گوش عضو حس شنوائی و حس تعادل است که به صورت زوج (مانند چشم) در طرفین سر و تقریبا در سطح خط افقی میانه جمجمه قرار دارد. هر گوش به طور کاملا مستقل از دیگری عمل کرده و هیچ راه ارتباطی با یکدیگر ندارند و بیماری و اختلال یکی از آنها هیچ اثری بر کار و فعالیت دیگری ندارد (البته باید قید کرد که در پاره ای موارد، عوامل مولید بیماری، هم زمان بر هر دو گوش اثر می گذارند که در جای خود توضیح داده خواهد شد).
برای سهولت در مطالعه گوش آن را به 3 قسمت تقسیم می نمایند :
1- گوش خارجی
2- گوش میانی
3- گوش داخی
گوش خارجی
گوش خارجی اصطلاحاً به آن قسمتی از گوش که در معرض دید ما قرار دارد اطلاق می گردد و شامل : لاله گوش و مجرای خارجی گوش است.
الف – لاله گوش
همان طور که از ظاهرش مشخص می باشد دارای فرورفتگی ها و برآمدگی های مختلفی است که سوای در نظر گرفتن بعضی استثنائات، شکل آن ها در همه افراد بشری سالم، یکسان می باشد. جنس لاله گوش از نوعی غضروف الاستیک می باشد که پوست بسیار نازکی آن را محافظت می نماید.
تنها در قسمت تحتانی لاله گوش که نرمه نامیده می شود، غضروف وجود ندارد و به جای غضروف، مقداری چربی قرار دارد نرمه در بعضی از افراد به صورت آویزان و در بعضی دیگر به صورت شان چسبیده است که هر دو حالت، البته طبیعی است و توسط توارث به نسل بعد منتقل می گردد.
همین قسمت از لاله گوش است (نرمه) که به عنوان تزئین در خانم ها سوراخ می شود و بدان گوشواره آویزان می گردد و چون از عروق خونی و نیز اعصاب کمی برخوردار است هنگام سوراخ کردن آن، درد یا خونریزی زیادی وجود ندارد.
وظیفه ای که بر لاله گوش می توان ذکر کرد محافظت از گوش (مثلا در مقابل ورود حشرات و گرد و غبار) و نیز جهت یابی صدا می باشد. احتمالا دیده یا شنیده اید که افرادی هستند که می توانند لاله گوش خود را حرکت داده و به سمت های مختلف بچرخانند، اکنون با هم دلیل این امر را بررسی می نمائیم.
لاله گوش توسط 3 عضله در طرفین سر (بالا، جلو و عقب) به جمجمه متصل است و این عضلات احتمالا روزگاری به راحتی لاله گوش همه افراد را برای تعقیب صدا و جهت یابی به حرکت در می آورده اند.
لیکن پس از گذشت اعصار زیاد و در روند تکامل بشری، این عضلات به تدریج قدرت خود را از دست داده و بسیار ضعیف شده اند.
حال، چنانچه فردی تمرین های فراوانی را در به حرکت درآوردن گوش خود انجام دهد کم کم این تمرینات باعث تقویت این 3 عضله شده و می تواند مهارت حرکت دادن گوش خود را مجدداً کسب نماید. در حقیقت این تمرینات به فیزیوتراپی فردی می ماند که به عللی دچار ضعف عضلات پا شده باشد و نتواند به راحتی راه برود ولی پس از تمرین های فیزیوتراپی، راه رفتن خود را از سر می گیرد.
در اینجا بد نیست کمی راجع به جهت یابی صحبت کنیم . جهت یابی صدا یکی از فوائد داشتن دو عدد گوش می باشد، زیرا مثلاً فرض کنیم زنگی در سمت راست بدن مان به صدا در می آید، مسلم است که صدای این زنگ ابتدا وارد گوش راست و پس از چند ثانیه یا چند صدم ثانیه تأخیر، وارد گوش چپ می شود. همین اختلاف جزئی در زمان انتقال صدای زنگ از طریق گوش راست به مغز باعث می گردد که صدا را از سمت راست شنیده و سر به سمت راست یعنی محل تولید صدا برگردد.
حال هر چه منبع تولید صدا (مثل بوق ماشین) نسبت به 2 گوش در خط وسط باشد – یعنی فاصله منبع صدا از هر دو گوش یکسان باشد مثلاً درست در پشت سر یا درست در جلوی بدن یا درست در بالای سر – جهت یابی صدا مشکل تر خواهد شد زیرا صدا همزمان به هر دو گوش رسیده، مغز در جهت یابی دچار اشکال می شود.