تعریف جهانی‌شدن
جهانی‌شدن، واژه‌ای رایج در دهه 90 است که به عنوان روندی ازدگرگونی که از مرزهای سیاست و اقتصاد فراتر می‌رود و علم، فرهنگ و شیوه زندگی را نیز در بر می‌گیرد، استفاده می‌شود. جهانی‌شدن پدیده‌ای چند بُعدی‌و قابل تسرّی به جنبه‌های گوناگون اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، حقوقی،فرهنگی، نظامی و فن‌آوری و همچنین عرصه‌های دیگری چون محیط زیست‌است.
هیچ اتّفاق ِنظری بین دانشمندان در مورد تعریف دقیق جهانی‌شدن، یاتأثیر آن بر زندگی و رفتار ما وجود ندارد. برخی از دانشمندان کوشیده‌اندجهانی‌شدن را به عنوان مفهومی اقتصادی تعریف کنند؛ در حالی که جمعی‌دیگر به تبیین این مفهوم در چارچوب کل‌ّ تحوّلات فرهنگی، سیاسی،اقتصادی و زیست‌محیطی اخیر پرداخته‌اند. می‌توان تعاریف ارائه شده را به‌دودسته کلّی تقسیم کرد. دسته اوّل، جهانی‌شدن به معنای عام را در نظر دارندو دسته دوم تنها به جهانی‌شدن اقتصاد اشاره دارند. تعاریف زیر وابسته به‌دسته اوّل هستند:
مک گرو، می‌گوید:
جهانی‌شدن، عبارت است از برقراری روابط متنوّع و متقابل بین دولت‌ها وجوامع که به ایجاد نظام جهانی کنونی انجامیده است و نیز فرآیندی که ازطریق آن، حوادث، تصمیمات و فعالیت‌ها در یک بخش از جهان، می‌تواندپی‌آمدهای مهمی برای سایر افراد و جوامع در بخش‌های دیگر کره زمین‌داشته باشد.
از نظر گیدنز، جهانی‌شدن این گونه تعریف می‌شود:
تشدید روابط اجتماعی در سراسر جهان که مکان‌های دور از هم را چنان به‌هم مرتبط می‌سازد که رخدادهای هر محل، زاده حوادثی است که کیلومترهادورتر به وقوع می‌پیوندد.
رابرتسون، بر این باور است که جهانی‌شدن به عنوان یک مفهوم هم به‌کوچک شدن جهان و هم به تقویت آگاهی از جهان اشاره دارد و امانوئل‌ریشتر جهانی‌شدن را شکل‌گیری شبکه‌ای می‌داند که طی آن اجتماعاتی که‌پیش از این دورافتاده و منزوی بودند، در وابستگی متقابل و وحدت جهانی‌ادغام می‌شوند.
سیموز در تعریف جامع‌تری از جهانی‌شدن، ویژگی‌های این پدیده راچنین می‌داند:
1. مرزهای ملّی برای جداسازی بازارها، اهمیّت خود را از دست می‌دهند.
2. فعالیت‌های تولیدی فرامرزی، تخصصی می‌شوند و بنابراین، سبب‌شکل‌گیری شبکه‌های تولیدی چند ملّیتی می‌گردند.
3. قدرت‌های چندپایه تکنولوژیک شکل می‌گیرند که این امر در نهایت‌به همکاری‌های بیش‌تر بین بنگاه‌های بین‌المللی منتهی می‌شود.
4. شبکه اطّلاعاتی جهانی، همه جهان را به یکدیگر مرتبط و وابسته‌می‌کند.
5. همبستگی بیش‌تری در مراکز مالی دنیا به وجود می‌آید.
برخی ناظران، جهانی‌شدن را بر اساس رابطه قدرت بین دولت‌ها ونهادهای غیردولتی، به ویژه شرکت‌های چند ملّیتی تعریف می‌کنند و برمرکزیت شرکت‌های چند ملّیتی و دولت‌ها در شکل دادن به جغرافیای متحوّل‌اقتصاد جهانی تأکید می‌نمایند.
از آن جا که جهانی‌شدن اقتصاد، در پی تحول عمیق سرمایه‌داری و درسایه چیرگی و رهبری کشورهای پیشرفته سرمایه‌داری و حاکمیّت نظام سلطه ومبادله نامتوازن و ناهمگون صورت می‌پذیرد، شاید یکی از واقعی‌ترین‌تعریف‌ها از جهانی‌شدن اقتصاد را، عادل عبدالحمید علی، ارائه داده باشد.او می‌گوید: