دانلود تحقیق قلمرو بیابانهای استان یزد از جنبه اقلیم شناسی

-موقعیت جغرافیایی
استان یزد با مساحت 73240 کیلومتر مربع در طول جغرافیایی 52 درجه و 50 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی 56درجه و 40 دقیقه شمالی در مرکز کشور قرار گرفته است.

بلندترین‌ ارتفاع آن قله شیرکوه با ارتفاع 4300 متر وپائین ترین نقطه ان کویر سیاه کوه با ارتفاع حدود 1000 متر می باشد
-بارندگی سالانه
تجزیه و تحلیل بارندگیهای سالانه نشان دهنده تغییرات چشمگیر در سطح استان می باشد بطوریکه در اکثر ایستگاههای واقع در مناطق پست و کویری بارندگی زیر 100 میلیمتر بوده است .

این مقدار در ایستگاههای کوهستانی نظیرده بالا ، نیر و کرخنگان بیشتر از 200 میلیمتر می باشد.
- بارندگی فصلی
جهت تعیین فصول خشک و بارانی در ایستگاههای استان اقدام به بررسی بارندگی فصلی شده که با توجه به بررسی های به عمل آمده خشکترین فصل در تمامی ایستگاههای استان فصل تابستان و بیشترین نزولات جوی در فصول زمستان و پاییز اتفاق می افتد .
-تهیه نقشه هم باران استان یزد
جهت تهیه نقشه همباران استان از متوسط بارندگی سالانه ایستگاهها استفاده شده و با استفاده از نرم افزار Surfer و Ilwis نقشه شماره 4-9 استخراج شد نقشه مذکور نشان می دهد که 28/69 درصد از مساحت استان یزد دارای بارندگی 100 میلیمتر و کمتر می باشند .
- ضریب تغییرات بارندگی استان یزد
ضریب تغییرات بارندگی فصلی وسالانه برای ایستگاههای مورد مطالعه محاسبه گردیده است که نتیجه این محاسبات در جدول شماره 4-10 نشان داده شده است.

در استان یزد ضریب تغییرات بارندگی سالانه بین 26 تا 73 درصد در نوسان می باشد.به منظور بهره گیری بیشتر از این پارامتر اقدام به رسم نقشه هم ضریب تغییرات سالانه بارندگی در استان یزد شد تا بتوان مناطقی را که از نظر ضریب تغییرات بارندگی به شرایط بیابانی نزدیکترند از سایر نواحی جدا کرد.

- ضریب بی نظمی بارش و شدت میانگین بارش روزانه
این ضرایب برای هر سال در طول دوره آماری محاسبه شده و نهایتاً میانگین سالانه ضرایب بی نظمی و شدت میانگین بارش روزانه برای هر ایستگاه محاسبه و جهت ترسیم خطوط هم ارزش در استان مورد استفاده قرار گرفته است .نتایج محاسبه ضریب بی نظمی بارش که بر اساس آن نقشه هم ضریب بی نظمی بارش استان ترسیم شده در جدول شماره 4-11 آورده شده است.
-تبخیر
جهت نشان دادن قلمرو بیابان با استفاده از پارامتر تبخیر اقدام به ترسیم خطوط هم تبخیر در استان شده است جدول شماره 4-13 میزان تبخیر در استان یزد را نشان می دهد این رقم در ایستگاه ده بالا که در مناطق کوهستانی شیرکوه قرار دارد برابر 1623 میلیمتر و برای ایستگاه ساغند که در مناطق پست کویری قرار دارد.3675 میلیمتر می باشد.
جهت نشان دادن قلمرو بیابان با استفاده از پارامتر تبخیر اقدام به ترسیم خطوط هم تبخیر در استان شده است جدول شماره 4-13 میزان تبخیر در استان یزد را نشان می دهد این رقم در ایستگاه ده بالا که در مناطق کوهستانی شیرکوه قرار دارد برابر 1623 میلیمتر و برای ایستگاه ساغند که در مناطق پست کویری قرار دارد.3675 میلیمتر می باشد.

جدول شماره : 4-11 ضریب بی نظمی و شدت میانگین بارندگی ایستگاههای دوره مطالعه ضریب خشکی دومارتن مقدار این ضریب نیز که نقشه هم ضریب دومارتن بر اساس آن تهیه شده از فرمول مربوطه محاسبه و در جدول شماره 4-14 درج گردیده است .

جدول شماره 4-14 : میزان ضریب خشکی دومارتن برای ایستگاههای مورد استفاده در استان یزد قلمرو بیابانهای اقلیم شناسی استان اقلیم از مهمترین عوامل در تعیین قلمرو بیابان از غیر بیابان می باشد .

جهت تعیین قلمرو جغرافیایی بیابان از غیر بیابان در استان یزد وضعیت بارندگی ، ضریب تغییرات بارندگی ، ضریب بی نظمی بارش ، شدت میانگین بارندگی روزانه ، اختلاف دما ، تبخیر و ضریب خشکی دومارتن بررسی و نتایج به صورت جداول و نقشه های مختلف ارائه شده است و با استفاده از ارقام حاصله اقدام به تهیه 6 لایه از نقشه های محدود بیابانی استان یزد با استفاده از پارامترهای اقلیمی شده است .

برای تفکیک مرز مناطق بیابانی ابتدا هر یک از نقشه ها که برای هر عنصر اقلیمی بصورت یک لایه تهیه شده است با نقشه های توپوگرافی که قبلاَ بصورت رقومی در محیط GIS تهیه شده بود تطابق داده شد .

یکی از خطوط منحنی را که در حد فاصل دشت و کوهستان قرار داشته و نزدیکترین فاصله را با محل برخورد دشت و کوهستان داشت ، انتخاب گردید و بر اساس این خطوط نقشه محدوده بیابانی استان یزد نسبت به پارامتر به خصوص رسم گردید .

و مساحتی از استان که با توجه به این پارامتر جزء‌ مناطق بیابانی است محاسبه گردید .

- از نطر بارندگی برای تفکیک اولیه مرز بیابان از غیر بیابان میزان بارندگی مساوی وکمتر از 100 میلیمتر در نظر گرفته شده و نقشه محدوده بیابانی استان یزد از نظر میانگین بارندگی سالانه رسم شد که از این نظر 28/69 درصد از سطح استان معادل 5065175 هکتار جزء‌ مناطق بیابانی و 72/30 درصد از سطح استان معادل 2246175 هکتار جزء مناطق غیر بیابانی محسوب می شود .

و از نظر CV بارندگی ، با توجه به ویژگیهای مناطق ، مقادیر ضریب تغییرات بارندگی 45 و بیشتر را مرز بیابانی از غیر بیابانی قرار داده ایم و با توجه به این عدد نقشه محدوده بیابانی استان یزد از نظر مقدار CV بارندگی سالانه رسم نمودیم، با توجه به نقشه فوق 13/58 درصد از سطح استان معادل 4249800 هکتار جزء مناطق بیابانی و 87/41 درصد از سطح استان معادل 3061550 هکتار جزء مناطق غیر بیابانی قرار می گیرد .

- از نظر بررسی دما بهترین پارامتری که توانستیم مرز بیابان از غیر بیابان را رسم نمائیم دامنه تغییرات دما ( اختلاف میانگین گرمترین و سردترین ماه سال ) بود که با توجه به ویژگیها و شرایط منطقه اختلاف دمای بیشتر 23 درجه سانتیگراد را مرز قرار داده و نسبت به ترسیم نقشه محدوده بیابانی استان یزد اقدام گردید .

با توجه به این نقشه 84/89 درصد از سطح استان معادل 6568425 هکتار جز، مناطق بیابانی و 16/10 درصد معادل 742925 هکتار جز، مناطق غیر بیابانی محسوب می شود .

- از نظر میزان تبخیر سالانه مرز را میزان تبخیر 30000 میلی متر قرار داده و اقدام به رسم نقشه محدوده بیابانی استان یزد از نظر میزان تبخیر سالانه نمودیم، از نظر میزان تبخیر سالانه 82/64 درصد از سطح استان معادل 4741875 هکتار جزء مناطق بیابانی و 14/35 درصد معادل 2569475 هکتار جزء مناطق غیر بیابانی محسوب می شود .

- از نظر ضریب دومارتن مرز را عدد 5 قرار داده ( مناطق بیابانی دارای عدد دومارتن کوچکتری هستند و اقدام به رسم نقشه محدوده بیابانی نمودیم.

از این نظر 72/88 درصد سطح استان معادل 6486825 هکتار جزء‌مناطق بیابانی و 28/12 درصد معادل 824725 هکتار جزء مناطق غیر بیابانی محسوب می گردد .

در مرحله بعد کلیه نقشه های تهیه شده ( لایه های اطلاعاتی ) روی یکدیگر قرار داده شدند و همانطور که انتظار می رفت کلیه خطوط بر یکدیگر منطبق نشدند .

در نهایت یک نقشه نهایی با استفاده از لایه های اطلاعاتی تهیه شده قبلی رسم گردید .

که این نقشه تلفیق کلیه نقشه ها است .

بدین ترتیب که هر جا همه نقشه آن را بیابان شناخته اند ، بیابان و هر کجا که همه نقشه ها آن را غیر بیابان دانسته اند منطقه غیر بیابان تعریف شدند و بقیه حدفاصل دو منطقه فوق به نام منطقه گذر یا نیمه بیابان نامیده شد(نقشه شماره 13 ).

مساحی حاصل از نقشه نهایی در محیط GIS نشان می دهد که 5/44 درصد معادل 3257450 هکتار از سطح استان یزد را مناطق بیابانی و 5/4 درصد معادل 326875 هکتار را مناطق غیر بیابانی و 51 درصد معادل 3727025 هکتار را مناطق نیمه بیابانی ( منطقه گذر ) در برگرفته است .

در مرحله بعد برای بیان کمی ویژگیهای هر یک از مناطق سه گانه فوق ، نقشه منحنی های هم میزان هر یک از عناصر مورد نظر ، بطور انفرادی روی نقشه نهایی ( نقشه شماره 13 ) قرار داده شد و عدد مربوط به دو خطی که بیشترین اشتراک را با خط مربوط به مرز بیابان و نیمه بیابان و خط مرزی غیر بیابان و نیمه بیابان داشتند تعیین گردید .

بدین ترتیب میانگین بارندگی ، ضریب تغییرات بارندگی ، دامنه دما ،‌ضریب دومارتن و میزان تبخیر در مرز بیابان با نیمه بیابان به ترتیب اعداد 90 ،50 ، 25 ،3100 ، و میزان این عناصر در مرز نیمه بیابان با غیر بیابان به ترتیب 180 ،40، 22 ، 5/7 و 2600 را نشان دادند .

بدین صورت ویژگیهای کمی هر یک از عناصر برای تعریف بیایان در استان یزد مشخص شد .

از این نظر در استان یزد به مناطقی بیابان گفته می شود که دارای بارندگی کمتر از 90 میلیمتر ،‌ضریب تغییرات بارندگی بیش از 50 ،‌دامنه دمایی بیش از 25 درجه سانتیگراد ،‌ضریب دومارتن کمتر از 4 و میزان تبخیر بیش از 3100 میلیمتر باشد .

و مناطقی که دارای بارندگی بیش از 180 میلیمتر ، ضریب تغییرات کمتر از 40 ، دامنه دمایی کمتر از 22 درجه سانتیگرا د ، ضریب دومارتن بیش از 5/7 و تبخیر کمتر از 2600میلیمتر باشد .

مناطق غیر بیابانی محسوب می گردد .

و مناطق نیمه بیابانی ( گذر) به مناطقی اطلاق می گرددکه دارای بارندگی بین 90 تا 180 میلیمتر ، ضریب تغییرات بین 40 تا50 ،‌دامنه دمایی بین 22 تا 25 درجه سانتیگراد ،‌ضریب دومارتن بین 4 تا 5/7 و میزان تبخیر بین 2600 تا 3100 میلیمتر باشد.

ردیفنام ایستگاهنوع ایستگاهمتوسط بارندگی سالانهضریب بی نظمی بارششدت میانگین بارش روزانه1آبادهسینوپتیک69/12947/016/62بافقسینوپتیک28/5741/08/43بیاضهسینوپتیک32/7346/068/54نائینسینوپتیک35/10229/09/45رباط پشت بادامسینوپتیک09/12334/079/56شهر بابکسینوپتیک5/17025/075/67طبسسینوپتیک99/9167/012/58ورزنهسینوپتیک68/7332/034/49یزدسینوپتیک02/617/065/410ابرکوهسینوپتیک97/6545/037/511انارسینوپتیک7043/012/412اردکانسینوپتیک31/5846/064/313اشکذرسینوپتیک76/624/097/314چادرملوسینوپتیک58/13255/052/515چاه افضلسینوپتیک59/703/036/516خورسینوپتیک12/8265/086/517نصرآبادسینوپتیک28/13432/051/5 ردیفنام ایستگاهنوع ایستگاهبارندگی سالانهمتوسط دمامتوسط دما+10ضریب‌ دومارتن1آبادهسینوپتیک69/1295/135/2352/52بافقسینوپتیک28/5702/2102/3185/13بیاضهسینوپتیک32/7357/1957/2948/24نائینسینوپتیک35/10202/1602/2693/35رباطسینوپتیک09/12375/1875/2828/46شهربابکسینوپتیک5/17098/1498/2483/67طبسسینوپتیک99/9117/2117/3195/28ورزنهسینوپتیک86/7326/1526/2592/29یزدسینوپتیک02/6199/1899/281/210ابرکوهکلیماتولوژی97/6527/1727/2742/211انارکلیماتولوژی7029/1729/2756/212اردکانکلیماتولوژی31/5844/1844/2805/213اشکذرکلیماتولوژی76/6207/1807/2824/214چادرملوکلیماتولوژی58/13296/1896/2858/415چاه افضلکلیماتولوژی59/7082/1982/2937/216خورکلیماتولوژی12/829/199/2975/217نصرآبادکلیماتولوژی28/13422/1322/2378/518ساغندکلیماتولوژی55/6056/1856/2812/219بهابادتبخیرسنجی82/8507/2107/3176/220بهادرانتبخیرسنجی36/6952/1752/2752/221ده بالاتبخیرسنجی88/34962/1162/2119/1622ده شیرتبخیرسنجی16/10034/1734/2766/323هراتتبخیرسنجی47/14206/1906/299/424جندقتبخیرسنجی86/8575/1875/2899/225خرانقتبخیرسنجی25/13208/1508/2527/526مروستتبخیرسنجی68/8371/1871/2892/227محمدآبادتبخیرسنجی3/7033/1833/2848/228نیرتبخیرسنجی13/26145/1345/2314/1129ندوشنتبخیرسنجی61/11056/145/245/430پژوهشی یزدتبخیرسنجی63/6609/2009/3096/131ساغندتبخیرسنجی71/5891/1991/2996/132علویهتبخیرسنجی25/6802/1702/2753/233مزیجانتبخیر سنجی04/26459/1059/2082/12