دانلود مقاله کلیات استان گلستان

استان گلستان در محدوده مختصات جغرافیایی 5600-5400 طول خاوری و 3630-3815 عرض شمالی و در بین استان‌های مازندران، سمان و خراسان قرار دارد.
استان گلستان در شمال و شمال شرق کشور بین طول‌های جغرافیایی َ51 ْ53 تا َ56 ْ19 شرقی و عرض‌های 30َ ْ36 تا َ08 ْ38 شمالی قرار دارد.

مساحت این استان 20893 کلیومتر مربع بوده و مرکز آن شهر گرگان با ارتفاع 13 متر از سطح دریا می‌باشد.
جایگاه ویژه زمین‌شناسی
از دیدگاه زمین‌شناسی، ساختمان این استان در دو پهنه زمین‌ساختی متفاوت قرار گرفته است.

بخش شمال استان، پاره‌ای از صفحه توران و بخش جنوبی جزئی از ایران است و روزگاری بین این دو صفحه اقیانوسی به نام پالئوتتیس وجود داشته است.






تاثیر تابش آفتاب بر حرارت داخلی ساختمان
در اینجا با مشخص شدن تاثیر تابش آفتاب در سطوح مختلف می‌توان تاثیر این تابش را بر فضای داخلی ساختمان نیز مورد بررسی قرار داد.

بدین‌منظور ابتدا به توضیح انواع تبادل حرارتی پرداخته نحوه‌ی انتقال حرارت خورشید از طریق دیوارها، سقف و پنجره‌های ساختمان به فضای داخلی آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم، سپس به نحوه عملکرد اجزای مختلف ساختمان می‌پردازیم.
ضریب جذب انرژی حرارتی خورشید در رنگ‌های مختلف
تابش آفتاب بر پنجره
تابش آفتاب بر پنجره‌های ساختمان تاثیر زیادی در تغییر هوای داخلی آن دارد، بویژه زمانی که آفتاب به‌طور مستقیم به داخل بتابد، تاثیر حرارتی پنجره بسیار بیشتر از دیوارهاست و فضای داخلی بلافاصله پس از دریافت پرتو مستقیم آفتاب گرم می‌شود.

اگر ساختمان از مصالح ساختمانی سبک ساخته شده باشد، این افزایش گرما بیشتر محسوس خواهد بود.

یکی از ویژگی‌های معماری مدرن، استفاده‌ی زیاد از سطوح شیشه‌ای در ساختمان است.

جهت و زاویه تابش پرتوهای خورشید
این زاویه، زاویه‌ای است که بین صفحه‌ای از خط استوا می‌گذرد و خطی که مرکز زمین و خورشید را به هم متصل می‌کند، ایجاد می‌شود و در طول سال از 5/23 درجه به طرف بالای صفحه‌ی استوا تا 5/23 درجه بطرف پایین صفحه استوا یعنی 47 درجه تغییر می‌کند.
عرصه:
تعدادی از فضاها و عملکردهای سازگار را که با هم وابستگی دارند و در بخش مشخصی از نقشه طرح مکان‌یابی می‌شود، عرصه می‌گویند.
عرصه‌های مختلف در خانه مسکونی
1.

عرصه زندگی خانوادگی شامل (نشیمن خانوادگی، آشپزخانه) که امکان دور هم بودن و تجربه‌ی زندگی گرم خانوادگی را فراهم می‌آورند.
2.

عرصه زندگی خصوصی شامل (اتاق خواب، حمام) که شرایط لازم برای زندگی شخصی افراد خانواده را فراهم می‌کند.

3.

عرصه پذیرایی و مراسم شامل (اتاق نهارخوری و فضای ورودی) که برای برقراری ارتباط با دوستان و همسایگان و ایجاد رابطه عاطفی با افراد خانواده می‌باشد.
4.

عرصه خدمات شامل (پارکینگ، انباری) که تسهیلات لازم را در اختیار افراد خانواده قرار می‌دهد و امکان آسایش را برای آنها فراهم می‌آورد.
5.

عرصه فضاهای باز و حیاط که امکان زندگی در فضاهای باز و ارتباط با طبیعت را برای افراد خانواده تامین می‌کند.

تابش آفتاب
بطور کلی تابیش آفتاب با ساطع شدن پنج نوع اشعه، یک ساختمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

این پنج نوع اشعه به ترتیب اهمیت عبارتند از:
1.

اشعه مستقیم با طول موج کوتاه
2.

اشعه پراکنده شده از آسمان با طول موج کوتاه
3.

اشعه منعکس شده از سطوح اطراف با طول موج کوتاه
4.

اشعه ساطع شده از زمین و اجسام گرم شده با طول موج بلند (بازتاب حرارتی)
5.

اشعه ساطع شده از ساختمان به آسمان با طول موج بلند (بازتاب حرارتی)
تابش آفتاب و تاثیر آن بر ساختمان و محیط اطراف
نور خورشید همیشه برای ایجاد روشنایی طبیعی در یک ساختمان مورد نیاز است، اما از آنجا که این نور سرانجام به حرارت تبدیل می‌شود، باید میزان تابش مورد نیاز برای هر ساختمان با توجه به نوع آن ساختمان و شرایط اقلیمی محل آن تعیین گردد.
انرژی خورشدی جذب شده در دیوارها
مقدار انرژی خورشدی جذب شده در دیوارهای خارجی ساختمان، به رنگ خارجی آن دیوارهای بستگی دارد.

سطوح سفید و براق تنها حدود 15درصد انرژی خورشید دریافت شده را جذب می‌نماید.

رنگ‌های معمول روشن مانند: کرم یا خاکستری روشن حدود 40 تا 50درصد، رنگ‌های تیره مانند خاکستری تیرهف سبز و قرمز 60 تا 70درصد و رنگ‌های سیاه 80 تا 90 درصد انرژی خورشیدی دریافت شده را جذب می‌نمایند.

دیوارهای جنوبی
دیوارهای جنوبی بیشترین مقدار تابش آفتاب را در آذرماه و کمترین مقدار آن را در خردادماه دریافت می‌نمایند.

این دیوارها از شهریور تا اسفند، تابش آفتاب را از طلوع تا غروب دریافت می‌نمایند.

دیوارهای جنوبی در اواسط تابستان از ساعت 9 صبح تا 3 بعدازظهر مورد تابش آفتاب قرار می‌گیرند.

دیوارهای جنوب شرقی و جنوب غربی
این دیوارها در زمستان بیشتر از تابستان مورد تابش آفتاب قرار می‌گیرند.

در تابستان حداکثر تابش جنوب شرقی بین ساعت 9-8 صبح بوده و بر دیوارهای جنوب غربی بین ساعت 4-3 بعدازظهر صورت می‌گیرد.

در زمستان این ساعات به ترتیب 10-9 صبح و 3-2 بعدازظهر است.
سطوح افقی
سطوح افقی و بام‌های مسطح در تابستان بیشترین و در زمستان کمترین مقدار تابش را دریافت می‌نمایند.

این مقدار در زمستان حتی از مقدار تابشی که دیوارهای جنوب شرقی و جنوب غربی در این فصل دریافت می‌نمایند، کمتر است.
نور شمالی
در نیمکره شمالی، فضاهایی که رو به شمال هستند، نور مستقیم دریافت نمی‌کنند، بلکه در آنها نوری پراکنده، بدون سایه یا انعکاس ایجاد می‌شود.

این نور برای نقاشی کردن، تماشای تلویزیون و...

مناسب‌تر است.

برای این منظور برای به دست آوردن حداکثر نور ممکن بدون هراس از نور مستقیم خورشید، می‌توان از پنجره‌های بزرگ در جهت شمال استفاده کرد، اما نور مستقیم در اتاق‌هایی مانند: غذاخوری، نشیمن و...

می‌تواند ایجاد سلب آسایش کند.
نور جنوبی
حرکت دورانی ظاهری خورشید نسبت به زمین در بین دو مدار ایجاد می‌شود.

به همین دلیل، اگرچه خورشید همیشه از شرق طلوع می‌کند و در غرب غروب می‌کند، برای کشورهای نیمکره شمالی، خورشید یک خط سیر جنوبی دارد و برای آنها که در نیمکره جنوبی‌اند، خط سیر دارد و به همین دلیل خورشید در نیمکره شمالی و در قسمت جنوب با انحراف بیشتر و شدت گرم‌کنندگی کمتر در زمستان است و بر عکس آن در تابستان می‌باشد.
سقف‌های شیب‌دار
در سقف‌های شیبدار معمولاً برای دهانه‌های بزرگ بکار می‌روند و مصالحی که برای پوشش این سقف بکار گرفته می‌شوند، باید در مقابل عوامل جوی از پایایی و استحکام لازم برخوردار باشند که معمولاً به صورت فلزی یا چوبی است.
دامنه کاربرد سقف‌های شیب‌دار
ساختمان‌های صنعتی، انبارهای بزرگ، دهانه بین ستون‌ها و دیوارها از حد معمول بیشتر است.

به منظور احتراز از کاربرد تیرهای بتنی و آهنی سنگین، از سقف‌های شیب‌دار استفاده می‌کنند.

علاوه بر موارد فوق، در مواقعی که سقف ساختمان مورد استفاده طبقات بعدی قرار نمی‌گیرد، ممکن است به دلایل گوناگون از این نوع سقف استفاده شود.

در مناطق سردسیر و کنار دریا که نزول برف و باران زیاد است، اجرای این سقف باع می‌شود که برف و باران به راحتی از لوله ناودان یا لبه سقف به خارج ریخته و احتیاج به برف‌روبی نداشته باشند.

سقف‌های شیب‌دار در مقایسه با سقف‌های مسطح به مواظبت کمتری احتیاج دارند و اجرای آنها از لحاظ اقتصادی مقرون به‌صرفه است.

علاوه بر این‌ها، در برخی از نقاط ممکن است پوششی به عنوان عایق رطوبت روی سقف‌های شیبدار بتنی یا طاق ضربی قرار گیرند.

در مورد اخیر، بیشتر از ورق‌های آزبست و سیمان استفاده می‌شود.
ساختمان‌های صنعتی، انبارهای بزرگ، دهانه بین ستون‌ها و دیوارها از حد معمول بیشتر است.

در مورد اخیر، بیشتر از ورق‌های آزبست و سیمان استفاده می‌شود.

طبقه‌بندی سقف‌های شیب‌دار و پوشش آنها تقسیم‌بندی سقف‌های شیبدار از لحاظ سازه سقف، طرح شیب‌بندی و نوع پوشش روی خرپا به شرح زیر است: پوشش‌های شیب‌دار معمولاً روی خرپاهای فلزی یا چوبی قرار می‌گیرند، علاوه بر خرپا در برخی موارد ممکن است این پوشش‌ها روی سقف‌های بتنی شیب‌دار و یا طاق ضربی نیز قرار گیرند.

طبقه‌بندی با توجه به شیب سقف این پوشش‌ها می‌توانند با شیب یک طرفه، دوطرفه و یا به صورت دندانه‌دار باشند که نوع اخیر بیشتر در کارخانجات و برای انجام و استفاده از نور کاربرد دارند.

انواع دیگری نیز وجود دارد که کمتر متداول بود.

طبقه‌بندی از لحاظ جنس و پوشش به‌طور کلی پوشش‌های شیبدار می‌توانند از انواع مصالح که اهم از: الف) پوشش‌های شنبه کوهی و سیمان شامل ورق‌های موجدار، آردواز و توسکانا ب) ورق‌های آلومینیوم یا موج سینوسی یا ذوذنقه‌ای ج) مهمترین ورق‌های فولادی شامل: ورق‌های گالوانیزه با موج ریز یا درشت سینوسی و ذوذنقه‌ای، ورق‌های فولادی گالوانیزه صاف، ورق‌های فولادی یا پوشش پلاستیک، ورق‌های تهیه شده با لعاب پخته، ورق‌های رنگ شده از قبیل ورق‌های موجدار با عایق‌های حرارتی، رطوبتی و بخارند.

د) ورق‌هایی که از آمیختن قیر و پنبه کوهی تهیه می‌شود.

ه‍( انواع پوشش‌های چوبی و) پوشش‌های سفالی ز) پوشش‌های باورق‌های پلاستیکی شفاف نماسازی شیشه شیشه ماده‌ای است بی‌رنگ، شفاف، نورگذران، سخت و شکننده با سختی حدود 5/6 که در ساختن ظروف، اشیایی زیستی، آئینه و در و پنجره ساختمان بکار می‌رود.

در ساختمان‌ها شیشه جام ساختمانی برای عبور نور و در عین حال، جلوگیری از تاثیر عوامل جوی به داخل ساختمان بکار می‌رود.

مواد اولیه شیشه‌های جام ساختمانی که عمدتاً از نوع سیلیسی، آهکی و سودایی هستند، عبارتند از: ماسه سیلیسی، مواد گدازآور آهکی و سودایی.

شیشه‌سازی شامل چهار مرحله عمده‌: ذوب، شکل دادن، بازپخت یا تاباندن و پرداخت می‌باشد.

انطباق با مشخصات و استانداردها شیشه‌های مصرفی در هر پروژه باید از نظر ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی، اندازه، ضخامت، رنگ و سایر مشخصه‌های ظاهری منطق با نقشه‌های اجرایی دستور کارها و مدارک پیمان باشند.

استاندارد شماره 43: شیشه استاندارد شماره 228: روش‌های استاندارد برای تجزیه شیمیایی شیشه و آهک ـ سودا استاندارد شماره 229: روش آزمون نقطه تافتگی و بیشترین نقطه فروکش شیشه استاندارد شماره 897: ویژگی‌ها و روش‌های آزمایش شیشه جام برای ساختمان مصالح چوبی چوبهایی که در ساختمان به مصرف می‌رسند، به یکی از صورت‌های طبیعی یا مصنوعی هستند.

چوب‌های طبیعی در اسکلت ساختمان‌های چوبی، ساخت در و پنجره، نرده، قفسه‌های چوبی، مبلمان، قالب‌بندی، اجزاء و ملحقات آن، ایجاد داربست و حایل به منظور جلوگیری از ریزش ساختمان و خاک، شمع‌کوبی و کارهای تزئینی و نازک‌کاری مانند قرنیزه‌ها، دیوارپوش‌ها، کفپوش‌ها و سقف‌پوش‌ها و بام‌پوش‌ها و سایر تجهیزات چوبی به مصرف می‌رسند.

چوب‌های مصنوعی مستقیماً از درخت گرفته می‌شوند.

ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی آنها در انواع مختلف درخت و در جهات طولی، شعاعی تنه درخت با یکدیگر متفاوت‌اند، لذا بویژه در اثر تغییر رطوبت بسته به اینکه در کدام قسمت درخت و از چه گونه‌ای بریده شده باشند.

معمولاً در رطوبت کمتر از نقطه اشباع فیبر دچار تغییر شکل‌های متفاوتی از قبیل پیچیدگی، تاب برداشتن و مانند اینها می‌شوند.

از این رو بهتر است چوب را برای مصرف در کارهای دروپنجره سازی و درودگری خشک کرد و از تغییر رطوبت حفظ نمود.

چوب‌های مصنوعی علاوه بر اقتصادی بودن، بسیاری از معایب چوب‌های طبیعی را ندارند و یا این معایب در آنها به‌ حداقل کاهش یافته است.

انطباق با مشخصات و استانداردها چوب‌های مصنوعی در هر پروژه باید از نظر ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی، اندازه و ضخامت رنگ و نقش و سایر مشخصه‌های ظاهری با آنچه در نقشه‌ها دستور کارها، مشخصات فنی، خصوصی و سایر مدارک پیان ذکر شده است، مطابقت داشته باشد.

نمونه مطالح چوبی اعم از چوب‌های طبیعی و ساختگی قبل از مصرف باید به تصویب دستگاه نظارت برسد.

ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی مصالح چوبی روش‌های آزمایش آنها باید مطابق با استانداردهای ایرانی مورد تدوین یا تجدیدنظر شده تا تاریخ انعقاد پیمان باشد.

انطباق با مشخصات و استانداردها مصالح سنگی باید از نظر ویژگی‌های شیمیایی، فیزیکی و مکانیکی،‌ اندازه و شکل دانه‌بندی، آزمایش سنگ‌نگاری، مقدار کل رطوبت محتوی رطوبت سطحی، مشخصه‌های ظاهری و رنگ (بتن‌ها) با نقشه‌ها و مشخصات و سایر مدارک منطبق باشد.

شن و ماسه می‌تواند رودخانه‌ای یا شکسته انتخاب گردد، ولی در هر صورت مصالح سنگی باید در طرح اختلاط بتن پاسخگوی نیازهای بتن در مورد مصرف در هر پروژه باشد.

ویژگی‌های روش‌های آزمایش بتن و ماسه باید مطابق با استانداردهای ایرانی باشد: استاندارد شماره 300: مطابق مصالح سنگی ریزدانه برای بتن و بتن مسلح استاندارد شماره 302: شن برای بتن و بتن مسلح استاندارد شماره 446: روش تعیین مقدار موادی از مصالح سنگی که از الک 75 میکرون می‌گذرد.

استاندارد شماره 447: روش دانه‌بندی ریز و درشت مصالح سنگی باالک (شن و ماسه) استاندارد شماره 448: روش آزمون برای تعیین سایش مصالح سنگی درشت دانه با استفاده از ماشین لوس‌آنجلس استاندارد شماره 449: روش آزمایش مقاومت مصالح سنگی در مقابل عوامل جنگی استاندارد شماره 578: روش‌های تعیین میزان جذب آب و تاب مصالح سنگی در برابر یخبندان استاندارد شماره 611: روش‌های تعیین رطوبت سطح شن‌ریزه استاندارد شماره 617: روش تعیین تاب گسیختگی فشاری و خمشی مصالح سنگی استاندارد شماره 669: روش تعیین تاب شن و ماسه در برابر ضربه.

انطباق با مشخصات و استانداردها آجرهای مصرفی در هر پروژه باید از نظر ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی با آنچه در نقشه‌ها، دستور کارها، مشخصات فنی خصوصی و سایر مدارک پیمان ذکر شده است، منطبق باشد.

نمونه آجرهای مصرفی اعم از پشت کاونما، توپر و سوراخ‌دار، مجوف تیغه‌ای و سقفی، انواع رسی و ماسه آهکی باید قبلاً به تصویب دستگاه نظارت برسد.

ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی آجرها و روش‌ آزمایش آنها باید مطابق استانداردهای زیر باشد: استاندارد شماره 7: آجرهای رسی (مشتمل بر ویژگی‌های، نمونه‌برداری و روش‌های آزمایشی) استاندارد شماره 2909: استاندارد ویژگی‌ها و روش‌های آزمون تیرچه و بلوک سقفی استاندارد شماره 991: آجرنسوز جهت طاق‌نمای قوسی مصالح سنگی برای بتن مصالح سنگی بتن یا سنگدانه‌ها معمولاً حدود (71%) از حجم بتن را تشکیل می‌دهند و بسیاری از ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی بتن به سنگدانه‌ها ارتباط دارد.

مصالح سنگی به دو دسته: ریزدانه یا ماسه ریز و درشت‌دانه با شن گروه‌بندی می‌شوند.

اندازه ریزدانه‌ها از صفر تا 76/4 میلیمتر و اندازه درشت دانه‌ها از 76/4 میلمتر شروع شده و بسته به نوع بتن حداکثر درشتی دانه‌ها ممکن است 5/9، 7/12، 5/19، 1/28، 08/5 میلیمتر و بیشتر باشد و در سازه‌های حجیم مانند سدها ممکن است درشتی دانه‌ها تا 254 میلیمتر نیز برسد.

وزن ویژه شن و ماسه بسته به نوع سنگ متغیر بوده و به سه دسته سبک، معمولی تقسیم‌بندی می‌شوند.

سنگ سنگ‌هایی که در ساختمان مصرف می‌شوند، به یکی از صورت‌های طبیعی مانند قلوه‌سنگ کار شد، مانند بادبر خرد شده، مانند شن و ماسه هستند.

منشاء سنگ‌های ساختمانی ممکن است آذر یا ته‌نشسته یا دگرگون باشد.

از نظر ترکیب شیمیایی بیشتر سنگ‌ها را به سه دسته سیلسی، سیلیکات‌ها و آهکی گروه‌بندی شود.

شکل نهایی سنگ‌ها در موقع مصرف یا به حالت طبیعی است یا به صورت کارشد، همچنین سنگ‌های ساختمانی ممکن است بادبر تزئینی باشند.

در پاره‌ای موارد سنگ‌ها نقش بادبر و تزئینی را تواماً ایفاء می‌نمایند.

انطباق با مشخصات و استانداردها سنگ‌های مصرفی در هر پروژه باید از نظر ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی، اندازه، ضخامت، رنگ و دیگر مشخصه‌های ظاهری با آنچه در نقشه‌ها، دستور کارها، مشخصات فن خصوصی و سایر مدارک پیمان ذکر شده است، منطبق باشد.

نمونه سنگ‌های بنایی و نما باید قبلاً به تصویب دستگاه نظارت برسد.

انطباق فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی مسلط سنگ‌ها و روش‌های آزمایش آنها باید طبق استانداردهای ایرانی زیر باشد: استاندارد شماره 449: روش آزمایش مقاومت مصالح سنگ در مقابل عوامل جوی استاندارد شماره 578: روش‌های تعیین میزان جزب آب و ناب مصالح سنگی در برابر یخبندان استاندارد شماره 617: بلوک‌های سنگی طبیعی برای برش به منظور استفاده از نما، کف و تزئینات استاندارد شماره 618: روش‌های تعیین ناب گسیختگی فشاری و خمشی مصالح سنگی عوامل محیطی که به ساختمان وارد می‌شود: زلزله باد باران جنس سقف خانه‌ها: تیرچه و بلوک (بام) شیروانی (ایرانیت) مقررات مربوط به حصارها و دیوارها ارتفاع دیوارها و حصارهای کاربری‌های مختلف مسکونی درهنگام تهیه طرح تفصیلی تعیین می‌گردد.

در اینجا توصیه می‌گردد در هر بخش، هماهنگی لازم از نظر ارتفاع، رنگ و طرح آنها در هر مرحله و در هر بخش مسکونی رعایت گردد.

در مورد ساختمان‌های عمومی، ارتفاع حصار و دیوار، 8/1 متر توصیه می‌شود که می‌تواند با رعایت هماهنگی در هر بخش از یک سکوی سنگی، آجری 60 تا 70 سانت و نرده تا حدود 2 متر استفاده شده و یا تماماً به صورت نرده یا دیوار طرح گردد.

از نظر فضای مطلوب شهری، حصارها به صورت تمام نرده توصیه می‌شوند.

ضوابط و مقررات مربوط به مقاومت ساختمان‌ها در مقابل زلزله شهر گرگان روی گسل قرار دارد و در منطقه زلزله‌خیز واقع شده است.

این شهر در گذشته دور و نزدیک شاهد زلزله‌های متعددی بوده است.

از این رو کاربرد موارد زیر در ساختمان‌ها الزامی است: برای ساختمان‌های بلند (بیش از 4 طبقه) حتماً آزمایش مکانیک خاک صورت گیرد.

رعایت آیین‌نامه 2800 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن برای ساخت و ساز در کلیه نقاط شهر و موزه استحفاضی و در هر نوع کاربری الزامی است.

ضوابط تفضیلی و اجرایی تا تهیه طرح تفضیلی، ضوابط اجرایی زیر بایستی در کلیه مناطق ساختمانی شهر گرگان رعایت شود: ارتفاع خالص پیلوت 2/2 متر ارتفاع کنسول از کف زمین (معبر مجاور) 8/4 متر مساحت زیرزمین حداکثر معادل سطح اشغال ساختمان باشد و از سطح اشغال بیشتر نباشد.

نوع کاربری برای زیرزمین و پیلوت، پارکینگ، انبار و تاسیسات مجاز است.

حداکثر ارتفاع زیرزمین، 5/2 متر با ارتفاع 90 سانتیمتر از معبر مجاور.

در ساختمان‌های بلند بیشتر از 4 طبقه نصب آسانسور و پله فرار اجباری است.

به طور کلی، ضوابط مربوط به حداقل ابعاد حیاط و نحوه استقرار ساختمان در زمین بیشتر از مورد ساخت و سازهای جدید و مجتمع‌های داخل شهر باید مورد عمل قرار گیرد.

در مورد صدور پروانه ساختمانی (بازسازی و نوسازی) برای قطعات کوچک و پراکنده داخل بافت موجود باید رعایت همجواری و پس از بازدید محلی، حتی‌المقدور ضوابط پیشنهادی اعمال گردد، به ویژه آن بخش از ضوابط که مربوط به موقعیت استقرار بنا در قطعه زمین می‌شود با رعایت همجواری انجام شود.

تابش آفتاب بر پنجره پنجره‌ها که ساختمان در تغییر دمای هوای داخلی آن تاثیر فراوانی دارند، مخصوصاً وقتی آفتاب به طور مستقیم به داخل بتابد، اثر حرارتی پنجره خیلی بیشتر از دیوارها بوده و فضاب داخلی بلافاصله پس از دریافت تابیش مستقیم آفتاب گرم می‌شود.

در صورتی که ساختمان از مصالح ساختمانی سبک ساخته شده باشد، این افزایش گرما بیشتر محوس خواهد بود.

یکی از ویژگی‌های معماری مدرن، استفاده زیاد از سطوح شیشه‌ای در ساختمان است.

این موضوع و همچنین استفاده روزافزون از مصالح ساختمانی سبک، باعث گردیده تغییر قابل ملاحظه‌ای در رابطه بین وضعیت هوای داخلی یک ساختمان و هوای محیط اطرافش بوجود آمده و در تابستان گرمای بیش از حد در فضای داخلی اکثر ساختمان‌ها حتی در مناطق معتدل و سرد ایجاد شود.

مقدار اشعه‌ای که به‌طور مستقیم از شیشه عبور می‌نماید، به زاویه برخورد اشعه به سطح شیشه بستگی دارد.

هرچه این زاویه از 45 درجه بیشتر شود، مقدار اشعه عبور یافته از شیشه کاهش می‌یابد و وقتی زاویه برخورد از 60 درجه بیشتر باشد، کاهش زیادی در مقدار اشعه عبور کرده از شیشه رویی داده می‌شود و مقدار اشعه منعکس شده از سطح شیشه افزایش می‌یابد.

تاثیر جهت پنجره تاثیر جهت پنجره در دمای هوای داخلی یک اطاق به مقدار زیادی به وضعیت تهویه طبیعی در آن اطاق و وضعیت سایه‌بان بستگی دارد.

موقعیت پنجره و تاثیر آن در وضعیت تهویع طبیعی موقعیت پنجره نسبت به جهت وزن باد تاثیر قابل ملاحظه‌ای در وضعیت تهویه طبیعی در داخل یک اتاق می‌گذارد.

اصل برای ایجاد یک تهویه موثر و قابل استفاده، این است که قسمت‌های بازشو در دو سمت رو به باد و پشت به باد قرار داشته باشد.

نتیجه آزمایشات و مشاهدات نشان داد که بدون تغییر تمام نقاط اتاق تحت تاثیر جریان هوا قرار گرفته و باد با یک حرکت دایره‌ای شکل در طول دیوارها و گوشه‌های اتاق به جریان می‌افتد.

در صورتی که پنجره‌های اتاقی در دیوارهای مجاور هم قرار داشته باشد، وضعیت تهویه طبیعی،‌ زمان مطلوب خواهد بود که جهت وزش باد عمود بر سطح پنجره رو به باد باشد.

کاربرد گیاهان در معماری عناصر معماری تقسیم فضا ایجاد فضا کنترل و ایجاد محوطه‌های خصوصی کاربرد گیاهان برای کنترل شرایط اقلیمی کنترل اشعه نور خورشید کنترل باد کنترل باران کنترل درجه حرارت با گیاهان می‌توان به صورت انفرادی یا جمعی، دیوار و کف‌پوش به ارتفاعات و تراکم‌های مختلف ایجاد نمود.

یک معمار برای ایجاد حفاظ از سرما و گرما و مکانی امن، از چوب و فرآورده‌های چوبی، آجر، سیمان و فلز استفاده می‌کند و به این ترتیب مسیر و حرکت افراد را نیز هدایت کرده و فضای مورد پسند را نمایان می‌سازد.

گیاهان می‌توانند حفاظی خوب ایجاد کرده و مهم‌تر از آن، می‌توان به کمک گیاهان دید را هدایت کرد و یا به کلی مکانی ناپسند را پوشاند.

کاهش صدا شرایط اقلیمی بر شدت و کاهش صوت تاثیر می‌گذارد.

شدت باد و درجه حرارت در انتقال صدا موثر است.

المان‌ها یا اجسامی که بین منبع صدا و شنونده قرار می‌گیرند، چون صدا را جذب کرده یا منکسر یا منحرف می‌نمایند، در کاهش و شدت صدا نیز موثرند.

گیاهان برای کاهش تشعشع و انعکاس‌ها نور انعکاسی از نتیجه تابش نور زننده به سطحی صاف و تابش مجدد آن صورت می‌گیرد.

برای تعدیل یا ممانعت از رسیدن این نور به مکانی خاص می‌توان گیاهانی را قبل از اینکه نور به سطح صاف منعکس کننده بخورد، یا اینکه گیاه را در مکانی که مانع نور انعکاسی است، بکارد.

استخرها و حوض‌ها منعکس کننده نور می‌باشند.

برای جلوگیری از انعکاس نور مزاحم به داخل ساختمان از درختان و گیاهان در جلوی استخر‌ها و حوض‌ها استفاده می‌کنیم.

کنترل تابش نور خورشید و درجه حرارت نور خورشید مهمترین عامل موثر بر اقلیم است.

وقتی زاویه تابش نور خورشید به زمین تغییر می‌کند، اختلاف فصول را باعث می‌شود.

اختلاف تابش نور در مدت روز توسط پخش اشعه توسط جو یا اتمسفر بوده و انعکاس مجدد آن توسط ابرها می‌باشد.

جنس و نوع خاک و پوشش گیاهی، مقدار اشعه منعکس شده را مشخص می‌کند.

سایر نزولات جوی روزهای برفی 5 روز در سال روزهای یخبندان 10 روز در سال باد چهار نوع باد در منطقه تشخیص داده شده است.

باد غالب که در واقع باد مطلوب شهر هم است و به نام باد سیاه خوانده می‌شود.

جهت وزش این باد نیز از انواع بادهای منطقه به شمار می‌آید.

دو نوع باد دیگر با نام‌های سرد و خشک هستند که اولی از طرف شمال و شمال شرقی و از استپ‌های روسیه می‌وزد و دومی از جانب شرق.

تغییرات آب و هوایی شهر گرگان بر اساس اطلاعات ایستگاه هواشناسی سینوپتیک مستقر در شهر گرگان و روش‌های مختلف بکار گرفته شده در گزارش حاضر، شرایط آب و هوایی در دو فصل بحرانی سال به شرح زیر می‌باشد: این شهر زمستان‌های خنک تا نسبتاً سرد و تابستان‌های مطلوب را عموماً پشت سر می‌گذارد.

خاک از نظر خاک‌شناسی در منطقه گرگان و دشت، به علت مختلف جنس خاک و تخلخل آن متغیر بوده که این عدم یکنواختی در خاک‌های منطقه گرگان به علت تفاوت علت تفاوت حد میزان بارندگی و دوری و نزدیکی از سلسله کوه‌های البرز و نیز اختلاف فاصله از دریا می‌باشد.

مناطق حنگلی که تقریباً حدود 483000 هکتار از این منطقه را دربر گرفته‌اند، روی هم رفته به علت بارندگی زیاد باعث شده‌اند که هیچگونه شوری در خاک وجود نداشته باشد و با بهترین وضعی جهت امور کشاورزی از آن بهره‌برداری گردد.

خاک‌های جنگلی در این نواحی هوموس‌دار بوده و در قسمت‌هایی که جنگل وجود ندارد، با حداکثر توان بهره‌برداری از آن صورت می‌پذیرد.

بعد از مناطق جنگلی، تشکیلات پای دامنه وجود دارد که تماماً از لس بوده و محل‌های مناسبی برای چراگاه‌های حیوانات می‌باشد.

این خاک‌ها شور نیستند و عمق خاک‌های زراعتی آن به یک متر می‌رسد و 155000 هکتار وسعت دارد.

پس از این تشکیلات، به دشتهای آبرفتی می‌رسیم که از بقایای روخانه‌های سیلابی تشکیل یافته است و خاک‌های آن در بعضی نواحی دارای رس می‌باشد.

شوری در این ناحیه به تدریج ازدیاد رفته و تولیدات کشاورزی به صورت آبی صورت می‌گیرد.

شیب این اراضی کمتر از 1درصد بوده و مساحتی برابر 200000 هکتار را تشکیل می‌دهد.

انواع خاک‌های منطقه گرگان: خاک‌های سنگی و خاک‌های کم‌عمق دامنه خاک‌های قهوه‌ای ناحیه جنگل خاک‌های قهوه‌ای در تراس‌های قدیم چکیده مطالعات جغرافیایی و اقلیمی شهر گرگان با مساحت 2600 هکتار، درارتفاع متوسط 155 متر از سطح دریا و در 54 درجه طول شرقی و 36 درجه عرض شمالی و در دامنه شمالی البرز واقع شده است.

شهر گرگان دارای یک ایستگاه هواشناسی سینوپتیک می‌باشد.

مطابق آمار 12 سال متوالی این ایستگاه، خصوصیات اقلیمی این شهر به شرح زیر است: درجه حرارت: متوسط حداکثر 1/33 درجه سانتیگراد متوسط حداقل 1/4 درجه سانتیگراد متوسط روزانه 9/17 درجه سانتیگراد حداکثر مطلق 44 درجه سانتیگراد حداقل مطلق 2/9- درجه سانتیگراد بارندگی کل بارش سالانه 725 میلیمتر است که در تمام فصول اتفاق می‌افتد.

تعداد روزهای بارانی، 105 روز در سال مشخصات اقلیمی گرگان چکیده مطالعات اقتصادی شهر گرگان تمرکز نسبی خانوارها و نیز پراکنش خانوارهای اجاره‌نشین در مناطق مختلف شهر، نشان‌دهنده تفاوت‌های مناطق مختلف شهر با یکدیگر است.

مثلاً فراوانی نسبی خانوارهای اجاره‌نشین در کل خانوارهای مناطق 1.2.3 شهر گرگان، به ترتیب حدود 26.31.40 درصد است، در حالی که طبق آمارگیری مشاور حدود 6/30 درصد خانوارهای نمونه اجاره‌نشین بوده‌اند.

با فرض اینکه هزینه خانوار تقریبی نسبتاً قابل قبول از درآمد آن باشد، بر پایه آمارگیری مشاور می‌توان نشان داد که در سال 1372، سهم نسبی خانوارهای دارای هزینه ماهانه بیش از 50 هزار تومان در منطقه 3 گرگان، بیش از 51درصد است، در حالی که رقم متناظر آن در مناطق 1.2 شهر به ترتیب 5/19 و 8/26 درصد بوده است.

با توجه به موقعیت جغرافیایی شهر، اندازه اقتصادی مراکز جمعیتی، نظام مبادلات و...، می‌توان نشان داد که شهر گرگان کانون اقتصادی و عامل محرک تحول اقتصادی در منطقه شرق استان مازندران است، هرچند خود از نظر بنیان تولیدی دارای کاستیهایی بوده و عمدتاً با پایه فعالیت‌های خدماتی به حیات خود ادامه می‌دهد.

اطلاعات در دسترس حاکی از آن است که در طول سال‌های گذشته، بر نقش خدماتی اقتصاد شهر افزوده شده و از اهمیت بنیان تولیدی آن کاسته شده است، با این حال علی‌رغم اهمیت بسیار زیاد فعالیت‌های خدماتی در سطح شهر گرگان به دلیل عدم تناسب در اشتغال و تولید فعالیت‌های خدماتی، پایین بودن بهره‌وری و...، کمبودهای عمده‌ای در زمینه تامین خدمات مورد نیاز شهروندان و ساکنان مراکز جمعیتی وابسته به شهر وجود دارد.

استان گلستان در شمال ایران بامساحتی در حدود 46460 کیلومتر مربع، یازدهمین استان ایران از نظر وسعت است.

این استان تقریباً 3% از کل کشور را شامل می‌شود و بین َ47 و ْ35 تا َ8 و ْ38 عرض شمال از استوا َ16 و ْ50 تا َ10 و ْ56 طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ قرار گرفته است.

حد شمالی آن دریای خزر و کشور شوروی و حد شرقی آن استان خراسان و حد جنوبی آن، استان‌های سمنان، تهران و زنجان و حد غربی آن استان گیلان می‌باشد.

گرگان واقع در شمال ایران، از شمال به دریای خزر، از جنوب به جنگل‌های انبوه شاهکوه و از شرق به گنبد متصل است.

فاصله این شهر تا تهران 7 ساعت است.

گرگان دارای آب و هوای معتدل و مرطوب است که میزان رطوبت وجود آنقدر زیاد است که این شهر را در ردیف شهرهای مرطوب قرار داده است.

بخاطر شرجی بودن هوا، میزان تعرق بدن زیاد است که این امر باعث ناراحتی اهالی گرگان، بخصوص مسافرین و مردم غیربومی می‌شود.

در این شهر بادهای شدید وجود ندارد و اغلب بادها از سرعت کمی برخودارند که جهت حرکت بادها معمولاً از غرب به شرق ملموس‌تر است.

بعد از بادهای غربی، بقیه بادها به ترتیب شدت عبارتند از: بادهای جنوب غربی و بادهای شمالی و از جبهه‌های دیگر نیز باد می‌وزد، ولی آنقدر کم است که می‌توان آن را بحساب نیاورد.

میزان بارش باران در این شهر نسبتاً زیاد است، مخصوصاً در زمستان و بهار میزان بارش باران زیاد و با شدت است، بطوری که در اولین دقایق بارش، تمام سطح زمین خیس می‌شود.

این میزان در بهار و پاییز کمتر از زمستان است و در تابستان به صورت رگبارهای درشت لحظاتی چند می‌باشد و سپس متوقف می‌شود.

زوایای تابش خورشید به زمیتدر چهار فصل (گرگان) بهار تابستان پاییز زمستان با توجه به ارقام باران و شواهد موجود می‌توان به نکات زیر رسید: در این شهر به علت وجود رطوبت زیاد، شگردهایی برای برای مهارکردن رطوبت و جلوگیری از آسیب رساندن آب باران‌ به ساختمان بکار می‌بریم.

به علت بارش خیلی زیاد در طول سال، شگردهایی را برای مهار کردن و جلوگیری از آسیب‌رساندن آب باران به ساختمان بکار می‌بریم.

با توجه به دمای هوا در روزهای تابستان که بین 25 تا 30درجه سانتی‌گراد است و در شبها بین 17 تا 23 درجه سانتیگراد است، روشی برای مقابله با گرما درنظر می‌گیریم.

از آنجایی که تفاوت‌های شب و روز کم است، می‌توان این تفاوت دما را درنظر نگرفت.

از آنجایی که زاویه تابش در تابستان به 90درجه نزدیک است، از ورود آفتاب به اتاق‌ها جلوگیری کنیم.

از آنجایی که شدت باد از غرب به شرق بیشتر از جبهه‌های دیگر است، جبهه غرب بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد که باران به آن صدمه‌ای نزند و آب باران وارد ساختمان نشود.

ابعاد مختلف طراحی و مفهوم آن یک ساختمان خوب باید مفید، قابل استفاده، زیبا، دلنشین، راحت و آرام بخش باشد.

با نیازهای روحی و جسمی و زمین و اقلیم و شرایط محیطی هماهنگ باشد.

وقتی به عناصر طبیعی یا مصنوعی اطراف خود می‌نگریم و در ویژگی‌ها و نحوه‌ی عملی آنها دقت می‌کنیم و ابعاد وجودی آن ها را بررسی کرده، سعی می‌کنیم عوامل مؤثر بر شکل‌گیری و طراحی آن ها را بررسی نماییم.

معماری طبیعت: در بررسی هر یک از موجودات طبیعی، با طرحی ویژه، دقیق و بسیار قانونمند و آموزنده مواجه می‌شویم.

هر یک از این عناصر با محیط خود رابطه‌ی سنجیده و توازنی دقیق دارند و هر جزء از اجزای آن‌ها در عین کمال به خوبی در خدمت کل قرار می‌گیرند و ترکیب منسجم اجزا به کلیتی منسجم، واحد، کارآمد و زیبا منجر می‌شود.

معماری عناصر مصنوع: اگر به عناصر مصنوع اطراف خود مانند خانه، اتومبیل یا یک لیوان اعم از ثابت یا متحرک توجه و ویژگی‌های آن‌ها را مورد توجه قرار دهیم، بسادگی درمی‌یابیم که همه‌ی آنها از مواردی بخصوص و با تکنیک‌های ویژه ساخته می‌شوند.

ابعاد مختلف طراحی: ابعاد عملکردی: در معماری هر مقیاس برای استفاده و عملکردهای خاصی طراحی می‌شود مثلاً صندلی برای نشستن ساخته ‌شود و شکل و ابعاد آن متناسب با استفاده ی آن طراحی می‌گردد.

ابعاد جغرافیایی و محیطی: در کشور ما مردم در نواحی ساحلی،‌کوهستانی و یا کویری سکونت دارند.

منطقه‌ی آن‌ها ممکن است سرد یا گرم، پرباران یا خشک باشد.

همان طور که هر منطقه‌ای گیاهان خاص خود و محصولات کشاورزی ویژه‌ی خود را دارد طرح سیمای ساختمان‌های مناطق مختلف نیز با هم متفاوت است.

ابعاد هنری و ذوقی: انسان موجودی خوش ذوق، با سلیقه و زیباپسند است.

افعال زیبا، عناصر زیبا و آثار زیبا را دوست دارد.

تاریخ تمدن و فرهنگ با مشحون از انواع هنر و زیبایی است و معماری ما شاهکارهایی از زیبایی هستند.

طرح ها و آثار معماری نیز در کمال ذوق و زیبایی طراحی و ساخته می‌شوند.

ابعاد اجتماعی و فرهنگی : سابقه‌ی تاریخی، ارزش‌های اجتماعی، اهداف و ارزش‌های فرهنگی و دینی هر جامعه، عامل وحدت، تحول و تداوم حیات جامعه است و از عوامل اثر گذار در طراحی معماری بشمار می‌رود.

ایجاد حریم، حفظ امنیت و ایجاد فضایی مأنوس در معماری ضروری است.

عوامل مؤثر در طراحی معماری آیا برای انجام کار طراحی و خلق یک اثر جدید معماری نیز روش خاصی وجود دارد و همه ی معماران به یک روش طراحی می کنند؟