بر اساس برآورد سال 1383 شهرستان نیشابور دارای جمعیت 441194 نفرمی باشد که از این تعداد 194134نفر در مناطق شهری و 247060 نفر در مناطق روستایی ساکنند. مساحت این شهرستان 9308 کیلومتر مربع و در مدارهای جغرافیایی 58 درجه و 48 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 16 دقیقه عرض شمالی واقع شده است. ارتفاع تربت حیدریه از سطح دریا 1520 مترمی باشد. نیشابوراز شهرستانهای کهن ایران است. شاپور اول فرزند ارشسر در محل کنونی نیشابور شهر نپوه شاهپور(کار نیک شاپور) را بنا نهاد. امام هشتم (ع) چون به نیشابور رسیدند مورد استقبال بی نظیری قرار گرفتند. در عصر سامانیان پایتخت از نیشابور به بخارا انتقال یافت.
مهمترین ابنیه تاریخی این شهرستان : بارگاه امام زاده محمد محروق, آرامگاه حکیم عمر خیام, آرامگاه عطار , مسجد جامع نیشابور . آرامگاه کمال الملک نقاش می باشد.
شهرستان نیشابور از شش بخش مرکزی، تحت جلگه ، طاغنکوه ، زبرخان ، سرولایت و میان جلگه تشکیل شده است.
به طور کلی کشاورزی و دامداری از گذشته های دور در این شهرستان رونق داشته است و شغل عمده مردم این ناحیه را تشکیل می دهد.
مجموع کل زمینهای کشاورزی این شهرستان 252192 هکتار می باشد و محصولاتی چون : غلات، پنبه، باقالا و حبوبات و انواع میوه و صیفی جات , فراورده های دامی و معادن نمک , فیروزه و کارخانجات قند و پنبه پاک کنی دارای اهمیت می باشد.
مهمترین منابع آبهای سطحی این شهرستان عموما فصلی و کم آب می باشند و دو دسته می باشند: رودهایی که از دامنه جنوبی بینالود سرچشمه می گیرند و دیگر رودهایی که از ارتفاعات جنوبی به خصوص کوه سرخ می باشد که معروفترین این رودها کال شور است.
آب و هوای این شهرستان در دامنه ها نسبتا معتدل و در نواحی پست به تدریج بر میزان گرما و خشکی هوا افزوده می شود.
مهمترین ارتفاعات منطقه نیز رشته کوه بینالود می باشد.
تغییرات ماهیانه دما در شهرستان نیشابور
اطلاعات مربوط به تغییرات پارامتر های دمای هوا در طول ماههای مختلف سال در نیشابور طی دوره آماری بلندمدت 1384-1370 بررسی شده است . این آمار شامل میانگین دمای حداقل–میانگین حداکثر دما – میانگین ماهیانه دما – حداقل و حداکثر مطلق دما می باشد.
میانگین دمای حداقل
مطالعه میانگین حداقل دمای هوا در ماههای مختلف سال نشان می دهد که کمترین مقدار این پارامتر به میزا ن 5/2- درجه سانتیگراد در دی ماه بوده که به عنوان سردترین ماه سال در نیشابور می باشد. .میانگین حداقل دما در بهمن ماه 3/2- درجه سانتیگراد و در اسفند 6/0 در جه سانتیگراد می باشد. بیشترین مقدار دمای حداقل در تیر ماه بوده که 17 درجه سانتیگراد محاسبه گردیده است.
میانگین سالانه حداقل دمای هوای نیشابور7/6 درجه سانتیگراد است.
میانگین دمای حداکثر
بررسی میانگین حداکثرهای دمای هوای نیشابور نشان می دهد که کمترین مقدار این متغیر6/8 درجه سانتیگراد است که در ماههای دی وبهمن بوده و بیشترین مقدار در تیر ماه 4/34 درجه سانتیگراد می باشد.
میانگین سالانه حداکثرهای دمای هوای نیشابور 8/21درجه سانتیگراد می باشد.
میانگین ماهیانه دما
میانگین ماهیانه دما در حقیقت وضعیت کلی دمای هوای ماهانه هر نقطه را نشان می دهد. میانگین ماهیانه دمای هوای نیشابور درماه دی 3 درجه سانتیگراداست که حداقل این مقدار در طول سال می باشد ودر ماههای بهمن واسفند 1/3 و9/6 درجه سانتیگراداست .
میانگین سالانه دمای هوای نیشابور برابر 3/14 درجه سانتیگراد می باشد مقادیر متوسط دمای هوا ی نیشابوردر جدول 1 درج گردیده است .
.
حداقل مطلق دما
حداقل و حداکثر مطلق دما در طول دوره آماری نیشابور درجدول متغیرهای اقلیمی آمده است . بررسی آماری نشان می دهد که کمترین دمای ثبت شده دراین شهرستان6/17- درجه سانتیگراد درنهم بهمن 1370 بوده است .حداقل مطلق دما دردی 13- ودر ماه اسفند 8/15- درجه سانتیگراد بوده است.
حداکثر مطلق دما
بررسی حداکثر مطلق دما ی هوای نیشابور نشان می دهد که بیشترین دمای ثبت شده 8/42 درجه سانتیگراد دربیست وسوم مرداد 1383 به وقوع پیوسته است . مقادیر مربوط به حداقل و حداکثر دمای هوای نیشابور در جدول 1 درج گردیده است.
وجود 4/60 درجه سانتیگراد اختلاف بین حداقل و حداکثر مطلق درجه حرارت نشان دهنده اهمیت این پارامتر در برنامه ریزیهای کشاورزی و توسعه ای می باشد.رژیم دمایی نیشابور طی نمودار هایی نشان داده شده است.