بررسی سیستم اوپیوئیدی و نیترارژیک درعوارض ناشی ازکستاز انسدادی بر سیستم تولید مثل Rat نر
دراین مطالعه از مدل حیوانی rat نر با وزن 250-200 گرم استفاده شده است که به طور تجربی با بستن مجرای مشترک صفراوی دچار کلستاز خارج کبدی انسدادی شده اند.
(bile duct ligated)
کلستاز یا اختلال در ترشح صفرا یکی از بیماریهای شایع دستگاه گوارش می باشد.
کلستاز یک بیماری نیست بلکه علامت بسیاری از بیماریهای صفراوی می باشد و در حقیقت بیماری پارانشیمی کبدی است که در نتیجه توقف جریان صفرا بدلیل انسداد مجرای مشترک صفراوی (مثلاً توسط سنگ صفراوی) ویا به دلیل اختلا در
هپاتوسیت ها یا مجاری ریز صفراوی کبد ( بدلیل تجویز هپاتوکسین) ایجاد می شود. در طی کلستاز اسیدهای صفراوی، بیلی روبین، کلسترول و آلکان فسفاتاز در سرم افزایش می یابد.
علائم بالینی بارز در کلستاز عباRatند از خارش و زردی. در گذشته علت خارش را بالا رفتن اسیدهای صفراوی پلاسما می دانستند ولی مشخص شد که خارش حتی در غلظتهای پایین اسیدهای صفراوی مشاهده می شود.
چون تجویز مورفین باعث ایجاد خارش می شود و استفاده از آنتاگونیستهای اوپیوئید مثل ناکوسان و نالمفن باعث تخفیف خارش شدید در افراد کلستاتیک می شود. پس به این دلایل پیشنهاد شده که افزایش اوپیوتیدهای درون زا در ایجاد خارش کلستاز نقش دارند .
در مطالعه ای نشان داده شده که سطح پلاسمایی نیتریت ونیترات در Rat های کلستاتیک بالاتر از حیونات نرمال است واین یافته فرضیه افزایش تولید NO در کلستاز را تایید می کند.
علت دقیق افزایش فعالیت سیستم اوپیوئیدی و نیترارژیک در کلستاز به طور کامل مشخص نشده است. در مطالعات مشخص شده که بتااندروفین و دیگر پیتیدهای مشتق از pomc درمکانهای متعددی از جمله لوب قدامی و میانی هیپوفیز و پانکراس نیز یافت شده اند و ترکیبات شبه بتا اندروفین در مایع منی در انسان و عصاره بیضه Rat شناسایی شده است و به کمک آنتی بادی های نشان دار ضد بتااندروفین مشخص شده که در سلولهای لایدیگ 5 گونه حیوان بتا اندرورفین وجود دارد.
اندروفین اثرات مهاری اتوکربن و یا پاراکرین روی استروئیدوژنر بیضه اعمال می کند . حضور و تولید Eops(اندروفین ها- دینورفین ها- انکفالین ها) در بیضه کاملاً اثبات شده است
اوپیوئیدها تاثیر مهاری روی تحریکات جنسی و عملکرد نعوظ در حیوانات آزمایشگاهی و انسان دارند، به طوری که تزریق داخل بطنی 1Mg بتااندروفین و 6Mg مت انکفالین باعث ایجاد این اثرات مهاری می شود و نالوکسان و ناکتروسون قادر به آنتاگونیزه کردن این اثرات می باشد . مکانیسم این داروها از طریق تحریک ترشع GnRH می باشد
سطح سرمی هورمون LH و تستسترون در Rat ها 2 ساعت بعد از دریافت مورفین کاهش می یابد . 16 روز تجویز مورفین با دوز آغازی 20mg/kg ورسیدن تدریجی به دوز ثابت 100mg/kg باعث کاهش وزن اپیدیدم، وزیکول سمینال و پروستات شده است. این کاهش وزن بعلت کاهش سطح تستسترون می باشد.
گونادها قادرند که مولکولهای پیغامبر تولید کننده که درون خود گونادها اعمالی را انجام دهند وتاثیر موضعی روی عملکرد گونادها بگذارند. بتااندروفین یکی از این رابطه های شیمیایی است. پپتیدهای مشتق از پرو- اوپیوملانوکوRatین (pomc) درسلول های لایدیگ انسان وRat های بالغ و mice بالغ و نیز در hamster یافت شده است و مشخص شده درسلولهای لایدیگ سنتز می شوند و گیرنده های اوپیوئیدی برای این اوپیوئیدها بر روی توبول ها و سلولهای سRatولی وجود دارد.
مکانیسم عمل اوپیوتیدها در بیضه به این تRatیب است که اوپیوئیدهای بیضه به طور عمده در سلولهای لایدیگ ساخته می شوند واثر مهاری روی ترشح فاکتورهای سلول سRatولی اعمال می کنند که آنها هم باعث مهار تولید تستسترون در سلول لایدیگ می شوند. از طرفی در مطالعه دیگری مشخص شده که قطعات بیضه Rat های نرمال یک کاهش در تولید تستسترون در حضور بتااندروفین نشان داده اند.
NO (نیتریک اکساید) یک پیغامبر داخل سلولی است که هم در اعصاب مرکزی و هم محیطی نقش دارد. No در عروق بیضه ودیگر ارگانهای تولید مثل ساخته می شود و باعث مهار ترشح تستسرون در Rat ها شده است.
سیستم نیترارژیک و سیستم اوپیوئیدی هر دو اثر مهاری بر هورمون های جنسی و LH دارند اما مکانیسم عمل آنها متفاوت است.