فیلتر ( Filter )
صفحه شفاف یا نیمه شفافی که جلو یا پشت عدسی دوربین قرار می گیرد تا انتقال امواج متفاوتی از نور و طیف رنگ آن را ، کنترل کند و یا ابعاد و اشکال را تغییر دهد. فیلتر های ( صافی ) مختلفی در فیلم برداری مورد استفاده قرار می گیرند و هر یک کاربردهای ویژه ای دارند ، برای مثال از صافی های پخش کننده برای ارائه حالت کانونی محو ، از صافی های مه برای خلق جلوه مه ، از صافی های فرابنفش برای کاهش مه و غبار استفاده می شود ونقش فیلتر در فیلم برداری بسیار حائز اهمیت است. استفاده درست و کارامد فیلم بردار ، از فیلتر ها ، به او کمک می کند تا رنگ فیلم ، بهتر ، شفاف تر و جذاب تر شود و جلوه های مختلفی چون شب ، مه ، جلوه های تشعشعی ، حالت متفاوت رنگ فضا در ساعات مختلف شبانه روز و... به خوبی خلق شود. استفاده نابجا از فیلتر ، عمدتا موجب بد رنگ شدن تصویر و ندرتا موجب روشن یا تاریک شدن بیش از اندازه بخش هایی از فیلم می شود.یک فیلم بردار با تجربه ، همواره انواع فیلترها را به همراه دارد و در موقعیت های مختلف از آنها استفاده می کند. فیلم برداران کم تجربه باید از فیلترهای مختلف در نورهای مختلف استفاده کنند تا فیلتر مناسب را بیابند.
انواع فیلتر از نظر جنس
فیلترهای شیشه ای ( Glass Filter )
این فیلتر ها از جنس شیشه هستند و نمی توان آن ها را برش داد ، ولی در اندازه های مختلف و برای عدسی های متفاوت ساخته می شوند. این فیلترها ، ممکن است بی رنگ یا رنگی باشند.
فیلترهای ژلاتینی ( Gelatin Filter )
جنس این فیلترها از ژلاتین مخصوصی است. این فیلترها را با توجه به اندازه عدسی می توان برش داد و به قطعات کوچکتری تقسیم کرد. از این نوع صافی ها بیشتر برای کاهش شدت نور استفاده می شود.
کاربرد فیلترها
فیلترها از نظر کاربرد دو دسته هستند :
فیلترهایی تصحیح نور
این فیلترها نور موجود در صحنه را اصلاح می کنند ، رنگ نور را با توجه به موقعیت صحنه تغییر می دهند و یا آن را تلطیف می کنند و یا شدت می دهند.
فیلترهای تروکاژی
این فیلترها ، نور را تغییر نمی دهند ، بلکه اشکال ، ابعاد و تعداد اجسام را تغییر می دهند.
چند نکته
• هر فیلتر را باید به عدسی بست که حلقه اش برابر با دهانه آن عدسی باشد. اگر حلقه فیلتر بزرگ تر از دهانه عدسی باشد ، می توان از آن استفاده کرد ، اما اگر کوچکتر باشد ، نمی توان ، زیرا آن بخش از تصویر که نورش از فیلتر ، به دلیل کوچکی آن ، عبور نکرده نیز در تصویر می افتد و سایه ایجاد می کند.
• کاربرد فیلتر ، ربطی به اندازه فیلم یا دوربین ندارد و از تمام فیلترها برای تمام فیلم ها ، در هر اندازه ای که باشند ( 8 ، 35 و ... میلیمتر ) و همه دوربین ها می توان استفاده کرد.
• در استفاده از فیلتر ، تفاوتی بین دوربین عکاسی و دوربین فیلم برداری وجود ندارد. هر دوی این دوربین ها می توانند از فیلتر استفاده کنند و معمولا تاثیر فیلتر ها در تصویر هر دوی آنها یکسان است.
فیلترهای تصحیح نور
صافی هایی که در زیر از آنها نام برده شده است ، مهم ترین و پر کاربرد ترین صافی های تصحیح نور هستند.
صافی تنظیم نور ( Light – Balancing Filter )
این صافی ، معمولا دارای هاله ای از نور عنابی یا آبی رنگ است. صافی تنظیم نور تغییرات اندکی در دمای نور صادره از موضوع ایجاد می کند تا با مشخصات فیلم خام ، جور دربیاید. به این ترتیب این صافی منابع نوری با دماهای مختلف را برای استفاده تنظیم می کند.
صافی چگالی خنثی ( Neutral Density )
این نوع صافی ، خاکستری رنگ است و بدون آنکه کیفیت رنگ یا وضوح تصویر را کم کند ، از میزان نور ورودی به دوربین می کاهد. چنین صافی هایی به این جهت به کار می آیند که ، بتوان بدون کوچک کردن دیافراگم دوربین ، نور ورودی را کاهش داد و حتی دیافراگم را بازتر کرد. چون صافی چگالی خنثی موجب کاهش نور می شود ، گاهی اوقات از آن در هنگام روز ، جهت ایجاد حالت شب استفاده می شود. همچنین از آنجا که با استفاده از این فیلتر ، می توان دیافراگم را باز کرد و دیافراگم باز موجب کاهش عمق میدان می شود ، بعضی مواقع از این فیلتر برای کم کردن پرسپکتیو استفاده می شود.
صافی تضاد ( Contrast Filter )
این صافی ، عمدتا در فیلم های سیاه و سفید به کار می رود و نقش آن تفکیک این دو رنگ و ارائه رنگی خاکستری ، در حد فاصل آنهاست. برای مثال صافی قرمز ، رنگ مکمل خود یعنی سبز را حذف می کند و در عین حال رنگ خود را به جا می گذارد. در نتیجه آنچه در صحنه رنگ قرمز دارد در تصویر سیاه و سفید ، روشن تر از آنچه در صحنه رنگ سبز دارد ، به نظر می رسد. این صافی برای تیره تر کردن آسمان و ارائه حالتی غبارگونه به آن نیز بسیار مفید است.