مهندسی محیط زیست درسی دو واحدی که در رشته عمران – عمران ارائه شده است. در ابتدا فکر می کردم درس بی فایده یا جالبی نباشد. ولی هر چه از زمان گذشت به آن علاقه مند شدم و تصمیم گرفته ام درمورد مهندسی محیط زیست تحقیق نمایم.
در نتیجه با الهام گرفتن از طبیعت و تاریخ و منطقه زندگی خود شروع به نگارش نمودم، هر چه از نوشتن گذشت فهمیدم براستی چه بر سر محیط زیست آمد و اکنون فکر میکنم درسی مهم و لازم می باشد که باید همه رشته های تحصیلی از آن اطلاع داشته باشند. آری انسانها باید بیاموزند که طبیعت را آلوده نکنند و فضای زندگی دیگر موجودات زنده را تنگ و نفس گیر نکنند.
امید است همه عزیزانی که مطلب نوشته شده را می خوانند، خصوصاً استاد گرامی جناب مهندس رضائی برنواقص آن خرده نگیرند و آن را به حساب کمی اطلاعات محیط زیست اینجانب بداند. باتشکر و سپاس از همه دلسوختگان علم محیط زیست.
محمدرضا طهماسبی
پاییز 85
پیدایش زمین
دانشمندان‌و‌محققان پس‌از‌تحقیقات طولانی‌به‌این‌نتیجه‌رسیدند‌که‌زمین‌درابتدا بوسیله نیروی دافعه و انفجار بشکل قطعه مذاب‌و‌گداخته از خورشید جدا‌و به فضا پرتاب شد، و‌شروع به حرکت‌در منظومه شمسی‌کرده است.بخار‌فراوانی‌اطراف زمین‌رافرا‌گرفته و‌سبب بارش‌باران های سیل‌آسا شده و در نتیجه حرارت زمین بتدریج کمتر شده و‌قشر‌جامدی پیدا گردید. بواسطه همین باران بود که علفها و گیاهان شروع به رشد در سطح زمین کردند.
و طبیعت‌در‌سراسر‌زمین‌شکوفا‌گردید،چشمه ها و رودخانه ها‌جاری شدند‌و‌اقیانوس و دریا بوجود آمدند. آری اینها همه حکمت خداوند بود که خورشید بر روی دریاها بتابد و ابرهاتشکیل شود و باران‌که‌آب شیرین‌گواراست‌ببارد و حیات در‌روی زمین پدیدار‌گردد. بتدریج‌که‌گیاهان رشد‌نمودند، درختان سر به فلک کشیده و در کنار هم جنگل ها و مراتع را بوجود آوردند و عملاً حیات در روی زمین آغاز شد.
درمورد پیدایش‌انسان نظرات مختلفی است و‌ما‌فقط به نظریه‌ادیان‌الهی‌که می‌گوید‌انسان از‌آسمان به زمین آمده بسنده می کنیم.
اجزای تشکیل دهنده زمین
موادی‌که‌کره زمین‌را‌تشکیل‌دادند، مجموعه عناصری که بصورت‌لایه های‌بر‌روی‌هم قرار‌گرفته اند.
بطور‌کلی‌زمین‌دارای یک پوسته خارجی‌است بنام لیتوسفر‌که ضخامت آن بین 5 الی50 کیلومتر می باشد. مهمترین‌عناصر تشکیل‌دهنده آن رسوبات و سنگ هایی هستند که از مواد گوناگون همچون سیلیکون، آلومینیوم ، آهن، کلسیم، منیزیم و ....تشکیل شده اند.
جبه درزیر‌پوسته جامد زمین قرار‌گرفته است. این لایه اکثراً از سنگ های بازالتی ساخته شده که این مواد بنام ماگما از‌فوران آتشفشان بر‌روی سطح زمین جاری شده و پس از سرد شدن آذرین را تشکیل می دهند. ضخامت جبه حدود 2900کیلومتر تخمین می زنند.
اما هسته قسمت مرکزی زمین است که درجه‌حرارت آن حدود 5000درجه‌و‌ترکیبات‌آن‌آهن و نیکل می باشد.
بطور‌خلاصه می توان گفت زمین از سه لایه پوسته، جبه و هسته تشکیل شده است. جرم آن 1021*6 تن چگالی‌آن نسبت به آب 5/5 برابر سنگین تر است و بیشترین چگالی را در سیارات منظومه شمسی داراست.
علم و طبیعت
همانطور که گفته شده طی سالیان طولانی حیات و طبیعت روی زمین پدیدار شد و تاریخ علم را می توان به پیدایش اولین انسانها مرتبط دانست، چرا که انسان های نخستین با علم تجربی خود برای ادامه حیات ابزار و وسایل سنگی و آهنی و ... ساخته اند. پس می توان گفت پایه علم نشأت گرفته از طبیعت بوده که انسان اولیه آن را ابداع کرد که طی سالیان متمادی علم گسترش پیدا کرده و به شاخه های زیادی تبدیل شد و افراد مختلفی در سراسر جهان در راه کشف علوم جدید و پی بردن به رموز طبیعت تحقیق می نمایند.
علوم طبیعی یکی از شاخه ها است. انسان در طبیعت بدنیا آمده است و راه رشد و تکامل را در طی هزاران سال پیموده و هیچ گاه از طیبعت جدا نبوده است.
با اندکی تأمل‌و‌تفکر می توان‌گفت انسان قبل‌از هر‌علمی‌با علوم طبیعی و‌محیط زیست آشنا شده بود و‌آن را کامل‌لمس‌می‌کرد. او‌با‌طبیعت یارشد و‌برای‌حیات‌خود‌از‌طبیعت‌و‌محیط‌زیست خود کمک می‌گرفت و بطوریکه در تاریخ بشر‌ما‌قبل نوشته اند زمانی که رعدوبرق درگرفت و جنگل آتش گرفت انسان از گوشت کباب شده حیوانات خوردن به راز استفاده از گوشت در طبیعت خود دست یافته اند و هزاران مورد دیگر.
به تدریج انسان با طبیعت و محیط زیست خود بیشتر مأنوس شد. او گیاهان قابل خوردن را شناخت و میوه های درختان را پیدا کرد. او فهمید چطور می تواند در محیط زیست خود چگونه کشاورزی کند، دانه بکارد و به آن آب دهد و محیط زیست خود را سبز و زیبا کند. انسان دریافت که زندگی بدون آب محال است در نتیجه به فکر تامین آب افتاد. به مرور انسان ها بوسیله آب و تابش خورشید کشاوزی را رونق داده و از حیوانات جهت تامین مواد گوشتی و لبنی و ... استفاده کردند. سپس انسان زندگی خود را با محیط زیست شروع کرده است. از طبیعت الهام می گرفت و روز به روز شکوفت تر می شد.
محیط زیست
محیط در لغت پیرامون، اطراف و محل و زیست یعنی زندگی کردن، رشد و نمو. پس محیط زیست به محلی گفته می شود که انسان در آن زندگی می کند و دانستن علم محیط زیست به نظر نگارند. حائز اهمیت می باشد، چرا که همه علوم به نوعی به طبیعت و محیط زیست وابسته اند، که متاسفانه انسانها در طی سالهای اخیر هیچ توجهی به محیط زیست نداشتهو هرروز در اخبار و جراید از نابودی گوشه ای از محیط زیست در نقطه ای از جهان می شنویم و یا می بینیم. آری علم مهندسی محیط زیست علمی ایت که می کوشد به جهانیان بگوید که محیط زیست را نابود نکرده و هم چون یک وکیل از قداست آن دفاع کند.
در طول زمان انسان ها بسیاری از نیازها را از محیط زیست برطرف نمودند. از امکانات و چشم‌انداز آن لذت بردند و برای خود شهر و محیطی آرام ساختن، ولی خواسته یا ناخواسته دست به نابودی محیط‌زیست‌بردند‌که‌علم مهندسی محیط زیستبه ما دانشجویان عوامل این نابودی را می آموزد. امید است بتوانیم دست در دست هم بگذاریم و طبیعت و محیط زیست خود را نجات دهیم.