دانلود تحقیق استرس های شغلی

استرس های شغلی

استرس چیست
استرس عبارت است از تغییرات جسمی و روانی که دراثر یک عامل استرس د رانسان ایجاد می گردد بناربراین به هر مسئله ای که به نحوی روی شما اثر بگذارد عامل استرس گفته می شود .

هر رویداد زندگی ویا هر مشکلی که برای خود یا نزدیکان ، دوستان ، خانواده ، آشنایان یا حتی همسایه ها اتفاق می افتد و روی جسم و روان شما اثر بگذارد عامل استرس و اثرات جسمی و روانی ( روحی ) ناشی از واقایع ، رویدادها و مشکلات استرس می باشند .

عوامل استرس زا به چند دسته تقسیم می شوند :
این حوادث ، ناراحتی ها یا شکلات ممکن است نا چیز و گذرا باشند مانند :
- بیماری خفیف جسمی خود یا اعضای خانواده
- دیر رسیدن به سرکار
- خلف وعده توسط دیگران
- عصبانیت یا درگیری جزئی با مدیر ، همسایه ، همسر و ...

ممکن است این مشکلات شدید یا حاد باشند مانند :
- مشاهده مرگ یکی از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک
- مشاهده یک تصادف دلخراش
- حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله
- حوادث ناشی از جنگ مثل بمباران

شدت استرس به چه عواملی بستگی دارد ؟

عواملی که باعث تاثیر پذیری بیشتر از وقایع استرس آمیز می شوند به قرار زیر است ؟

 هر چه شدت واقعه بیشتر باشد اثرات آن هم بیشتر خواهد بود .

مثلاً مرگ یکی از اعضای خانواده به مراتب اثرات بیشری ایجاد می کند تا بیماری یکی از آنها
 هر چه یک مشکل یا رویداد زندگی بیشتر بطول انجامد اثر آن هم بیشتر خواهد بود .

 برداشت ذهنی فرد از وقایع و طرز تلقی ا زحوادث روی اثرات ناشی از حوادث بر جسم و روان اثر می گذارد .

مثلاً اگر فردی مرگ را بعنوان یک تحول مثبت ، یک تغییر شرایط زندگی و رفتن به دنیای باقی و زندگی جاوید بدانید وطبق مشیت الهی اعتقاد به واقعیت غیر قابل انکر مرگ داشته باشد ، اثر جسمی و روحی ناشی از مرگ یکی از نزدیکان در وی به مراتب کمتر خواهد بود .

بنابراین دیدگاه فرد نسبت به ره واقعیت ، روی شدت اثرات جسمی و روحی آن واقعه بر فرد تاثیرات بسزائی دارد هر قدر دردوران کودکی حوادث بیشتری را تجربه کرده باشد تاثیر پذیری وی حوادث بعدی بیشتر می شود .

چه کسانی دچار اشتباه می شوند ؟

 بعضی از خصوصیات شخصیتی ، آسیب پذیری فرد را نسبت به عوارض و اثرات ناشی از مشکلات بیشتر می کند:
- کسانی که وابستگی بیش از حد به خانواده و دیگران دارند – کسانی که اعتماد بنفس کافی ندارند
- کسانی که ناراحتی های خود را با کسی د رمیان نمی گذراند .

- کسانی که به جامعه و آینده خوش بین نیستند .

- کسانی که احساس ناتوانی در رو به روشدن با حوادث آینده زندگی دارند .

 این گونه افراد زودتر تسلیم حوادث شده ، در زندگی شکست می خوردند و خیلی زود خود را درمقابل مشکلات می بازند ، این افراد آستانه تحمل پائینی داشتهخ و تحمل وقایع و ویدادهای زندگی را ندارند بعضی از افراد بطور ژنتیکی و سرشتی آسیب پذیری بیشتری دارند کسانی که سابقه قبلی بیماری روانی و یا جسمی دارند تاثیر پذیری بیشتری از استرس خواهند داشت
 مشکلات اقتصادی و نبودن مایت اجتماعی و خانوادگی نیز فرد را آسیب پذیر می سازد .

وقتی فری دچار سانحه یا مشکلی می گردد اگر از جانب خانواده دوستان ، همسایه ها ، همکارن و آشنایان مورد حمایت عاطفی قرار نگیرد احتمالاً دچار مشکات جسمی و روانی ناشی از آن حادثه خواهد گردید .

بالاخره درگیری دهنی زیاد با مسائل روزمره انسان را شکننده و آسیب پذیر می سازد .

تفاوتهای فردی در واکنش استرس تیپهای شخصیتی A-B جایگاه مهار ( کنترل ) نوع شغل تعارض های شغل – خانواده تیپهای شخصیتی A- B ویژگیهای تیپ شخصیتی A همیشه د رحال حرکت و جا به جا شدن هستند تند غذا می خوردند .

نسبت به سرعت بیشتر رویدادها بردبار نیستند .

هموراه مترصرند تا دو یا چند کار را همزمان انجام دهند .

د راوغات فراغت آرامش ندارند مرتب لا اعداد و ارقام سرو کار دارند و پیوسته د رحال سنجش و اندازه گیری کارهایی هستند که اانجام داده اند مطالعات اولیه نشان داده است که افراد تیپ A د رمیانسای بدون د رنظر گرفتن عوامل جسمانی و شغلی ، مستعد بیماری کرونر قلبی اند .

شخصیت تیپ A تمایل دارند که برونگرا و درحرمت ذات بالا باشد .

آنها به میزان بالایی به شغل خود دلبسته اند و د رنیاز به قدرت و پیشرفت نمره بالایی دارند .

ویژگیهای تیپ شخصیتی B تیپB ممکن است فقط جاه طلبی تیپ A را داشته باشد .

فشار عصبی کمتری را د رکار و اوقات فراغت تجربه می کند .

ممکن است د رمحیطهای پر فشار سخت ت رکار کند و کمت راز پیامدهای مضر آنرنج ببرد .

خصوصیات دیگر تیپ A را کمتر دارند .

در برخورد با استرس دراز مدت هردو تیپ پاسخ های متفاوتی را ارئه میدهند .

افراد پرطاقت دارای نگرشهای هستند که آنها را د برابر استرس مقاوم می سازد آنها معتقدند که م یتوانند حوادث و رویداهای مربوط به زندگی خود را کنترل یا تحت تاثیر قرار دهند .

افراد پر طاقت تمایل دارند که موقعیت های پراسترس را با اصطلاحات مثبت تعریف کنند و تلاش زیانبار کمتری دارند .

جایگاه مهار ( کنترل ) افردی که نمره با لایی در مهار درونی دارند معتقدند که می توانند نیروها و حوادثی را که زندگی آنها را شکل می دهد تحت تاثیر قرار دهند .

افرادی که نمره بالایی د رمهار بیرونی دارند معتقدند که مسیر زندگی آنها توسط حوادث و نیروهای خارجی چون بخت و اقبال تعیین می شود .

مطالعات نشان داده است مدیران با میزان مها ردرونی بالا استرس کمتری تجربه می کنند تا مدیران بانگرش کنترل بیرونی نوع شغل سطوح استرس با نوع فعالیت های حرفه ای تغییر می کند مشاغل پر استرس مثل افسرپلیس ، آتش نشان و ...

مشاغل کم استرس مثل استاد دانشگاه و ....

مدیران زن نسبت به مدیران مرد چه در خانه و چه در سر کار با عوامل استرس زای بیشتری روبرو هستند .

محیط کار کار بخشی از زندگی است که توجه پژوهشگران را نیز به خود جلب کرده است .

صرفنظر از کسب درآمد ، کار کردن شماری از نیازهای اساسی آدمی ( تمرین روانی و جسمی ، پیوند اجتماعی ، احساس ارزشمندی ، اعتماد به نفس و احساس کفایت یا صلاحیت ) را برآورده می سازد با این همه ممکن است کار منبع فشار روانی نیز باشد .

در ذیل برخی از عواملی را که باعث فشار روانی در محل کار می شوند را مرور می کنیم شرایط محیط کار اضافه بار کاری نابسندگی کار ابهام نقش تعارض نقش مسئولیت ارتباط در محیط کار تغییرات در محیط کار محیط طبیعی 10-شرایط محیط کار شواهد فراوانی وجود دارد مبنی بر اینکه شریط کاری ناخوشایند نظیر سرو صدای زیاد ، نور خیلی کم یا درجه حرارات با لا و ساعت های طولانی کار یا کار بی موقع ، سلامت جسمی و روانی فرد را به مخاطره می اندازد .

2- اضافه بار کاری منظور از اضافه بار کمی ، تحمیل وظایف کاری زیاد بر فرد است .

اضافه بار کیفی به معنی آن است که کار بسیار دشوار بوده و فراتر از کفایت فنی و ذهنی فرد است .

3- نابسندگی کار گاهی اوقات ممکن است شغل فرد از نظر روانی اور ا ارضا نکند ممکن است فرد به دلیل ماهیت تکراری کار احساس کسالت کند و یا آنجا که هیچ مجالی برای ابراز وجود ندارد احساس ناکامی نماید 4-ابهام نقش فرد از نقش کاری خود اطلاعات کافی در اختیار ندارد اهداف کار ، مسئولیت هاو انتظارهای همکارن روشن نیست .

فقدان بازخورد منجر به سردرگمی ، ناکامی ، ناامیدی و فشار روانی می شود.

5- تعارض نقش در شرایطی که فرد بادرخواست های ضد و نقیض روبرست یا کارهایی می کند که تمایلی به انجام آنها ندارد احساس سردرگمی می کند .

ممکن است با ما فوق اختلاف نظر داشته یا با ارزشهای شخصی اجتماعی و خانوادگی مغایر باشد .

6- مسئولیت هر اندازه میزان مسئولیت افراد د رکار بیشتر باشد احتمال بروز واکنش های ناشی از فشار روانی بیشترخواهد بود .

7- ارتباط د رمحیط کار روابط خوب ، عامل اصلی در بهداشت فردی و سازمانی به شمار می روند .

روابط ورد نظر شامل ارتباط مافوق ها ، زیر دستان و همکارن است .

شبکه اجتماعی حمایت کننده که درآن مشکلات آشکارا بازگو و مورد بحث واقع می شود .

عایق مهمی در برابر فشار روانی به شمار می آید .

در سطوح مدیریت رقابت زیاد ، مشکلات را وخیم تر می سازد و افراد از ترس آن که ضعیف و نا لایق به نظر آیند از تقسیم کار احراز میکنند .

8- تغییرات د رمحیط کار هر تغییری که روند عادی , روانی ، فیزیولوژیایی و رفتاری را دگرگون سازد تنش زا محسوب می شود .

بدون شک ، ترفیع شغلی منجر به تغییر کارکرد شغلی خواهد شد ، از جمله مسئولیت بیشتر و رابط متفاوت ، ترفیع ، باز نشستگی و اخراج ، تغییرات چشمگیری درروال عادی زندگی ایجاد می کنند و احتما لاً با کاهش فیزیکی ، روانی و اجتماعی همراهند .

9- محیط طبیعی در برخی از محیطها ویژگیهایی وجود دارند که موجب برانگیختگی دستگاه عصبی سمپاتیک شده ، پاسخ فشار روانی را فرا می خوانند .

با آنکه انسانها توان فوق العاده ای برای سازگاری و انطباق با محیط های نامطلوب منفی را دارند ظاهرا شرایط زیستی خاصی وجود دارند ه پیوسته واکنش های نامساعدی رابر می انگیزند .

این شرایط ممکن ست ازدحام و شلوغی بیش از اندازه یا تنهایی ، حرارت ، سرما ، نور یاسروصدای زیاد و محرومیت هایی باشند که آسایش آدمی را بر هم می زنند .

آثار استرس د رمحیط کار استرس ممکن است باعث بروز یا تشدید بیماریهای قلبی و عروقی و حتی ممکن است باعث سکته قلبی گردد کسانی که در معرض استرسهای روانی و اجتماعی و اقتصادی قرار گیرند بیش از سایرین دچار افزایش فشار خون می گردد .

روانشاسان 5 دسته از نشانگان استرس را گروه بندی کرده اند : اختلال روانی : بی خوابی ، بیقراری ، خستگی ، زود رنجی و ...

استفاده ازدارو : قرص های ویتامینه ، داورهای تجویز شده قرص های خواب آور بیماریهای قلبی و رعقوی : تپش قلب ، فشار خون بالا اختلالات معده : مشکل هضم غذا و رم معده مشکلات تنفسی آلرژیک : مشکلات تنفسی بیماریهای روان زاد جمعی اختلات مربوط به استرس در میان کارگران خط مونتاژ می باشد .

نشانگان: سردرد تهوع : یاس ، بدبینی ، ضعف عضلت و تنگی نفس اثرات سوء استرس استرس ممکن است باعث بروز یا تشدید بیماریهای قلبی وعروقی و حتی ممکن است باعث سکته قلبی گردد .

کسانی که د رمعرض استرسهای روانی و اجتماعی و اقتصادی قرار میگیرند بیش از سایرین دچار افزایش فشار خون می گردند .

چگونه بااسترس مقابله کنیم ؟

به دو طریق میتوان بااسترس مقابله کرد : پیش بینی ، شناسائی و پیشگیری از استرس سازگاری با استرس در طریق اول باید سعی نمود رویدادهای زندگی را پیش بینی نمود و تا آنجا که مقدور است جلوی وقوع آن را گرفت .

بعضی از وقایع قابل پیش بینی و پیشگیری است به چند نمونه در این زمینه توجه فرمائید : در برنامه ریزیهای روزانه ، هفتگی ، ماهانه و سالانه دقت کنیم و زمان کافی برای انجام هر کاری را در نظر بگیریم .

تعجیل در انجام کارها ، چند کار با توام با همک انجام دادن ، سروقت در قرار حاضر نشدن ، به تاخیر افتادن کارهای روزانه ، دیر رسیدن به محل کار ، دیر وقت به منزل رسیدن , همگی استرس محسوب می شوند و با تنظیم وقت و اجتناب از قبول کارهای مختلف توام با هم که وقت کافی برای انجام همه آنها نداریم می توانیم ازاین گونه استرسها جلوگیری کنیم .

درمان استرس در محیط کار کنترل جو سازمانی تدارکات حمایت اجتماعی تعریف نقش های کارکنان تعریف گرنباری و کم باری شغلی روشهای فردی آموزش آرام سازی بازخورد زیستی اصلاح رفتار تغذیه و استرس برای نگهداری سلامت عمومی بدن و مقابله با استرس دارا بودن یک رژیم غذایی متعادل ضروری است .مصرف غذاهای متنوع می تواند این اطمینان را ایجاد نماید که شما تمام مواد غذایی لازم برای بدن را دریافت نموده اید.

این مواد عبارتند از : ویتامین ها ،اسید های آمینه ( که از پروتئین ها بدست می آیند) اسیدها چرب ضروری ( که از روغنهای گیاهی و چربی های حیوانی بدست می آیند ) و انرژی که از کربوهیدرات ، چربی و پروتئین بدست می آید.

از آنجائیکه هیچ کدام از غذاها نمی تواند به تنهایی تمام مواد مغذی را تامین نماید بنابر این ،باید از یک رژیم غذایی متنوع استفاده نمود .

زمانی که در مدیریت استرس های خود با مشکل مواجه هستید ، باید رژیم غذایی خود را از نظر کمبود مواد مغذی اصلی مورد بررسی قرار داده و در صورت کمبود نسبت به اصلاح رژیم و یا استفاده از مکمل های غدایی اقدام نمائید.

برخی مواد غذایی که ما مصرف میکنیم به صورت یک محرک قوی برای بدن محسوب می شوند و به طور مستقیم با استرس در ارتباط هستند .

این محرک ها اگرچه در مدت زمان کوتاه ممکن است لذت بخش باشند اما در طولانی مدت مضر خواهند بود .

در اینجا به چند توصیه تغذیه ایی در ارتباط با استرس اشاره شده است : 1-مصرف کافئین را کاهش دهید: کافئین که در قهوه ، چای ،شکلات و کولا یافت می شود موجب آزاد شدن آدرنالین و افزایش استرس میشود .

مصرف در حد اعتدال آن می تواند موجب افزایش سطح هوشیاری وافزایش فعالیت عضلات ، سیستم عصبی و قلب گردد، اما مصرف زیاد آن همین تاثیرات را به مقدار بیشتر خواهد داشت و موجب بی خوابی و تشویش خواهد شد .

کافئین همچنین موجب مصرف ذخایر ویتامین B می شود که این ویتامین برای مقابله با استرس ضروری است .

اگر به مصرف زیاد کافئین عادت دارید ، با کاهش تدریجی آن می توانید سطح استرس و عملکرد مغزی خود را بهبود دهید.

یک روش نسبتاً ساده و سالم برای اینکار جایگزین نمودن محصولات بدون کافئین است مثل چای سبز که علاوه بر اینکه خاصیت تسکین دهنده دارد دارای آنتی اکسیدانها یی است که برای سلامت بدن مفید می باشند .همچنین می توانید به جای استفاده از نوشابه های گاز دار حاوی کولا، از آب معدنی یا آبمیوه های گاز دار استفاد نمائید تا ضمن اینکه یک لذت تازگی را بدست می آورید آب لازم بدن را تامین نمایید .( کافئین موجب تضعیف سیستم آبی بدن میشود و نوشیدن آن همانند این است که آب کافی ننوشیده باشید) 2- مصرف نمک را کاهش دهید : مصرف زیا د نمک موجب افزایش فشار خون و افزایش ترشحات غدد فوق کلیوی گردیده در نتیجه موجب بی ثباتی احساسی میگردد.بنابر این بهتراست از مصرف زیاد نمک و غذاهایی که نمک زیاد دارند مثل همبرگر ، سوسیس ، خیارشور و......

اجتناب نمائید.

3-مصرف چربی را کاهش دهید : چربی موجب چاقی و افزایش فشار بر روی سیستم قلب و عروق میگردد .بنابراین از مصرف غذاهای حاوی اسید چرب اشباع بپرهیزید و مصرف غذاهای سرخ شده را کاهش دهید .مصرف زیاد چربی همچنین موجب افزایش خطر ابتلاء به سرطانهای سینه ، کولون و پروستات خواهد شد .

4- از کربو هیدرات ها استفاده نمائید .

منابع کربوهیدراتی مثل برنج ، نان ، سیب زمینی ،ماکارونی ، ذرت پخته شده بدون چربی ونمک ، بیسکوئیت های کم کالری و..می توانند آزاد سازی سرتونین مغز را افزایش داده و موجب آرامش شما شوند .

5- ا زمصرف زیاد قندهای ساده اجتناب نمائید.

مصرف زیاد شکر ( قند های ساده) با افزایش موقت انرژی و افزایش ترشحات غدد فوق کلیوی موجب تحریک پذیری و کاهش توجه شده و بعلاوه احتمال بروز دیابت را افزایش میدهد.

6- از سبزیجات ، میوه ها و غلات استفاده نمائید.

استرس موجب گرفتگی عضلات روده و یبوست می شود .

بنابراین غذای روزانه شما باید حداقل 25 گرم فیبر داشته باشد تا تحریکات لازم برای سیستم گوارشی را فراهم نماید .میوه ها ، سبزیجات و غلات و حبوبات منابع خوبی از فیبر هستند که باید در رژیم غذایی روزانه قرار گیرند ( بهتر است از میوه کامل به جای آبمیوه استفاده نمود ).

سبزیجات به علت دارا بودن اسد آمینه L- تریپتوفان می توانند تولید سرتونین را، که یک رابط عصبی است ،افزایش دهند.

(اگرجه گوشت نیز حاوی این اسید آمینه می باشد اما در هنگام جذب در رقابت با سایر اسید های آمینه حذف می شود).

غلات و حبوبات نیز می توانند تولید سرتونین را افزایش داده و موجب حس خوب در بدن شوند .

سبـزیجات سبز، زرد و نارنجی غنی از مواد مــعدنی ، ویتامین ها و فیتوکمیکالها می باشند که موجب افزایش واکنــش سیستم ایمنی و حمایت در برابر بیماریها میشوند .

7- مصرف غذاهای حیوانی را کاهش دهید.

غذاهای پر پروتئین سطح دوپامین و نورواپی نفرین را افزایش داده و موجب استرس و تشویش میشوند .

8-مواد مغذی لازم راتا مین نمائید .

ذخایر مواد مغذی مخصوصاً پروتئین و ویتامین های C,B,A و منیزیم تحت استرس تخلیه می شوند بنابراین باید از طریق رژیم غذایی تامین گردند .

همچنین در استرس های طولانی مصرف غذاهایی که پتاسیم بالا دارند مثل آب پرتقال ، سیب زمینی ، لیمو ، موز ، گوجه فرنگی ، هلو ، زرد آلو ، کدو و مصرف غذاهای حاوی کلسیم مثل فراورده های لبنی را افزایش دهید.

9- از تنقلات سالم استفاده نمائید.

اگر شما از جمله افرادی هستید که در هنگام استرس تمایل به خوردن دارند یا اینکه در ساعات خاصی از روز یا هفته از میان وعده ها استفاده می کنید می توانید به جای استفاده از تنقلاتی همچون جیپس ، فراورده های حجیم شده ( مثل پفک) و ...

که از نظر سلامتی کم ارزش هستند از تکه های هویج ، کرفس ، تخمه آفنابگردان و یا دیگر تنقلات سالم استفاده نمائید .

از این رو پیشنهاد میگردد که در اول هفته با تنظیم یک برنامه غذایی مناسب و مشخص نمودن میان وعده های مختلف ، مواد غذایی لازم را خریداری نمایید .

به این ترتیب شما می دانید که هر زمان هرچه بخواهید در دسترس دارید و به علاوه هر شب استرس نخواهید داشت که چه غذایی تهیه نمایید .همچنین پیشنهاد میگردد که از نگهداری غذا های شیرین ، چرب و فاقد ارزش غذایی در منزل خو دداری نمایید تا در زمانی که استرس دارید به غذاهای سالم رو آورید.

و توصیه های دیگر اینکه : از کشیدن سیگار خودداری نمایید .

این امر اگرچه در مدت کوتاه ممکن است موجب کاهش استرس شود اما در طولانی مدت بسیار مضر است و موجب سرطان ، فشار خون ، بیماریهای تنفسی و فلبی میگردد.

از تکنیک های کاهش استرس استفاده نمایید تا تمایل شما را به خوردن غذای نا سالم کاهش دهد.

ترجمه و تنظیم : فرشته قاضی اسدالهی – کارشناس معاونت غذا و دارو منابع : http://stress.about.com/od/dietandsuppliments/a/goodnutrition.htm http://www.primusweb.com/fitnesspartner/library/nutrition/streseat.htm http://www.holisticonline.com/stress/stress_diet.htm http://www.holisticonline.com/stress/stress_nutrition.htm