مساحت :,1,001,449 كیلومترمربع (بیست هشتمین کشور جهان)
جمعیت : 66,341,000 نفر ( هفدهمین کشور جهان)
رشد سالانه جمعیت : 2.6 درصد
پایتخت : قاهره
زبان : عربی – بربر
دین : اسلام – مسیحی
واحد پول : پوند مصر
شمال شرقی آفریقا و در سواحل دریای مدیترانه واقع شده است. اقتصاد مصر، وابستگی شدیدی به رود نیل دارد. زیرا میزان بارش سالانه از 20 سلانتی متر در شمال تا 5/0 سانتی متر در صحراها در نوسان است. به همین دلیل، فعالیتهای كشاورزی، منحصر به دلتای نیل شده كه در آن غله - میوه – برنج – نیشكر و سبزیجات به عمل می آیند. كتان و شبدر مصری، دو محصول عمده صادارتی هستند. پرورش گاو – گوسفند – بز و شتر نیز در این كشور متداول است. صنعت توریسم و دریافت عوارض از كشتیهای عبوری از كانال سوئز، از منابع عمده درآمد دولت است. معادن فسفات – سنگ آهن –منگنز و كروم در این كشور یافت می شوند. صنایع مهم مصر، شامل: سیمان – فولاد – صنایع چوب و موادغذایی است
تاریخ
مصر یکی از قدیمی‌ترین کشورهای جهان و تمدن آن که در حاشیه رود نیل شکل گرفته در زمره کهن‌ترین تمدن‌ها محسوب می‌شود که از حدود ۴ هزار سال قبل از میلاد موجود است. مصر باستان سرزمین فراعنه بود و آثار تاریخی مهمی چون اهرام سه‌گانه و معابد بزرگ را از آن دوران به یادگار دارد. در اسطوره‌های سامی محل ظهور پیامبرانی مانند یوسف و موسی را در همان دوران و در سرزمین مصر آورده‌اند.
دولت قدیم مصر در سال ۵۲۴ ق. م به دست ایرانیان سقوط کرد. این کشور در روزگار هخامنشی و همچنین در دوران ساسانی (در عهد خسرو پرویز و به مدت ده سال) بخشی از شاهنشاهی ایران بود. نیای آنچه امروزه کانال سوئز نام دارد برای نخستین بار از سوی ایرانیان در مصر کنده و راه‌اندازی شد.
در سال ۳۳۲ ق.م اسکندر این سرزمین را تصرف نمود و تا سال بعد دودمان بطلمیوسیان که از جانشینان اسکندر بودند، بر آن حکمفرما بودند. در سال ۶۴۱ میلادی (۱۹ هجری قمری) در زمان خلیفه دوم، عمر، مسلمانان این کشور را فتح کردند. پس از فتح این سرزمین توسط عرب‌ها، بخش بزگی از فرهنگ و تمدن این سرزمین به یغما رفت و عرب‌ها زبان خودشان را به این مملکت تحمیل کردند. مصر همواره از سرزمین‌های مهم برای حکومت اسلامی بوده و تا سال ۱۵۱۷ میلادی که دولت عثمانی بر مصر تسلط یافت در دست خلفای اموی و عباسی و فاطمی بود. در سال ۱۷۹۸ ناپلئون به آن لشکر کشید و در سال ۱۸۰۵ میلادی محمدعلی پاشا از طرف دولت عثمانی حاکم آنجا شده و سلسله جدید مصر را تشکیل داد.
برای مدت‌ها مصر تحت‌الحمایه بریتانیای کبیر بود ولی پس از جنگ جهانی اول بر اثر فشار مردم، استقلال مصر را اعلام کرد. در جنگ جهانی دوم طی سالهای ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۳ با اینکه مصر بیطرفی خود را اعلام کرده بود اما سرزمین‌های غربی آن در حاشیه دریای مدیترانه از صحنه نبردهای سنگین بین ارتش آلمان و ارتش بریتانیا بود و با انکه آلمانی‌ها فاصله چندانی با کانال سوئز نداشتند، اما در منطقه‌ای به نام العلمین شکست خوردند و همین شکست نقطه آغاز شکست‌های دیگر آنها شد.
مصر در سال ۱۹۴۵ به عضویت سازمان ملل متحد در آمد. در سال ۱۹۵۶ جمال عبدالناصر به ریاست جمهوری فرانسه به مصر حمله کردند، اما با پشتیبانی شوروی پیشین و بی طرفی آمریکا، بدون نتیجه خاتمه یافت. در طی سالهای بعد دو جنگ دیگر نیز بین مصر و دیگر کشورهای عربی با اسرائیل رخ داد. (۱۹۶۷ و ۱۹۷۳)
آب و هوای مصر
هوای مصر تقریباً در تمام فصل ها غبار آلود است. علاوه بر گرد و غبار، ذرات معلق شن نیز هوای بیابانی مصر را همراهی می کنند. آب و هوای مصر در نقاط مختلف متفاوت است در تابستان در صحراها هوا گرم و در سایر نواحی خشک و مرطوب است
نام
نام مصر از ریشهٔ سامی است و با نام‌های دیگر زبان‌های سامی برای مصر از جمله מִצְרַיִם (میتزراییم) عبری هم‌ریشه است. نام مصر به معنی "دو تنگه" است و به جدایی میان دو دودمان بخش‌های شمالی و جنوبی مصر اشاره دارد. واژهٔ مصر در اصل خود معانی تمدن، کلان‌شهر و زمین و مرز هم می‌داده است.[۱] در پارسی باستان مصر را مودرایا می نامیده اند.[۲]
جغرافیا
مصر، سرزمین و کشوری است در شمال و شمال شرقی قاره آفریقا که مساحت آن ۱٬۰۰۱٬۴۴۹ کیلومتر مربع بوده و از دیدگاه وسعت بیست و هشتمین کشور جهان محسوب می‌گردد . پایتخت کشور مصر قاهره است که با داشتن حدود 14 میلیون نفر جمعیت، بزرگترین شهر محسوب می شود
در شمال مصر دریای مدیترانه و در شرق آن دریای سرخ قرار دارد. از سمت جنوب با سودان و از سوی غرب با کشور لیبی همسایه‌است. البته از ناحیه صحرای سینا به فلسطین نیز مرتبط می‌باشد. پایتخت مصر شهر قاهره است و از دیگر شهرهای مهم آن می‌توان به اسکندریه، اسوان، جیزه، فیوم و پورت سعید اشاره کرد. شهرهایی مانند سلوم، بردیا، سیدی برانی، مطروح و العلمین نیز به سبب وقایعی که طی جنگ جهانی دوم در آنها به وقوع پیوست مشهور گشته‌اند.
در شرق و شمال شرقی این کشور شبه جزیره‌ای است که شبه جزیره سینا خوانده می‌شود و تا قبل از قرن نوزدهم در قسمتی به خاک مصر متصل بود. اما در سده بیستم کانالی حفر کردند که آن را از خاک مصر جدا کرد و دریای سرخ را به دریای مدیترانه متصل می‌نمود. نام آن، کانال سوئز است که ۱۶۸ کیلومتر طول دارد و چون مسیر ارتباطی میان سه قاره اروپا، آسیا و آفریقا می‌باشد، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
سرزمین مصر به سه قسمت تقسیم می‌شود:
۱. صحرای شرقی یا عربی.
۲. شبه جزیره سینا و زمینهای نیل.
۳. صحرای غربی.
مصر آخرین کشوری است که رود نیل از آن می‌گذرد و سپس به دریای مدیترانه می‌ریزد. به این خاطر در محل پیوستن آن به دریا، دلتای نیل بوجود آمده که سرزمین اصلی کشاورزی این کشور است. در اطراف این رود نیز کشاورزی رونق بسیار دارد به طوری که تنها نقاط آباد مصر سواحل نیل می‌باشد.
جغرافیای انسانی
از نظر پراکندگی جمعیت در مصر ، 47 درصد در شهرها و 52 درصد در روستاها اسکان دارند، در بعد فرهنگی تنها 44 درصد از مردم مصر با سواد هستند و 56 درصد باقی بی سوادی می باشند که در میان بیسوادان 21 درصد زن و 42 درصد مرد وجود دارد.
نژاد مردم مصر از قرنها پیش یعنی از زمان فراعنه بیشتر سفید پوست و از نژادهای (مصری، بدوی و نوبه ای) بوده اند، مردم روستایی مصر از صحرانشینان و از نظر جثه بزرگ می باشند و رنگ چهره آن ها گمدمگون است
نژاد مصریان: عرب مصری1/84 % , عرب سودانی 5/5 % , ربرهای عرب 2 % , بقیه 4/8 %
. بافت جمعیتی در مصر روستایی و شهری است که وجه تمایز آن را فرهنگ روستا مشخص می کند. همچنین شهرهای دور از مرکز تا اندازه ای همچنان متأثر از فرهنگ بومی مربوط به خود هستند. لذا مردم مصر با یکدیگر روابط عاطفی خوبی دارند.
جغرافیای سیاسی
جمهوری عربی مصر از لحاظ وسعت، موقعیت جغرافیایی، تعداد جمعیت و پیشرفت مهمترین کشور عربی و مصر از نظر تاریخی از کشورهای با قدمت تاریخی است.
حکومت فراعنه به حدود 60 قرن قبل از میلاد باز می گردد که بعد از آن دوره، ایرانی ها، یونانی ها و اعراب بر آن حکومت کرده اند.
فرهنگ مصر فرهنگی اسلامی و غنی است که از زمانهای قدیم دانشمندان و اندیشمندان بسیاری در معروفترین دانشگاه مصر دانشگاه الازهر فعالیت داشته اند. مصر تنها کشور عربی است که اقتصاد آن نسبت به دیگر کشورهای عربی و آفریقایی پیشرفت چشمگیری داشته است. اکثر جمعیت مصر کشاورز می باشند که در دره و یا دلتای نیل که قابل کشاورزی است، زندگی می کنند.
مهمترین نقش تعیین کننده از عوامل طبیعی و جغرافیایی در مصر، کانال سوئز است.
موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی مصر سبب شده این کشور در منطقه خاورمیانه و قاره آفریقا نقش مهمی ایفا نماید.
از دیگر مشخصه های عمده مصر، رود نیل است که بر بسیاری از جنبه های زندگی مردم از جمله سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی، تأثیر گذاشته است.
ادیان و مذاهب
دین رسمی کشور مصر اسلام و اکثریت مردم ( 89 درصد ) پیرو آن هستند.
در سالهای بعد از قرن اول میلادی بیشتر مصریها به مذهب مسیح در آمدند. قبل از فتح مصر توسط مسلمانان مردم این کشور مسیحی بودند. همین که قوای فاتح اسلام مصر را فتح کرد، گروه بیشماری از مصریان مذهب اسلام را پذیرفتند و عده کمی از آنها در مذهب مسیح باقی ماندند که آنها را مسیحی قبطی می نامند.
به رغم اینکه مسیحیان 11 درصد جمعیت مصر را تشکیل می دهند ولی سوابق تاریخی چنان نشان می دهد که مسلمانان با دیگر مذاهب و به ویژه قبطی ها در کنار یکدیگر زندگی آرامی داشته و به حقوق یکدیگر احترام می گذارند.
آداب و سنن مذهبی
به گزارش مهر، هنگامی که مصر به تصرف مسلمانان درآمد تعالیم اسلامی در مصر با فرهنگ این منطقه آمیخته شد. از این رو تبلور فرهنگ اسلامی در مراسم مختلفی که مردم مصر بر پا می دارند، مشهود است . اعیاد اسلامی، نماز جماعت، نماز جمعه در تمامی مساجد در خیابانها در شهرها و روستاها با شکوه خاصی برگزار می شود.
حلول ماه مبارک رمضان، نماز عید فطر جشن میلاد پیامبر (ص) همه ساله با تشریفات خاصی انجام می شود .
مردم
قبیله‌های مصر
تیره‌ها و قبیله‌های ساکن مصر از این قرارند:
تیره‌های:
طواره
ترابین
مزینه
اولاد سعید
جبالیه
علیقات
صوالحه
تیاهه
جشن‌ها و عیدها در مصر
سالگردها و جشن‌های دینی
آغاز سال هجری، یکم ماه محرم، هجرت محمد، پیامبر اسلام از مکه به مدینه
زادروز محمد، ۱۲ ماه ربیع‌الاول.
آیین‌های عید فطر، پایان ماه رمضان.
عید فطر. ۳-۱ ماه شَوال.
عید قربان. نهم ذی‌الحجه.
تعطیلات رسمی در جمهوری مصر
روز آزادی صحرای سینا: ۲۵ آوریل
روز کارگر: یکم ماه مه.
شم‌النسیم: دوم ماه مه. جشن بهاری.
انقلاب ۲۳ ژوئیه: بیست‌وسوم ژوئیه.
روز نیروهای مسلح: ششم اکتبر.
زادروز عیسی مسیح: ۷ ژانویه.
جشن‌های مصری
روز آغاز طغیان آب روز نیل (به عربی: وفاء النيل)، از جشن‌های فرعونی.
جشن حنابندان برای عروس‌ها
جشن هفت‌سالگی کودکان.
آغاز سال میلادی: یکم ژانویه.
جشن نیروز یا همان نوروز نزد قبطیان