دانلود تحقیق توسعه مدیریت نت در صنعت آب و برق

مسأله مهم در نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه حفظ آمادگی و عملیاتی نگهداشتن تجهیزات، ماشین آلات و تأسیسات است.

استفاده از سیستم برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات و ارائه آن ضمن ایجاد مطلوب ترین سرویسهای تعمیراتی و اتخاذ بهترین روشها برای تداوم کار صنعت با حداکثر بازدهی و کاهش هزینه، سبب افزایش سرمایه گذاریها در صنایع در شرایطی که محدودیت در منابع و مواد اولیه وجود دارد می‌گردد.

برای استفاده از این سیستم نیاز به شناسائی برخی از عوامل مهم و تاثیر گذار در اجرای آن می‌باشد، تا بتوان نتایج مفیدی در اجرای آن که همواره با هزینه‌هایی همراه می‌باشد، بدست آوریم.

در این تحقیق تلاش می‌شود با بحث و بررسی دقیق برخی از این عوامل مهم شناسایی شود.

در این راستا از طریق سؤالات، مجموعه نقطه نظرات مدیران و کارشناسان مرتبط با موضوع را بررسی می‌کنیم.

نهایتاً به اهداف پژوهش (شناسایی سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و بررسی استقبال مدیران شرکت، شرایط ساختاری، فرهنگی و تکنولوژی موجود در شرکت است) نائل شویم.

در پایان در صورت موجود بودن شرایط فوق، ارائه الگوی مناسب در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه که به صورت عملی قابل اجرا باشد، ضروری به نظر می‌رسد که مراحل آن در فصول مختلف ذکر می‌شود.

توجه به فرهنگ‏، ساختار، تشویق وتنبیه، توجه مدیر عالی و مدیران ارشد و آموزش کارکنان از مسائل مهمی می باشد که قبل از اجرای سیستم باید زمینه آن شود.

ضرورت طراحی و استقرار سیستم‎های نگهداری و تعمیرات در صنعت یکی از مسائل مبرم و حیاتی امروز مملکت ماست.

حفظ سرمایه های کشور و ارزیابی تجهیزات از یک سو، و پیشرفت سریع فن آوری و بالطبع ورود روز افزون ماشین آلات و تجهیزات جدید به صنعت از سوی دیگر، استفاده عقلانی و برنامه ریزی شده و نگهداری و تعمیرات بموقع ماشین آلات و تجهیزات را الزامی می سازد.
نظر به اینکه بهره برداری صحیح از تأسیسات خصوصا در مقوله آب و فاضلاب در گرو دو عامل اصلی مدیریت فرایند و مدیریت عملکرد بهینه تأسیسات و تجهیزات است.

لذا بحث و بررسی بر عوامل موثر در اجرای یک سیستمی که بتواند کارائی و اثر بخشی لازم را در یک سازمان به دنبال داشته باشد بسیار مهم خواهد بود.
از طرف دیگر سیستم‎های کاربردی بدلیل فیزیکی و ماهوی دارای عمر مفید قابل پیش بینی هستند.

کاهش و افزایش عمر مفید سیستم‌ها ، بستگی به چند عامل دارد ار جمله کیفیت ساخت، نوع رفتار با آن ، میزان کارکرد و از همه مهمتر رسیدگی به آنها است که می‌تواند بصورت پیشگیری سرویس و نگهداری یا درمان (تعمیرات) باشد.

بیان مسأله پژو هش
هم اکنون اکثریت قریب به اتفاق مهندسین و مدیران، توجه و علاقه فراوانی نسبت به بهره‌گیری از دانش مهندسی نگهداری و تعمیرات، دارند.

امروزه بخش مهندسی نگهداری و تعمیرات، در واحدهای صنعتی بیش از پیش به استفاده از روشهای آمار و ریاضی در برنامه‌ریزی‎های خود روی آورده و شکل یک دانش به خود گرفته است.
وجود یک سیستم مجهز و برنامه ریزی شده نگهداری و تعمیرات از آنرو ضروری است که کنترل مستمر و اطلاع کامل از اوضاع و احوال و نحوه عملکرد واحد تولیدی، ابنیه، ماشین آلات و غیره...

را ممکن می سازد و لذا ارائه مطلوب ترین سرویسهای تعمیراتی و اتخاذ بهترین روشها برای تداوم کار صنعت با حداکثر بازدهی و کاهش هزینه امکان پذیر می‌گردد.
از طرف دیگر افزایش سرمایه گذاریها در صنایع و محدودیت در منابع و مواد اولیه مورد نیاز سبب اهمیت کارائی و بهره وری از امکانات موجود نزد صاحبان صنایع و مدیران مسئول در صنعت گردیده است.

این هدف زمانی مهمتر و در خور توجه بیشتر جلوه میکند که بحث رقابت های صنعتی شدید که در بازار های داخلی و جهانی وجود دارد، مطرح می‌گردد.
شرکت آب و فاضلاب یک سیستم پیوسته بوده و در صورت بروز مشکل یا احتمالاً خرابی در تأسیسات و ماشین آلات این سیستم پیوسته دچار مشکل شده و باعث تأخیر در تولید می‌گردد که زیان های ناشی از آن نه تنها هزینه های زیادی را برای شرکت در برمیگیرد بلکه از آن مهم‎تر باعث کمبود و نوسان در تولید آب شرب مصرفی مورد نیاز استان می‌شود بنابراین نیاز به یک سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه در شرکت احساس می شود که بوسیله آن بتوان تا حدود زیادی از بروز مشکلات ناشی از تأخیر در تولید به جهت خرابی ناگهانی ماشین آلات جلوگیری شود.
دستیابی به این امر مهم زمانی حاصل می‎گردد که با مسائل تولیدی با دیدی منطقی ، علمی و دقیق و همراه با برنامه ریزی صحیح برخورد گردد، یکی از این مسائل مهم حفظ آمادگی و عملیاتی نگهداشتن تجهیزات ، ماشین آلات و تأسیسات است و اصولی ترین راه حل این مسئله‎، استفاده از سیستم برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات است.
استقرار چنین سیستمی در یک صنعت و یا سازمان نیازمند به بررسی همه جانبه از اهداف عالی سازمان گرفته تا عواملی نظیر نیروی انسانی ، منابع ، فرهنگ محیطی و محاطی و زمینه مناسب برای انتقال و اجرای آن دارد که در این پژو هش سعی شده این عوامل مورد بررسی قرار گیرد.

اهمیت پژوهش
سیستم مدیریت نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه خواهد توانست با بهره‎گیری از تکنیکهای بازرسی دوره‌ای، زمان بندی سرویس ها، ارائه برنامه های مدون روغن کاری و گریسکاری و سایر بازرسی‌های پیشگیرانه، در کاهش تعمیرات اضطراری و بدون برنامه، نقش بسزائی داشته باشد، در ضمن پردازش اطلاعات منتج از استقرار این سیستم، کاربران را در مقابله با علل خرابی های تکراری آگاه می‌سازد، چراکه از کار افتادگی و خرابی‎ها می‎تواند پیامد های ذیل را داشته باشد:
الف- کاهش یا توقف تولید
ب- بیکاری نیروی انسانی بطور مستقیم یا غیر مستقیم
ج- تاخیر یا توقف در سایر امور تولید در یک خط تولیدی
د- ایجاد هزینه های اضافی
ذ- نارضایتی و تخریب روحیه کارکنان فنی و بهره برداری
با توجه به مواردی که ذکر گردید می‎توان اهمیت این پژو هش را بشرح ذیل خلاصه نمود:
• آشنائی و ارائه راه حل به مدیران از مشکلات اجرائی و چالش های اجرای سیستم نت
• توجه به مسائل مهم تاثیرگذار در اجرای سیستم نت نظیر فرهنگ سازی، ساختار، نیروی انسانی، آموزش و...
• ارائه بینش جدید برای رشد و توسعه شرکت بجای نگرش سنتی به تأسیسات و تجهیزات
• ارائه جریان مناسب اطلاعاتی در بخش نگهداری در راستای بکارگیری این سیستم
• ایجاد علاقمندی در اجرای این سیستم برای مدیران ارشد سازمان و بازنگری در نمودار سازمانی خود در بخش نگهداری
• توجه به نحوه نگهداری و تعمیرات در زمان طراحی و ساخت و راه اندازی تجهیزات



اهداف پژوهش
این پژوهش به بررسی مدیریتی در جهت شناسائی عوامل تأثیر گذار در اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه پرداخته و بر این اساس اهداف ذیل را برای تحقیق دنبال خواهد نمود:

1.

بررسی استقبال مدیران برای اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه
2.

شرایط تکنولوژی سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و تطبیق آن با شرایط شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه
3.

شناسائی سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و تطبیق آن با شرایط شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه
4.

شرایط فرهنگی مناسب سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و تطبیق آن با شرایط شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه
5.

ارائه الگوی مناسب
اهداف این پژوهش به این جهت قابل اهمیت است که تاکنون در سطح کشور به این عوامل بطور اختصاصی پرداخته نشده و بررسی های لازم از عدم موفقیت در اجرای آن صورت نگرفته است.

تاکنون در نقاطی از صنعت که این سیستم را مطالعه و مستقر نموده اند نتوانسته اند آن راندمان مناسب را در یافت نمایند و پس از مدتی بنا به عللی عملا در بکار گیری آن بی توجهی شده است.
سؤالات و فرضیه های پژوهش
در بررسی اهداف پژوهش سؤالات های ذیل مطرح می گردد:
سؤالات :
1- آیا مدیران شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه از سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه استقبال می کنند؟
2- آیا شرایط تکنولوژیکی مناسب برای دست یابی به الگوی مناسب این سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه وجود دارد؟
3- آیا اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه با ساختار فعلی شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه هماهنگی دارد؟
4- آیا شرایط فرهنگی مناسب برای استقرار این سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه وجود دارد؟
5- آیا زمینه و شرایط مساعد برای اجرای این سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان
کرمانشاه وجود دارد؟
فرضیه ها :
در راستای سؤالات اصلی بیان شده فرضیه های این پژوهش بشرح ذیل قابل طرح است:
1.

مدیران شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه از سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه استقبال می کنند.
2.

شرایط تکنولوژیکی مناسب برای دست یابی به الگوی مناسب این سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه وجود دارد.
3.

اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه با ساختار فعلی شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه هماهنگی دارد.
4.

شرایط فرهنگی مناسب برای استقرار این سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه وجود دارد.
5.

زمینه و شرایط مساعد برای اجرای سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه وجود دارد.
6.

بین عوامل موثر در اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه اولویت یکسانی وجود ندارد.
این پژوهش به بررسی مدیریتی در جهت شناسائی عوامل تأثیر گذار در اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه پرداخته و بر این اساس اهداف ذیل را برای تحقیق دنبال خواهد نمود: بررسی استقبال مدیران برای اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه شرایط تکنولوژی سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و تطبیق آن با شرایط شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه شناسائی سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و تطبیق آن با شرایط شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه شرایط فرهنگی مناسب سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و تطبیق آن با شرایط شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه ارائه الگوی مناسب اهداف این پژوهش به این جهت قابل اهمیت است که تاکنون در سطح کشور به این عوامل بطور اختصاصی پرداخته نشده و بررسی های لازم از عدم موفقیت در اجرای آن صورت نگرفته است.

تاکنون در نقاطی از صنعت که این سیستم را مطالعه و مستقر نموده اند نتوانسته اند آن راندمان مناسب را در یافت نمایند و پس از مدتی بنا به عللی عملا در بکار گیری آن بی توجهی شده است.

سؤالات و فرضیه های پژوهش در بررسی اهداف پژوهش سؤالات های ذیل مطرح می گردد: سؤالات : آیا مدیران شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه از سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه استقبال می کنند؟

آیا شرایط تکنولوژیکی مناسب برای دست یابی به الگوی مناسب این سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه وجود دارد؟

آیا اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه با ساختار فعلی شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه هماهنگی دارد؟

آیا شرایط فرهنگی مناسب برای استقرار این سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه وجود دارد؟

آیا زمینه و شرایط مساعد برای اجرای این سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه وجود دارد؟

فرضیه ها : در راستای سؤالات اصلی بیان شده فرضیه های این پژوهش بشرح ذیل قابل طرح است: مدیران شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه از سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه استقبال می کنند.

شرایط تکنولوژیکی مناسب برای دست یابی به الگوی مناسب این سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه وجود دارد.

اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه با ساختار فعلی شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه هماهنگی دارد.

شرایط فرهنگی مناسب برای استقرار این سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه وجود دارد.

زمینه و شرایط مساعد برای اجرای سیستم در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه وجود دارد.

بین عوامل موثر در اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه اولویت یکسانی وجود ندارد.

تعاریف اصطلاحات و مفاهیم نگهداری مجموعه ای از فعالیت ها که بطور مشخص و معمولاً به صورت برنامه ریزی شده و با هدف جلوگیری از خرابی ناگهانی ماشین آلات و تجهیزات و تأسیسات انجام گرفته و با این کار قابلیت اطمینان و در دسترس بودن آنها را افزایش می دهیم (حاج شیرمحمدی،1381، 187).

تعمیرات شامل مجموعه‌ای از فعالیت هائی است که بر روی یک سیستم یا وسیله ای که دچار خرابی و یا از کار افتادگی گردیده، انجام می‌دهیم تا آن را به حالت آماده و قابل بهره‌برداری بازگردانده و در جهت انجام وظیفه‌ای که به آن محول گردیده است، آماده سازد (همان منبع، 187).

نگهداری و تعمیرات منظور ازسیستم نگهداری و تعمیرات مجموعه عملیاتی جهت نگهداری دارائیهای فیزیکی و حفظ و صیانت از آنها در شرایط قابل قبول و یا تغییر آنها به شرایط قابل قبول اعمال شده تا زمینه حصول اقتصادی ترین راه صرف هزینه جهت بهره برداری و بهسازی از تجهیزات را ایجاد نماید (همان منبع،187).

فرهنگ در معنی فرهنگ تعاریف متعددی و درعین حال متنوعی ارائه گردید که در اینجا صرفاً به دو تعریف اشاره میگردد.

1- فرهنگ سازمانی عبارت است از ارزشهای غالبی که توسط اکثریت قریب به اتفاق اعضاء پذیرفته و حمایت میگردد و عامل انسجام اعضاء و همنوائی درونی میان آنها می باشد.

2- فرهنگ سازمانی عبارتست از مجموعه‌ای از ارزشها ،باورها، درک و استنباط و شیوه های تفکر یا اندیشیدن که اعضاء سازمان در آنها وجوه مشترک دارند و همان چیزی است که به عنوان یک پدیده درست به اعضای تازه وارد آموزش داده می‌شود و آن نماینگر بخش محسوس سازمان است (جی.ای، 1382، 252).

مدیریت مدیریت مجوعه فعالیتهای برنامه ریزی ، سازماندهی، هدایت و رهبری، کنترل در یک سازمان را به عهده دارد.

تصمیم‌گیری، کنترل هزینه‌ها، ایجاد انگیزه، پاداش و تنبیه و تشویق از جمله فعالیتهای مدیریت به شمار می‌رود.

مدیریت پایه و اساس یک سازمان می باشد (همان منبع،252).

تکنولوژی کلمه تکنولوژی به تازگی وارد ادبیات معاصر شده است و ریشه فارسی ندارد وجزء کلماتی است که بدون کوچکترین تغییری، کاربرد زیادی در زبان فارسی دارد.

در حال حاضر این کلمه در فرهنگ صنعتی کشور به معنای ماشین آلات تولیدی و ویژگیهای فنی آن است.

در بررسی دقیق تر هم تکنولوژی به عنوان روش تولید معرفی می شود.

این کلمه مرکب از دو واژه یونانی تکنو (فن و هنر و مهارت ، پیشه و همچنین چیزی که وجود نداشته و توسط بشر ساخته شده است) ولوژی (در یونان قدیم به معنای علم ، دانش و خرد یا تعقل و تدبیر بکار می رفته است).

تکنولوژی در صنعت عبارت است از دانشی که از یک سری بررسی‌ها، تحقیقات، آزمایشات و بالاخره پیاده کردن نتایج در سطح اقتصادی و سپس اصلاح و توسعه نتایج آن در عمل برای کسب هدف مشخص بدست می‌آید (همان منبع، 252).

ساختار ساختار سازمانی در نمودار سازمانی نمایان می شود.

نمودار سازمانی یک نماد قابل رویت از کل فعالیت‌ها و فرآیندهای سازمان است.

در تعریف ساختار سازمانی به سه رکن اصلی زیر اشاره می شود: ساختار سازمانی تعیین کننده روابط رسمی گزارشگری در سازمان است و نشان دهنده سطوحی است که در سلسله مراتب اداری وجود دارد و نیز حیطه کنترل مدیران یا سرپرستان را مشخص می کند.

ساختار سازمانی تعیین کننده افرادی است که به صورت گروهی در دوایر کار می‌کنند و گروه بندی یا تقسیم بندی دوایری است که در کل سازمان وجود دارد.

ساختار سازمانی در برگیرنده سیستم‎های می‌شود که به وسیله آنها فعالیت‌های همه دوایر هماهنگ و یکپارچه می‌گردد و در نتیجه ارتباط مؤثر (در سازمان) تضمین خواهد شد.

(همان منبع، 252).

فصل دوم مبانی نظری و پیشینه تحقیق مقدمه با عنایت به رقابت‌های شدید اقتصادی در عرصه بین المللی و اینکه محیط اقتصادی به تغییر خود ادامه می‌دهد.

بازارها محصول با کیفیت و خدمات عالی را می‌طلبند و مشتریان حق انتخاب بیشتری خواسته و متعاقب آن رضایت مشتریان از اهداف اصل سازمانها می‌باشد.

در عصر تغییر و تحول مداوم، عکس العمل‌های سریع و استفاده از نگرش‌های نوین مدیریت به عنوان شروط لازم برای بقاء هستند لذا آمادگی در برخورد با تغییرات و چالشها بایستی اصل اساسی در مدیریت واحدهای صنعتی باشد در کشور ما اهمیت و ارزش نظام مناسب و علمی نگهداری و تعمیرات به درستی شناخته نشده است، در حالی که یکی از مشکلات عمده گریبان گیر اکثر صنایع ما، نبود نگهداری و تعمیرات به موقع می‌باشد.

شناخت سیستم نت: اگر سیستم را مجموعه ای از عناصر اطلاق کنیم که برای رسیدن به هدف خاصی با کمیت و کیفیت معلوم، طراحی و ساخته شده و با ترتیبی با یکدیگر ترکیب شده اند، تعریف نمائیم، می‌توان ادعا کرد که هر سیستم از دو بخش اصلی زیر تشکیل شده است (همان منبع، 254): هسته اصلی: این بخش وظیفه اجرای هدف را دارد.

قسمت پشتیبانی: این بخش ضمن پشتیبانی از هسته اصلی تداوم اجرای اهداف را تضمین میکند و شامل وسائل و امکانات بررسی و آزمایش شرایط فنی و تکنولوژی ، ابزار نگهداری و تعمیرات ، قطعات یدکی، اسناد و مدارک فنی نظیر نقشه‌ها، دستور العمل های نگهداری، تعمیر و بهره برداری و پرسنل آزموده و آماده برای بکارگیری روشها و ...

می باشد.

در سالهای اخیر، در مراحل پیشرفته این موضوع مورد توجه واقع شده که عناصر و عوامل پشتیبانی (لجستیک) به عنوان جزئی غیر قابل تفکیک از یک سیستم تعریف شوند.

همراه و همگام با طراحی، ساخت، نصب و راه اندازی هسته اصلی، امکانات پشتیبانی نیز به صورت سازگار و متعادل با هسته اصلی، مراحل ساخت ، نصب، و راه اندازی را طی نمایند.

در مراحل طراحی یک سیستم عوامل با اهمیت که لازم است همگام و سازگار با عوامل تولیدی مورد نظر قرار گیرند، در پاسخگوئی به سؤالات ذیل قابل تعریف می‌باشند: تجهیزات چگونه طراحی و تولید شوند که عمر اقتصادی بیشتری داشته باشند و بتوان براحتی و با هزینه کم آنها را نگهداری و تعمیر نمود؟

در دوران بهره برداری از تجهیزات چگونه عمل شود که تجهیزات خرابی کمتری داشته باشند و سرعت فرسودگی آنها در حدودی اقتصادی و قابل کنترل باشد؟

در بررسی های انجام شده دو عامل فوق، مخصوصاً غامل اول تا اوائل نیمه دوم قرن حاضر مورد اغماض واقع شده ، تنها از نیمه دوم قرن حاضر، بعلت بالا رفتن سطح دانش و تکنولوژی و پیچیدگی طرح و حرکات ماشین آلات و هزینه سنگینی که در اثر رکوردهای غیر منتظره ماشینها به سیستمهای صنعتی تحمیل میشود ، موضوع مورد توجه واقع شده و عنوان جدید از فعالیت ها را به صورت قابل مشخص و قابل تعریف در چهارچوب فعالیت های لازم در طراحی سیستم ها باز نمود.

مجموع فعالیت‌هایی را که پاسخگوئی دو سؤال بالا باشند در سالهای اخیر در صنعت جهانی، تروتکنولوژی نامیده می‌شود (همان منبع، 254).

فعالیت‎های ردیف دوم که مربوط به دوره بهره برداری از ماشین است در فرهنگ کشور ما عناوینی نظیر نگهداری و تعمیرات را بخود گرفته است.

در سالهای اخیر در ایران رسم براین بوده که این دسته از فعالیت ها در راستای مقدم داشتن امور نگهداری، به امور تعمیرات بعد از خرابی، به عنوان نگهداری و تعمیرات نام برده شود.

لزوم توجه به مسائل فنی از دستگاهها و برقراری سیستم منظمی که با مدیریت متشکل، به امور نگهداری دارائیهای فیزیکی (شامل ماشین آلات تولیدی، تجهیزات تأسیسات و ساختمان و...) رسیدگی نماید هم اکنون در جهان صنعتی به حد کافی احساس می شود.

در جهت بهبود بازدهی تولید و کارائی تجهیزات لازم است فعالیت های مدیریت فنی (تروتکنولوژی) در مراحل طراحی، ساخت، نصب وراه اندازی و بهره برداری در سیستمهای صنعتی بعنوان یک بخش اساسی و بنیادی مورد ملاحظه قرار میگیرد.

با پیشرفت زمان پیچیدگی در طرح ماشین آلات، نسبت خودکاری در آنها افزایش قابل توجهی یافته و این امر باعث می شود که بسیاری از مهارت های مورد نیاز که قبلا به عهده کارکنان خطوط تولید بوده به عهده ماشین واگذار شود.

در مقابل، همگام با پیچیده‌تر شدن طرح و ساختار سیستمهای صنعتی و بالا رفتن عامل وابستگی بین مراحل تولید یک محصول و خودکار شدن عملیات تولیدی، میزان احتیاج به مهارت‌های کارکنان نگهداری و تعمیرات نیز افزایش می یابد.

شکل شماره (1-2) (سید حسینی، 1381،78).

شکل شماره 1-2 اهمیت امور نت (همان منبع، 78) افزایش قیمت های ماشین آلات و حجم قابل توجه سرمایه گذاری ها برای تأسیس واحدهای صنعتی و بالا بودن قیمت های قطعات یدکی، مخصوصا در شرایط الزام به تهیه این قطعات از کشور‎های خارجی، همگی نشانگر این حقیقت است که با پیشرفت زمان، جایگاه امور نت سیر صعودی پیدا کند.

دلایل این امر بشرح ذیل می باشد: حرکت سریع صنایع در جهت خودکارشدن که در نتیجه احتیاج به مهارت بیشتر کارکنان نت و مدیریت فنی را در جهت توانائی در مراقبت و تعمیر تجهیزات الزامی می نماید.

بالا رفتن حجم سرمایه گذاریها و سرعت تولید، در نتیجه بروز خسارت زیاد به سیستم تولیدی در رکود تولید، به علت خرابیهای اضطراری.

بالا رفتن قیمت قطعات یدکی و قیمت اولیه ماشین آلات که احتیاج به روشهای صحیح و بهینه مدیریت بر دارائیهای فیزیکی و کنترل سرعت استهلاک و هزینه های نگهداری و تعمیرات را الزامی می نماید (همان منبع، 78).

خصوصیات یک سیستم نت در این قسمت خصوصیات یک سیستم نگهداری و تعمیرات(نت) در یک سازمان مورد بررسی قرار گرفته که در فهرست زیر ارائه شده است.

این فهرست همچنین می تواند به عنوان چک لیستی جهت ممیزیهای داخلی سیستم و درک میزان تفاوت از یک سیستم نت ممتاز مورد استفاده قرار گیرد (حاج شیر محمدی ، 1381، 187).

1- هزینه چرخه عمر: تصمیم گیری برای خرید تجهیزات باید براساس دو عامل قیمت خرید به علاوه هزینه تحمیلی از سوی تجهیز در مدت عمر اقتصادی آن صورت گیرد و نه برپایه قیمت خرید تجهیز، این بدان معنا است که متخصصان نگهداری و تعمیرات در سازمان باید با برخورداری از توانایی انجام آنالیزهایی، قابلیت اطمینان و قابلیت تعمیرپذیری در مورد سیستم های فنی و اجزای آنها در فرآیند خرید تجهیزات مشارکت داشته باشند.

همچنین در هنگام خرید باید به عواملی چون وجود فهرست کامل اجزاء راهنما، نحوه استفاده و نقشه های دقیق طبق استانداردهای مکتوب مورد استفاده در سازمان و غیره توجه داشت.

2- تمرکز براهداف کلی سازمان: در یک سازمان باید تمام عوامل عملیاتی، مهندسی و نگهداری و تعمیراتی همه در جهت اهداف سازمان حرکت کنند.

در یک سازمان ممتاز که مهمترین هدف آن توانایی رقابت در زمینـه قابلیت اطمینان ساخت و هزینه‌های ساخت است، این اهداف باید در سایر دپارتمان‌ها و از جمله نت نیز در اولویت بالاتری نسبت به اهدافی چون کاهش هزینه‌های نگهداری و کاهش زمان بیکاری ناشی از عملیات نت قرار داشته باشند.

نتیجه این رویکرد افزایش مستمر اثربخشی کلی تجهیزات و در نتیجه کاهش هزینه‌های کلی ساخت است.

3- تعیین یک خط مشی و سیاست قابلیت اطمینان: یک سازمان ممتاز دارای سیاستی مشخص شامل برنامه های سه تا پنج ساله برای پیشرفت در زمینه قابلیت اطمینان و عملکرد نت است.

این سیاست با تمام مشخصات آن از جمله پارامترهای ضروری قابلیت اطمینان و نت، مشخصه های کارکردی و کلیدی آنها، دلایل اهمیت آنها، نحوه تشخیص کارکنان از حرکت به سوی اهداف و غیره باید در کل سازمان ابلاغ و درک شود.

در نتیجـه اولویت بندی کارها براساس مصلحت و در جهت سیاست سازمان صورت گیرد.

4- مهارت بالای کارکنان نگهداری و تعمیرات: در صورتی که کارکنان نت از مهارت بالایی برخوردار باشند، نیازی نیست که سرپرستان و مدیران فنی وقت زیادی را صرف آموزش آنها کنند و آنها قادر خواهند بود وقت خــود را به برنامه‌ریزی و زمانبندی کارها، تعیین نیازهای آموزشی و انجام آنالیز دلایل خرابیها اختصاص دهند.

در نتیجه، سازمان از یک سازمان منفعل و واکنشی تبدیل به یک سازمان مبتنی بر تفکر و حل مسأله خواهد شد و 10 تا 30 درصد زمان عملیات نت صرف حل مشکل و انجام اقدامات اصلاحی خواهد شد.

5- تعیین حیطه کاری کارکنان نگهداری و تعمیرات: در یک سازمان ممتاز محدوده کاری کارکنان نت باتوجه به نوع مهارت آنها مشخص می شود و نه باتوجه به خطوط تولیدی مختلف، در این صورت یک تکنسین مکانیک باید توانایی انجام کلیه کارهای مکانیکی را داشته باشد و یک تکنسین الکترونیک نیز به همین ترتیب نتیجه اعمال این رویکرد ایجاد رضایت در کارکنان نت و انعطاف‌پذیری در کارهاست باوجود این، در شرایطی نیز باتوجه به نوع کار باید تخصص‌گرایی را مدنظر قرار داد.

6- سطح بالای برنامه ریزی و زمانبندی: در هر سطح عملکردی سازمان نت برنامه ریزی و زمانبندی به‌عنوان مهمترین عامل کاهش هزینه‌های نت است.

جهت انجام مناسب برنامه‌ریزی و زمانبندی عوامل زیر در نظر گرفته شود: - برنامه‌ریزی باید قبل از زمانبندی صورت گیرد.

- هرکاری باید با برنامه‌ریزی و زمانبندی انجام شود.

- بعد از انجام زمانبندی تخصیص کارکنان برای انجام فعالیت ها صورت گیرد .

- در هنگام اجرای یک کار برنامه‌ریزی و زمانبندی شده، نباید افراد را جهت انجام کار دیگری به خدمت گرفت.

- هیچ کاری تا قبل از مشخص و مکتوب‌شدن علت انجام آن، نباید اقدامی صورت گیرد.

- بعد از اتمام کار علت اصلی مشکل شناسایی شود.

7- اولویت‌بندی صحیح کارها: به منظور اولویت‌بندی صحیح کارها، باید توانایی درنظرگرفتن عواقب ناشی از اجرانشدن به‌موقع هریک از عملیات نت را داشته باشید.

این عواقب ممکن است ضایعات زیست‌محیطی، صدمات جانی، هزینه‌های بالای کاهش تولید و یا صدمات به تجهیزات باشند.

در یک کارخانه با خطوط تولید متفاوت؛ تعیین مهمترین خط تولید از لحاظ رساندن محصول به مشتری و تعیین ارزش افزوده هرمحصول، می‌توانند به اولویت بندی صحیح کارهای نت کمک کنند.

اولویت بندی صحیح و مناسب موجب اجرای کامل و به‌موقع وظایف برنامه ریزی و زمانبندی شده خواهد شد.

8- درک صحیح مضمون نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه: جهت ایجاد درک صحیحی از برنامه های پیشگیرانه و مراقبتهای ضروری و بررسی وضعیت فنـی در سازمان، باید این برنامه ها براساس جلوگیری از ایجاد شکست و خرابی بنا شوند.

همچنین این نوع برنامه ها در صورتی قابل قبول هستند که هزینه های ناشی از ایجاد خرابی به مراتب بیشتر از هزینه‌های مربوط به اجرای برنامه های پیشگیرانه باشد.

همچنین باید روشهای دقیق و صحیح جهت بازرسیهای اساسی و بررسیهای وضعیت فنی تجهیزات، شناسایی و استفاده شوند.

بهتر است این نوع برنامه ها در وضعیت روشن بودن تجهیزات صورت گیرند و تواتر اجرای این برنامه ها بر پایه زمانهای خرابی و توزیع‌های ایجاد شکست صورت گیرد.

همچنین این بزنامه‌ها باید کاملاً عملی و قابل اجرا باشند.

9- اجرای 100 درصدی برنامه‎ها: در صورتی که شما قادر به ایجاد یک بستر مناسب برای برنامه‌های پیشگیرانه و مراقبتهای ضروری و بررسی وضعیت فنی شده باشید، هیچ دلیلی را نباید برای عدم اجرای 100 درصدی این برنامه‌ها داشته باشید.

در صورت اجرای 100 درصدی این برنامه‌ها احتمال ایجاد خرابیهای اتفاقی و ناگهانی بسیار ناچیز خواهد بود و اثربخشی کلی تجهیزات بالا خواهد رفت.

10- آماده بودن به‌موقع مواد و قطعات یدکی: در صورتی که برنامه ریزی و زمانبندی به‌درستی صورت گیرد، انبار قطعات یدکی قادر خواهد بود تا قطعات یدکی را به‌طور مناسب و اثربخش و در زمان مناسب به محل انجام عملیات نت ارسال دارد.

در این صورت از بخش قابل توجهی از زمان عملیات نت و انرژی نیروی انسانی که صرف انجام فرآیند ارسال درخواست قطعه و دریافت قطعه از انبار می شود، کاسته خواهد شد.

11- سطح خدمت یا سرویس دهی بموقع: سطح خدمت پایین برای قطعات یدکی نه تنها ممکن است موجب افزایش زمان عملیات نت و هزینه‌های تولید شود بلکه از لحاظ روانی این عقیده را در بین کارکنان نت و تولید به‌وجود می آورد که انبار قطعات یدکی قادر به فراهم آوردن قطعات مناسب در زمان مناسب نیست.

بدین ترتیب در بسیاری از کارخانجات شاهد به‌وجودآمدن انبار قطعات یدکی مجازی و مخفی در واحدهای مختلف جهت به راه انداختن فرآیند تولید هستیم.

البته در تعیین سطح خدمت مواردی چون هزینه‎های نگهداری و میزان حیاتی بودن قطعه را باید موردتوجه قرار داد.

اما در مورد قطعات حیاتی سطح خدمت 97 درصدی ضروری است.

12- صحت کامل اطلاعات آرشیو فنی: در مورد آرشیو فنی در یک سازمان ممتاز باید این اطمینان وجود داشته باشد که حداقل در 95 درصد موارد، اطلاعات استخراجی از آن صحیح و بدون نقص باشد.

همچنین آرشیو فنی همواره باید مورد بازنگری قرار گیرد تا اطلاعات آن به‌روز باشد.

13- سازماندهی و انجام مناسب عملیات بنیادی و اساسی نگهداری و تعمیرات: مهمترین تفاوت بین یک سازمان نت ممتاز و دیگر سازمانهای نت در اینست که سازمان نت ممتاز، موارد ساده و مفیدی را که دیگر سازمانها تنها در مورد آنها حرف می زنند، اجرا می کند.

در صورتی که مـی‌خواهید یک سازمان نت ممتاز داشته باشید باید به طور پیوسته روی عملیات اساسی و بنیادی نت کار کنید و روش انجام آنها مورد بازنگری و اصلاح قرار دهید.

بعضی از این عملیات عبارتند از: تمیزکاری دقیق تجهیز؛ (تمیزکاری خود نوعی بازرسی است) روغنکاری؛ آچارکشی؛ تنظیمات جزئی وایجاد بالانس؛ فیلتراسیون سیالات هیدرولیکی سیستم‌های روغنکاری؛ درزگیری و آب‌بندی قسمتهای مختلف تجهیز.

14- سطح بالای استانداردهای ایمنی: یک رابطه بسیار قوی بین عملیات خوب و مناسب نت و بالارفتن سطح ایمنی در یک سازمان وجود دارد.

بررسیهای کامل ابزار و وسایل مورداستفاده کارکنان نت از نظر مسائل ایمنی، قبل از انجام عملیات نت و تعیین شرایط ایمنی لازم برای انجام هرنوع عملیات نت در قالب دستورالعملهای نت و تهیه چک لیستهای ایمنی می‌توانند به کاهش سطح ریسک عملیات نت کمک کنند.

15- نیازسنجی آموزشی دقیق برای کارکنان نگهداری و تعمیرات: در صورت انجام یک نیازسنجی آموزشی دقیق برای کارکنان نت، در مورد هریک از کارکنان موارد آموزشی خاصی شناسایی می‌شود و کارکنان تنها در کلاسهای آموزشی خاص خودشان شرکت خواهند کرد.

در این‌صورت از برگزاری کلاسهای عمومی برای کلیه کارکنان که زمان‌بر و هزینه‌بر هستند و نمی‌توانند نیازهای آموزشی را به طور کامل برطرف سازند و اثــربخشی لازم را نیز دارا نیستند، جلوگیری به‌عمل می‌آید.

باید به این نکته توجه داشت که برای تعیین اثربخشی آموزش باید از شاخصهای سطح مهارت استفاده کرد و در نظر گرفتن شاخص تعداد ساعات آموزشی نمی تواند مناسب باشد.

16- آنالیز علل اصلی و اساسی شکست و خرابی: در یک سازمان نت سطح جهانی، گروههایی جهت شناسایی و ردیابی علل خرابیها وجود دارد.

در سازمانهای کوچک وظایف این گروهها، در بین برنامه‌های معمول نت توسط کارکنان نت صورت می‌گیرد.

اما در سازمانهای بزرگ به‌جهت دخیل بودن عوامل تجهیزاتی، عملیاتی، نیروهای انسانی و سایر فاکتورها در مشکلات پیش آمده، گروههای قابـــــلیت اطمینــان تشکیل می‎شـوند که بااستفاده ازروش بررسی علل خرابی و شکست ، اقدام به شناسایی و ردیابی خرابیها و علل آنـها می کنند.

انواع سیستمهای نگهداری و تعمیرات 1- سیستم تعمیرات اضطراری در این سیستم تعمیرات را تا زمان وقوع تعمیرات اضطراری به حال خود رها کرده و پس از رکود سیستم نسبت به تعمیراقدام می نمایند.

در این جا بحث نگهداری عموماً مطرح نیست، این روش تنها برای ماشین هایی که دارای ارزش اقتصادی پایین بوده ودر خطوط تولید بحرانی نباشند قابل قبول می‌باشد این روش فقط در صورت کاربرد موارد زیر مؤثر خواهد بود (همان منبع، 187).

تجهیزات غیر بحرانی تجهیزات ارزان قیمت عدم توانائی یا کاربرد روشهای دیگر امروزی مزایای این سیستم عبارتند از: قیمت تمام شده ارزان عدم نیاز به برنامه ریزی پس از اطمینان از وجود پرسنل مربوطه و مواد لازم معایب سیستم عبارتند از: عدم وجود اطلاع قبلی یا هشدار ( ریسک در حفاظت) عدم وجود کنترل دقیق تولیدات (کاهش حجم تولید) نیازمند حضور تیم کاری زیاد خسارت جانبی (افزایش توقف) ذخیره لوازم یدکی زیاد و همیشگی بعضاً نیاز به وجود خط رزرو می باشد 2- سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه این سیستم سیاست خود را به تعمیرات قبل از خرابی معطوف داشته و خصوصاً در صنایعی که حساسیت فرآیند بالاست و وقوع تغییرات بدون برنامه، هزینه های غیر مستقیم زیادی به سیستم وارد می‎کند مناسب است.

علی‎الخصوص در مورد سیستم‎های تولید پیوسته و انبوه، با تدوین دستورالعمل‎های مناسب به بازدید های دوره ای ویا تعویض قطعات می پردازد.