پستهای برق
شبکه ها و پست های برق جهت رساندن انرژی الکتریکی از نیروگاههاو به محلهای مصرف و تبدیل آن به صورت قابل استفاده برای مصرف کننده احداث می شوند. پستهای برق از نظر طراحی و تجهیزات با توجه به نوع مصرف کننده های محل و ظرفیت نیروگاهها، طول و ولتاژ خطوط انتقال، شرایط جوی و فاکتورهای دیگر، اشکال متفاوتی به خود می گیرند. آنها ممکن است افزاینده یا کاهنده، مربوط به خط انتقال یا توزیع، میانراهی یا انتهایی و سرباز یا سربسته باشند.
کندانساتور سنکرون که به وسیله آن بار راکتیو شبکه را کنترل می کنند، یک عامل کامل کننده در پست برق به حساب می آید. تجهیزات مورد استفاده در پستها برای کلیه ولتاژهای استاندارد ساخته شده و از تنوع زیادی برخوردارند. مثلا؛ پستهای فشار قوی در سطح ولتاژهای 330، 500، 750 و 1150 کیلو ولت متناوب با پیشرفته ترین لوازم و ادوات، مجهز می باشند که از این جمله می توان از کندانساتورهای سنکرون با قدرت 50000 الی 100000 کیلو ولت آمپر، تعداد زیادی ترانسفورماتور یا اتوترانسفورماتور و کلیدهای فشار قوی نام برد.
کندانساتورهای سنکرون معمولا با خنک کننده هیدورژنی یا آبی و با تحریک تریستوری و یا لامپی (محتوی بخار جیوه) ساخته می شوند.
پستهای فوق که معمولا در یک شبکه سراسری قدرت قرار دارند اغلب در فضای گسترده احداث شده و توسط پرسنل متخصص نگهداری و بهره برداری می شوند، و بهره دهی صحیح و عملکرد بدون خسارت در انها قابل حصول
می باشد مگر با اتکاء به سیستم پیشرفته ای از کنترل و حفاظت و همچنین ارتباطات سریع، وقفه ناپذیر و کامل بین پرسنل محلی و دیسپاچر مرکزی شبکه برق.
پستهای برق D.C (kv800 یا بیشتر) نیر دارای تجهیزات پیچیده ای از قبیل رکتیفایرها و اینورتورها می باشند که نگهداری و بهره برداری از آنها نظارت و دقت ویژه ای را مطالبه می کند. در حال حاضر تعداد محدودی از پستها و خطوط انتقال D.C در جهان موجود است، ولی به لحاظ این که این خطوط با حذف بار راکتیو خط، نقش مهمی در ایجاد پایداری شبکه قدرت بازی می کنند، اخیرا مورد توجه قرار گرفته اند.
پستهای 110 تا 220 کیلو ولت سربسته عموما در نواحی شلوغ و پر جمعیت و یا مناطق صنعتی نصب شده و بخاطر محدودیت فضا اغلب در ابعاد کوچک احداث می شوند. این پستها معمولا با ظرفیتهای قابل گسترش طراحی شده و با استفاده از تدابیر مخصوصی سعی می شود که کمترین پارازیت را در محیط ایجاد نمایند.
پستهای 35 تا 110 کیلو ولت و بعضا 220 کیلو ولت با مدارهای ساده طراحی شده و در اغلب موارد در طرف فشار قوی آنها کلید قطع بار(دژنگتور) نصب شده و در طرف فشار ضعیف نیز کلیدهای نوع تابلویی 10-6 کیلو ولت که تجهیزات مربوط به حفاظت، فرمان و سیگنال نیز در آن تعبیه شده است، بکار برده می شود. برای کنترل و سیگنالینگ چنین پستهایی اغلب از برق A.C و D.C استفاده شده و نگهداری و بهره برداری آنها توسط اکیپهای سیار صورت میگیرد.
پستهای 10-6 کیلو ولت شهری یا روستایی نیز به طور برنامه ریزی شده توسط اکیپهای سیار بازرسی و نگهداری می شوند.
مراقبتها و تعمیرات پیشگیری کننده در مورد تجهیزات الکتریکی
عایقها، سیم پیچها، هادیها، یاتاقانها و قسمتهای دیگر تجهیزات الکتریکی به مرور زمان فرسوده و مستهلک می شوند،به همین جهت در نیروگاهها وشبکه های برق، سلسله اقداماتی به نام مراقبتهای پیشگیری کننده، طبق برنامه های مشخص صورت می گیرد(به صورت دوره ای).
هدف از این اقدامات همانگونه که از نامگذاری آن مشهود است، عبارتست از یافتن نواقص و تعویض یا ترمیم قسمتهای معیوب تا از بروز خسارتهای سنگین و حوادث ناگوار جلوگیری به عمل آید. اعمالی را که به عنوان پیشگیری می توان انجام داد به صورت ذیل دسته بندی می شوند:
الف) مدرنیزه کردن و اصلاح قسمتهای مختلف با هدف افزودن مدت
بهره دهی، بال بردن کیفیت کار و راندمان سیستم مثلا افزایش فشار هیدروژن از MPa 005/0 به MPa 3/0 در مورد توربوژنراتورهایی که با هیدروژن خنک می شوند، امکان ظرفیت ژنراتور تا حد 15 درصد را میسر خواهد ساخت.
ب) انجام کارهایی نظیر مسدود نمودن منافذی که باعث ورود گرد و غبار به داخل کلید خانه های سربسته می شوند و کنترل درجه حرارت آنها، تدارک هیترهای مخصوص برای تجهیزات تا از تشکیل شبنم روی قسمتهای سرد آنها در زمستان جلوگیری شود، تعویض و اشرهای لاستیکی فرسوده و نظایر آن. هر قسمت از شبکه قدرت باید ذخیره ای از قطعات مستهلک شونده سیستم را در اختیار داشته باشد، از این جمله می توان به جرقه گیر دژنگتورها، جاروبکهای ذغالی، یاتاقان الکتروموتورها و غیره اشاره نمود. طبیعی است که تعمیرات و مراقبتهای فوق بایستی در مناسبترین زمان صورت گیرد. در مورد نیروگاههای حرارتی و پستها، قصلهای بهار و تابستان که به دلیل افزایش درجه حرارت محیط الزاما بایستی بار را کاهش داد، نسبت به فصول پاییز و زمستان ارجحیت دارند، در حالی که در مورد نیروگاههای آبی بهترین زمان برای تعمیرات دوره ای ماههای کم آبی رودخانه می باشد. در عین حال برنامه تعمیرات فوق بایستی طوری ترتیب داده شود که در هر مقطع کاهش بار لازم برای انجام کار به حداقل ممکن برسد.