در بررسی و مطالعه دانسیته‌های اقلیم باید بین عناصر و عوامل اقلیمی تفاوت قائل شد.
دما، فشار و تابش هر کدام یک عنصر اقلیمی تلقی می شود.
تلفیق و آمیزه‌ای از این عناصر را نیز که معرف یک حالت فیزیکی معین جو است مانند گرما، بارش یا ابرناکی آسمان بعنوان عناصر اقلیمی درنظر می‌گیرند.
اما ارتفاع، طول، عرض جغرافیایی، جهت کوهستان و پوشش گیاهی که به نحوی در فضای مورد مطالعه تأثیر دارد عامل اقلیمی می‌نامند.
در اینجا ما به بررسی نرمالهای اقلیمی استان که حاوی یک نتیجه گیری کلی از آمار در دسترس از عناصر جوی می‌باشد می‌پردازیم:
دمای هوا :
بررسی پارامترهای مختلف دما در امر توسعه فعالیتهای کشاورزی و تنظیم برنامه‌های کشت محصولات و نیز پروژه‌های صنعتی و شهرسازی و مسکن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
استان چهارمحال و بختیاری از استانهای سردسیر کشور است و میانگین سالانه دمای هوا در بخشهای مختلف آن تحت تأثیر فاکتورهای مختلف اقلیمی دارای تفاوت است و مقدار آن در مرکز استان، در شهرکرد ۵/۱۱ درجه سانتیگراد و در بروجن ۵/۱۰ درجه سانتیگراد می باشد، و حال آنکه در نقاط سردتر استان نظیر کوهرنگ به ۲/۹ درجه سانتیگراد و در نقاط گرمسیر استان نظیر لردگان به ۲/۱۵ درجه سانتیگراد نیز بالغ می گردد.
در استان چهارمحال و بختیاری عموماً تیرماه گرمترین و دی ماه سرد ترین ماه سال است.
حداقل مطلق دما در بعضی از سالها در برخی از نقاط استان نظیر دزک به ۵/۳۴ درجه سانتیگراد زیر صفر هم رسیده است.
در مرکز استان حداقل مطلق دمای ثبت شده در طول ۳۰ سال گذشته در شهرکرد به ۳۲ درجه سانتیگراد زیر صفر و حداکثر مطلق دمای آن نیز برابر با ۴۲ درجه سانتیگراد بوده است.
حداکثر دمای مطلق دمای لردگان که تاکنون مشاهده شده به ۵/۴۷ درجه سانتیگراد نیز ملاحظه می‌گردد که مبین شرایط گرمسیری این نقطه از استان است.
تعداد روزهای یخبندان:
برحسب تعریف روز یخبندان به روزی اطلاق می‌شود (۲۴ ساعت) که طی این فاصله حداقل دمای هوا به صفر و یا به کمتر از آن رسیده باشد.
تعداد روزهای یخبندان در سال در نواحی مختلف استان متفاوت است و کمترین آن به مدت ۸۳ روز (دوره ۱۹۵۸ - ۲۰۰۰) بطور متوسط سالیانه در لردگان و بیشترین آن در دزک با ۱۴۰ روز ( دوره ۲۰۰۰ - ۱۹۷۲) مورد محاسبه قرار گرفته است و طبعاً در نقاط کوهستانی که فاقد دیده بانی و ایستگاه هواشناسی است این پارامتر ممکن است رقم بالاتری را نشان دهد.
تعداد روزهای یخبندان در شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری برابر با ۱۲۴ روز، کوهرنگ ۱۳۲ روز، بروجن ۱۳۲ روز و لردگان ۱۱۳ روز (۱۹۵۸ - ۲۰۰۰) ملاحظه شده است.
در ماههای خرداد، تیر، مرداد شهرهای استان چهارمحال و بختیاری بدون یخبندان است و بیشترین تعداد روزهای همراه با یخبندان به دی ماه اختصاص می‌یابد.
وقوع سرمازدگی و یخبندان بخصوص در فصل بهار که شکوفه‌های درختان باز شده است هرساله در سطح استان خساراتی را به باغات و مزارع وارد می‌آورد که ازاین نظر بررسی این پارامتر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
رطوبت هوا :
در استان چهارمحال و بختیاری به سبب وجود ارتفاعات قابل توجه و استقرار ذخایر عظیم آبی و نیز وجود رودخانه ها و منابع آبی متعدد و نیز ورود جریانهای مرطوب و تخلیه بصورت برف و باران رطوبت هوا در فصول پر بارش در شرایط نسبتا مناسبی قراردارد.
متوسط رطوبت هوا به درصد بیان می گردد و برای شهرهای استان بترتیب شهرکرد ۴۶ درصد، بروجن ۳۸ درصد، لردگان ۷/۴۵ درصد و کوهرنگ ۴۶ درصد است.
این میزان برای آورگان ۵۰ درصد، دزک ۴۷ درصد و امام قیس ۴۸ درصد و پل زمانخان ۵۰ درصد می‌باشد که با توجه به نزدیکی و یا دوری ایستگاه به منابع رطوبتی همچون رودخانه‌ها این میزان مبین شرایط حاکم به اطراف ایستگاه دیده بانی نیز می‌باشد.
بارش :
استان چهارمحال و بختیاری در دامنه زاگرس میانی واقع است و بعنوان یکی از کانونهای آبگیر کشور محسوب می گردد.
نوع ریزشهای استان برحسب موقعیت جغرافیایی و ارتفاع متغیر است و در نواحی مرتفع در حدود نیمی از بارش سالیانه بصورت ریزشهای منجمد می‌باشد.
بعنوان نمونه ضریب برف گیری ارتفاعات کوهرنگ در سالهای مختلف بین ۳۴ تا ۵۹ درصد متفاوت بوده است و به این دلیل درهیدروکلیمای منطقه اثرات تلفیقی برف و باران شایان توجه ویژه است.
رژیم بارندگی در چهارمحال و بختیاری همانند سایر مناطق غربی ایران مدیترانه است و بخش اعظم بارندگی‌ها در فاصله ماههای آذر تا آخر فروردین نازل می‌شود و فصل خشک استان بر فصل تابستان منطبق است.
استان چهارمحال و بختیاری در دامنه زاگرس میانی واقع است و بعنوان یکی از کانونهای آبگیر کشور محسوب می گردد.
رژیم بارندگی در چهارمحال و بختیاری همانند سایر مناطق غربی ایران مدیترانه است و بخش اعظم بارندگی‌ها در فاصله ماههای آذر تا آخر فروردین نازل می‌شود و فصل خشک استان بر فصل تابستان منطبق است.
حداکثر بارندگی ماهانه در شهرها و نقاط مختلف استان عمدتاً در دی و بهمن و گاهی در اسفند یا آذر ماه و بندرت در فروردین ریزش می نماید و حالات اخیر عموماً در مناطق مرتفع تر استان رخ می‌دهد.
زمستان پر بارش ترین فصل سال است و پس از آن فصلهای پاییز و بهار پرباران ترین فصول سال شناخته می‌شوند و تابستان کم بارش ترین فصل سال است که اغلب فصل کاملا خشک این منطقه می‌باشد.
حداکثر بارندگی روزانه رخ داده، در ایستگاه کوهرنگ با ۱۴۵ میلیمتر بارش مشاهده شده است.
متوسط مجموع بارش سالیانه ایستگاههای استان مبین این مطلب است که ایستگاه کوهرنگ با ۱۴۱۴ میلیمتر بارش سالیانه بیشترین درصد دریافت بارش را بخود اختصاص می دهد.
این میزان در دیگر ایستگاههای استان به ترتیب در شهرکرد به ۳۱۹، در بروجن به ۲/۲۴۵، در لردگان ۶/۵۰۹ ،در دزک ۴۲۴، در آورگان ۵/۵۴۵، در امام قیس ۲/۵۷۰ و در پل زمانخان به ۹/۳۳۶ میلی متر بالغ می‌گردد.
جریان وزش بادها : جهت وزش بادهای غالب در استان چهارمحال و بختیاری عموماً غربی و جنوب غربی است و در مرکز استان در شهرکرد در فصل زمستان و بهار سمت وزش بادهای غالب جنوب غربی و در ماههای تیرو مرداد شرقی و در شهریور و تمام ماههای پاییز جنوب غربی است.
میانگین سالانه سرعت بادهای غالب در شهرکرد ۱/۴ متر بر ثانیه است.
دشتها و بخشهای تقریباً مسطح استان نظیر شهرکرد، لردگان، کیار و گندمان و معمولاً در طول سال در معرض وزش بادهای جنوب غربی و غربی قرارداشته و در فصل زمستان همراه با وزش بادها و سوز و سرماست اما در دامنه‌های غربی دوپلان، آب سبز و دره دوپلان، دیوارهای مرتفع کوهستانها مانع وزش بادهای شدید می‌شوند.
شدیدترین باد وزیده شده در ایستگاههای استان به ترتیب در شهرکرد ۲۰ متر بر ثانیه، در کوهرنگ ۲۸ متر بر ثانیه، لردگان ۱۵ متر بر ثانیه و بروجن ۲۰ متر بر ثانیه ملاحظه گردیده است.
گلباد سالانه ایستگاه سینوپتیک شهرکرد گلباد ایستگاه سینوپتیک شهرکرد در فصل بهار گلباد ایستگاه سینوپتیک شهرکرد در فصل تابستان گلباد ایستگاه سینوپتیک شهرکرد در فصل پاییز گلباد ایستگاه سینوپتیک شهرکرد در فصل زمستان پوشش ابری و ابرناکی : در استان چهارمحال و بختیاری همانند اکثر نقاط کشور ابرناکی آسمان در فصل زمستان بیش از سایر فصلهاست.
پوشش آسمان از ابر درفصل بهار رو به کاهش نهاده و در تابستان به حداقل خود می‌رسد و با شروع فصل پاییز مجدداً بر پوشش ابری افزوده می‌شود.
ابرناکی بستگی به اینکه ابر به میزان آسمان را پوشش دهد بر حسب درصد به مقادیری بیان می گردد که مبین درصد پوشش ابر بطور چشمی در آسمان است بطور مثال عدد ۸/۸ یا هشت هشتم مبین پوشش تمام ابری و ۸/۶ یا شش هشتم مبین ۶ قسمت ابرناکی در صورت تقسیم آسمان به هشت قسمت می‌باشد با این توصیف میزان ابرناکی کامل (۷ الی ۸ هشتم) در شهرکرد ۳۷ روز، در بروجن ۲۱ روز در لردگان ۳۳ روز و در کوهرنگ ۴۸ روز ملاحظه گردیده است.
ساعات آفتابی : ساعت آفتابی یا مدت تابش آفتاب بوسیله دستگاه آفتابنگار مورد اندازه گیری قرار می گیرد معمولاً ساعات آفتابی تابعی از عرض جغرافیایی فصل و میزان ابرناکی آسمان می‌باشد.
در استان چهارمحال و بختیاری میانگین سالیانه ساعات آفتابی که مبین جمع تعداد ساعات آفتابی در طول سال است بطور متوسط در شهرکرد ۳۱۴۴ در بروجن ۲/۳۳۷۷ در لردگان ۳۱۷۱ در کوهرنگ ۳/۲۸۷۹ دیده بانی شده است.
توفان، رعد و برق : در شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری در هر سال تقریباً ۶ تا ۷ روز توأم با توفان رعد و برق است که فراوانی آن در ماههای فروردین و اردیبهشت بیش از سایر ماههای سال است.
کوهرنگ با ۲۶ روز از سال بیشترین فراوانی این پدیده را بخود اختصاص داده و از سایر مناطق بیشتر در معرض این پدیده قرار می‌گیرد.
روزهای همراه با برف و یا مخلوط برف و باران : در مرکز استان چهارمحال و بختیاری در شهرستان شهرکرد ۱۷ روز از سال توأم با برف یا مخلوط برف و باران است.
کوهرنگ با ۵۳ روز از سال بیشترین فراوانی این پدیده را بخود اختصاص می‌دهد که طبعاً تعداد روزهای برفی در نقاط سردسیر و مرتفع ممکن است که بالغ براین میزان باشد اما بعلت عدم دیده بانی و وجود ایستگاه اندازه گیری نشده باشد.
باتوجه به شرایط توپوگرافی استان که جزء کوه زایی آلپی است وجود ارتفاعات پرشیب و برف فراوان در ارتفاعات موجب کولاک و سیلاب در اثر ذوب برف و نیز سقوط بهمن می‌گردد که این مسئله باید در پروژه‌ها و طرحهای منطقه‌ای مدنظرقرار گیرد.
روزهای همراه با گرد و خاک : در استان چهارمحال و بختیاری روزهای کمی از سال توأم با گرد و خاک است.
در شهرکرد با حدود ۵ روز و در بروجن با حدود ۱۷ روز از سال کمترین و بیشترین تعداد روز توأم با گرد و خاک را در سطح استان دارا می‌باشد.
تعداد روزهای همراه با گرد و خاک در ماههای گرم سال بیش از ماههای سرد است که بعلت جریانات بدون رطوبت منطقه‌ای و یا محلی می‌باشد.
بسم الله الرحمن الرحیم مرکز آموزش کشاورزی مرودشت عنوان : مشخصات هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری استاد : جناب آقای جرعه نوش ارائه دهنده : محمد جواد اکبری بهار 85 مشخصات ایستگاههای سینوپتیک استانمشخصات ایستگاههای سینوپتیک استانمشخصات ایستگاههای سینوپتیک استانمشخصات ایستگاههای سینوپتیک استانمشخصات ایستگاههای سینوپتیک استانمشخصات ایستگاههای سینوپتیک استانمشخصات ایستگاههای سینوپتیک استانمشخصات ایستگاههای سینوپتیک استانمشخصات ایستگاههای سینوپتیک استانمشخصات ایستگاههای سینوپتیک استانمشخصات ایستگاههای سینوپتیک استانکوهرنگلردگانبروجنشهرکردنام ایستگاه۲۶-۳۲ شمالی۳۱-۳۱ شمالی۰۰-۳۲ شمالی۲۰-۳۲ شمالیعرض جغرافیایی۰۷-۵۰ شرقی۴۸-۵۰ شرقی۱۸-۵۱ شرقی۵۱-۵۰ شرقیطول جغرافیایی۲۲۸۵۱۵۶۴۲۱۹۷۲۰۶۱ارتفاع ازسطح دریا (متر)مجاور تونل شماره ۱ کوهرنگ (حومه چلگرد)داخل شهرداخل شهرفرودگاه شهرکرد (حومه شهرکرد)موقعیت ایستگاهکوهستانیدشتدشتدشتوضعیت طبیعی منطقهجزئیات بیشترجزئیات بیشترجزئیات بیشترجزئیات بیشترنوع اقلیمنیمه استپی، گونجنگل بلوطاستپیاستپیپوشش گیاهیسینوپتیک ۱۳۶۶ کلیماتولوژی ۱۳۳۸سینوپتیک ۱۳۷۲ کلیماتولوژی ۱۳۳۶۱۳۶۷۱۳۳۵سال تأسیس نرمالهای اقلیمی ایستگاههای سینوپتیک استاننرمالهای اقلیمی ایستگاههای سینوپتیک استاننرمالهای اقلیمی ایستگاههای سینوپتیک استاننرمالهای اقلیمی ایستگاههای سینوپتیک استاننرمالهای اقلیمی ایستگاههای سینوپتیک استاننرمالهای اقلیمی ایستگاههای سینوپتیک استاننرمالهای اقلیمی ایستگاههای سینوپتیک استاننرمالهای اقلیمی ایستگاههای سینوپتیک استاننرمالهای اقلیمی ایستگاههای سینوپتیک استاننرمالهای اقلیمی ایستگاههای سینوپتیک استاننرمالهای اقلیمی ایستگاههای سینوپتیک استانکوهرنگلردگانبروجنشهرکردنام ایستگاه۲۰۰۰-۱۹۸۷۲۰۰۰-۱۹۹۵۲۰۰۰-۱۹۸۸۲۰۰۰-۱۹۵۵دوره آماری-۳۰/۶-۲۱-۲۶/۸-۳۲حداقل مطلق دما۳۵/۸۴۷/۵۳۶/۶۴۲حداکثرمطلق دما۹/۲۱۵/۳۱۰/۵۱۱/۸میانگین دمای روزانه۱۴۱۴۴۷۵/۸۲۴۵/۲۳۱۹مجموع بارندگی سالیانه۴۶۴۵۳۸۴۶متوسط رطوبت نسبی۱۴۵۷۲۷۶حداکثر بارندگی روزانه۵۸۳۰۳۹۴۱حداکثر سرعت باد مشاهده شده۱۳۲۱۱۳۱۳۲/۲۱۲۴تعداد روزهای یخبندان۲۸۷۹/۳۳۲۹۶/۴۳۳۷۷/۲۳۱۴۴میانگین ساعات آفتابی سالیانه۴۷/۶۳۳۲۱۳۷/۲تعداد روزهای ابرناکی کامل