دانلود مقاله ماه رمضان و توصیه های تغذیه ای

ماه رمضان نهمین ماه از ماههای قمری و بهترین ماه سال است.

واژه رمضان از ریشه «رمض» و به معنای شدت تابش خورشید بر سنگریزه است.

می‌گویند چون به هنگام نامگذاری ماه های عربی، این ماه در فصل گرمای تابستان قرار داشت، ماه «رمضان» نامیده شد، ولی از سوی دیگر، «رمضان» از اسماء الهی است.

این ماه ماه نزول قرآن و ماه خداوند است و شب‌های قدر در آن قرار دارد.

فضیلت ماه رمضان بسیار زیاد و نامحدود است.

به برخی از حوادث و رویدادهای مهم این ماه اشاره می‌شود:
وفات حضرت خدیجه در دهم رمضان سال دهم بعثت.

ولادت امام حسن مجتبی علیه السلام نیمه رمضان سال دوم هجرت.

جنگ بدر در سال دوم هجرت.

فتح مکه در سال هشتم هجرت.

مراسم عقد اخوت و پیمان برادری میان مسلمان، و ایجاد اخوت اسلامی بین پیامبر و امام علی علیه السلام.

بیعت مردم به ولایت‌عهدی امام رضا علیه السلام در سال 201 قمری.

توصیه های بهداشتی در ماه رمضان
مقدمه
در ماه مبارک رمضان ، رژیم غذایی ما نباید به نسبت قبل خیلی تغییر کند و در صورت امکان باید ساده باشد .

رژیم غذایی همچنین باید طوری تنظیم شود که بر روی وزن تأثیر زیادی نداشته باشد .

البته اگر فرد دچار اضافه وزن می باشد ، ماه رمضان فرصت مناسبی است تا وزن به حالت طبیعی برگردد .

با توجه به ساعات طولانی ناشتا بودن ، باید غذاهایی را مصرف کنیم که به کندی هضم می شوند مثل غذاهای حاوی فیبر زیاد .

غذاهای دیرهضم معمولاً چند ساعت در دستگاه گوارش می مانند در حالیکه غذاهای سریع الهضم فقط 1 تا 2ساعت در معده باقی می مانند .

غذاهای دیر هضم
• غذاهای دیر هضم عبارتند از : حبوبات و غلات مثل جو ، گندم ، جو دوسر ، لوبیا ، عدس ، آرد،‌ غلات برنج با پوست و غیره ( که کربوهیدراتها نامیده می شوند ) .

غذاهای سریع الهضم
• غذاهای سریع الهضم عبارتند از : غذاهایی که حاوی قند ، آرد سفید و غیره هستند ( که به این گروه کربو هیدراتهای تصفیه شده گفته می شود ).

غذاهای فیبردار
• غذاهای حاوی فیبر عبارتند از : غذاهای حاوی سبوس ، گندم سبوس دار ، غلات و حبوبات ، سبزیها مانند لوبیای سبز ، نخود ،‌ذرت ،‌ اسفناج ، برگ چغندر ، میوه های با پوست ، میوه خشک شده مثل برگه زردآلو ، انجیر ،‌ آلو خشک ، بادام و غیره .

• غذاهای مصرفی باید در حالت تعادل با یکدیگر باشند .

و از همه گروههای غذایی مثل میوه ، سبزیجات ،‌گوشت ، مرغ ، ماهی ، نان ، حبوبات و محصولات لبنی در رژیم غذایی باید وجود داشته باشد .

غذاهای سرخ شده باید محدود شوند زیرا باعث عدم هضم ، سوزش سردل و اختلال در وزن می شوند .

از چه چیزهایی پرهیز کنیم ؟

• 1- غذاهای سرخ کردنی و چرب
• 2- غذاهای حاوی قند زیاد
• 3- خوردن غذای زیاد بخصوص هنگام سحر
• 4- خوردن چای زیاد هنگام سحر ، چای باعث افزایش ادرار شده و از این طریق نمک های معدنی که در طول روز بدن به آنها نیاز دارد دفع می شوند .

• 5- سیگار : اگر شما نمی توانید سیگار را به یکباره قطع کنید از هفته های قبل از ماه رمضان شروع به مصرف کم آن کنید .

چه غذاهایی را مصرف کنیم ؟

• 1- مصرف کربوهیدراتهای مرکب در سحر که مدت طولانی تری هضم می شوند و باعث می شوند که شما کمتر گرسنه شوید .

• 2- حلیم یک منبع عالی پروتئین بوده و از غذاهائی است که دیر هضم می شود .

• 3- خرما یک منبع عالی قند ،‌فیبر ، کربوهیدرات ، پتاسیم و منیزیوم می باشد .

• 4- مغز بادام غنی از پروتئین و فیبر بوده و حداقل چربی را دارا می باشد .

• 5- موز یک منبع خوب پتاسیم ، منیزیوم و کربو هیدرات می باشد .

• 6- مصرف زیاد آب یا آب میوه در صورت امکان در فاصله بین افطار و زمان خواب باعث تأمین آب مورد نیاز بدن می شود .

یبوست
• یبوست می تواند باعث ایجاد بواسیر و شقاق های دردناک مقعد شود و باعث سوء هاضمه به همراه نفخ می شود .

• علل یبوست : مصرف کربوهیدراتهای تصفیه شده ، مصرف کم آب و میزان ناکافی فیبر در غذا از علل عمده یبوست می باشند .

• درمان : اجتناب از مصرف زیاد کربوهیدراتهای تصفیه شده ، افزایش مصرف آب ، استفاده از سبوس در نانها ، استفاده از آردهای قهوه ای .

سوء هاضمه و نفخ علل : پرخوری ، مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ شده ، غذاهای تند و غذاهایی که ایجاد نفخ می کنند مثل تخم مرغ ،‌ کلم ، عدس ،‌ نوشابه های گازدار درمان : از پرخوری اجتناب کنید ، آب میوه یا آب بنوشید .

از غذاهای سرخ کردنی اجتناب کنید .

ضعف ( افت فشار خون ) علائم :افزایش تعریق ، ضعف ، خستگی ، کم شدن انرژی ، سرگیجه بخصوص هنگام برخاستن ، ظاهر رنگ پریده و احساس افتادن علائم افت فشار خون می باشند که بیشتر هنگام بعد از ظهر اتفاق می افتد .

علل : مصرف کمتر مایعات و کاهش مصرف نمک درمان : به مکانهای گرم نروید و مصرف نمک و مایعات را افزایش دهید .

توجه : افت فشار خون باید با گرفتن فشار خون در هنگام بروز علائم تأیید شود .

افراد دارای فشار خون بالا ممکن است در طول ماه رمضان نیاز به تنظیم مجدد داروهای خود توسط پزشک داشته باشند .

سردرد علل : عدم مصرف کافئین و تنباکو ،‌انجام کار زیاد در طول روز ، کم خوابی و گرسنگی که معمولاً در طول روز بیشتر شده و در انتهای روز بدتر می شود .

سردرد وقتی با افت فشار خون همراه شود می تواند منجر به سردرد شدید و حالت تهوع قبل از افطار شود .

درمان : در طول یکی دو هفته قبل از ماه رمضان بصورت تدریجی کافئین و تنباکو را قطع کنید .

چای سبز و بدون کافئین ممکن است جایگزین خوبی باشد .

همچنین برنامه خود را در طول ماه رمضان طوری ترتیب دهید تا خواب کافی داشته باشید .

کاهش قند خون ضعف ، سرگیجه ، خستگی ،‌کاهش تمرکز ،‌ تعریق زیاد ، احساس لرز ، عدم توانائی برای فعالیت های فیزیکی ، سردرد ، طپش قلب از علائم کاهش قند خون می باشند .

علل در افراد غیر دیابتی :خوردن مقدار زیاد قند مثل کربوهیدراتهای تصفیه شده مخصوصاً در هنگام سحر باعث می شود که بدن مقدار زیادی انسولین تولید کرده و باعث افت قند خون بشود .

درمان :خوردن غذا هنگام سحر و محدود کردن نوشیدنی ها و غذاهای حاوی قند .

توجه : افراد دیابتی ممکن است به تنظیم مجدد داروهای خود در ماه رمضان احتیاج داشته باشند و باید با پزشک خود مشورت کنند .

انقباضات عضلانی علل:مصرف ناکافی غذاهای حاوی کلسیم ، پتاسیم و منیزیوم درمان :خوردن غذاهای غنی از مواد معدنی فوق برای مثال : سبزیجات ، میوه جات ، محصولات لبنی ، گوشت ، خرما توجه : افراد تحت درمان فشار خون بالا و افراد دچار سنگ کلیه باید با پزشک خود مشورت کنند .

زخم معده ،‌ سوزش سردل ، التهاب معده افزایش سطح اسید در معده خالی در ماه رمضان باعث تشدید مسائل فوق می شود .

این شکل بصورت احساس سوزش در ناحیه معده و زیر دنده ها ظاهر شده و می تواند بطرف حلق گسترش یابد .

غذاهای تند ، قهوه و کوکاکولا این حالت را بدتر می کنند .

درمانهای طبی برای کنترل سطح اسید در معده وجود دارند وافراد مبتلا قبل از روزه گرفتن باید با پزشک خود مشورت کنند .

سنگ کلیه سنگ کلیه ممکن است در افرادی که آب کم می نوشند ایجاد شود .

بنابراین مصرف زیاد مایعات برای جلوگیری از تشکیل سنگ ضروری می باشد .

درد مفاصل علل : در طول ماه رمضان که نمازهای بیشتری خوانده می شود فشار روی مفاصل زانو افزایش می یابد .

در افراد مسن و یا افراد دچار التهاب مفاصل این مسئله باعث درد ، سفتی ، تورم و احساس ناراحتی می شود .

درمان : وزن را کم کنید تا زانوها مجبور نباشند وزن بیشتری را تحمل کنند .

قبل از ماه رمضان اندام تحتانی را ورزش دهید تا برای فشار اضافی وارده آماده باشند .

آمادگی بدنی باعث می شود تا نماز راحت تر خوانده شود پیامبر اکرم ( ص ) فضیلت رمضان.

شهر رمضان شهر الله عزوجل و هـو شهر یضاعف فیه الحسنات و یمحـو فیه السیئات و هو شهر البـرکه و هو شهر الانابه و هو شهر التـوبه وهو شهر المغفـره و هـو شهرالعتق من النار والفوز بالجنه ,الا فاجتنبـوا فیه کل حرام و اکثروا فیه مـن تلاوه القران ...(12) ماه رمضان ماه خداوند عزیز و جلیل است ,و آن ماهـى است که درآن نیکیهادوچندان و بدیها محو میشود, ماه برکت و ماه بازگشت به خدا و تـوبه ازگنـاه و مـاه آمـرزش و مـاه آزادى از آتـش دوزخ و کـامیـابـى به بهشت است .

روزه واقعى.

الصـائم فـى عبـاده و ان کـان فـى فـراشه مـا لـم یغتب مسلمــا.

(11) روزه دار ـ مادامـى که غیبت مسلمانـى را نکرده باشد ـ همـواره در عبادت است , اگر چه در رختخواب خود باشد سکوت امام سجاد علیه السلام در ماه رمضان حضرت امام سجاد علیه السلام در ماه مبارک رمضان از هر کاری جز عبادت و یاد پروردگار کناره می‌گرفت و حتی از سخن گفتن نیز خودداری می‌فرمود.

« حصین بن نمیر|حصین » از امام صادق علیه السلام نقل می کند که فرمود: هر گاه ماه رمضان فرا می رسید، امام سجاد علیه السلام جز به دعا و تسبیح و استغفار و تکبیر، زبان به چیز دیگری باز نمی‌فرمود و هر گاه افطار می کرد، می فرمود:« اللهم اِن شئت ان تفعل فعلت » ( خداوندا تو اگر بخواهی کاری را انجام دهی، انجام خواهی داد.) منابع: بحارالانوار، ج 46، ص 65، حدیث 35 به نقل از اصول کافی رژیم غذایی مناسب در ماه رمضان وعده سحری را به هیچ وجه فراموش نکنید، زیرا سحری در ماه رمضان همانند صبحانه در روزهای عادی، مهمترین وعده ی غذایی است این وعده ی غذایی، مواد مغذی لازم و انرژی مورد نیاز برای تمرکز و فعالیت روزمره را تامین می کند و سوخت و ساز پایه ی بدن را بالا نگه می دارد.

اشخاصی که بدون سحری اقدام به روزه گرفتن می کنند در طول روز دچار افت قند خون، کاهش تمرکز و توان کاری می شوند این عوارض هیچ ارتباطی به روزه گرفتن ندارد و نتیجه تغذیه ی نامناسب است.

در هنگام سحر سعی کنید از مواد غذایی حاوی کربوهیدرات های پیچیده و دارای فیبر مانند غلات کامل، حبوبات و سبزیجات به جای کربوهیدرات های ساده مثل قند، مربا، برنج و نان های بدون سبوس استفاده کنید؛ چرا که کربوهیدرات های پیچیده سرعت هضم کم و خاصیت سیر کنندگی بیشتری دارند و به حفظ قند خون در محدوده ی طبیعی و تاخیر در ایجاد حس گرسنگی کمک می کنند.

به هر میزان که سحری سبک تر باشد، احساس سنگینی، کسالت و خواب آلودگی کمتر بروز کرده و شخص فعالیت روزانه را با نشاط بیشتری آغاز می کند.

مثال هایی از انتخاب های غذایی در هنگام سحر: -2 تا 3 تکه نان (ترجیحاً نان سنگگ) به همراه پنیر و خرما یک وعده ی سبک و مناسب برای سحر است.

-یک بشقاب سالاد همراه با یک تکه مرغ یا ماهی را می توان به عنوان سحری میل کرد (همراه با سالاد می توانید از 2 تا 3 قاشق مربا خوری روغن زیتون استفاده کنید).

-حلیم یک منبع غذایی غنی از پروتئین با سرعت هضم کم برای وعده ی سحری مناسب می باشد.

افطار بهتر است روزه را با شیر یا آب ولرم، خرما و چای کم رنگ باز کرده و به تدریج از مواد غذایی سبک مانند نان و پنیر، گردو و سوپ که فشار چندانی به معده وارد نمی کنند استفاده کنیم.

همچنین بهتر است بین افطار و صرف شام یک فاصله ی زمانی کم در نظر گرفته شود تا بدن بتواند خود را آماده ی قبول غذاهای پرحجم تر کند.

مصرف مواد غذایی شیرین، اما با شیرینی طبیعی در هنگام افطار بسیار ضروری است چرا که بدن به خصوص سلول های مغز نیاز مبرمی به دریافت منابع انرژی به شکل گلوکز دارد.

بنابراین مصرف خرما، کشمش و یا افزودن یک قاشق چای خوری شکر به شیر یا چای خوری شکر به شیر یا چای کاری عاقلانه است.

پرخوری و مصرف بیش از حد غذاهای پرچرب و شیرین چون نان خامه ای، زولبیا، بامیه، حلوا، شله زرد و...

توصیه نمی شود؛ زیرا این خوراکی ها باعث تحریک معده، اضافه وزن و نیز عطش شدید می شوند که اغلب این تشنگی را با نوشیدن مقادیر زیاد عطش شدید می شوند که اغلب این تشنگی را با نوشیدن مقادیر زیاد نوشیدنی های سرد جبران می کنند.

نوشیدن آب زیاد همراه با غذا باعث رقیق شدن شیره ی معده و تاخیر هضم غذا می شود، بنابراین این افراد دچار نفخ شکم و سایر ناراحتی های گوارشی خواهند شد.

مصرف مواد غذایی از کلیه ی گروه های غذایی به صورت متعادل برای وعده ی شام توصیه می شود.

البته مصرف انواع میوه پس از شام تا هنگام خواب را فراموش نکنید.

توصیه های تغذیه ای - مصرف مقادیر کافی آب بین افطار و هنگام خواب برای پیشگیری از کم آبی بدن - مصرف مقادیر کافی از سبزیجات در وعده ی غذایی و مصرف میوه در پایان وعده ی غذایی - اجتناب از مصرف مواد غذایی پر ادویه - اجتناب از زیاده روی در مصرف مواد غذایی حاوی قند بالا مانند شیرینی و شکلات به ویژه در سحر توصیه به مصرف کربوهیدرات های پیچیده برای سحر - اجتناب از مصرف مقادیر زیاد نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه، چای و نوشابه به خصوص در هنگام سحر.

کافئین موجود در این نوشیدنی ها باعث دفع زیاد ادرار و در نتیجه کم آبی و از دست دادن مواد معدنی مورد نیاز بدن در طول روز می شود، بنابراین سه تا پنج روز قبل از ماه رمضان به تدریج دریافت این نوشیدنی ها را کاهش دهید.

البته به خاطر داشته باشید که کاهش ناگهانی کافئین منجر به سردرد، تغییرات رفتاری و تحریک پذیری می شود.

- اجتناب از پرخوری به ویژه در سحر - پرهیز از مصرف غذاهای چرب و سرخ شده، غذاهای چرب باعث سوزش سر دل سوء هاضمه و اضافه وزن می شوند.

- سیگار یک عامل خطر برای سلامتی است اگر نمی توانید یکدفعه سیگار را ترک کنید چند هفته قبل از ماه رمضان به تدریج شروع به کاهش استعمال سیگار نمایید.

- تهیه انواع و اقسام خوراکی ها در مهمانی های افطار موجب از بین بردن اثرات معنوی روزه و منجر به پرخوری و اسراف می شود.

روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان علاوه بر آثار روحی و معنوی، اثرات جسمانی بسیار ارزشمندی دارد.

اما بدون شک زمانی می توان از تاثیرات مثبت روزه بهره مند شد که تغذیه در هنگام افطار و سحر منطبق با یک رژیم متعادل و متنوع باشد.

در طول این ماه نیازی به پرخوری نیست؛ زیرا در طول روزه داری بدن مکانیسم های تنظیمی خود را از قبیل مصرف بهینه ی ذخیره ی چربی و کاهش سوخت و ساز بدن باعث حالت هایی چون کرختی، بی حالی و کاهش دمای بدن می شود که این امر در زوزهای طبیعی است و جای نگرانی ندارد.

روزه به درمان برخی از بیماری سم زدایی بدن و استراحت دستگاه گوارش کمک می کند و به منظور کاهش وزن کاهش چربی خون و کنترل قند خون به افراد جامعه توصیه می شود .

این مقاله توصیه هایی را در رابطه با تغذیه ی مناسب و پیشگیری از بروز مشکلات رایج در طول ماه رمضان در اختیار شما قرار می دهد با رعایت این نکات شما قادر خواهید بود به راحتی روزه بگیرید و به طور کامل از فواید معنوی و جسمانی ماه رمضان بهره مند شوید .

آداب روزه داری‌ حضرت صادق (علیه السلام ) می فرمایند: به درستیکه روزه تنها نخوردن و نیاشامیدن نیست بلکه شرطی دارد که تا آن شرط حفظ نشود روزه کامل نیست و آن عبارت است از «سکوت درون» (طهارت باطن).

آیا نشنیده اید کلام مریم بیت عمران (علیها سلام ) را که: «أنی نَذَرْتُ لِرَحْمن صَوْما فَلَنْ اُکَلِمَ الیَوْمَ اِنْسیا» یعنی من نذر کرده ام برای خداوند متعال روزه بگیرم و با هیچ انسانی سخن نمی‌گویم.پس هنگامی که روزه گرفتید زبانتان را از دروغ حفظ کنید، چشمهایتان را از حرام ببندید، نزاع و حسادت را ترککنید، ‌از غیب و جدال بپرهیزید، همدیگر را تکذیب نکنید،‌ (با همسرانتان) مباشرت و مخالفت نکنید، ‌به همدیگر غضب نکنید، همدیگر را لعن و نفرین نکنید، ‌به همدیگر فحش ندهید، ‌کشمکش و اذیت و ظلم به همدیگر نکنید، ‌کار ابلهانه نکنید، به همدیگر زجر ندهید، از ذکر خداوند و نماز غافل نشوید، وقتی‌ روزه اید به سکوت درونی و بیرونی ملزم شوید، حلم و صبر و صدق و دوری از اهل شر را ملزم شوید، نسبت به یکدیگر دشمنی‌نکنید، ‌شک نورزید، ‌غیبت و خبر چینی نکنید، و حال شما حال کسی‌ باشد که کأنه مشرف به آخرتید (از آخرت به دنیا می نگرید) روی یک بلندی ایستاده اید و منتظر هستید ایام شما طی شود و وعده ی‌ الهی سر برسد، در حالی که شما برای ملاقات خداوند (جل جلاله ) توشه‌ی لازم را بر داشته اید.

بر شما باد که ملزم وید به سکینه (آرامش و وقار ) ‌خشوع و خضوع (ادب درونی و بیرونی) همچون بندگانی‌ باشید که ترسان و ذلیل در دست مولای خود هستند.

نیکو کار باشید و خود را بین خوف و رجاء قرار دهید، در حالی‌که قلبهایتان را ازعیوب ظاهر و باطن هایتان را از چرکیها پاک و جسم وبدن هایتان را از کثافات نظیف کرده اید، از دشمنان خداوند تبارک و تعالی‌ تبری و دوری گزینید و محبت و ولایت الهی را در روزه ی خود از جمیع جهات نمایان کنید.

(روزه را نسبت به امر الهی در تمامی اعضا و جوارحتان محقق کنید) و از چیز هائی که خداوند تبارک و تعالی شما را در آشکار و نهان از آن نهی‌ کرده بپرهیزید و حق خشیت الهی‌ را به جای آورید، آنچنان از خدای تعالی بترسید که شایسته ی دائی اوست خود را در ایامی که روزه هستید به خداوند هدیه کنید، قلبتان را از غیر، فارغ کرده و به دای‌ واگذارید و جان خود را وقف اوامر و نواهی الهی‌قرار دهید ( چنانچه حضرت فاطمه (سلام الله علیها ) در خطبه ای که در مسجدحضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بیان کرده است فرمود: «...أنتم عباد الله نصب أمره ونهیه...» ای ‌مردم!

شما تابلوئی هستید که نصب شده اید تا از جانب خدای تعالی ‌اوامر و نواهی ‌بر روی شما نوشته شود،یعنی هم خود عمل کنید هم دیگران شما را چنین ببینند و چنین عمل کنند) اگر همه ی‌ این کارها را انجام دادید، ‌واقعاً‌ به حقیقت روزه ی‌ لله تبارک و تعالی رسیده اید و آنچه را امر فرموده است محقق کرده اید.

به درستی که هر اندازه از این اوامر الهی‌ که برایتان بیان کردم بکاهید، به همان مقدار از ارزش روزه ی خود کاسته اید.

آثار روزه داری : الف: نعمات مادی :بهداشت جسمی ،روانی ،اجتماعی ب: نعمات معنوی :تقوی ومقام قرب الهی .

اثر روزه داری بر سنگهای ادراری: سنگ های اداری از بیماری های شایع انسان است تشکیل سنگها با رژیم غذایی ومیزان مایعات دریافتی روزانه ارتباط دارد .

بنابر این وجود سنگهای ادراری در بیماران روزه دار اهمیت پیدا میکند به طوری که برای اغلب بیماران سنگ ساز کیفیت روزه گرفتن و احتمال تاثیر روزه در سنگ سازی مورد سؤال قرار می گیرد .

با بررسی میزان غلظت املاح و مواد سنگ ساز در ضمن روزه داری در ادرار بیماران مورد بررسی، وزن مخصوص ادرار در دو حالت عادی و رزه داری تفاوت معنی داری نداشت .

ولی میزان کریستال های ادراری در بیماران روزه دار 37% ودر حالت عادی 20% بوده .

در بیماران روزه دار اغلب کریستال های اسید اوریک واورات افزایش پیدا نمی کند .

با ملاحظه یافته های خونی و با در نظر گرفتن این موضوع که اغلب املاح کلسیم در تشکیل سنگهای ادراری نقش دارند اگر بیماران سنگ ساز از نظر سنگ سازی حالت غیر فعال داشته باشند و کار کرد کلیه ها سالم باشد با رعایت اصول می توانند روزه بگیرند .

البته باید فصول آب وهوا و طول روز را هم در نظر داشته باشیم.

سنگهای ادراری با نوع رژیم و برنامه غذایی ارتباط دارد .

مکانیسم پیچیده فیزیکی وشیمیایی و علل مختلف مثل بیماری های متابولیکی، آنومالیهاو ساختار تشریحی مجاری ادراری و عوامل محیطی و آب وهوا نیز موثر است .

ولی با تغییر نوع رژیم غذایی و ترکیبات آن و میزان آب دریافتی و تغیر در حجم ادرار می توان در شدت سنگ سازی تأثیر گذاشت .

باید نوع سنگ سازی شدت سنگ سازی و غلظت املاح سنگ ساز بررسی شود ودر موارد خفیف سنگ سازی به ندرت تشکیل سنگ داده میشود و روزه در آن تأثیری ندارد .

امادر موارد شدید در غیر روزه داری هم خطر زاست .

بنا بر این بیماران سنگ ساز باید با در نظر گرفتن شرایط بیماری وو ضعیت کلیه ها به طور موردی با پزشک مشورت و اقدام به روزه داری نمایند .

نتایج به دست آمده از تحقیقات نشان می دهد که روزه داری تنها کریستال های اسید اوریک را به علت تغییر متابولیسم بدن افزایش میدهد وبا توجه به اینکه کریستال های آمورف اسید اوریک اتباطی با سنگ سازی ندارد و این نوع از سنگها تنها 5-10در صد سنگ ها را تشکیل میدهد به نظر می رسد که عدم افزایش بقیه کریستال ها و همچنین عدم تغییر وزن مخصوص ادرار در بیماران روزه دار به علت کاهش حجم غذا همزمان با کاهش دریافت مایعات می باشد .

بنابر این بیماران ضمن مصرف مایعات کم اگر میزان غذای در یافتی را کم نمایند تغییر زیادی در غلظت ادراری ایجاد نخواهد شد .

واگر بیمار همزمان رژیم غذایی انتخابی که حاوی مقدار کمتری از املاح سنگ ساز می باشد در یافت نماید این تغییرات کمتر خواهد بود .

البته شدت گرمای هوا وطول مدت روز نیز موثر است .

توصیه ها: دربیماران سنگ ساز باخطر بالا وبا زمینه نارسایی کلیه به خصوص اگر سنگ فعال کلیوی داشته باشند گرفتن روزه توصیه نمی شود.

در بقیه بیماران که کار کرد کلیوی خوب داشته و سنگ فعال یا در حال دفع نداشته باشند گرفتن روزه با رعایت اصول زیر خطر سنگ سازی را ازبین برده یا کم می کند : بیماران در طول ماه مبارک رمضان از انجام فعالیت سنگین وقرار گرفتن در معرض تعریق خود داری کنند .

در طول شب برای رقیق کردن ادرار و شستشوی کلیه ها مایعات فراوان بخورند .

از مصرف غذا های حاوی املاح سنگ ساز خودداری نمایند .

حتی الامکان حجم غذاهای دریافتی را کمتر نماید .

در موقع سحری آب زیاد و غذا کم بخورند .

در صورت بروز علائم مربوط به سنگ به پزشک مراجعه کرده و تحت بررسی قرار گیرند .

روزه گرفتن در افراد سنگ ساز با درجه خفیف در مرحله بدون سنگ با رعایت اصول مانعی ندارد .

در بیمارانی که سنگ بدون علامت داشته و کار کرد کلیه ها خوب باشد روزه گرفتن با رعایت اصول مانعی ندارد .

گرفتن روزه در مناطق سرد سیر وساعات کوتاه روز به جز در موارد استثنایی مشکلی برای بیما ر ایجاد نمی کند .

بر عکس در مناطق گرمسیر و روز های بلند همیشه باید با نظر پزشک پزشک انجام شود .

حاملگی و روزه داری واثرات آن در شیر دهی: در این مورد باید از افراط وتفریط پرهیز کرد در گروه روزه داران حامله بعضی از خانم های حامله به علت احساس خطر روزه داری در حاملگی از روزه گرفتن اجتناب می کنند و بعضی دیگر با برخورد تعصب آمیز حتی در حالات طاقت فرسای اواخر حاملگی روزه خود را به جای می آورند .

با مروری برروایات اسلامی و بررسی وضعیت فیزیولوژی حاملگی میتوان به آگاهی هایی دست پیدا کرد که تصمیم گیری صحیح و راهنمایی افراد باردار را آسان می کند .

در بارداری موضوع سلامت مادر و سلامت رشد جنین در نظر گرفته میشود .

چنانچه در روایتی از ابی عبدالله علیه السلام حد مریض وروزه داری بیان شده که فرمودند: این بر خود اوست که بر نفس خود آگاه است.

ابی عبدالله در مورد مردی که به حالت بیماری در ماه رمضان روزه گرفته بود فرمود : روزه اش را تمام میکند در حالی که خداوند جزایش را نمی دهد.

از محمدبن مسلم نقل شده که گفت : شنیدم از اباجعفر علیه السلام فرمود : زن حامله نزدیک زایمان و مادرانی که شیرشان کم است می توانند روزه ماه رمضان را بشکنند چون طاقت روزه داری ندارد .

وبر آنها است صدقه دادن وبه جای آوردن قضای روزه .

در ماه اول حاملگی در صورت بروز عوارض گوارشی غیر قابل تحمل مثل استفراغ سوزش سر دل و لوزوم خوردن غذا با فاصله کمتر حکم بیمار را پیدا میکند .

ونسبت به وضع هر کس ممکن است متفاوت باشد .

اما در ماههای آخر حاملگی علاوه بر اینکه به علت تغییرات فیزیولوژیک روزه برای مادر طاقت فرسا خواهد بود .

به علت اینکه بیشترین رشد جنین در سه ماهه آخر آبستنی به انجام میرسد و وزن جنین در دو ماهه آخر آبستنی تقریبا دو برابر می شود .

جنین غذای مورد نیاز خود را مستقیما از خون مادر تامین میکند .نیاز غذایی جنین ایجاب میکند که مادر غذای کافی بخورد .چون با توجه به تغییرات احشایی تحمل خوردن غذای زیاد به علت گنجایش کم معده ،لوله های گوارشی را نخواهد داشت لازم است غذای کم با فاصله زمانی کمتر میل کند .لذا روزه گرفتن برای مادر مشکل و طا قت فرسا است .

مضافا اینکه افزایش عطش به علت افزایش بار مواد دفعی و افزایش دفع ادرار نیز امکان روزه داری را خواهد گرفت .

علاوه بر موارد ذکر شده مروری بر متابولیسم پروتئین ،کربو هیدرات ، وچربیها در زنان باردار با توجه به رشد سریع جنین وجفت و افزایش احتیاجات آنها تغییرات متابولیستی قابل توجهی در بدن مادر ظاهر میشود .

حاملگی طبیعی باعث کاهش مختصری قند خون در حالت ناشتا وافزایش انسولین خون و افزایش قند خون بعداز صرف غذا می شود .

بعداز صرف غذا حاوی گلوکز هیپر گلیسمی و هیپر انسولینی طولانی هدف تامین گلوکز جنین در فواصل غذا است .

از طرفی بروز مقاومت بافت های محیطی در زن حامله نسبت به اثر انسولین مشهود است .

در حالت ناشتا کاهش اسید های آمینه و گلوکز پلاسما وافزایش اسید های چرب آزاد وتری گریسرید و کلسترول در پلاسمای خانم حامله مشهود است که از این تغییر سوخت از گلو کز به چربی به عنوان تشدید گرسنگی یاد میشود .

زمانی که حالت ناشتا در خانم حامله طولانی شود این تغییرات شدید تر می شود .

به سرعت کتونمی ظاهر میشود .

در طول حاملگی وشیر دهی افزایش نیاز کالری روزانه حدود 300kcal میباشد و اگر کالری کافی نباشد پرتئین ها به جای اینکه جهت نقش حیاتی رشد و تکامل ذخیره شود به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار می گیرد و برای تامین رشد جفت ، جنین ونیاز های مادر در طول شش ماه آخر حاملگی حدود یک کیلو گرم پروتین مورد نیاز است که به طور متوسط روزانه 5-6گرم اضافه بر نیاز پرتئین پایه زن غیر حامله است .

در دوران حاملگی نیاز به افزودن آهن به رژیم غذایی می باشد .

رژیم غذایی ترکیب بدنی مادر ، تعداد زایمان های مادر تاثیر چندانی بر ترکیب شیر مادر در ماه های اول شیر دهی ندارد .

اما طبق روایاتی که از امام هادی علیه السلام در مورد زن شیر دهی نقل شده چنانچه به علت روزه داری دچار سختی شود بهتر است افطار کرده و غذای آن را بعدا به جا آورد .

متن روایت امام هادی علیه السلام در باره زن شیر ده که به واسطه شیر دادن دچار سختی شده بود :( اگر گرفتن دایه برایش ممکن باشد این کار را بکند وروزه اش را بگیرد .

و اگر این کار برایش ممکن نباشد افطار کند وبچه اش را شیر بدهد و در صورت امکان بعدا روزه اش را غذا کند .) دوشنبه، ۱۳ شهریور ۱۳۸۵ انجمن دیابت ایران روز سه‌شنبه با انتشار اطلاعیه‌ای ، توصیه‌هایی برای روزه‌داری به افراد دیابتی ارایه داد.

این انجمن در اطلاعیه خود از افراد دیابتی خواست تا برای بررسی امکان روزه‌داری خود در ایام مبارک ماههای شعبان و رمضان با پزشکان معالج خود مشورت کنند.

بر اساس آمارهای رسمی در حال حاضر حدود چهار میلیون نفر از جمعیت کشور به دیابت مبتلا هستند.

انجمن دیابت ایران همچنین در ارایه توصیه‌های خود با تاکید بر ضرورت کنترل دایمی قند خون یا ادرار در افراد دیابتی، تاکید کرده است: احتمالا آن دسته از مبتلایان به دیابت که روزانه قند خون و قند ادرار خود را در منزل مورد آزمایش قرار نمی‌دهند، قادر به روزه‌داری نیستند.

این انجمن ، افراد تحت درمان با انسولین را هم از جمله دیابتیهایی محسوب کرده است که " جز در موارد خاص و زیر نظر پزشک " نباید تزریق انسولین را قطع کنند و در نتیجه قادر به روزه‌داری نخواهند بود.

" افرادی که اقدام به تزریق انسولین می‌کنند، باید روزانه چند وعده غذا میل کنند." انجمن دیابت ایران به افراد تحت درمان با داروهای خوراکی (قرص) که موفق شده‌اند ، قند خون خود را به طور دائمی درحد طبیعی، حفظ و کنترل کنند، توصیه کرده است که مدتی قبل از شروع ماه مبارک رمضان، به طور آزمایشی، روزه داری را آغاز کنند.

میزان طبیعی قند خود انجمن دیابت بر ضرورت تداوم آزمایش قند خون در دیابتی‌های تحت درمان با داروی خوراکی قبل و بعد از سحری و قبل و بعد از افطاری تاکید کرده است.

این افراد در صورتی می‌توانند به روزه‌داری خود ادامه دهند که قند خود آنان قبل از سحر حداکثر انجمن دیابت به افراد دیابتی تحت درمان با دارو توصیه کرد که هنگام افطار، قبل از خوردن هر غذایی، قرص خود را بخورند و پس از مدتی، شروع به خوردن غذا کنند.

این انجمن تاکید کرده‌است که این دسته از دیابتی‌ها باید هنگام سحر نیز مقدار داروی خود را تقریبا به نصف کاهش دهند.

انجمن دیابتی ایران در اطلاعیه خود به افرادی که بدون دارو، قند خون خود را کنترل می‌کنند، توصیه کرد با مشورت پزشک معالج، روزه بگیرند و علاوه بر این، مقدار غذای افطار خود را نیز به دو تاسه وعده تقسیم کنند