یهودی یکی از سه دین ابراهیمی است که پیروان آن از دوران کهن تاکنون خود را فرزندان قوم بنی اسرائیل میدانند.به راستین ، این دین نخستین دین ابراهیمی به شمار می رود. پیامبر یهودیان موسی نام دارد و کتاب آسمانی وی تورات نام دارد. گفتنی است که در کتاب های آسمانی انجیل و قرآن از موسی به نیکی و از پیامبران بزرگ منش یاد شده است.
یهودیان و فرزندان قوم بنی اسرائیل بیش از پنج هزار سال است که در سرزمین اسرائیل می زیسته اند. همکنون کشور اسرائیل تنها کشور یهودی در جهان شناخته میشود.
پیدایش یهودیت
پیدایش این دین با آمدن دستور خدایی بر موسی (ع) در کوه حوریب آغاز شد، و به نامهای چون: دین عبری، دین بنیاسرائیل، دین کلیمی و دین یهودی آشنا است. رابرت هیوم در کتاب ادیان زنده جهان میگوید «این واژه نخستین بار در حدود یکصد سال پیش ازمیلاد مسیح در ادبیات یونانی- یهودی به کار رفته است و واژه دیگری که تمام تاریخ این دین را در بر بگیرد، وجود ندارد.». مأموریت اصلی، موسی، برد و چرخه ی استوار بود. نخست دعوت بنیاسرائیل به عبادت خدای یکتا یا یهود و دوم آزادی قوم بنیاسرائیل از اسارت فرعون مصر بود. موسی با آوردن تورات از جانب خداوند، قوم خود را به راه رستگاری هدایت نمود. بعد از موسی، یوشع رهبری بنیاسرائیل را برعهده گرفت و بعد از یوشع، پیامبران زیادی با آوردن کتاب مقدس، هدایت قوم بنیاسرائیل را عهدهدار شدند. یهودیان، عهد قدیم را محصول تعالیم انبیا، خود میدانند، تعالیمی که از موسی (حدود 1250سال قبلا از میلاد)شروع و به ملاکی (حدود 160 قبل از میلاد) ختم میشود. عهد قدیم، میراث گرانبهای موسی و پیامبران بنی اسرائیل محسوب میشود. از عهد قدیم دو نسخه مهم قدیمی موجود و در دسترس است: یکی به زبان اصلی، یعنی عبری و دیگری به زبان یونانی که به ترجمه سبعینیه (با هفتادتنان) معروف است. قدیمیترین نام عبری کتاب مقدس هاسفریم به معنای الکتب میباشد.
زمان کهن
عهد قدیم شامل 39 کتاب است که در دورهای بیش از هزار سال به رشته تحریر در آمدهاند. یهودیان برای کتاب مقدس، تقدس والائی قائلند و آن را الهام خداوند بر نویسندگان کتاب مقدس میدانند و بر این باورند که کتاب مقدس دو مؤلف دارد یکی خدا و دیگری بشر و بینایند و عنصر خدایی و بشری جدایی وجود ندارد. البته بعضیها هم وجود دارند که ایراداتی را بر کتاب مقدس گرفتهاند و این کتاب را از قلمرو الهی بودن خارج دانستهاند که در اینجا مجالی برای بحث در مورد آن وجود ندارد.
عهد قدیم به سه بخش تورات (قانون یا اسفار پنجگانه)، نبودیم (پیامبران)، و کتوبیم (نوشتهها) تقسیم میشود. تورات شامل پنج کتاب موسی (ع) میباشد که در مدت 40 سال بر موسی وحی شد. این بخش سرچشمه اصلی وحی و نبوت است.
تورات دارای پنج کتاب (سفر) به نامهای پیدایش، خروج، لاویان، اعداد و تثینه است. بخش پیامبران، دارای دوبخشچه ی پیامبران پیش گام (متقدم) (صحیفه یوشع، داوران، سموئیل اول، سموئیل دوم، پادشاهان اول و دوم) و پیامبران پایانی (متأخر) که دارای کتابهای اشعیا، ارمیا، و تمام پیامبران کوچک دیگر است که تا پیش از مسیحی (160 سال پیش از میلاد) ظهور کردهند. بخش نوشتهها، گردایش سوم از زمان کهن است که شمار آن به دوازده میرسد و دارای مزامیر، امثال، غزل غزلها و ... میشوند.
البته باید اضافه کنیم که بسیاری از پژوهش گران بر این باورند که اسفار را موسی ننوشته ,بلکه سرگذشت موسی مبتنی است بر در روایات سیصد و چهارصد سال بعد از او که به رشته نوشتاری درآمده و به صورت حکایت موجود است. اما اکنون درباره ی اسلام و قرآن سخن میرانیم.
صهیونیسم و مهاجرت یهودیان
اولین موج مهاجرت به اسرائیل در عصر مدرن ، مربوط به سال ۱۸۸۱ میگردد که طی آن یهودیان طبق عقاید سوسیال – صهیونیستی موسی هس و یا صرفاً به علت خلاص شدن از آزار دیگران[نیاز به ذکر منبع] اقدام به بازخرید زمین از دولت عثمانی و یا زمین داران عرب نمودند.
پس از اسکان یهودیان و شروع فعالیتهای کشاورزی آنان ، درگیری و تنش بین اعراب و یهودیان جوانه زد.[نیاز به ذکر منبع] تئودور هرتزل(۱۸۶۰-۱۹۰۴) یک یهودی اتریشی، بنیان گزار جنبش صهیونیسم بود.او در سال ۱۸۹۶ کتاب «کشور یهودی» را به چاپ رساند و در این کتاب خواستار ایجاد کشوری از یهودیان شد.سال بعد او در تشکیل اولین «همایش صهیونیسم بین الملل» فعالیت کرد.
تشکیل صهیونیسم سبب موج دوم مهاجرت به اسرائیل شد که طی آن و مابین سالهای ۱۹۰۴ و ۱۹۱۴ حدوداً ۴۰٫۰۰۰ نفر به این منطقه سرازیر شدند.در سال ۱۹۱۷ وزیر امور خارجهٔ انگلیس ، آرتور ج. بالفور، «اعلامیهٔ بالفور» را صادر نمود که در آن ایجاد خانهای بین اللمللی برای یهودیان در منطقهٔ فلسطین لحاظ شده بود.در سال ۱۹۲۰ فلسطین به صورت اتحادیهای از ملتها و تحت نظارت و ادارهٔ بریتانیا در آمد.