در بررسی و مطالعه دانسیتههای اقلیم باید بین عناصر و عوامل اقلیمی تفاوت قائل شد. دما، فشار و تابش هر کدام یک عنصر اقلیمی تلقی می شود. تلفیق و آمیزهای از این عناصر را نیز که معرف یک حالت فیزیکی معین جو است مانند گرما، بارش یا ابرناکی آسمان بعنوان عناصر اقلیمی درنظر میگیرند. اما ارتفاع، طول، عرض جغرافیایی، جهت کوهستان و پوشش گیاهی که به نحوی در فضای مورد مطالعه تأثیر دارد عامل اقلیمی مینامند. در اینجا ما به بررسی نرمالهای اقلیمی استان که حاوی یک نتیجه گیری کلی از آمار در دسترس از عناصر جوی میباشد میپردازیم:
دمای هوا :
بررسی پارامترهای مختلف دما در امر توسعه فعالیتهای کشاورزی و تنظیم برنامههای کشت محصولات و نیز پروژههای صنعتی و شهرسازی و مسکن از اهمیت ویژهای برخوردار است. استان چهارمحال و بختیاری از استانهای سردسیر کشور است و میانگین سالانه دمای هوا در بخشهای مختلف آن تحت تأثیر فاکتورهای مختلف اقلیمی دارای تفاوت است و مقدار آن در مرکز استان، در شهرکرد ۵/۱۱ درجه سانتیگراد و در بروجن ۵/۱۰ درجه سانتیگراد می باشد، و حال آنکه در نقاط سردتر استان نظیر کوهرنگ به ۲/۹ درجه سانتیگراد و در نقاط گرمسیر استان نظیر لردگان به ۲/۱۵ درجه سانتیگراد نیز بالغ می گردد. در استان چهارمحال و بختیاری عموماً تیرماه گرمترین و دی ماه سرد ترین ماه سال است. حداقل مطلق دما در بعضی از سالها در برخی از نقاط استان نظیر دزک به ۵/۳۴ درجه سانتیگراد زیر صفر هم رسیده است. در مرکز استان حداقل مطلق دمای ثبت شده در طول ۳۰ سال گذشته در شهرکرد به ۳۲ درجه سانتیگراد زیر صفر و حداکثر مطلق دمای آن نیز برابر با ۴۲ درجه سانتیگراد بوده است. حداکثر دمای مطلق دمای لردگان که تاکنون مشاهده شده به ۵/۴۷ درجه سانتیگراد نیز ملاحظه میگردد که مبین شرایط گرمسیری این نقطه از استان است.
تعداد روزهای یخبندان:
برحسب تعریف روز یخبندان به روزی اطلاق میشود (۲۴ ساعت) که طی این فاصله حداقل دمای هوا به صفر و یا به کمتر از آن رسیده باشد. تعداد روزهای یخبندان در سال در نواحی مختلف استان متفاوت است و کمترین آن به مدت ۸۳ روز (دوره ۱۹۵۸ - ۲۰۰۰) بطور متوسط سالیانه در لردگان و بیشترین آن در دزک با ۱۴۰ روز ( دوره ۲۰۰۰ - ۱۹۷۲) مورد محاسبه قرار گرفته است و طبعاً در نقاط کوهستانی که فاقد دیده بانی و ایستگاه هواشناسی است این پارامتر ممکن است رقم بالاتری را نشان دهد. تعداد روزهای یخبندان در شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری برابر با ۱۲۴ روز، کوهرنگ ۱۳۲ روز، بروجن ۱۳۲ روز و لردگان ۱۱۳ روز (۱۹۵۸ - ۲۰۰۰) ملاحظه شده است.
در ماههای خرداد، تیر، مرداد شهرهای استان چهارمحال و بختیاری بدون یخبندان است و بیشترین تعداد روزهای همراه با یخبندان به دی ماه اختصاص مییابد. وقوع سرمازدگی و یخبندان بخصوص در فصل بهار که شکوفههای درختان باز شده است هرساله در سطح استان خساراتی را به باغات و مزارع وارد میآورد که ازاین نظر بررسی این پارامتر از اهمیت ویژهای برخوردار است.
رطوبت هوا :
در استان چهارمحال و بختیاری به سبب وجود ارتفاعات قابل توجه و استقرار ذخایر عظیم آبی و نیز وجود رودخانه ها و منابع آبی متعدد و نیز ورود جریانهای مرطوب و تخلیه بصورت برف و باران رطوبت هوا در فصول پر بارش در شرایط نسبتا مناسبی قراردارد. متوسط رطوبت هوا به درصد بیان می گردد و برای شهرهای استان بترتیب شهرکرد ۴۶ درصد، بروجن ۳۸ درصد، لردگان ۷/۴۵ درصد و کوهرنگ ۴۶ درصد است. این میزان برای آورگان ۵۰ درصد، دزک ۴۷ درصد و امام قیس ۴۸ درصد و پل زمانخان ۵۰ درصد میباشد که با توجه به نزدیکی و یا دوری ایستگاه به منابع رطوبتی همچون رودخانهها این میزان مبین شرایط حاکم به اطراف ایستگاه دیده بانی نیز میباشد.
بارش :
استان چهارمحال و بختیاری در دامنه زاگرس میانی واقع است و بعنوان یکی از کانونهای آبگیر کشور محسوب می گردد. نوع ریزشهای استان برحسب موقعیت جغرافیایی و ارتفاع متغیر است و در نواحی مرتفع در حدود نیمی از بارش سالیانه بصورت ریزشهای منجمد میباشد. بعنوان نمونه ضریب برف گیری ارتفاعات کوهرنگ در سالهای مختلف بین ۳۴ تا ۵۹ درصد متفاوت بوده است و به این دلیل درهیدروکلیمای منطقه اثرات تلفیقی برف و باران شایان توجه ویژه است. رژیم بارندگی در چهارمحال و بختیاری همانند سایر مناطق غربی ایران مدیترانه است و بخش اعظم بارندگیها در فاصله ماههای آذر تا آخر فروردین نازل میشود و فصل خشک استان بر فصل تابستان منطبق است.