استاندارد حسابدارى شماره 28
فعالیتهاى بیمه عمومى
این استاندارد باید باتوجهبه ” مقدمهاى بر استانداردهاى حسابدارى “
مطالعه و بکار گرفته شود.
مقدمه
1 . هدف این استاندارد تجویز روشهاى حسابدارى براى حقبیمه، خسارت و مخارج تحصیل بیمههاى عمومى مستقیم و اتکایى و همچنین افشاى اطلاعات این نوع فعالیتها در صورتهاى مالى شرکتها و مؤسسات بیمه است. الزامات سایر استانداردهای حسابداری درصورتی برای فعالیتهای بیمه عمومی کاربرد دارد که توسط این استاندارد جایگزین نشده باشد.
دامنه کاربرد
2 . این استاندارد باید درمورد فعالیتهاى بیمه عمومى بکار گرفته شود و دررابطه با بیمههاى زندگى کاربرد ندارد.
تعاریف
3 . اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانى مشخص زیر بکار رفته است:
• قرارداد بیمه (بیمه نامه) عقدی است که بهموجب آن یک طرف (بیمهگر) متعهد مىشود در ازاى دریافت حقبیمه از طرف دیگر (بیمهگذار)، در صورت وقوع حادثه، خسارت وارده به او یا شخص ذینفع را جبران کند یا مبلغ معینی را به وى یا شخص ذینفع بپردازد.
• بیمه زندگی نوعی بیمه مرتبط با حیات یا فوت انسان است که بیمهگر نسبت به پرداخت وجوهی معین براساس رویداد مشخصی ، اطمینان میدهد.
• بیمه عمومى به بیمههای غیر از بیمه زندگی اطلاق میشود.
• حق بیمه مبلغی است که بیمهگر در ازای پذیرش خطر طبق قرارداد بیمه از بیمهگذار مطالبه میکند.
• تاریخ شروع پوشش بیمه ای عبارت است از تاریخ شروع پذیرش خطر توسط بیمهگر طبق قرارداد بیمه.
• بیمه اتکایى بیمه ای است که بهموجب آن یک طرف (بیمهگر اتکایی) در ازاى دریافت حقبیمه، جبران تمام یا بخشى از خسارت وارده به طرف دیگر (بیمهگر واگذارنده) را بابت بیمهنامه یا بیمهنامههاى صادره و یا قبولى توسط وى، تعهد مىکند.
• بیمه اتکایى نسبى نوعى بیمهاتکایى است که بهموجب آن بیمهگر اتکایی در قبال دریافت نسبتى از حقبیمه قرارداد بیمه اولیه، تعهد مىکند بههمان نسبت خسارت وارده به بیمهگر واگذارنده را جبران کند.
• بیمهاتکایى غیرنسبى نوعى بیمهاتکایى است که در آن بیمهگر اتکایی در قبال دریافت حقبیمه، تعهد مىکند تمام یا بخشى از خسارت مازاد بر سقف از پیش تعیین شده را جبران کند.
• خسارت عبارت است از مبلغ قابل پرداخت در اثر وقوع حوادث تحت پوشش بیمه.
شناخت درآمد حق بیمه
4 . درآمد حقبیمه باید از تاریخ شروع پوشش بیمه ای و بهمحض اینکه حقبیمه بهگونهاى اتکاپذیر قابل اندازهگیرى باشد، شناسایى شود.
5 . بیمهگر درآمد حقبیمه را درازاى پذیرش خطر کسب مىکند، لذا درآمد حقبیمه از تاریخ شروع پوشش بیمهای، و نه تاریخ صدور، در رابطه با هریک از بیمه نامهها شناسایى مىشود. با این وجود، بنابه ملاحظات عملى، بیمهگران معمولاً براى شناسایى درآمد، از مبناهایی استفاده مىکنند که براساس آن، تاریخ مزبور بهطور تقریبی تعیین میشود. براى مثال بیمهگر مستقیم ممکن است فرض کند براى تمام بیمهنامههاى صادر شده در یک ماه، خطر از اواسط ماه پذیرفته شده است. استفاده از این مفروضات درصورتى قابل پذیرش است که نتیجه حاصل از بکارگیرى آن با شناسایى درآمد از تاریخ شروع پوشش بیمهای هربیمهنامه در دوره مالی مربوط، تفاوت با اهمیتى نداشته باشد.
6 . چنانچه بیمهگر براساس قوانین و مقررات مبالغى را از جانب سازمانهاى دولتى یا سایر اشخاص ثالث از بیمهگذار دریافت کند و بدون دخل و تصرف آن را به حساب ذینفع واریز کند، این مبالغ درآمد بیمهگر تلقى نمىشود.
7 . درآمد حقبیمه باید بهطور یکنواخت در طول دوره بیمهنامه (براى بیمههاى مستقیم) یا در طول دوره پذیرش غرامت (براى بیمههاى اتکایى) شناسایى شود مگر اینکه الگوى وقوع خطر در طول دوره بیمهنامه یکنواخت نباشد که در اینصورت درآمد حقبیمه متناسب با الگوى وقوع خطر برآوردی، شناسایى مىشود.
8 . در بیمههاى عمومى، مبلغ حقبیمه در ازاى پوشش خطر براى یک دوره زمانى معین دریافت مىشود. این دوره زمانى معمولاً با دوره مالى تحت پوشش صورتهاى مالى متفاوتاست و درنتیجه حقبیمه مربوط به بیمهنامههاى صادر شده در هردوره با درآمد حقبیمه برابر نیست. بخشى از حقبیمه که مرتبط با پوشش خطر بعد از پایان دوره مالی میباشد طبق بند 15 زیر بدهی بیمهگر محسوب میشود.
9. دررابطه با بسیارى از بیمههاى عمومى، درآمد حقبیمه معمولاً متناسب با گذشت زمان شناسایى مىشود. این روش در مواردى مناسب است که خطر وقوع حوادثى که منجر به خسارت مىشود در طول دوره بیمهنامه یکنواخت باشد.
10. در بعضى رشتهها همانند بیمه مهندسى، الگوى وقوع خطر در طول دوره بیمهنامه یکنواخت نیست. درمورد بیمههاى مهندسى (نظیر سدسازى) در اوایل انجام پروژهها خطرات کمتر است و معمولاً در مراحل پایانى پروژه احتمال وقوع خطر و تحمل خسارت افزایش مىیابد. درآمد حقبیمه این نوع بیمهها متناسب با الگوى وقوع خطر برآوردی شناسایى مىشود.
11 . در مواردى که طبق بیمه نامه ، مبلغ حقبیمه در آینده مشمول تعدیل میباشد، حقبیمه تعدیل شده باید در موارد ممکن بهعنوان مبناى شناسایى درآمد حقبیمه مورد استفاده قرار گیرد. اگر نتوان مبلغ تعدیل را بهگونهاى اتکاپذیر براورد کرد، مبلغ اولیه حقبیمه که باتوجه به سایر اطلاعات مربوط تعدیل مىشود باید بهعنوان مبنای شناسایی درآمد حقبیمه استفاده شود.