در مورد احتمالات بازارهای الکترونیکی بویژه حقوق تجاری در سراسر دنیا و زمانهای مختلف نوشته های بسیاری وجود دارد. ایده کامپیوتری کردن بازار و تجارت محبوبیت خاصی میان عموم دارد زیرا جادوی الکترونیکی مدرن اینطور تصور شده که می تواند سفارشات را در جایی که مردم در حال فریاد زدن و موج زدن و دویدن در سکوی تجاری هستند به طور مؤثر و آرام اداره نماید.
این پدیده زمینه ای از تکنولوژی را در بردارد که در دهه آخر قرن بیستم بسیار مورد استفاده و مناسب است. همچنین این پدیده با پیشرفت های دیگری در زمینه ارتباطات و بهبود سرمایه گذاریهای متعدد و متحد الشکل که در خارج از بازارهای مالی در نیویورک توکیو، فرانکفورت، زوریخ، آمستردام، بروکسل و دیگر مراکز مالی فعالیت می کنند کاملاً مطابقت دارد.
زمان در سکوهای تجاری بسیار محدود است. عملکرد سکوهای تجاری بستگی به مردمی دارد که آنجا حضور پیدا می کنند و این افراد دارای بنیه ای محدود هستند و نمی توانند در یک روز کاری معمولی به آسانی عمل کنند.
می توان گفت اشتیاق طبیعی افراد در این بازارها سبب دگرگونی شدید قیمتها نسبت به درصد کل قیمت ها می شود و این هم سبب می شود تا هر پیشرفت قابل توجه در ساعتهای عادی کاری متوقف شود.
بازارهای الکترونیکی تجاری پیشرفتی برای آینده محسوب نمی شوند. آنها در بازارهای مختلف که در حال کار کردن هستند موجودند. این تکنولوژی کاملاً شناخته شده است؟
موانع تکنولوژیکی که از میان برداشته شوند تعدادشان اندک است. کامپیوتری کردن کامل تجارت یک واقعیت خواهد بود. اما سؤالی که اینجا مطرح می شود این است که تحت چه شرایطی و چه حداقل زمانی این دو میسر است.
در مورد موفقیت یا عدم موفقیت بازارهای الکترونیکی برای بعضی (افراد این تصور موجود می آید که چون ابزار و تجهیزات تکنولوژی امروزه موجود است پس این امر در زمان کوتاهی قابل دسترسی است. اما چنین پیش بینی را بیشتر می توان اتفاقی دانست تا بر اساس تجزیه و تحلیل موقعیت ها که لازمه تجارت خودکار و موفق است.
قبول این واقعیت که کامپیوتری کردن تجارت امری است قریب الوقوع زیرا اولاً تکنولوژی امروزه وجود دارد و دوماً تجارت جهانی در حال پیشرفت و افزایش است، امری است که باید مورد آزمایش و بررسی قرار گیرد. تا زمانیکه برنامه های الکترونیکی در بازار سهام نیویورک و دیگر بازارهای قانونی جانشین نشود، موانه سخت بر سر جای خود باقی خواهد ماند. تجارت الکترونیکی سهام به طور کامل بی نقص توسعه خود را آرام و در طول دهه ها و یا مدت زمان بیشتر نشان می دهد.
تا اینجا سیستم الکترونیکی همراه با عملکرد تجاری اتوماسیون شده سبب افزایش بیش از حد حجم مبادلات در تجارت حقوقی بین المللی نمی شود و همچنین سفارشات را در همه ساعتها به انجام نمی رساند.
طرحهای جدید بازار بورس نیویورک
مدیریت بازار بورس نیویورک به این نتیجه رسیده که روزهای سکوهای تجاری در حال تمام شدن است. عملکرد چنین بازارهایی بستگی به انسانهایی دارد که تواناییها و بنیه آنها محدود است و نمی توانند در یک روز کاری معمولی عملکردی راحت داشته باشد. در نتیجه هرگونه توسعه چشمگیر در یک روز عادی تجاری بسیار سخت و گران خواهد شد در سال 1991، بازار بورس نیویورک پس از ساعات معین کاری تجارت الکترونیکی خود را بدون متخصصین آغاز کرد. بین ساعات 4:15 و 5:00 بعداز ظهر به اعضا بازار بورس نیویورک اجازه داده می شود تا سفارشات خرید و فروش را برای تعیین قیمتهای نهایی در بازار نیویورک و یا تجارت صلیبی (متقاطع) (cross trade) از پیش تعیین شده برای قیمت های نهایی اداری، اعلام نمایند. سفارشات خرید و فروش به طور الکترونیکی یکی نشده اند. همچنین به اعضا اجازه داده شده است تا سهام با ارزش کلی بازار یعنی حداقل یک میلیون در هر جلسه از ساعت 4 تا 5:15 بعدازظهر، به تجارت بپردازند.
علی رغم ناامیدهایی که تا کنون بوده و نتایج تجارت الکترونیکی بعد از ساعات عادی کار، هیئت اصلی بازار باید پاسخ گوی ضعف خود در موقعیت رقابتی باشد.
سهم حجم مبادلات از سهم های لیست شده از 88% در سال 1980 به 83% در سال 1990 کاهش یافته است. با در نظر گرفتن مبادلات گزارش نشده بازار بورس نیوزلند در بازارهای خارجی که حدوداً 10 تا 20 میلیون سهام در روز تخمین زده می شود، این کاهش در بازار سهام هنوز بیشتر هم می باشد.
مهمترین نقصان در بازارهای گذشته، رقابتهای شدید آتی (پیش بینی شده) در ساعات تعطیل تجارت می باشد. تکنولوژی وجود دارد و کار می کند و در دستان گرسنه رقابت، سبب شکل دهی درگیری های بغرنج خواهد شد.
تکنولوژی شناخته شده
اگر شکی در مورد امکان خودکارسازی تجارت سهام وجود دارد، فقط کافی است نگاهی به دیگر بازارهای ابزار مالی انداخت. در سال 1988، رئوترز، سرویس خرید و فروش مونیتوری خود را جهت معاملات خارجی که اکنون حدود 250 بیلیون دلار تخمین زده می شود، راه اندازی کرد. نمونه بعدی این سیستم معاملات بازار مزایده ای را با پیشنهاداتی از گروههای مختلف به جای حضور دوتایی بازرگانان را، ارائه می دهد.
فروشنده دیگر سهام کترون (Quotron) مهارتهای الکترونیکی را برای معاملات خارجی و امنیت درآمدهای تثبیت شده، به سوی پیشرفت سوق می دهد. تمام این سیستمهای الکترونیکی در طول ساعات عادی تجارت عمل می کند.
این مثالها به طور واضح روشن می کند که تکنولوژی مانعی اصلی بر سر راه تجارت خودکار نیست.
بازار بورس نیوزلند خود دارای سیستم اجرای سفارشات برای توضیحات کمرگی است که سیستم خودکار توقیفات نامیده می شود.(ABS)
Automated bond system
این سیستم اجازه می دهد تا مشترکین دلال (فروشنده) سفارشات خود را وارد سیستم کنند و آنها را یکی کرده و به طور خودکار آنها را در برابر سفارشات دیگر ذخیره شده در سیستم فعال کنند.
بازار بورس سهام نیویورک همواره از جهت کامپیوتری کردن سفارشات و سیستم برابرسازی معاملات اولین بوده است. این بازار مبالغ زیادی را صرف ارتباط دادن الکترونیکی و مستقیم سفارشات قانونی از دفاتر طبقات بالا که اعضای شرکتی هستند به طبقه همکف نموده است. این بازار همچنین سیستم های برابرسازی معاملات که قادر به انجام سفارشات بدون دخالت بشر هستند را راه اندازی و تکمیل کرده است. حقیقتاً، قبل از گشوده شدن بازار معاملات هر روزه، داد و ستد بورس به طور خودکار سفارشات خرید و فروش را برابر می کند و به طور الکترونیکی گزارش عملکرد را به اعضا ارائه می دهد که این عمل از طریق سیستم بسیار مؤثر سوپردات (Super DOT) صورت می گیرد.
سیستم های مشابه در معاملات سهام منطقه ای در فیلادلفیا، بوستون، شیکاگو و سن فرانسیسکو به طور Online(آن لاین) موجود هستند.
بازار بورس نیویورک سلطه خود را در سهام طبقه بندی شده مبادلات به جهت کفایت بازارهای مزایده ای خود بدست آورده است. سفارشات می توانند با بهترین قیمت و بدون دخالت دلالان سهام صورت گیرند. یک خریدار قادر به ملاقات فروشنده در سکو و ترتیب دادن یک معامله بین پیشنهادات متداول و قیمت پیشنهادی می باشد. فقط زمانیکه به طور موقت یک عدم تعادل در سفارشات عمومی وجود داشته باشد از متخصصین انتظار می رود تا با مداخله به تثبیت قیمتها بپردازند.
در گذشته بازار بورس سهام نیویورک قادر به ابقاء سکوهای فیزیکی بود زیرا هزینه های توسط اعضاء شرکتهای که خود با عموم مردم مرتبط بود تأمین می شد. در آینده کامپیوتری کردن عملکردها ممکن است جهت ایجاد رقابت و فشارهای مالی جدید در صنعت دلالی لازم باشد.
از زمانیکه نسبت حق الزحمه ها به صورت رقابتی پیش رفت، دلالان شاهد تحلیل در درآمد حق الزحمه بودند. مؤسسات حالا قادر به انجام معاملات با هزینه ای بین 1 تا 5 سنت برای هر سهم می باشند و دلالان تحت فشار هستند تا هزینه سکوها را از بین ببرند. تجارت الکترونیکی ممکن است سبب کاهش چنین هزینه هایی در طول یک روز تجاری قراردادی در بازار بورس نیویورک شود، ولی هنوز جای یک هیئت ژوری (منصفه) در این میان خالی است. اما همچنان که زمان می گذرد تا تجارت حقوقی سرمایه گذاران دور از صحنه را نیز در خود جای دهد سکوها نیز به طور غیر قابل اجتناب در حال اتوماسیون سازی عملکرد خود می باشند. اشتیاق طبیعی مردم در بازار بورس نیویورک اهمیت دادن به این مسئله را در موقعیت امروز بازار غیر ممکن میسازد.
جهت دیگر کامپیوتری کردن تجارت امکان انجام معاملات را با هزینه های حاشیه ای پائین و در تمام مدت امکان پذیر می سازد.
تجارت بین المللی در آینده
هیچ راهی برای پیش بینی این مسئله نیست که تجارت الکترونیکی با چه سرعتی تبدیل به یک واقعیت خواهد شد و آیا بزودی این روز تجاری قابل دسترسی هست یا نه؟ و اینکه کدام یک از بازارهای بین المللی که در حال حاضر گرم کار هستند میتوانند در صحنه های رقابتی خودی نشان دهند. شاید بهترین حدس را یک دهه میتوان تخمین زد.
آنچه که ما می دانیم این است که موقعیتهای مطمئن باید با اتوماسیون سازی تمام مدت مجهز شوند تا به موفقیت دست یابند. آنچه که مسلم است این است که تمام موقعیتها به طور همزمان از این تغییر را نمی خواهند بود زیرا روزهای تجاری کم کم همانند یک سیستمی که پذیرفته، تست و مورد استفاده قرار می گیرد، پیشرفت میکنند همانطور که حجم مبادلات بین المللی کم کم افزایش می یابد، بازرگانان و قوانین تجاری نیز انتظار می رود که عملکردهای تجاری را با سیستم تجاری جدید بپذیرند.
در بحث هایی که با افراد آگاه صورت گرفته، در مورد تعدادی از موقعیت های مهم جهت موفقیت سیستم بین المللی تجاری 24 ساعته،صحبت شده است.