نوری خیره کننده و صدایی مهیب و کوبنده; معمولا این ها تنها شاخصه هایی هستند که ما از پدیده ای به نام «صاعقه»، که حتما شما هم تا به حال به خاطر آن وحشتزده از خواب بیدار شده و یا اگر هم خواب نبوده اید، حسابی یکه خوردید، می شناسیم.
اسم هایی که ساکنان مناطق مختلف روی این پدیده گذاشته اند نیز اغلب برگرفته از همین دو محصول «صاعقه» است; مثلا شیرازی ها می گویند; «غره تراق»، تهرانی ها; «رعد و برق»، افغانی ها; «تانا»، اروپایی ها; «تندر»و... اما به راستی ماهیت اصلی این نورخیره کننده و صدای مهیب و کوبنده یا همان «صاعقه» چیست و چگونه رخ می دهد؟
در پاسخ به این سوال ها باید گفت که انسان ها در طول تاریخ، به دلیل عدم آگاهی علمی از پدیده های طبیعی، بعضا تعاریف عجیب و غریب و به اصطلاح امروزی خرافی بسیاری در این رابطه ها ارائه کرده اند، که درباره «صاعقه» نیز صدق می کند.
اما پاسخی که امروزه علم مدرن درباره این پدیده طبیعی به ما ارائه می کند، چنین است: «هنگام طوفان یا حرکت بادهای بزرگ، بار الکتریکی زیادی در ابرها ذخیره می شود و به اصطلاح ابرها باردار می شوند. بدین ترتیب ابر تبدیل به یک منبع انرژی بسیار عظیم می شود که بر فراز آسمان در حرکت است. این ذخیره انرژی آنقدر ادامه پیدا می کند تا ابر از انرژی الکتریکی اشباع شده و در اولین فرصت ممکن، انرژی خود را تخلیه می کند. معمولا بهترین محل برای این تخلیه زمین است، زیرا زمین آنقدر بزرگ است که هرگز از الکتریسیته اشباع نمی شود.
بنابراین ابر ابتدا هوای اطراف خود را با «یونیزه کردن» مستعد عبور جریان برق کرده، سپس انرژی خود را از میان هوای یونیزه شده عبور داده و در زمین تخلیه می کند. و بدین ترتیب وقتی بار الکتریکی انباشته شده در ابرها، تخلیه می شود و به صورت یک قوس الکتریکی به زمین برخورد می کند; صاعقه اتفاق می افتد.» «صاعقه»، یکی از قدرتمندترین، خطرناک ترین و عجیب ترین پدیده های طبیعی است
پدیده ای با میلیاردها «وات» انرژی و اثراتی متعدد و باورنکردنی مانند; تولید هزاران درجه حرارت، تولید گازهای مسموم، ایجاد امواج نیرومند و... «صاعقه»، ویژگی های منحصربفردی دارد که آنها را در هیچ رخداد طبیعی دیگری نمی توان یافت. ویژگی هایی که عمدتا از الکتریسیته خاص صاعقه نشات می گیرند. مهم ترین این خصوصیات عبارتند از: «ولتاژ صاعقه»، «جریان صاعقه»، «قدرت صاعقه»، «سرعت صاعقه» و «دفعات تکرار صاعقه.»
● ولتاژ صاعقه
«ولتاژ صاعقه»، معمولا بین ۱۰تا۲۰میلیون ولت در نوسان است و بعضا تا یکصدمیلیون ولت هم افزایش پیدا می کند. بزرگی این رقم وقتی بهتر درک می شود که آن را با برق شهر(۲۲۰ ولت) مقایسه می کنیم. به عبارت دیگر ولتا ژ صاعقه آنقدر زیاد است که می تواند بر مقاوت بسیار زیاد هوا در برابر عبور جریان برق، غلبه کرده و از آن بگذرد!
● جریان صاعقه
«جریان صاعقه»، در حدود ۱۰هزار آمپر شدت دارد. اما این مقدار همیشگی نیست و گاه تا ۲۰۰هزار آمپر هم می رسد.(کنتور منازل حداکثر ۲۵آمپر را از خود عبور می دهد(
ط قدرت صاعقه
«صاعقه» به طور معمول حدود ۱۰۰میلیارد وات انرژی تولید می کند! و می تواند این مقدار را تا ۱۶۰۰۰میلیارد وات نیز بالا ببرد! نیرویی که در هیچ کجای دیگر یافت نمی شود.
دانشنامه کلمات:-
الکتریسیته
الکتریسیتهمجموعهای از پدیده‌های طبیعیست که به حضور و جریان بار الکتریکی وابسته است. الکتریسیته آثار معروف متنوعی چون آذرخش، الکتریسیته ساکن، القای الکترومغناطیسی و جریان الکتریکی دارد