تنوع جغرافیایی، تاریخ کهن و فرهنگ غنی ایرانیان با همه فراز و نشیبهای تاریخی خود، به قدری در طبیعت، شهرهای قدیمی، آثار باستانی و بناهای تاریخی نمود دارد که ایران را از نظر جاذبههای تاریخی، طبیعی و توریستی در ردیف ممتازترین کشورهای جهان در آورده است.
ایران آمیزهای از میراثهای فرهنگی باشکوه و طبیعت زیباست که پیشینهای به قدمت آغاز تاریخ تمدن و فرهنگ انسان دارد. آثار تاریخی بازمانده از دورههای مختلف زندگی انسان در فلات ایران در کنار چشماندازهای طبیعی متنوع کرانهای، کوهستانی، بیابانی و کویری همراه و هماهنگ با بناهای تاریخی و میراثهای مذهبی و فرهنگی،
مجموعهای از انگیزههای گوناگون برای دیدار از ایران فراهم میسازد.
آمارها نشان میدهند که طی سالهای گذشته مجموع اندک گردشگران وارد شده به ایران کمی بیش از ٢ درصد اکوتوریست بودهاند. این در حالیست که امروزه طبیعتگردی به یکی از ارکان اصلی گردشگری تبدیل شده و روز به روز بر طرفداران اکوتوریسم در جهان افزوده میشود.
آمارها نشان میدهند که طی سالهای گذشته مجموع اندک گردشگران وارد شده به ایران تنها ٢/٢درصد اکوتوریست بودهاند. این در حالیست که امروزه طبیعتگردی به یکی از ارکان اصلی گردشگری تبدیل شده و روز به روز بر طرفداران اکوتوریسم در جهان افزوده میشود.
در سالهای اخیر روند رشد سالانه توریسم در کلیه رشتهها ٤ درصد بوده است، در صورتیکه در شاخهی توریسم بر پایهی طبیعت یا طبیعتگردی این رقم به ١٠ تا ٣٠ درصد رسیده است. اما کارشناسان عنوان میکنند که ملاحظات اجتماعی - فرهنگی در ایران اجازهی رشد گردشگری تفریحی یکی از شاخههای درآمدزایی این صنعت را نداده و اکوتوریسم ایران در مدار بسته گیر کرده است. مداری بستهای که اگر تمهیدات لازم برای رفع آن به وجود نیاید، ایران همین معدود اکوتوریستهای موجود را نیز به کشورهای همسایه تقدیم خواهد کرد!
اهمیت توسعه اکوتوریسم زمانی نمایان میشود که بدانیم متوسط سفر ٥٠ درصد اکوتوریستهاى جهان بین ٨ تا ١٤ روز است و براساس آمارها هر اکوتوریست به طور متوسط بین ١٠٠٠ تا ١٥٠٠ دلار درآمد ارزى به ارمغان مىآورد. اگر این آمار با آمار و حجم بالای توانمندیهای اکوتوریستی ایران سنجیده شود، آنگاه پی میبریم که ایران قادر است تا چه مقدار ارز از طریق توسعه اکوتوریسم عاید کشور کند.
اکنون به توضیح یکی از مناطق ایران می پردازیم که ثابت کنیم مشت
نمونه خروار است واین نمونه کوچکی از طبیعت ایران است .
جبهه سبز ایران
دماوند، نماد طبیعت ایران
دماوند، نماد طبیعت ایران
نوشته عباس محمدی
دماوند، برجستهترین پدیدهی طبیعی ایران، نماد این سرزمین، خاستگاه اسطورهها و داستانهای دلکش ایرانی، و کوهی است با تاریخ سرشار از صعودهای دیرین.
از نظر طبیعی، دماوند زیست بوم بینظیری است در ایران که به دلیل اختلاف ارتفاع چشمگیر و دارا بودن درهها و دامنههای پرشمار، گونههای گیاهی و جانوری متنوعی را در خود جا داده است. این کوه و محدودهی آن، شاید آخرین پناهگاه بسیاری از گونهها باشدکه با از میان رفتن طبیعت دشتها و آسیب دیدن بسیاری از کوههای پستتر، فقط در آنجا باقی ماندهاند. در دماوند، پدیدههای طبیعی چندی وجود دارد که هر یک در نوع خود کم نظیر، و دارای ارزش ذاتی و تفرجی بسیار است: در این کوه، چند یخچال طبیعی دایمی که پدیدهی بسیار کمنظیری در ایران است، به چشم میخورد؛ در میان آنها «یخار» با دیواره و برجهای یخ بلور، وحشیترین و مرتفعترین درهی یخچالی ایران است. پدیدهی دیگر، حفرههای متعددی است که گاز و بخار با فشار زیاد از آنها بیرون میزند، و اینها در کنار تودههای گوگرد، دماوند را به صورت یک آتشفشان کمی فعال درآوردهاند. چشمههای آب گرم و آب معدنی در کوهپایههای دماوند، وجود دهانهای بزرگ با حوضچهی یخی در میان آن، شکل مخروطی پرشیب و خوش تراش که در بسیاری مواقع، ابرهایی به شکلهای شگفتانگیز در نوک آن به چشم میخورد، از دیگر ویژگیهای این تک کوه سرافراز است.
در اطراف دماوند، محیطهای کوهستانی چندی وجود دارد که هر یک دارای ویژگیهای منحصر به فرد هستند: دشت لار (پارک ملی)، دشت پرگل و گیاه نمارستاق، درهی پرپیچ و خم سه سنگ با آبی بلورین و آبگیرهای خیالانگیز در درههای فرعی، گردنهی بسیار عظیم سرداغ، ستیغ هفت سران با پرتگاههای پرهیبت، رودخانهی پر آب هراز، ستیغ طولانی دو برار و .... این محیطها، زیستگاه جانورانی مانند خرس، گراز، گرگ، روباه، پلنگ، کل و بز، قوچ و میش، عقاب طلایی، کبک، انواع مار، ماهی قزلآلا، و بسیاری گونههای کمیاب دیگر است.
ظاهر چشم نواز دماوند با کلاهک و رگههای برفی پرکشش، تجسم واقعی آن چیزی است که از واژهی «کوه» به نظر میآید. به دلیل شکل خیالانگیزو به دلیل آن که چکاد دماوند بلندترین نقطهی ایران و مشرف بر تمامی این سرزمین است، ارزش نمادین آن در ردیف پرچم کشور است، با این تفاوت که میراثی میلیونها ساله است و در صورت تخریب چهرهی طبیعی آن، نمیتوان آن را بازسازی کرد.
از نظر نفوذ در اسطورهها و داستانهای ایرانی، دماوند مقام نخست را در ادبیات فارسی دارد و ماجرای تعدادی از شاهکارهای اسطورهای جهان در ارتباط با این کوه شکل گرفته است. از نظر جایگاه در کوهنوردی، شاید در میان کوههای بلند جهان، دماوند بیشترین پیشینهی تاریخی را داشته باشد، و قطعاً میتوان گفت که جایگاهی برجسته در میان کوههایی که از دیرباز مورد توجه جغرافیدانان، جهانگردان، ماجراجویان و کوهنوردان بوده است، دارد (1).
چرای مفرط؛ هیچ تناسبی میان ظرفیت تولید مراتع و تعداد بیشمار دامها وجود ندارد. حتی در محدودهی «پارک ملی» لار، هنوز سازمان حفاظت محیط زیست نتوانسته از ورود دامها جلوگیری کند که یک علت آن، وجود مراکز متعدد تصمیمگیری و اعمال نفوذ در این گونه قضایا است. به جز اثر فرسایشی روی خاک، یک تاثیر مخرب دیگر حضور گلههای بزرگ در منطقه، این است که سگهای پرشمار گله، در تمام شبانهروز از نزدیک شدن جانوران وحشی به چشمهها و دیگر آبشخورها جلوگیری میکنند و در این مورد پیوسته رقابتی نابرابر در جریان است.