دانلود تحقیق طراحی و آزمون مدل بهینه تامین مالی در شرکت ایران خودرو

1-1-1- بیان موضوع وپرسشهای اصلی تحقیق:
صنعت خودروی کشور درشکل اعم آن وشرکت ایران خودروبصورت اخص،درراستای پاسخگوئی به نیازهای روزافزون بازار داخلی، ناگزیر به گسترش در همه ابعاد بوده است، توسعه کمی وکیفی دراین صنعت موجب افزایش چشمگیر سهم آن درتولید ناخالص ملی گردیده است وتنوع استفاده مواد درآن باعث ایجاد گستره عظیمی ازصنایع جنبی درکشور شده است، حاصل این رشد ایجاد شرکتی با ابعاد ایران خودرو بوده است که بیش از صدشرکت را درحوزه های افقی وعمودی درزیرمجموعه خود جا داده است، چرخه اقتصادی وگردش نقدینگی دراین شرکت درچند سال اخیر بگونه ای بوده است که آنرا در رأس صد شرکت برتر کشور از نظر درآمد قرارداده است ، افزایش تنوع محصولات ، بمیزان ده نوع سواری تولیدی ، اشتغال بیش از 20هزار نفر دراین واحد تولیدی، وابستگی بیش از 1000 شرکت داخلی ازنظر عرضه مواد به این شرکت ، ارزبری مواد اولیه خارجی بمیزان چند میلیارد دلار درسال، سرمایه گذاری درابعاد بسیار وسیع،روی آوری بسمت صادرات محصولات وایجادخطوط تولیدی درکشورهای خارجی حضورمؤثروتعیین کننددربازارسرمایه وبورس اوراق بهادار تهران وشاخصهای اساسی دیگر،جملگی موجب گردیده است که این شرکت جایگاه ویژه ای رادرصنعت کشوربه خوداختصاص دهد
اینک باتوصیف انجام شده فوق درمورد شرکت ایران خودرو، بدیهی است که روشهای دستیابی به میزان نیاز نقدینگی دردوره های کوتاه مدت یکساله ونحوه تامین آن ازمنابع داخلی وخارجی ، مستلزم دراختیار داشتن الگوی مناسب واصولی ومتکی به تئوریها ودانش روز میباشد تا براساس آن موضوع مدیریت تامین مالی و پس از آن مدیریت گردش وجوه ، به نحو مناسب صورت پذیرد، زیرا تامین وتدارک منابع مالی مورد نیاز درچنین ابعاد گسترده ای بدون استفاده از نگرشهای علمی ازیکسو وبکارگیری ابزار و مدلهای کارآمد واصولی ازسوی دیگر امکان پذیر نمیباشد لذا در تحقیق پیشنهادی باعنایت به اینکه مدل مورد ارائه در دوبخش مدلهای حمایتگر و مدلهای اصلی ازیکسو به بررسی کارپایه های نحوه دستیابی به میزان نقدینگی موردنیازجهت تحقق برنامه بهینه تولید وسایرجنبه های نیازنقدینگی میپردازدوازسوی دیگرمدل اصلی تامین نقدینگی براساس حداقل سازی هزینه تامین آن را ارائه می نماید ، لذا دستیابی به پاسخ سئوالهای ذیل ، بعنوان محورهای اساسی انجام آن محسوب میگردد:
الف- سئوالهای اصلی واساسی تحقیق:
1- براساس ساختارسرمایه شرکت،چه میزان نیاز مالی را میتوان ازطریق ایجاد بدهی تامین نمود وتاچه میزان میتوان تامین آنرا ازطریق سهامداران انجام داد؟
2- ازچه روشهایی میتوان درجهت تامین منابع مالی با فرض بحداقل رسیدن هزینه تامین آن استفاده نمود؟
3- تاثیرعوامل بازارسرمایه وانتظار ذینفعان تاچه میزان برروشهای تامین مالی شرکت دردوره های کوتاه مدت مالی مؤثر است وتاثیرات آنها راچگونه باید در ترکیب روشهای تامین مالی لحاظ نمود؟
4- نقش مدیریت ریسک درجهت ایجاد ترکیب بهینه مالی ومدیریت انجام آن درراستای بحداقل رسانیدن هزینه ها، چگونه است؟
5- روشهای موجود تامین مالی مورد استفاده آیا ازکارآمدی لازم برخوردار میباشند وآیا هزینه های مربوطه رابحداقل میرسانند؟

ب - سئوالهای فرعی تحقیق:
1- نوسانات نرخ ارزهای معتبر بین المللی دارای چه تاثیری برروشهای تامین مالی میباشند؟
2- نرخ بازده سرمایه ونقش آن درایجاد شرایط مناسب برای پوشش هزینه های تامین مالی چگونه است؟
3- نقش مصونیت سازی نرخ ارز(Hedging) درروشهای تامین مالی از بازارهای پولی بین المللی چگونه باید درنظر گرفته شود؟
4- نقش یک برنامه ترکیب بهینه تولید براساس محدودیتهای محیطی وداخلی شرکت وشرایط بازار ازجنبه مسائل عرضه وتقاضا چگونه دربرنامه ریزی تامین بهینه مالی درنظر گرفته میشود؟
5- هزینه تامین سرمایه و نقش آن در تعیین ترکیب بهینه تامین مالی چیست؟
2-1-1- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:
باتوجه به نقش محوری صنعت خودرو دربخش صنعت کشور وگسترش روزافزون این صنعت درکلیه ابعادتولیدی،اشتغال زائی ،ایجاد صنایع جانبی وخدمات ،بحث تامین مالی ودستیابی به سازوکارها ی مناسب انجام آن دراین صنعت ازاهمیت ویژه ای برخوردار گردیده است،متنوع بودن بخشهای تشکیل دهنده این صنعت ازیکسو وسرمایه بر بودن تجهیزات وخطوط تولیدی وسهم بالای ارزش مواد درقیمت تمام شده محصولات تولیدی آن ازسوی دیگر موجب گردیده است تا نیاز نقدینگی این صنعت در سطحی بسیار کلان قرارگیرد ولذا تامین وتخصیص چنین حجم بالائی ازنقدینگی، مستلزم طراحی روشهای مناسب وکارآمد ومنطبق با شرایط و مختصات باراز سرمایه در محیط اقتصادی فعالیت آن میباشد تانسبت به تامین بهینه نقدینگی موردنیاز ومصرف اقتصادی آن درصنعت خودروسازی اطمینان لازم کسب گردد و انجام مدیریت در این شرکت باتکیه بر آن با سهولت ودقت اطمینان بیشتری صورت پذیرد.
باعنایت به دلائل وزمینه مشروحه فوق ، این تحقیق درارتباط با طراحی مدل مناسب جهت دستیابی به میزان نیاز به نقدینگی وهمچنین ساختارهای مناسب مدیریت تامین مالی دراین شرکتها وبویژه شرکت ایران خودرو بااتکاءبه پایه های علمی و دارای قابلیتهای کاربردی درشرایط فعالیت صنعت خودرو سازی صورت خواهد پذیرفت که باتوجه به شرایط عینی مرتبط با نارسائیها وکاستیهای قابل ملاحظه موجود ، قطعاً دارای پیامدها ونتایج مفید و راهگشا وکارسازی خواهد بود.
3- 1-1- فرضیات تحقیق:
باعنایت به موضوع این تحقیق که بصورت ” طراحی وآزمون مدل بهینه برای ترکیب محصولات وساختار مالی درشرکت ایران خودرو” درنظرگرفته شده است، طرح فرضیات بعنوان پایه وبنیان تحقیق دارای موضوعیت چندانی نخواهدبود، زیرا آنچه که این پژوهش بدنبال دست یافتن به آنست ، برمبنای فرضیات موجود دراین شرکت شکل گرفته و تحقق یا عدم تحقق آن درمحیط یادشده مورد اثبات قرار میگیرد، لذا توجه و دقت لازم دراین که این فرضیات بعنوان محورهای کلیدی تحقیق محسوب میگرددضروری میباشدلذاباتوجه به مطالب ذکرشده درخصوص عدم ضرورت درنظرگرفتن فرضیات تحقیق در قلمرو انجام تحقیق که شرکت ایران خودرو میباشد، فرضیات این تحقیق که ازطریق آزمون مدلهای موردطراحی درشرایط اجرائی شرکت موردبررسی وپیاده سازی قرارمیگیرد و نیازی به اثبات آنها ازطریق بررسیهای آماری نمیباشد،به شرح زیر تعریف میگردد:
فرضیه اول : ترکیب بهینه تولید درشرایط فعلی تولید درشرکت ایران خودرو ،ترکیب مناسبی نیست، دراین زمینه قصد برآنست که ازطریق زیربنای تئوریک به یک ترکیب مناسب تولید دست یافت تاازطریق مقایسه آن با وضع موجود ، صحت فرضیه به اثبات برسد یا بعبارت دیگرازطریق انجام آزمونهای لازم درمحیط اجرائی موجودبه این نتیجه بتوان دست یافت که وضعیت موجود،وضعیت مناسبی هست ویا نیست؟

ونهایتاً حاصل پژوهش به طراحی یک مدل علمی پیشنهادی درزمینه ترکیب مناسب وبهینه تولید باهدف حداکثر نمودن سود میرسد.
فرضیه دوم: ساختار موجود روشهای تامین مالی شرکت ایران خودرو موجب بحداقل رسیدن هزینه مالی نمیشود
دراین ارتباط نیز این پژوهش بااستفاده از مبانی تئوریک موجود درزمینه ابزارهای تامین مالی وهزینه تامین سرمایه ازطریق ایجاد بدهی ویاسایر روشهای موجود دیگر، به این نتیجه میرسد که این فرضیه ازطریق ارائه یک پیشنهاد اصولی ومعقول ومقرون بصرفه، به یک مدل مناسب تامین مالی باهدف بحداقل رسیدن هزینه آن میرسدکه صحت کارآئی آن از طریق آزمون فوق درشرایط محیط اجرائی شرکت ایران خودرو به اثبات میرسد بدیهی است که دراین ارتباط با توجه به شرایط ریسک موجود وبازارهای مالی وپولی داخلی وخارجی ازیکسو وهمچنین وضعیت بازده سرمایه درشکلهای مختلف کاربردآن درشرکت ایران خودرو به مؤلفه ها ومتغیرهای اساسی جهت دستیابی به روشهای مطلوب تامین مالی دست می یابد تا ازاینطریق مدیریت شرکت با استفاده از نتایج آن ، نگرشهای خودرا هرچه بیشتر اصولی وعلمی نماید، بعبارت دیگر هدف پژوهش دراین زمینه، القاء ایده به مدیریت درخصوص لزوم استفاده بیشتراز روشهای علمی میباشد.

4-1-1- موضوع واهداف تحقیق
همانگونه که درمقدمه اشاره گردید، این تحقیق کوشش مینماید ، درزمینه ترکیب بهینه محصولات وروشهای تامین منابع مالی ،و ایجاد ساختار ومدلهای مناسب انجام وتحقق آن ،پژوهش وبررسیهای لازم را بعمل آورد تا براساس کسب شناخت دقیق ازماهیت ومیزان نیازهای موجود صنعت خودرو سازی،بااتکاء بر مبانی دقیق وعلمی وعینی ازیکسو و بررسی روند ونحوه انجام آن درشرکتهای خودروسازی معتبر دنیا وتطبیق شرایط خودرو سازی کشور با شرایط مذکور از سوی دیگر، فرآیند مدیریت تامین مالی مناسب طراحی گردد وروشهای تامین نقدینگی را بافرض مرتفع نمودن اشکالات ونارسائیها وکاستیهای موجود پیشنهاد نمایدوضمناً اثبات نماید که درصورت استقرار فرآیند پیشنهادی ، دستیابی به اهداف علمی وکاربردی تامین بهینه نقدینگی صورت خواهد پذیرفت، با این توصیف موضوع وهدف این تحقیق طراحی روشهای بهینه تامین مالی وتخصیص مناسب آن به عملیات وفعالیتها وبعبارت دیگرطراحی ساختار مالی درشرکت ایران خودرو بمنظور جایگزینی روشهای مناسب وعلمی وکارآمد با روشهای کهنه وغیرکارآمد ونارسای فعلی میباشد.
بعبارت دیگر ، باتوجه به هماهنگیهای بعمل آمده با مدیریت شرکت ایران خودرو دراین زمینه، هدف دروهله اول بررسی نارسائیها وکاستیهای موجود درروشهای مورد استفاده فعلی میباشدکه ازطریق بررسی وپژوهش دروضعیت موجود انجام میپذیرد و پس از دستیابی به ناکارآمدی احتمالی آن ، نسبت به پیشنهاد یک مدل مناسب آزمون شده اقدام میگردد ونهایتاً ماحصل این پژوهش ارائه یک الگوی علمی به مدیریت شرکت درزمینه مدیریت تامین مالی خواهد .
5 -1-1-روش اجرای تحقیق و آزمون مدل:
اجرای این تحقیق ازطریق بررسی وضعیت موجود روشهای تامین نقدینگی در شرکت ایران خودرو و مشخص نمودن نقاط ضعف ومشکلات ومسائل ونارسائیهای آن ، با استفاده از مبانی تئوریک وعلمی وتطبیق شرایط آن با وضعیت خودروسازهای موفق ومعتبرجهانی، روشهای بهینه ومناسب ونوین تعیین وتامین مالی پیشنهاد گردیده و الگو ومدل وساختار مناسب برای آن ارائه میگردد.
باعنایت به اینکه مطالعات تطبیقی(comparative Analysis) یکی از روشهایی است که عمدتاً درحوزه علوم بکارگرفته می شود و پدیده های عینی تنها بعنوان زمینه های مشاهده وتجزیه وتحلیل مطرح میگردد، معهذا ازا این روش میتوان درتطبیق پدیده های کاربردی نیز بهره گرفت وبه ایده های جدید دست یافت و چارچوب مفهومی تازه ای بنا نهاد ، لذا استفاده از مطالعه تطبیقی هرچند بر اساس چارچوب مفهومی انجام میپذیرد ، خودزمینه دستیابی به الگوی موردنظر ومناسب را فراهم میسازد.

با این توصیف استفاده از روش مطالعه تطبیقی دراین تحقیق باتوجه به ضرورت تبعیت از الگوهای موفق وکارآمد ، امری ضروری ومفید میباشد که بوسیله آن ارتباط متقابل متغیرهای اقتصادی ،زمانی ومکانی مختلف مورد بررسی قرارمیگیرد وبه محقق امکان میدهد تا ضمن آشنائی باروشهای مختلف ومتغیرهای متعددتاثیرگذار، نظرات ودیدگاههای خودرابهترودقیقتر تبیین نماید، همچنین موجب بسط دانش وتکنولوژی مدرن ومهارت متخصصین درعرصه های تئوریک وعملی میشود.
ضمناً توجه به این نکته ضروریست که برای شناسائی وتمیز روشهای کارآمد باروشهای فاقد کارآئی ، انجام مقایسه لازم است زیرا تااین مقایسه انجام نشود نمیتوان درمورد نتایج عملی روشهای مورد نظر اطمینان حاصل نمود، به بیان دیگر بدون مقایسه نمیتوان به شناخت کافی از قابلیت کاربرد وکارآمدی روشهای مورد نظررسید.

درمجموع از طریق کاربرد مطالعه تطبیقی میتوان موارد اختلاف وتشابهات را دریافت وازطریق بررسی تشابهات نسبت به دستیابی به موفقیت روشهای پیشنهادی،اطمینان حاصل نمود همچنین لازم بذکراست که درانجام مطالعه تطبیقی دراین زمینه نگرشهای مختلف اقتصادی، محیطی ، رفتاری، سیستمی وحتی نگرش مبتنی بر فرهنگ مورد توجه قرار خواهد گرفت.

بااین توصیف کوشش میشود تا درانجام این پژوهش از چارچوبهای مفهومی شامل استفاده از مبانی تئوریک وعلمی، روشهای تجربی در ارتباط با سوابق مرتبط با زمینه های اجرائی موجود وبررسی نتایج کارکرد وعملکردهای اجرائی موجود وروش تطبیقی درخصوص بررسی روشهای مورد عمل باآنچه که بعنوان نتایج مطالعات این تحقیق بدست می آید، استفاده گردیده ونتایج این بررسیها درقالب ارائه مدل والگوی ساختار مالی و روشهای بهینه انجام آن درشرکت ایران خودرو ،ارائه میگردد.

بنابراین درارتباط با شیوه انجام این تحقیق میتوان اظهارداشت که دربخش چارجوبهای مفهومی بحثهای تئوری سازی ونظریه پردازی وتااندازه ای مدل سازی صورت خواهد گرفت و بخش روشهای تجربی ومطالعه تطبیقی ازطریق مشاهده و بررسیهای میدانی ( پیمایشی) ، روشهای آزمایشگاهی وکتابخانه ای صورت میپذیرد تا نهایتاً براین اساس بتوان به آزمون مدل دست یافت .

توضیحات مشروحه فوق را بصورت خلاصه میتوان به صورت ذیل ارائه نمود:
سطح تحقیق: بصورت کاربردی – توسعه ای میباشد
روش تحقیق : بصورت تاریخی – کتابخانه ای ومیدانی انجام پذیرفته است.
مطالعات تطبیقی: بصورت مطالعات تطبیقی – میدانی صورت گرفته است
ابزار جمع آوری اطلاعات : ازطریق جمع آوری اطلاعات – مصاحبه– مطالعه و مشاهده
روش تجزیه تحلیل : بصورت تطبیقی وغیر تطبیقی خواهد بود.
آزمون مدل تحقیق ازطریق بررسی هزینه های فرصت ناشی ازاجرای برنامه های تولید براساس روشهای موجود ومیزان هزینه های تامین مالی ومقایسه آن با هزینه بازده ، طبق روشهای اجرائی جاری ودستیابی به نتایج بررسی از نظر صحت فرضیه ویارد آن ،صورت میپذیرد.

6-1-1- مبانی اطلاعاتی و روشهای جمع آوری آن:
باعنایت به انتخاب شرکت ایران خودرو بعنوان قلمرو مکانی این تحقیق ،مبانی اطلاعاتی مورداستفاده درآن ، کلاً از اطلاعات موجود دراین شرکت خواهد بود اطلاعات مذکور عمدتاً درارتباط با آزمون فرضیه ها و دستیابی به نتایج آن مورد استفاده قرار میگیرد.

درارتباط با ترکیب بهینه تولید، ضمن بررسی کلیه محدودیتهای محیطی و محاطی موجود، ازطریق پردازش اطلاعات توسط کامپیوتر ،‌مدل مناسب ومورد نظر طراحی و ارائه میگردد وبا تزریق داده های واقعی چندسال گذشته وبررسی نتایج آن ومقایسه با ترکیب پیشنهادی درمدل ارائه شده ،آزمون فرضیه ها انجام میپذیرد درارتباط با روشهای تامین مالی از منابع داخلی وخارجی ، همانگونه که دربخشهای پیشین این گزارش اشاره گردید لازمست روند تغییرات متغیرهای اقتصادی داخلی و بین الملل مورد بررسی ومطالعه قرارگیرد تا تاثیرات آنها بر روشهای تامین مالی موردنظر مورد بررسی قرارداده شود، لذا دراین ارتباط لازمست یک مدل مالی – اقتصادی برای این منظور طراحی شود که دراین طراحی ازورودی برآورد تقاضا وترکیب بهینه تولید استفاده می شودوسپس با استفاده از مدل Cash Flow ،کمبودهای نقدینگی ومسائل ومشکلات آن استخراج مورد بررسی قرارمیگیرد.
بهرحال همانگونه که فوقاً اشاره گردید درارتباط با چگونگی تامین این منابع و بدست آوردن استراتژی تامین آن باید نسبت به طراحی یک الگوی کاربردی ومحاسباتی
اقدام شود که دراین زمینه لازمست حوزه های ذیل درارتباط با یکدیگر مورد مطالعه قرار گیرد.

درارتباط با متغیرهای فوق الذکر، مدل ونحوه عملکرد آن متعاقباً مورد ارائه و تشریح قرارمیگیرد.

7 -1-1- دامنه ومحدوده های مورد نظر تحقیق 1-7- دامنه موضوع تحقیق: ماهیت فعالیت وعملکرد یک شرکت خودروسازی بدین ترتیب است که مبنای تدوین وتنظیـــم برنامه های تولید برای دوره های کوتاه مدت یکساله وسپس میان مدت وبلند مدت آن ،میزان تقاضای موجود دربازار وامکان فروش محصولات درجهت پاسخگوئی به تقاضا میباشد، لذا بمنظور دستیابی به میزان نقدینگی مورد نیاز جهت اجرای برنامه های تنظیم شده ، لازمست براساس مطالعات بازار سنجی وبررسی تقاضا، نوع ومیزان فروش وسپس تولید محصولات را درقالب برنامه تولید وفروش تنظیم وسپس برمبنای استانداردهای مهندسی ساخت محصولات، نیازمندیها وکارپایه های اجرای برنامه مذکور فراهم گردیده تا درمقاطع زمانی برنامه ریزی شده ، این نیازمندیها دراختیار خطوط تولید وپشتیبانی تولید قرارگیرد، بنابراین دامنه ومحدوده های موردنظر دراین تحقیق ازتدوین وتنظیـــم کارپایه های برنامه تولید آغاز گردیده وتامرحله نحوه برآورد امکانات تامین نقدینگی مورد نیاز و سپس بررسی آثارمالی ریسک وبازده سرمایه ، ادامه می یابد و درهربخش نسبت به تعیین کارپایه های اطلاعاتی ونقاط کنترلی موردنیاز، ارائه نظر میگردد تا ازترکیب آنها، امکان استخراج مدل مناسب ترکیب تولید وتامین وجوه فراهم شود، بااین توضیحات محدود ه های مورد بررسی این تحقیق بصورت ذیل خواهد بود: جهت گیری مقدماتی برنامه: تعیین ترکیب بهینه تولید براساس محدودیتها وامکانات باهدف بحداکثر رساندن سود براساس سیاست وبرنامه فروش مشکلات ومحدودیتهای ارزی براساس متغیرهای اقتصادی بین الملل وداخلی بررسی امکانات بالقوه عرضه کنندگان مواد بررسی گلوگاه ها و تنگناهای خطوط تولید ( بررسی ظرفیت) تدوین خط مشی ومبانی سودآوری برآورد امکانات مورد نیاز تدوین برنامه ترکیب بهینه تولید با استفاده از داده های ذیل: - استفاده از برآورد وتعیین نیروی انسانی مورد نیاز - استفاده از تنظیم برنامه اوقات کارکرد – اضافه کاری ونوبتکاری - استفاده ازاستاندارد میزان مصرف مواد درمحصولات –تعیین نیاز ارزی و ریالی - استفاده از نیاز به ابزار ولوازم تولید- اجرای پروژه های مورد نیاز - استفاده از برنامه های توسعه ونیازمندیهای اجرای آن تعیین وبرآورد نقدینگی مورد نیازبراساس : - تدوین وتنظیم برنامه گردش وجوه – برنامه منابع و مصارف نقدینگی - بررسی منابع موجود مالی داخلی وخارجی وتعیین منابع بهینه - بررسی هزینه تامین مالی ازمنابع موجود( انتخاب منابع بهینه) - برنامه زمان بندی ورود وجه نقد - بررسی ریسک و بازده استفاده از منابع مالی - برنامه نحوه استفاده ازمنابع بررسی شده و انتخاب شده برنامه ونحوه واریز بدهیها قلمرو مکانی تحقیق: درجهت دستیابی به اهداف این تحقیق ،شرکت ایران خودروبعنوان بزرگترین شرکت خودروسازی کشور وخاورمیانه که دارای ابعاد کامل این صنعت میباشد انتخاب گردیده است لازم بذکراست که با عنایت به ابعاد کامل این صنعت ، هرگونه الگوی طراحی شده برای این شرکت قابلیت تعمیم به مجموعه خودروسازی کشور را دارا خواهد بود.

3-7- قلمرو زمانی تحقیق: باعنایت به اینکه این تحقیق نهایتاً نسبت به ارائه مدل بهینه ترکیب وتولید وروشهای تامین مالی اقدام مینماید، بنابراین ابعاد اجرائی آن ، قلمرو زمانی خاصی را در برنمیگیرد دراین ارتباط صرفاً میتوان اظهارداشت که محدوده زمانی موردنظر درمدلهای قابل ارائه، دوره های کوتاه مدت یکساله میباشد و استفاده ازنتایج آن برای دوره های بلند مدت تر در محدوده این تحقیق قرارندارد.

8- 1-1-محدودیتهای تحقیق باعنایت به توضیحات ارائه شده دربخشهای موضوع وقلمرو تحقیق، اطلاعات ومبانی مورداستفاده درپژوهش پیشنهادی دارای دامنه نسبتاً گسترده ای میباشدکه گستره آن هم درداخل شرکت ایران خودرو بوده وهم در حوزه اقتصاد داخل و حوزه اقتصاد بین الملل ادامه می یابد ، لذا بدیهی است که دسترسی به برخی از اطلاعات ومبانی مورداستفاده براساس آخرین وضعیت آنها درشرایط فعلی ، ممکن است با محدودیتهای مواجه گردد.

درزمینه اطلاعات مورداستفاده درداخل شرکت ایران خودرو ،خوشبختانه باعنایت به سابقه بیش از 20 سال فعالیت محقق در امور مالی این شرکت مشکلات ومحدودیتهای عمده ای وجود ندارد ، اما درارتباط با مبانی اطلاعاتی مورد استفاده درزمینه متغیرهای اقتصاد داخلی واقتصاد بین الملل وهمچنین بازارهای مالی وپولی جهانی ، مسلماً محدودیتهایی درخصوص دسترسی به آخرین اطلاعات وجود خواهد داشت.

9-1-1- پیشینه تحقیق طبق کاوش وبررسی بعمل آمده دربرخی از دانشگاههای مهم کشور ازجمله ، دانشگاه تهران، علامه طباطبائی ، تربیت مدرس ودانشگاه آزاد، تاکنون دراین زمینه هیچگونه پژوهش وتحقیق ارائه وتائید شده ای وجود نداشته است، ازسوی دیگر باعنایت به اینکه هدف ازانجام این تحقیق، استقرار مدلهای مورد طراحی درشرکت ایران خودرو بمنظور استفاده از آنها توسط مدیریت این شرکت میباشد،لذا میتوان با قطعیت اعلام داشت که انجام آن بدین صورت فاقد هرگونه پیشینه اجرائی میباشد.

لذا محقق امید دارد تا با مشارکت وهمکاری اساتید محترم و مجرب دانشگاهی وازطریق ایجاد یک تعامل وارتباط مؤثر بین حوزه های دانشگاه وصنعت، برای اولین بار بتوان نسبت به ارائه یک الگوی علمی تعیین وتامین مالی ومنطبق با شرایط اجرائی موجود در بخش صنعت خودروی کشور ، اقدام نمود.

2- تشریح کلی ساختار پایان نامه مقدمه: موضوع دستیابی به روشهای بهینه تامین نقدینگی باهدف حداقل هزینه تامین آن،موضوعی نیست که بصورت مجزاومنفک از سایر چرخه های عملیاتی یک شرکت تولیدی مورد طراحی ویا ارزیابی قرارگیرد، این مکانیزم بطور قطع اطلاعات و کارپایه های خودرا ازسایر زیرساختهای عملیاتی دریافت وبرمبنای کمیتهای آنها، ازیکسو به برآورد میزان نقدینگی برای یک دوره مالی میپردازد وازسوی دیگر روشهای مختلف دسترسی به آنرا مورد ارزیابی قرار میدهد باعنایت به توضیح مختصر فوق ، ساختار این تحقیق بگونه ای طراحی واجرا گردیده است که درابتدا اطلاعات پایه ای بر مبنای تدوین ترکیب بهنیه تولید وبا محدودیت حداکثر سازی سود شکل میگیرد ، بعبارت دیگر جریان گردش نقدینگی بمنظور اجرای یک برنامه تولید حساب شده و مطالعه شده مشخص میگردد وبا اضافه گردیدن سایر زمینه ها، نیاز به نقدینگی ازجمله اجرای پروژه های توسعه ای درجریان تکمیل وهمچنین بازپرداخت اصل وفرع بدهیها، به مجموعه نقدینگی موردنیاز درطول یک دوره مالی دست می یابد،لازم بذکراست که دسترسی به اطلاعات نیازنقدینگی هر یک از موارد مشروحه فوق براساس زیرسیستمهای طراحی شده خاصی درهرزمینه صورت میپذیرد که اطلاعات خروجی آن بعنوان اطلاعات ورودی وارد سیستم یکپارچه برآورد نیاز نقدینگی میگردد که شرح جزئیات آنها ازدامنه وحیطه این تحقیق خارج میباشد.

پیش فرض دیگر مورد استفاده درمدل مورد بررسی، دستیابی به جریان نقدینگی ورودی ناشی ازعملیات میباشد که این بخش نیزبراساس اطلاعات خروجی ناشی از اجرای سیستم مبتنی بربرنامه های فروش نقدی و پیش فروش ،‌استخراج ومبنای مقایسه با نیازهای نقدینگی برآوردشده برای همان دوره قرارمیگیرد وبراساس انجام مراحل یادشده است که کمبودهای نقدینگی قابل تامین از بازارهای مالی و پولی برآورد و بعنوان پایه اصلی واساسی مدل مورد ارائه دراین تحقیق قرار میگیرد ، بعبارت دیگر، مدل مورد نظر ازاین نقطه به بعد وارد بخشهای اصلی واساسی طراحی خود، میشود که دراین بخش به تشریح خلاصه ای از وضعیت ارتباطهای فیمابین این مدلها پرداخته میشود باتوجه به موارد مشروحه فوق، مدل یکپارچه مورد ارائه دراین پژوهش دوهدف عمده اساسی رادرکنار یکدیگر ومرتبط باهم مورد بررسی واستفاده قرار میدهند ، این دوهدف عبارتند از: اول دستیابی به کمبود نقدینگی یک برنامه مبتنی بر ترکیب بهینه تولید درشرایط حداکثرنمودن سود و دوم، دستیابی به ترکیب بهینه روشهای تامین مالی باحداقل هزینه تامین آن که هدف اول متکی بر مدلهای حمایتگر وهدف دوم متکی برمدلهای اصلی انجام میپذیرد.

1-2-1-ساختار یکپارچه پایان نامه : همانگونه که در مقدمه این بخش تشریح گردید ، دستیابی به میزان نقدینگی مورد نیاز و روشهای بهینه تامین مالی آن بر اساس نگرش جامع به کلیه عوامل و فاکتورهای ذیربط ،‌هدف اصلی مورد نظر این تحقیق می باشد که تحقق آن مستلزم طراحی یک مدل یکپارچه ،‌متشکل از نحوه ارتباط مجموعه عوامل تاثیر گذار در این زمینه می باشد ، لذا ساختار یکپارچه در نظر گرفته شده در این پژوهش در بخش اول ازمرحله تدوین برنامه تولید آغاز و بر اساس توجه به شرایط بازار ،‌مبانی مختلف ومتنوع جذب نقدینگی اعم از عملیات و پروژه ها و باز پرداخت دیون ، جریان های ورودی نقدینگی حاصل از عملیات ادامه یافته و به مجموعه کسری نقدینگی برای یک دوره مالی می رسد وسپس در بخش دوم ، نحوه تامین وجوه مورد نیاز بر اساس ملحوظ گردیدن متغیر های کلیدی تاثیر گذار از جمله شرایط و ساختار سرمایه و فاکتورها و مولفه های کلیدی اقتصادی ووضعیت ریسک مترتب بر اتخاذ روشهای مختلف تامین مالی و همچنین هزینه های مرتبط با هر روش ، مورد بررسی قرار می گیرد ، بنابراین ایجاد یک نگرش جامع ،با عنایت به کارپایه های تئوریک و علمی بعنوان مبانی ساختار یکپارچه در طراحی مدلهای مورد استفاده در این پایان نامه بکار گرفته شده است که بطور مختصر در ذیل به تشریح کلی دو بخش تشکیل دهندگان یعنی مدلهای پایه (Supportive) و مدلهای اصلی ( Main) پرداخته می شود.

الف ـ مدلهای پایه با عنایت به اینکه طراحی مدلهای مورد نظر در این تحقیق بمنظور کاربرد آن در شرکت ایران خودرو انجام پذیرفته است ، لذا تلفیق نگرش علمی و مبتنی بر تکنیک های روز بهمراه مکانیسم ها و موقعیت و شرایط اجرایی عملیات شرکت از اهم مواردی است که باید بدان توجه شود ،در این زمینه لازمست بحث از مرحله مقدماتی تدوین بودجه جامع یعنی برنامه تولید آغاز شود تا بر اساس آن بتوان بودجه عملیاتی و جریان خروج نقدینگی حاصل از آن و بودجه سرمایه ای دستیابی به میزان بازپرداخت دیون و میزان سود و سهم نقدینگی قابل پرداخت مورد نظر به سهامداران، مشخص گردد ، حاصل ترکیب نیاز نقدینگی مبتنی بر بودجه های مشروحه فوق دستیابی به مجموعه مصارف وجوه نقدینگی است که بعنوان نامیده می شودو در قالب نمودارذیل ترسیم گردیده است.

نموار مصارف نقدینگی ساختار یکپارچه پس از دستیابی به میزان مصارف نقدینگی کل شرکت ، بدنبال میزان ورود نقدینگی (Cash in flow) میباشد تا بر اساس مقایسه آن با مصادف نقدینگی به حجم کسری نقدینگی دست یابد ، لذا در این ارتباط باید شریانهای ورود نقدینگی چه در قالب عملیات اجرایی شرکت و چه در شکل عملیات جانبی مورد بررسی و اندازه گیری قرار گیرد ، تحقق چنین هدفی در قالب مدلهای اندازه گیری نقدینگی حاصل از فروش محصولات و فروش سرمایه گذاریها و دارائیها ، صورت میپذیرد که نمودار کلی آن بصورت ارائه شده در ذیل میباشد : نمودار منابع تامین نقدینگی در مدل یکپارچه تامین مالی پس از دستیابی به منابع و مصارف نقدینگی بشرح موارد مندرج در فوق ، امکان مقایسه این دو نتیجه با یکدیگر فراهم میگردد که حاصل آن دستیابی به میزان کسری و یا مازاد مصارف نسبت به منابع و یا بر عکس آن می باشد ، که در صورت مواجهه با کسری نقدینگی حاصل از این مقایسه باید برنامه ریزی لازم جهت تامین این میزان کسری بر اساس روشهای اقتصادی مناسب ، صورت پذیرد ،‌نمودار این مقایسه در ادامه ساختار مدل یکپارچه بصورت ساده در ذیل اشاره شده است :مدلهای پایه در ساختار کلی مدلهای پایه در ساختار کلی تحقیق تا دستیابی به مرحله کسری نقدینگی ،‌‌خاتمه مییابد تا از این پس مدلهای اصلی با دریافت این میزان ، نسبت به طراحی ترکیب روشهای بهینه تامین مالی بر اساس مبانی تئوریک و شرایط موجود در بازارهای مالی وپولی بپردازد .

لازم به ذکر است که دستیابی به عوامل و فاکتورهای مشروحه در نمودارهای فوق در ابعاد فعالیت های شرکتی نظیر شرکت ایران خودرو ، از پیچیدگی و گستردگی قابل ملاحظه ای برخوردار است که طراحی زیر ساختهای متعددی را ضروری میسازد ، لذا وظیفه هر محققی در جهت دستیابی به نتیجه مطلوب حاصل از استقرار ساختار یکپارچه مدل تامین مالی ،‌معطوف داشتن توجه مدیریت و یا سطوح تصمیم گیری مربوطه در این زمینه به ابعاد مختلف این موضوع و روشن ساختن تاثیر هر یک از عوامل بر جریانات ورود و خروج نقدینگی میباشد تا بر این اساس قابلیت استفاده از نتایج کاربرد مدل ، ضمانت اجرایی لازم را پیدا نماید ، لذا همانگونه که بارها در بخشهای مختلف متعدد این پژوهش عنوان گردیده است ، ترویج و اشاعه این نگرش برای مدیران و مجموعه سطوح تصمیم گیران از اهداف اساسی و پایه ای آن محسوب میگردد .

ب ـ مدلهای اصلی مدلهای اصلی مورد استفاده در این پژوهش پس از دریافت میزان کسری نقدینگی حاصل از مقایسه جریانات ورودی نقدینگی و مصارف مشخص کننده جریانات خروجی نقدینگی که عمدتاً مبتنی بر مبانی تئوریک تدوین بودجه جامع میباشد ، امکانات و منابع قابل دسترس جهت تامین این کسری را با عنایت به شرایط و وضعیت بازارهای مالی و پولی داخلی و خارجی وسایل هزینه های تامین و ریسک مترتب بر روشهای مذکور مورد بررسی قرار میدهد که در واقع بعنوان متن اصلی و هسته مرکزی این تحقیق محسوب میگردد .

از آنجاکه منابع تامین نقدینگی برای هر واحد تولیدی و یا بطور کلی بربنگاه اقتصادی محدود بوده و خارج از حیطه منابع حاصل از ایجاد بدهیها و منابع قابل تحصیل از سهامداران و یا سرمایه گذاران نمیباشد ،‌لذا توجه به ترکیب میزان استفاده از این منابع در شرایط موجود و نحوه تداوم استفاده از آنها در آینده ، یکی از موارد بسیار با اهمیت و کلیدی در برنامه ریزی تامین و تصمیمات قابل اتخاد در این خصوص میباشد ،بعبارت دیگر ارتباط منابع تامین سرمایه شرکت بشرح موارد فوق در واقع مبتنی بر معادله اساسی حسابداری وبیانگر نحوه ارتباط عوامل تشکیل دهنده ساختار مالی میباشد که عبارتست از :‌ بدهیها + سرمایه = دارائیها با عنایت به اینکه توجه به ترکیب عوامل مذکور درساختار سرمایه هر شرکت ، ازمبانی بسیار مهمی است که از سوی کلیه اعتبار دهندگان و سرمایه گذاران در واحد اقتصادی مورد توجه و مداقه قرارمیگیرد لذا توجه به عوامل مذکور در طراحی روشهای تامین مالی یکی از محورهای اساسی و کلیدی مورد نظر در این پژوهش بوده و ازمحدودیتهای مهم در تنظیم روابط بکارگرفته شده در مدل اصلی محسوب می شود و برقراری روابط تعادلی مبتنی بر مبانی تئوریک و ضوابط مورد کاربرد توسط بازارهای مالی و پولی و مقررات ناظر بر بازار سرمایه فیما بین عوامل مذکوراز نکات اساسی مورد توجه در طراحی ساختار مدلهای اصلی این پژوهش میباشد .

در ادامه توضیحات مشروحه فوق در ارتباط با ساختار یکپارچه تحقیق، نمودار کلی منابع نقدینگی در ذیل ارائه میگردد و پس از آن سایر عوامل و نکات کلیدی مرتبط بصورت خلاصه تشریح میگردد(لازم بذکر است که شرح تفصیلی مدل یکپارچه مورد استفاده در این تحقیق در فصل سوم ارائه گردیده است).

نمودار منابع تامین نقدینگی هماهنگونه که در نمودار فوق ملاحظه میگردد ،‌موضوع ساختار سرمایه و مسایل مختلف مرتبط با آن در این زمینه از جمله مسایلی است که لازمست در مدل تصمیم گیری مورد توجه قرار گیرد ، لذا در مدل اصلی ، عامل یاد شده ، بعنوان یک فاکتور کلیدی در نظر گرفته شده است .

پس از عامل ساختار سرمایه ، یکی دیگر از عواملی که دارای تاثیرو نقش بسزایی در اتخاذ روشهای تامین مالی میباشد بحث مولفه های اقتصادی و آثار آن بر بازارهای پولی و مالی چه در وضعیت داخلی اقتصادی و چه در وجه شرایط بین المل آن میباشد .

در این ارتباط میتوان به تاثیرات نرخ بهره رسمی و آثار آن بر هزینه تامین مالی ، نوسانات نرخ ارز در بازارهای داخلی و بین المللی و پیش بینی رفتار آن در مقاطع زمانی آینده ، تاثیر تغییرات مولفه های اقتصادی در پیش بینی های قابل انجام در بازارهای پولی ، اشاره نمود .

موضوع مدیریت ریسک (درارتباط با روشهای تامین مالی و آثاری که میتوانند بر میزان هزینه های انجام آن داشته باشد ، از دیگر مواردیست که باید در ساختار یکپارچه و جامع مدل تامین مالی در نظر گرفته شود ، تا ازیکسو ذهنیت مدیریت به آن معطوف گردد و از سوی دیگر آثار انتخاب روشهای مختلف در ترکیب بهینه هزینه تامین مالی مورد توجه قرار داده شود ،‌گستردگی بازارهای پولی و مالی در سطح جهان و بروز و ظهور موسسات مختلف و گوناگون مالی و اعتباری و ترویج و گسترش روشهای بسیار متنوع برای استفاده از این منابع ، موضوع مدیریت ریسک را در سطح بسیار بااهمیتی قرارداده است که اجتناب از پرداختن به آن در این مدل نیز امکان پذیر نبوده است ، همچنین استفاده از ابزارهای مشتقه مالی روشهای پوشش دهی برای استفاده از وامهای ارزی و شکلهای مختلف آن ، از جمله موارد با اهمیت قابل بررسی در این زمینه میباشدکه جملگی آنها در تنظیم ساختار مدل اصلی در این پژوهش مورد ملاحظه و توجه قرار گرفته است .

یکی دیگر از موارد با اهمیت دیگری که پرداختن به آن از ابعاد تئوریک و اجرایی آن اجتناب ناپذیر بوده است بحث هزینه های تامین سرمایه بر اساس مبانی و روشهای مشروحه فوق بوده که در واقع حداقل سازی آن بعنوان هدف غایی و نهایی این پژوهش محسوب میگردد .

احتساب مجموع هزین های تامین مالی در شرایط استفاده گسترده از روشهای مختلف و قابل ملاحظه بودن مبالغ تامین ،‌قطعاً بعنوان اساسی ترین و کلیدی ترین هدف ان پژوهش به شمار میاید که در فصلهای بعدی چه از لحاظ مبانی تئوریک و چه از لحاظ نقش این در طراحی ساختار مدل بسیار مورد توجه قرار گرفته است ، برآورد این هزینه ها نه تنها از یکسو قیمت تمام شده منابع مورد استفاده را مشخص میکند ،‌بلکه از سوی دیگر موجبات مقایسه هزینه های تامین این منابع با انتفاع حاصل از کابرد این منابع را نیز مشخص می نماید .

با توجه به عوامل کلیدی و اساسی مشروحه فوق در ارتباط با مدل اصلی این پژوهش که در واقع زمینه اصلی و هسته مرکزی آنرا تشکیل می دهد نمودار ارائه شده ذیل بعنوان بخش پایانی از مدل یکپارچه ، جهت تکمیل حلقه های تشکیل دهنده مدل ارائه میگردد :‌ نمودار ارتباط عوامل کلیدی مدل اصلی تحقیق در خاتمه این بخش بر چند نکته مهم بمنظور ورود آگاهانه تر به فصلهای بعدی تاکید میگردد : کاربرد مبانی تئوریک در ایجاد نگرشهای علمی برای مدیران واحد های بزرگ تولیدی از اهداف این تحقیق می باشد .

ارائه تشریح کلی ساختار پایان نامه بمنظور جلب توجه به مبانی تئوریک ارائه شده در فصل دوم می باشد .

نحوه عملکرد اجزای ساختار یکپارچه مدل تشریح شده در فوق در فصل سوم ارائه شده است .

مدلهای پایه یا حمایتگر بعنوان موضوع اصلی تحقیق محسوب نمی شود و در تحقیق صرفاً از اطلاعات خروجی آنها استفاده شده است .

متن اصلی تحقیق جهت بسط و گسترش آن و قابلیت دفاع از نحوه عملکرد آن صرفاًدر ارتباط با مدلهای اصلی می باشد .