الف. ایرانیان مهاجر و زبان فارسی
گرچه مرزهای جغرافیایی سیاسی الزاماً مرزهای زبانی نیستند، جدا کردن زبان دری (که معمولاً مربوط به کشورهای افغانستان و تاجیکستان است) از زبان فارسی (زبان ایرانیان) در آمار رسمی کانادا، بررسی تحول آماری این زبان میسر شده است. در طی آمارگیریهای متعدد و بر مبنای پاسخی که افراد مهاجر به پرسش کدام زبان را زبان اصلی خود میدانید،
دادههای زیر در مجموع 10 سال گذشته قابل رویت است:
تحولات آماری زبان اصلی مهاجران کم و بیش رابطهای با شمار آنان دارد. عواملی مانند حضور مهاجران قبل از مقطع زمانی 2005 1996، وزنه اقتصادی کشور مبدا و حمایت این کشورها از زبان خود در خارج از مرزها نیز میتوانند پارامترهایی باشند که شدیداً این آثار را تحت تاثیر قرار میدهد. در این دوره زبان بنگالی با 17% رشد در صدر جدول و زبان فارسی با رشد منفی 27% در پایینترین رده جدول قرار میگیرد و این در حالی است که، همچنان که پیشتر آوردهایم، رشد مهاجران ایرانی در این دوره تقریباً ثابت مانده است. دادههای این حوزه در نمودارهای زیر نشان داده شدهاند.