شهابواره هایی که روی زمین فرود می آیند، شهابسنگ نامیده می شوند.
حدود 300/3 شهابسنگ سالانه روی زمین فرود می آیند که اکثرشان بیش از یک کیلوگرم وزن دارند.
بیشتر شهابسنگها به اقیانوس می افتند، اما هر سال حدود 6 شهابسنگ بعد از این که محل سقوطشان مشاهده شد از روی زمین جمع آوری می شوند.
بعضی هایشان هم به طور تصادفی پیدا می شوند.
سه نوع عمده شهابسنگها عبارتند از سنگی (که عمدتا از سنگ تشکیل شده است).
فلزی(عمدتا از فلز تشکیل شده).
و سنگی فلزی (که از سنگ و آهن تشکیل شده است).
آیا شهابسنگها حامل حیات اند؟
زمانی این نظریه رواج داشت که شهابسنگها حامل تخمهای زنده اند و بنابراین به انتشار زندگی در نقاط مختلف جهان کمک می کنند امروز دیگر کارشناسان این نظریه را قبول ندارند.
با این حال بعضی دانشمندان برآنند که شهابسنگها ممکن است دارای نشانه غیر زنده ای از موجود های زنده ای باشند که زمانی در نقاط دور دست آن سوی زمین، زندگی می کرده اند.
در شهابسنگها ترکیبهای آلی با کربن دار اغلب به صورت مختلطهای بسیار سازمان یافته ای که به یاخته ها شباهت دارند، پیدا شده است هر چند بعضی دانشمندان معتقدند که این دلیل محکمی مبنی بر وجود حیات دیگری در جهان است، اما این مختلطها را می توان به وسیله فرضیه های دیگری نیز تبیین کرد.
این مختلطها ممکن است در طی مدتی طولانی در فضا، که معلوم شده است عناصر ترکیب دهنده ای چون کربن، هیدروژن، ازت و اکسیژن را دارا بوده است تشکیل شده باشد.
ممکن است ارگانیسمهای زمینی آنها را آلوده کرده باشند.
ممکن است این آلوده کننده ها (مختلطهای یاخته گونه) ضمن عبور شهابسنگ از جو ما و یا قرار گرفتن شهابسنگ در زمین وارد آن شده باشند.
گودالهای شهابسنگی
زمین در زمان حیاتش توسط شهابسنگهای بی شماری بمباران شده است.
تناوب بمبارانها حدود 5/3 میلیارد سال پیش به اوج خود رسید و گودالهایی در زمین بوجود آورد که اکنون در اثر فرسایش از بین رفته اند.
گودالهایی که بعدها تشکیل شده اند، باقی مانده و بیش از 150 گودال تا کنون شناسایی شده اند.
تعدادی از این گودالها، صدها میلیون سال پیش و تعدادی دیگر در قرن بیستم تشکیل شده اند.
اگر جرم یک شهاب سنگ کمتر از 1000 کیلوگرم باشد، قبل از اینکه شهابسنگ به فاصله 20 کیلومتری سطح زمین برسد، سرعت ورود آن به جو زمین توسط مقاومت جو بسیار کاهش می یابد و بعد از این کاهش، شهابسنگ وارد میدان جاذبه می شود.
وقتی که نیروی جاذبه زمین با نیروی مقاومت جو در مقابل شهابسنگ برابر باشد، افزایش سرعت شهابسنگ متوقف می شود.
این سرعت معروف به سرعت پایانی در حدود 1/0 کیلومتر (06/0 مایل) در ثانیه بدست می آید.
شهابسنگهای عظیم الجثه
اگر جرم اولیه شهابسنگ از 985 تن تجاوز کند، جو زمین توان کند کردن حرکت آن را نداشته، و شهابسنگ روی زمین سقوط کرده و نتایج مخربی به بار می آورد.
خوشبختانه چنین حوادثی بسیار کم اتفاق می افتند، اما گودال های متعددی که روی زمین بطور پراکنده وجود دارند محل سقوط آنها را نشان می دهند.
بزرگترین شهابسنگی که تاکنون یافت شده، شهابسنگ هوبا نام داشته و حدود 59 تن وزن دارد.
این شهابسنگ اکنون در محل سقوط خود در نامیبیا در جنوب غربی آفریقا قرار دارد.
سن شهابسنگها در تعیین سن شهابسنگهای مختلف روشهایی نظیر روشهای محاسبه سن سنگهای زمینی منتخب به کار برده اند.
بعضی نتیجه ها نشان می دهند چه مدتی از انجماد شهاب سنگها گذشته و در موارد دیگر سن استنتاجی سن نور گیری است: یعنی طول مدتی که نمونه های آزمایشی در معرض تشعشع کیهانی قرار داشته اند تعیین می شود سن بعضی از شهابسنگها کم تر از 75،000،000 سال گزارش شده است سن بعضی دیگر ممکن است سر به میلیاردها سال بزند.
بر طبق یک برآورد، شهابسنگ مونت ایلیف افریقای جنوبی ، تقریباً 7،000،000،000 سال بیشتر از زمین یا خورشید عمر دارد.
گودالهای شهابسنگی روی زمین گودالهای شهابسنگی در تمام قاره های زمین یافت می شوند و تعدادی از این گودالها عبارتند از : عناصر تشکیل دهنده شهابسنگها منطقه های اطراف حفره های شهابسنگی، منابع غنی مواد شهابسنگی اند.
از نواحی اطراف حفره های بزرگ، خروارها شهابسنگ بدست آمده است.
با وصل کردن همه انواع شهابسنگها به یکدیگر در می یابیم که ده عنصر زیر بیش از 99 درصد وزن ماده شهابسنگ را تشکیل می دهند.
1 اندازه شهابسنگها بر طبق برآورده های اخیر، هر روز 10،000 تن شهابسنگ به زمین می رسد.
بیشتر این جرمها فوق العاده ریزند، به طوری که جو زمین به هنگام عبورشان هیچ گونه تاثیر خاصی بر آنها نمی گذارند.
این ذرات احتمالاً دست نخورده به زمین می رسند.
حداکثر بعد آنها یک صدم سانتی متر است.
با ماهواره های مخصوص می توان این ذرات را، به هنگام عبور از فضا، جمع آوری کرد.
این ذرات کوچک و تقریباً غیر قابل ادراک را شهابسنگهای کوچک یا شهابسنگهای ریز می نامند.
پس از آنها به شهابسنگهایی بر می خوریم که حداکثر بعد آنها یک سانتی متر است.
ذراتی که هنگام عبور از جو زمین، روشنایی ایجاد می کنند، از همین نوع شهابسنگها هستند.
شهابسنگهای بزرگتر به ندرت وارد جو زمین می شوند، اما در صورت ورود به جو زمین، خطوط نورانی تری تولید می کنند.
همین طور که اثر های نوری چشمگیر تر می شوند، اثرهای صوتی نیز رفته رفته به وقوع می پیوندد.
شهابسنگهای به وزن 5/4 کیلوگرم یا بیشتر در ضمن عبور از جو، کاملاً از هم نمی پاشند و قطعه های کوجک ولی قابل شناخت آنها به سطح زمین می رسند، اثر های نوری و صوتی این قبیل شهابسنگها از تولید ترس خفیف همراه با از جا پریدن تا وحشت شدید متفاوتند.
گذار شهابسنگهای بزرگ در زیر خط پرواز آنها ممکن است یک آتشگوی فرا درخشان و موجهای ضربه ای شدید به وجود آورد.
دیده شده است که شهابسنگهای برنده سریع السیر، چون تبر شاخه های درختان را قطع می کنند.
شهابسنگها، سطحهای سختی چون پشت بامها را بدون ایجاد ترک به وضوح سوراخ کرده اند و از لایه های یخ استخر ها و دریاها و سقفهای فلزی اتومبیل گذشته اند.2 سقوطهای مهم شهاب سنگها در اواخر سالهای 1940 دو سقوط شهابسنگی تماشایی به وقوع پیوست.
در بامداد 12 فوریه 1947، در اوسوری تایگا، شمال شرقی ولادی وستک، در اتحاد شوروی یک شهابسنگ فلزی جامد، ناگهان متلاشی و خرد شد و به صورت یک «رگبار آهن» فرو بارید و بیش از 120 حفره، که بعضی از آنها به اندازه ای بزرگ بودند که می توانستند یک ساختمان دو طبقه را در خود جای دهند،به وجود آوردند.
یکی از جرمهای باز سازی شده، به وزن 1745 گرم، بزرگ ترین شهابسنگ سقوط کرده مشاهده شده ای است که تاکنون در جهان باز سازی کرده اند.
بر طبق برآورد دانشمندان، شهابسنگ اوسوری که در اتحاد شوروی به شهابسنگ سیخوت آلاین معروف است، پیش از بر خورد با جو زمین، بیش از یک صد تن وزن داشته است.
در بعد از 18 فوریه 1948، در کانزاس، نبراسکا و ایالتهای مجاور ، صدها هزار نفر سقوط یک شهابسنگ سنگی (شخانه) را به چشم خود تماشا کردند جرم اصلی این شهابسنگ که به سنگ استان فورناس معروف است، بیش از یک تن وزن دارد و بزرگ ترین شهابسنگ سنگی است که تاکنون در جهان باز سازی شده است.
بر طبق محافظه کارانه ترین برآوردها وزن کل شهابسنگ اصلی پیش از بر خورد با جو، باید بیش از 10 تن بوده باشد.
یک رویداد دیگر ممکن است پی آمد سقوط شهابسنگی به اندازه چندین برابر شهابسنگ اوسوری با استان فورناس بوده باشد در 30 ژوئن 1908 در وسط آسمان منطقه تونگوسکا، سیبری آتشگویی ظاهر شد در این حادثه موجهای هوایی به غایت شدید پدید آمدند (که در سراسر جهان ضبط شدند) و پس از برخورد شهابسنگ زمین لرزه هایی به وجود آمدند.
در منطقه مرکزی سقوط بیش از هشت میلیون درخت بر اثر فشار از ریشه کنده شدند.
حرارت به وجود آمده به قدری زیاد بود که تنه های درختان و اجساد گوزنهای کشته شده را به ذغال تبدیل کرد.
از این ناحیه تاکنون هیچ شهابسنگی به دست نیامده است.
این امر تقریباً باور نکردنی، موجب شده است که بسیاری درباره خود واقعه شک کنند نظریه های متعددی که بعضی از آنها تخیلی است ارائه شده است ولی معما همچنان باقی است.
فقط معدودی از شهابسنگها یی که تا کنون در سراسر جهان جمع آوری شده اند، از نظر اندازه با شهابسنگهای اوسوری و استان فورناس که به فاصله یک سال از یکدیگر سقوط کرده اند قابل مقایسه اند و شهابسنگهای زیر از این قبیل شهابسنگهای عظیمند: شهابسنگ آهنی عظیم 70 تنی نزدیک هوبا، افریقای جنوب غربی ، شهابسنگ آهنی 30تنی آهنیگهیتو که ربرت پیری (Peary) کاشف امریکایی از از گریلند باز آورده و آهن باکو پیر یتو 22 تنی که نمونه عظیمی از مکزیک است.3 منابع و مآخذ لینک: 1)http://www.ngdir.ir/SiteLinks/Kids/html/star-mafahim-periodic%20table_shahab%20sangha.htm 2) http://www.ngdir.ir/SiteLinks/Kids/html/star-mafahim-periodic%20table_andaze%20shahab%20sangha.htm 3) http://www.ngdir.ir/SiteLinks/Kids/html/star-mafahim-periodic%20table_soghothaye%20shahab%20sangha.htm گودالمکانقطربارینگرآریزونا2/1 کیلومتر(0.7 مایل)نیوکبککانادا4/3 کیلومتر(1/2 مایل)چیکسولوبمکزیک180 کیلومتر(112 مایل)ولف گریکاسترالیا0/88 کیلومتر(5/0 مایل)ریسآلمان24 کیلومتر(15 مایل)گاسر بلافاسترالیا22 کیلومتر(7/13 مایل)لونارهند8/1 کیلومتر (1/1 مایل)باتلاق شور پرتوریاآفریقای جنوبی1/1 کیلومتر(2/0 مایل) عنصردرصد وزناکسیژن34/6آهن25/6سیلیسیم17/8منیزیم13/9گوگرد2کلسیم1/6نیکل1/4آلومینیوم1/4سدیم0/7فسفر0/16