

    در حقیقت گسل ترک هایی در پوسته زمین است که در دو طرف صفحه هایی که در خلاف جهت یکدیگر در حال حرکت هستند، مشاهده می شود.

    احتمال وقوع زلزله در اطراف خطوط گسل بیشتر از هر جای دیگر است.

    گسل ها انواع مختلفی دارند که براساس موقعیت خط گسل و چگونگی حرکت دو صفحه نسبت به هم تقسیم بندی می شود.

    در تمام انواع گسل ها، صفحه ها کاملاً به یکدیگر فشار وارد می سازند و در نتیجه هنگام حرکت آنها اصطکاک شدیدی به وجود می آید.

    اگر نیروی اصطکاک بسیار شدید باشد مانع حرکت آنها می شود در این حالت فشاری که باعث ایجاد گسل می شود افزایش می یابد.

    اگر میزان این فشار از حد معینی بیشتر شود، بر نیروی اصطکاک غلبه می کند و صخره ها ناگهان می شکنند.به عبارت دیگر، هنگامی که صخره ها به یکدیگر فشار وارد می کنند، انرژی پتانسیل به وجود می آید و هنگامی که صخره ها به حرکت درمی آیند، انرژی پتانسیل به جنبشی تبدیل می شود.

    اغلب زمین لرزه ها در اطراف مرز صفحه های زمین ساختی روی می دهد زیرا در این منطقه در اثر حرکت صفحه ها منطقه گسل به وجود می آید که دارای گسل های متعدد و به هم پیوسته ای است.

    در منطقه گسل، آزاد شدن انرژی جنبشی در یک گسل ممکن است باعث افزایش انرژی پتانسیل در گسل کناری شود که این عمل به زمین لرزه دیگری منجر می شود.

    به همین دلیل است که گاهی در یک منطقه کوچک زلزله های متعددی در فاصله های زمانی کم روی می دهد.البته گاهی اوقات زمین لرزه هایی در وسط این صفحه ها نیز روی می دهد.

    یکی از شدیدترین زمین لرزه های ثبت شده زمین لرزه ای است که در صفحه قاره ای آمریکای شمالی در سال 1811 و 1812 اتفاق افتاد.

    دانشمندان در دهه 1970 دریافتند که احتمالاً منشاء این زمین لرزه یک منطقه گسل 600 میلیون ساله است که زیر لایه های متعدد سنگ و صخره مدفون شده بود.

    امواج زلزله موج زلزله موجی است که از طریق زمین حرکت می کند، که اغلب سبب ایجاد زمین لرزه یا انفجار می شود.

    امواج زلزله توسط زلزله شناسان مطالعه میشوند، و توسط لرزه نگار و زلزله سنج اندازه گیری می شوند.

    بطور کلی پس از اینکه در داخل زمین زلزله ای به وجود آمد و انرژی زمین آزاد شد، این انرژی آزاد شده به صورت امواج ارتعاشی در کلیه جهات منتشر شده و انرژی زلزله را با خود منتقل مینمایند.

    انواع امواج زلزله امواج زمین لرزه با توجه به حرکتشان در داخل یا سطح زمین به دو دسته تقسیم میشوند امواج داخلی یا پیکری دسته ای از امواج لرزه ای هستند که در درون زمین حرکت کرده و در تمامی جهات منتشر میشوند و با سرعتی بیش موجهای سطحی حرکت می نمایند.امواج داخلی نیز به دو گروه امواج طولی یا اولیه و امواج عرضی یا ثانویهقابل تقسیم هستند امواج سطحی سرعت امواج سطحی از امواج عرضی کمتر است وشدت آن نسبت به عمق و نسبت به فاصله از مرکز به سرعت کاهش می یابد .

    این امواج درتحت شرایط خاص ودر فصل مشترک دو محیط گازی ومایع ،در اثر ارتعاشات ناشی از زلزله بوجود می آید .

    بیشترین انرژی ناشی از تکانهای کم عمق را دارا بوده و عامل اصلی خرابی های ناشی از زمین لرزه بخصوص در مناطق مسکونی میباشند.

    این گروه از امواج پس از تداخل موجهای داخلی در امتداد حدفاصلها، شروع به ارتعاش کرده و عمق نفوذ محدودی دارند، از این رو همواره در نزدیکی سطح های ناپیوستگی متمرکز میشوند.

    بدین جهت در محیطهای همگن موجهای سطحی نخواهیم داشت.

    این امواج که به نامهای موجهای محدود شده و یا موجهای هدایت شده نیز معروفند خود به گروههای مختلفی چون موج لاو و امواج رایلی تفکیک میگردند.

    حرکت این دو موج بسیار پیچیده و قدرت تخریبی این امواج و موج S بسیار زیادتر از امواج P است .

    این امواج توسط ویژگیهایی چون سرعت، دامنه، طول موج، دوره تناوب و فرکانس از یکدیگر تمییز داده میشوند.

    در فاصله ای در حدود 120 کیلومتری مرکز زلزله ،اولین موجی که ازکانون زلزله ( با عمق 18 کیلومتر ) به ایستگاه زلزله نگار می رسد موج P است .

    سرعت این موج 6 تا 6.5 کیلومتر است .

    بعداز آن موج sوسپس موجهای L و R می رسند .

    سرعت امواج P در حدود 1.73 برابر امواج S است.

    بررسی انواع موج زلزله در زیر به تفصیل به بررسی این چهار نوع موج می پردازیم: امواج طولی(P) : این امواج باعث کشش ها و انقباضهای متوالی درامتداد حرکت موج می شود .

    سرعت انتشار این امواج زیادتر ازامواج دیگر است و اولین امواجی هستند که به ایستگاه لرزه نگار می رسد.

    امواج تراکمی از همه محیطهایی که توان تحمل فشار را دارند از جمله گازها، جامدات و مایعات عبور می کنند.

    ذراتی که تحت تاثیر موج P قرار میگیرند در جهت انتشار موج به جلو یا عقب نوسان میکنند.

    در صورتی که بخشی از یک فنر را جمع کرده و به طور ناگهانی رها کنیم، فشردگی تمام طول فنر را طی خواهد کرد تا به انتهای آن برسد.

    در این مثال فنر در راستای حرکت موج به ارتعاش درآمده است که بسیار شبیه به نحوه انتشار امواج P است.

    دلیل نامگذاری این امواج به نام امواج اولیه سرعت بالای این امواج میباشد، چرا که اولین موجی که از زلزله احساس میشود امواج P میباشد.

    این امواج با وجود سرعت بالای انتقال، چون بسیار سریعتر از سایر امواج دیگر میرا میشوند (یعنی انرژی خود را از دست میدهند) باعث ایجاد خرابی زیادی در زلزله نمیشوند.

    امواج برشی(S) : این امواج باعث می شود که سنگ خم شود و شکل خود را از دست بدهد .

    این امواج فقط ازجامدات می گذر ند.

    تقریباً اثر تخریبی تمام زلزله ها بر اثرامواج برشی است و به این معنی که وقتی لحظه شکستن سنگ فرا برسد سنگ شکاف بر میدارد ونقاط مجاور شکاف بطور جانبی نسبت بهم حرکت می نمایند .

    در این زمان است که دو نوع موج P وS ایجاد می شوند.

    این امواج تنها در محیطهایی که میتوانند در برابر تغییر شکل جانبی مقاومت کنند - مانند محیطهای جامد - منتشر میگردند.

    این امواج در مایعات و گازها نمیتوانند منتقل شوند.

    در صورتی که یک طناب را به دیواری متصل کرده و سر دیگر آن را در دست گرفته و به صورت قائم حرکت دهیم، در طناب موجی ایجاد میشود شبیه امواج S میباشد.

    در این امواج ارتعاش ذرات محیط عمود بر جهت حرکت موج میباشد (همانطور که مثال طناب دیده میشود، موج در امتداد طول طناب حرکت میکند در حالی که ذرات طناب در جهت عمود بر طول طناب ارتعاش میکنند.

    امواج لاو (love) : حرکت زمین توسط موج لاو، تقریبا شبیه موج S است با این تفاومت که ذرات ماده به موازات سطح زمین و در جهت عمود بر انتشار موج حرکت کرده و ذرات در صفحه قائم حرکت ندارند.

    انتشار این امواج مانند تکانهایی است که بر اثر حرکت طناب به سمت چپ یا راست ایجاد میشود.

    موجهای لاو قدری سریعتر از امواج رایلی حرکت کرده و زودتر بر روی لرزه نگاشت ظاهر میشوند.

    امواج رایلی LR این امواج به نحو خاصی حرکت می کنند.

    بدین ترتیب که حرکت ذرات در امتداد مدارهای دایره ای (یا بیضوی) صورت میگیرد.

    درست مانند حرکت امواج در سطح اقیانوس البته جهت حرکت دایره ها برخلاف حرکت امواج اقیانوس است به عبارتی حرکات ذرات سنگ، مدار بیضوی پسگرد را در صفحه قائمی به طرف منشاء زمین لرزه طی میکنند درست مثل هنگامی که درسطح آب اغتشاش روی می دهد، انرژی آن به صورت امواج منتقل می شود، وقتی که شکست یا جابه جایی در پوسته زمین روی می دهد، انرژی آن به صورت امواج زمین لرزه منتقل می شود.

    در هر زمین لرزه ای چند نوع موج مختلف مشاهده می شود.

    امواج اصلی از لایه های داخلی زمین عبور می کنند، در حالی که امواج سطحی از سطح می گذرند.

    اغلب ویرانی های زلزله توسط امواج سطحی - که امواج L هم نامیده می شوند _ به وجود می آید، زیرا این امواج ارتعاشات شدیدی را به وجود می آورند.

    هنگامی که امواج اصلی به سطح زمین رسیدند، امواج سطحی را به وجود می آورند.امواج اصلی خود به دو گروه مهم تقسیم بندی می شوند: امواج اولیه که امواج P نیز نامیده می شوند، با سرعت 5/1 تا 8 کیلومتر در ساعت حرکت می کنند.

    سرعت حرکت این امواج به جنس زمینی که این امواج از آنها عبور می کنند بستگی دارد.

    سرعت این امواج از موج های دیگر بیشتر است و بنابراین سریع تر به سطح زمین می رسند.

    این امواج قابلیت عبور از جامدات، مایعات و گازها را دارند و به همین دلیل به طور کامل از زمین عبور می کنند.

    وقتی که این امواج از صخره ها عبور می کنند، در مسیر حرکت خود به آنها به سمت جلو و عقب فشار وارد می کنند.

    امواج ثانویه امواج S نامیده می شوند و مدت کوتاهی بعد از امواج P می رسند.

    این امواج هنگام حرکت خود، صخره ها را به سمت بالا فشار می دهند، یعنی ارتعاش صخره ها عمود بر مسیر حرکت این امواج است.

    امواج S برخلاف امواج P نمی توانند در داخل زمین به خط مستقیم حرکت کنند.

    این امواج فقط از مواد جامد می گذرند و به همین دلیل هنگامی که در مرکز زمین به مایع برسند، متوقف می شوند.با این همه هر دو نوع موج از سطح زمین می گذرند و بنابراین می توان آنها را در آن سوی نقطه ای که زمین لرزه روی داده است، شناسایی کرد.

    در هر لحظه تعداد زیادی امواج زلزله ای ضعیف در قسمت های مختلف زمین قابل شناسایی است.

    امواج سطحی را می توان تا حدودی به امواج آب تشبیه کرد.

    چرا که امواج سطحی حین حرکت، سطح زمین را به سمت بالا و پایین می رانند.

    حرکت این امواج باعث ویرانی های شدیدی می شود، چرا که صخره ها و پی ساختمان ها را به ارتعاش می آورد.

    امواج L از همه کندتر هستند به همین دلیل شدیدترین لرزش ها در پایان یک زمین لرزه روی می دهد.

    شناسایی کانون زلزله : همان طور که ذکر شد سه نوع مختلف موج زلزله وجود دارد که هر کدام با سرعت مشخصی حرکت می کند.

    به رغم آنکه سرعت دقیق امواج P و S بسته به جنس و نوع ماده ای که این امواج از آن عبور می کنند، متغیر است، نسبت سرعت حرکت آن دو در تمام زمین لرزه ها تقریباً ثابت باقی می ماند.معمولاًسرعت امواج P،حدود6/1برابرسرعت امواج S است.

    دانشمندان می توانند با استفاده از این نسبت، فاصله بین هرنقطه از سطح زمین را با کانون زمین لرزه محاسبه کنند.

    کانون زلزله مکانی است که امواج زمین لرزه از آنها شروع شده اند.

    برای تشخیص کانون زلزله از ابزاری استفاده می شود که زلزله نگار نامیده می شود.

    زلزله نگار دستگاهی است که امواج مختلف را ثبت می کند.

    برای یافتن فاصله بین زلزله نگار و کانون زلزله، دانستن زمان رسیدن این امواج نیز ضروری است.

    با در اختیار داشتن این اطلاعات، اختلاف زمانی بین رسیدن این امواج محاسبه شده و سپس نمودار ویژه ای رسم می شود که در آن فاصله ای را که موج می تواند طی مدت اختلاف زمانی محاسبه شده طی کند، به دست می آید.

    اگر اطلاعاتی از این دست را از سه یا چند نقطه مختلف به دست آوریم، می توان مکان کانون زلزله را به دست آورد.

    برای این کار کافی است که کره ای فرضی حول هر یک از زلزله نگار ها رسم کرد که در آن مکان اندازه گیری به عنوان مرکز کره و فاصله محاسبه شده تا کانون زلزله به عنوان شعاع کره در نظر گرفته می شود.

    پس سطح کره مورد نظر نشان دهنده تمام نقاطی است که از زلزله نگار به اندازه مورد نظر فاصله دارد.

    بنابراین کانون زلزله مورد نظر باید در جایی در سطح این کره قرار داشته باشد.

    اگر دو کره را بر اساس اطلاعات به دست آمده از دو زلزله نگار مختلف رسم کنید، از تقاطع دو کره یک دایره به دست می آید.

    از آنجایی که کانون زلزله باید در سطح هر دو کره قرار گرفته باشد، محیط دایره ای که از تقاطع دو کره به دست می آید، نشان دهنده تمام کانون های ممکن برای زلزله مورد نظر است.

    از تقاطع کره سوم با این دایره فقط دو نقطه حاصل می شود که نشان دهنده کانون های محتمل برای زلزله است.

    از این دو نقطه یکی در سطح زمین قرار دارد و دیگری در هوا، با توجه به آنکه کانون زلزله همیشه در سطح زمین قرار دارد، نقطه موجود در هوا کنار گذاشته شده و نقطه موجود در سطح زمین نشان دهنده مکان واقعی کانون زلزله است.

    درجه بندی دامنه و شدت زلزله : در هنگام وقوع زلزله بارها با کلمه مقیاس ریشتر مواجه می شویم.

    شاید کلمه مقیاس مرکالی هم به گوشتان رسیده باشد هرچند که کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.

    این دو مقیاس قدرت یک زلزله را از دو جنبه مختلف بیان کنند.

    از مقیاس ریشتر برای بیان بزرگی یک زمین لرزه یعنی مقدار انرژی آزاد شده طی یک زمین لرزه استفاده می شود.

    اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه بزرگی زمین لرزه را از لرزه نگار به دست می آورند.

    مقیاس ریشتر لگاریتمی است یعنی افزایش یک واحد در مقیاس ریشتر نشان دهنده افزایش ده واحدی در دامنه موج است.

    به عبارت دیگر دامنه موج در زلزله 6 ریشتری ده برابر دامنه موج زلزله 5 ریشتری است و دامنه موج 7 ریشتر 100 برابر زلزله 5 ریشتری است.

    مقدار انرژی آزاد شده در زلزله 6 ریشتری 7/31 برابر زلزله 5 ریشتری است.

    بزرگترین زلزله ثبت شده 5/9 ریشتر شدت داشت، هرچند که مطمئناً زلزله های شدیدتری در تاریخ طولانی زمین روی داده است.

    عمده زلزله هایی که روی می دهد کمتر از 3 ریشتر قدرت دارند.

    زمین لرزه هایی که کمتر از ?

    ریشتر شدت داشته باشند، نمی توانند ویرانی های چندانی به بار آورند.

    زلزله هایی که 7 ریشتر یا بیشتر قدرت داشته باشند، زلزله های شدیدی محسوب می شوند.مقیاس ریشتر فقط یکی از عواملی است که تبعات یک زلزله را بیان می کند.

    قدرت تخریبی یک زلزله علاوه بر قدرت آن به ساختار زمین در منطقه مورد نظر و طراحی و مکان سازه های ساخت بشر بستگی دارد.

    میزان ویرانی های به بار آمده را معمولاً با مقیاس مرکالی بیان می کنند.دانشمندان می توانند درجه مقیاس ریشتر را درست پس از زمین لرزه و زمانی که امکان مقایسه اطلاعات از ایستگاه های مختلف زلزله نگاری به وجود آمده، معین کنند.

    اما درجه مرکالی را نمی توان به این سرعت مشخص کرد و لازم است که محققان زمانی کافی برای بررسی اتفاقاتی که حین زمین لرزه روی داده است، در اختیار داشته باشند.

    هنگامی که تصور دقیقی از میزان خسارت های وارده به عمل آمد، می توان درجه مرکالی مناسب را تخمین زد.

    مقابله با زمین لرزه : طی پنجاه سال اخیر اطلاعات زیادی در مورد زلزله کسب کرده و فرآیند وقوع آن را بهتر از پیش درک می کنیم، اما هنوز هم برای مقابله با آن کاری نمی توانیم انجام دهیم.

    زمین لرزه ها توسط فرآیندهای بنیادین و قدرتمند زمین شناختی که خارج از حیطه کنترل ما هستند، به وجود می آیند.

    این فرآیندها نسبتاً غیر قابل پیش بینی است، بنابراین در حال حاضر این امکان وجود ندارد که به مردم گفت دقیقاً چه وقت زلزله روی می دهد.

    این امواج زلزله ای ثبت شده، می تواند به ما اطلاع دهد که ارتعاش های بسیار قویتری در راه است، اما این اطلاعات می تواند فقط چند دقیقه پیش از وقوع زلزله به ما اخطار دهد.

    دانشمندان می توانند برپایه حرکت های صفحه ها در زمین و موقعیت منطقه های گسل، پیش بینی کنند که در کدام مناطق احتمال وقوع زلزله زیاد است.

    همچنین با تحقیق در تاریخ زمین لرزه های روی داده در منطقه مورد نظر، زمان احتمالی وقوع زلزله را پیش بینی کنند.

    با این همه این پیش بینی ها معمولاً بسیار ضعیف هستند.

    اما پیش بینی دانشمندان در مورد پس لرزه ها دقیق تر است.

    پس لرزه ها، لرزه هایی است که پس از زلزله اولیه روی می دهد.

    این پیش بینی ها براساس تحقیق های بسیار وسیعی که در مورد الگوهای پس لرزه ها انجام شده است، صورت می گیرد.زلزله شناسان در این مورد که چگونه زمین لرزه هایی که از یک گسل شروع شده اند، می توانند زلزله های دیگری را در گسل های متصل به یکدیگر به وجود آورند، پیش بینی های دقیقی انجام می دهند.

    زمینه دیگر تحقیق ارتباط بین بارهای الکتریکی و مغناطیسی در صخره ها و زمین لرزه است.

    بعضی از دانشمندان بر این عقیده اند که این میدان الکترومغناطیسی پیش از زمین لرزه تغییر می کند.

    علاوه بر این زلزله شناسان خروج گاز از زمین و تغییر شکل زمین را به عنوان علائم اخطار دهنده زمین لرزه می شناسند.

    با این همه در بسیاری از موارد نمی توان زمین لرزه را با دقت کافی پیش بینی کرد.

    پس برای مقابله با زمین لرزه چه کاری می توان انجام داد؟

    عمده پیشرفت هایی که طی 50 سال گذشته حاصل شده است به آمادگی برای زلزله و مخصوصاً حیطه مهندسی عمران مربوط می شود.

    طی چند دهه اخیر استانداردهایی برای ساخت ساختمان ها در نظر گرفته شده است تا مقاومت آنها در برابر نیروی امواج زمین لرزه افزایش یابد.

    از استانداردهای جدید می توان به تقویت مصالح اشاره کرد.

    طراحی بناها به شیوه ای که از انعطاف پذیری لازم برای جذب ارتعاش ها برخوردار باشند بدون آنکه تخریب شوند،یکی دیگر از این روش هاست.

    طراحی ساختمان ها به شیوه ای که بتوانند این ضربه ها را بگیرند، مخصوصاً در مناطقی که زلزله خیز هستند، از اهمیت بسیاری برخوردار است.یکی دیگر از مولفه های آمادگی، آموزش مردم است.

    امروزه بسیاری از سامان های دولتی در اغلب کشورها دفترچه های راهنمایی منتشر می کنند که در آن چگونگی وقوع زلزله، راهنمایی هایی در مورد حفاظت خانه در برابر زلزله های احتمالی و فعالیت هایی که در زمان وقوع زلزله باید انجام داد، گردآوری شده است چه مکان هایی بیشتر در معرض خطرند؟

    کشور ایران، جزو مناطق زلزله‌خیز جهان است.

    هرچند که مناطق کوهستانی و منطقه زاگرس در معرض خطر بیشتری جهت زلزله قرار دارند ولی با توجه به زلزله‌های بم و طبس در چند سال اخیر، باید گفت که هیچ منطقه‌ای از کشورمان مصون از خطر زلزله نمی‌باشد.

    پس شاید تنها راه مقابله با این پدیده، رعایت اصول شهرسازی و ساختمان‌سازی و آشنایی با نکات ایمنی و آمادگی جهت برخورد مناسب به هنگام رویایی با زلزله باشد.

    مقیاس سنجش زلزله: متداولترین واحد اندازه‌گیری شدت زمین‌لرزه، در سال ۱۹۳۵ میلادی توسط چارلز ریشتر ابداع شد.

    مقیاس ریشتر، اندازه‌گیری لگاریتمی انرژی آزاد شده در جریان زمین‌لرزه می‌باشد.

    معمولاً زمین‌لرزه‌هایی با قدرت ۵/۴ ریشتر و بالاتر، آنقدر قوی هستند که توسط اکثریت لرزه‌نگارهای جهان حس شوند.

    همه ساله، هزاران زلزله در سطح کره زمین ثبت می‌گردد.

    زمین‌لرزه‌ها ناگهانی، بی‌رحمانه و بدون اخطار و اطلاع قبلی رخ می‌دهند.

    شناسایی عوامل خطر و آماده‌سازی جامعه و شهرها جهت کاهش تلفات و خسارات ناشی از زلزله اهمیت بسزایی دارد.

    قبل از وقوع زلزله : سهم هر یک از ما در آماده سازی جامعه هریک از ما به نوبه خود می‌توانیم در هشیاری و آمادگی مردم شهرمان در برابر زلزله مؤثر باشیم: - می‌توانیم با مطالعه کافی و تمرین، جهت رویارویی با زلزله آماده شویم تا لااقل، در صورت بروز زلزله، در زمره نجات یافتگان، به سایر امدادگران بپیوندیم.

    - می‌توانیم با آموزش مناسب فرزندان و افراد خانواده، از آمادگی آنان اطمینان حاصل کنیم.

    - در هنگام ساخت و خرید منزل و آماده‌سازی آن، همچنین چیدن لوازم و دکوراسیون، همواره بیاد داشته باشیم که ممکن است بزودی زلزله‌ای در پیش باشد.

    - لوازم ضروری، کمکهای اولیه، دفترچه تلفنهای ضروری و سایر موارد را درمکانی ایمن و مورد اطلاع کلیه افراد خانواده نگهداری کنیم.

    - در انتقال اطلاعات و تجارب خود به همسایگان، دوستان و بستگان کوشا باشیم.

    - از پخش کردن شایعات و اخبار نامطمئن درباره زلزله پرهیز کنیم.در هنگام وقوع زلزله، بیشترین مکانهای در معرض خطر عبارتند از ساختمانهای قدیمی و فرسوده، مناطق مجاور ساختمانها و نزدیکی دیواره خارجی ساختمانها.

    در شهرهای بزرگ که بیشتر ساختمانها، چند طبقه یا بلند مرتبه هستند، بیشترین تلفات زلزله مربوط به کسانی است که شتابزده به سمت بیرون از منزل حرکت می‌کنند و دچار آسیب ناشی از افتادن اجسام سنگین، فروریختگی آوار یا پرتاب شیشه‌های شکسته می‌گردند.

    بهترین روش محافظت در هنگام زلزله، پناه بردن به زیر لوازم محکم و سنگین همچون میزهای محکم و یا چارچوب درهاست.

  • زلزله چیست؟....................................................................................................................... 1
    دلایل وقوع زلزله.................................................................................................................. 2
    امواج زمین لرزه.................................................................................................................... 7
    درجه بندی دامنه و شدت زلزله............................................................................................ 9
    مقابله با زمین لرزه.............................................................................................................. 16
    مقیاس سنجش زلزله........................................................................................................... 18
کلمات کلیدی: زلزله - زلزله چیست

اوليه کره زمين انفجار منحصر به فرد يک آتشفشان ، وحشت حاصل از يک زلزله ، منظره بي بديل يک دره کوهستاني، و خسارت ناشي از يک زمين لغزش موارد متناقضي هستند که ما همواره شاهد آن بر روي کره زمين هستيم. کره زمين يک جزء بسيار کوچک از کاينات پهناور اس

يکي از عوامل مهم و موثردر برنامه ريزي و انجام اقدامات حفاظتي در خصوص ابنيه تاريخي ، زمين لرزه است . درکشور ما بسياري از بناهاي ارزشمند تاريخي در معرض فرسايش توسط عوامل طبيعي و به خصوص زلزله مي باشند و تاکنون نيز با وجود اقدامات مرمتي صورت گرفته ،

لرزش ناگهاني پوسته‌هاي جامد زمين ، زلزله يا زمين لرزه ناميده مي‌شود. دليل اصلي وقوع زلزله را مي‌توان افزايش فشار بيش از حد داخل سنگها و طبقات دروني زمين بيان نمود. اين فشار به حدي است که در سنگ گسستگي بوجود مي‌آيد و دو قطعه سنگ در امتداد سطح شکستگ

روز، روز آدینه بود. طبق سنت همه مسلمانان معتقد باید منتظر ظهور حضرت مهدی (عج) باشند. ولی آن جمعه روز بدی بود. آیا کسی دیده است انسانی برای خود گور بسازد و درآن بخوابد؟ من ندیده ولی شنیده ام آن هم نه یک نفر، بلکه 30 هزار نفر. درشهر پرآوازه بم یک شبه سی هزار نفر در گورهایشان می خوابند و دیگر بیدار نمی شوند. گویی همه از خداطلب مرگ کردند و عجیب آنها چه آسان به وعه خود یعنی “ ادعونی ...

تخليه ناگهاني فشارهاي متمرکز شده در زير پوسته زمين براي ايجاد تعادل در يک مکان مشخص ، ممکن است سبب شکستگي پوسته زمين شود و امواج ناشي از اين انفجار دروني و شکستگي پوسته زمين ، در بخش بالايي اين گونه نقاط لرزش ها و تکانهاي شديدي به وجود آورد . به نسب

زلزله عبارتست از لرزش زمین در اثر آزاد سازی سریع انرژی که اغلب موارد در اثر لغزش در امتداد یک گسل در پوسته زمین اتفاق میافتد. انرژی آزاد شده از محل آزاد شدن آن، که کانون نامیده میشود، بصورت امواج در همه جهتها منتشر میشود. این موجها شباهت بسیار زیادی به امواج ایجاد شده در اثر فروافتادن یک سنگ در آب آرام یک حوضچه دارد. به همان ترتیب که ضربه سنگ باعث به جنبش درآوردن امواج آب میشود، ...

مقدمه پنجم دی ماه سال 1382 برای ایرانیان یاد آور خاطرات تلخ زمین لرزه بم خواهد بود، زلزله ای که طی آن هزاران تن از ساکنان شهرستان بم و اطراف آن را به کام مرگ کشید و بیش از 70 درصد شهر را با خاک یکسان نمود. این در حالی بود که هنوز زخمهای حاصل از زلزله­های گذشته مانند زلزله طبس، منجیل، آوج، اردبیل و ... التیام نیافته بود. باغهای شهرستان طبس هنوز طراوت گذشته خود را بازنیافته و ...

زلزله چیست؟ لرزش ناگهانی پوسته‌های جامد زمین ، زلزله یا زمین لرزه نامیده می‌شود. دلیل اصلی وقوع زلزله را می‌توان افزایش فشار بیش از حد داخل سنگها و طبقات درونی زمین بیان نمود. این فشار به حدی است که در سنگ گسستگی بوجود می‌آید و دو قطعه سنگ در امتداد سطح شکستگی نسبت به یکدیگر حرکت می‌کنند. به سطح شکستگی که توأم با جابجایی است، گسل گفته می‌شود. وقتی که سنگ شکسته می‌شود، مقدار ...

مقدمه قبل از قرن هفدهم ، علم و فلسفه با یگدیگر در قلمرو معارف بشری مورد تحقیق واقع می شدند و مرز مشخصی میان آن دو وجود نداشت ، تا آنکه در دوران رنسانس ، فرهنگ اومانیسم زمینه های شناخت مسائل اجتماعی را از طریق عقل و تجربه به وجود آورد ؛ این روند در خلال قرن هفدهم آنچنان شتاب یافت که باعث شد در ابتدای قرن هجدهم زمزمه ی استقلال و جدایی علوم اجتماعی از فلسفه آغاز شود ؛ و ...

هارپ چيست؟ هارپ (HAARP) يک پروژه تحقيقاتي است که در ظاهر براي بررسي و تحقيق درباره لايه ي آيونوسفير (Ionosphere) و مطالعات معادن زير زميني (با استفاده از امواج راديويي ELF/ULF/VLF) تاسيس شده است. ولي در واقع "پروژه اي با تکنولوژي جنگ ستارگارن"

ثبت سفارش
تعداد
عنوان محصول