رشد تولید خودرو:
با وجود روزهای ناخوشی که صنعت هواپیمایی ایران از سر گذراند، صنعت حمل و نقل زمینی به خصوص تولید خودرو رشد کم سابقه ای را تجربه کرد.
تولید خودرو از مرز 900 هزار دستگاه گذشت و انتظار می رود در سال آینده تولید خودرو از مرز یک میلیون دستگاه فراتر برود.
به عقیده کارشناسان، با این حجم تولید، بازار داخلی در حال اشباع شدن است و خودروسازان باید بازارهایی در آن طرف مرزهای برای خود دست و پا کنند.
روند افزایش تولید خودرو در حالی امسال نیز ادامه یافت که خط تولید پیکان بعد از چهل سال متوقف و آخرین پیکان تولیدی به موزه فرستاد شد.
حدود دو میلیون و 300 هزار خودرویی که در خیابان های کشور در حرکتند، پیکان هستند و دولت به دلیل مصرف بالای سوخت، استانداردهای ایمنی پائین، کیفیت بد و آلایندگی بالا چرخه تولید پیکان را تعطیل کرد.
از مجموع 5/6 میلیون خودرویی حدود دو میلیون و 300 هزار پیکان است
تصمیم برای توقف تولید پیکان بعد از آن صورت گرفت که ایران قراردادی با شرکت رنو – نیسان برای تولید مشترک خودرو ال 90 امضا کرد.
قرار است این خودرو در نیمه اول سال وارد بازار شود اما برخی مقامات دولت جدید می گویند پیشنهادهایی مبنی بر صادرات بخشی از خودروهای تولید شده را به قرارداد اضافه کرده اند.
ولی معلوم نیست اگر شرکت رنو- نیسان این پیشنهادها را نپذیرد سرنوشت تولید این خودرو و قراردادی که دو سال پیش به امضا رسید به کجا خواهد رسید؟
این پرسش مطرح شده که آیا سرنوشت این شرکت که به طور جدی در حال فعالیت برای تولید خودروی جدید است به سرنوشت دو شرکت ترکیه ای ترک سل و تاو دچار خواهد شد که قراردادشان لغو شد و از همکاری در ایجاد شبکه دوم تلفن همراه و فرودگاه امام خمینی کنار گذاشته شدند یا خیر.
وقوع چنین پیش آمدی ضعیف به نظر می رسد چون ایران خودرو و سایپا دو شرکت عمده تولید خودرو وعده داده اند که با عملی شدن این قرارداد در مرحله اول 300 هزار دستگاه به تولید خودرو افزده می شود.
در کنار افزایش تولید، واردات خودروی خارجی نسبت به گذشته رونق بیشتری گرفت، اما تا رسیدن به برنامه های پیش بینی شده هنوز فاصله ای جدی دارد و بخشی از کسری بودجه دولت از عدم تحقق درآمدهای پیش بینی شده از محل واردات خودرو بود.
معضل بنزین وارداتی
افزایش تولید خودرو و بالا بودن مصرف بنزین خودروهای تولید شده، معضل چندین ساله واردات بنزین را به دنبال داشته و مصرف بنزین با رشد 10 درصدی مواجه شده است.
ایران یک سوم از حدود 70 میلیون لیتر بنزین خود را وارد می کند و سالانه بیش از چهار میلیارد دلار صرف واردات بنزین می شود.
در مصرف بالای بنزین بین مقامات دولتی و کارشناسان اتفاق نظر وجود دارد، اما در چگونگی تامین بودجه آن اختلاف نظرها جدی است
با وجود روزهای ناخوشی که صنعت هواپیمایی ایران از سر گذراند، صنعت حمل و نقل زمینی به خصوص تولید خودرو رشد کم سابقه ای را تجربه کرد.
تولید خودرو از مرز 900 هزار دستگاه گذشت و انتظار می رود در سال آینده تولید خودرو از مرز یک میلیون دستگاه فراتر برود.
به عقیده کارشناسان، با این حجم تولید، بازار داخلی در حال اشباع شدن است و خودروسازان باید بازارهایی در آن طرف مرزهای برای خود دست و پا کنند.
روند افزایش تولید خودرو در حالی امسال نیز ادامه یافت که خط تولید پیکان بعد از چهل سال متوقف و آخرین پیکان تولیدی به موزه فرستاد شد.
حدود دو میلیون و 300 هزار خودرویی که در خیابان های کشور در حرکتند، پیکان هستند و دولت به دلیل مصرف بالای سوخت، استانداردهای ایمنی پائین، کیفیت بد و آلایندگی بالا چرخه تولید پیکان را تعطیل کرد.
از مجموع 5/6 میلیون خودرویی حدود دو میلیون و 300 هزار پیکان است تصمیم برای توقف تولید پیکان بعد از آن صورت گرفت که ایران قراردادی با شرکت رنو – نیسان برای تولید مشترک خودرو ال 90 امضا کرد.
این پرسش مطرح شده که آیا سرنوشت این شرکت که به طور جدی در حال فعالیت برای تولید خودروی جدید است به سرنوشت دو شرکت ترکیه ای ترک سل و تاو دچار خواهد شد که قراردادشان لغو شد و از همکاری در ایجاد شبکه دوم تلفن همراه و فرودگاه امام خمینی کنار گذاشته شدند یا خیر.
وقوع چنین پیش آمدی ضعیف به نظر می رسد چون ایران خودرو و سایپا دو شرکت عمده تولید خودرو وعده داده اند که با عملی شدن این قرارداد در مرحله اول 300 هزار دستگاه به تولید خودرو افزده می شود.
در کنار افزایش تولید، واردات خودروی خارجی نسبت به گذشته رونق بیشتری گرفت، اما تا رسیدن به برنامه های پیش بینی شده هنوز فاصله ای جدی دارد و بخشی از کسری بودجه دولت از عدم تحقق درآمدهای پیش بینی شده از محل واردات خودرو بود.
معضل بنزین وارداتی افزایش تولید خودرو و بالا بودن مصرف بنزین خودروهای تولید شده، معضل چندین ساله واردات بنزین را به دنبال داشته و مصرف بنزین با رشد 10 درصدی مواجه شده است.
ایران یک سوم از حدود 70 میلیون لیتر بنزین خود را وارد می کند و سالانه بیش از چهار میلیارد دلار صرف واردات بنزین می شود.
در مصرف بالای بنزین بین مقامات دولتی و کارشناسان اتفاق نظر وجود دارد، اما در چگونگی تامین بودجه آن اختلاف نظرها جدی است.
دولت امسال نیز مانند گذشته برای تامین بودجه مورد نیاز واردات بنزین لایحه متمم بودجه به مجلس فرستاد و توانست از محل حساب ذخیره ارزی آن را تامین کند.
اما بودجه واردات بنزین برای سال آینده 5/2 میلیارد دلار تصویب شده است و مجلس به دولت اجازه داده در صورت لزوم در نیمه دوم سال بنزین را به صورت سهمیه بندی عرضه کند.
در صورت اجرای این مصوبه، بخشی از بنزین تولید داخل با قیمت 80 تومان در هر لیتر و بقیه با قیمت حدود 400 تومان در هر لیتر عرضه خواهد شد.
در کنار این مسئله، برنامه از رده خارج کرده خودروهای فرسوده نیز که سهم زیادی را در مصرف بالای بنزین دارند، همچنان باقی است و بعد از چهار سال تعداد خودروهای از رده خارج شده در حدود 20 هزار دستگاه بوده است.
بر اساس برنامه چهارم توسعه که از امسال آغاز شده ، باید 200هزار دستگاه خودروی فرسوده در سال جاری از رده خارج می شد اما آمار نشان می دهد که در ده ماه اول تنها 9 هزار دستگاه از رده خارج شده است.
مشکل اصلی طرح از رده خارج کردن خودرو کمبود منابع مالی است و دولت بودجه ای برای از رده خارج کردن خودروها در سال آینده اختصاص داده اما امید چندانی برای تحقق برنامه از رده خارج کردن 700هزار خودرو در سه سال آینده وجود ندارد.
7/8 درصد رشد صنعتی ایران در سال 2006: موسسه "گلوبال اینسایت" در گزارش جدید خود از اقتصاد ایران، رشد بخش صنعت ایران را در سال 2006 برابر با 8.7 درصد برآورد کرد.
به گزارش "مهر"، موسسه گلوبال اینسایت رشد بخش صنعت ایران را در سال 2005 برابر با 5 درصد اعلام کرد، که کاهشی 0.9 درصدی نسبت به سال 2004 نشان می دهد.
بر اساس این گزارش، بخش صنعت ایران طی سال های اخیر همواره با رشد بالایی همراه بوده است و در حالی که در سال 2002 رشد این بخش منفی 5.7 درصد بود، در سال های 2003 و 2004 به 7.9 و 9.5 درصد افزایش یافت.
همچنین پیش بینی می شود در سال جاری میلادی رشد بخش صنعت ایران با افزایش قابل توجه نسبت به سال 2005 به 8.7 درصد برسد.
گلوبال اینسایت همچنین متوسط رشد بخش صنعت ایران طی سال های 2007 و 2008 را 3.9 درصد برآورد کرده است.
افزون بر این، رشد بخش صنعت ایران در سال 2005 با رشد تدریجی همراه بود و از 8.2 درصد در سه ماهه نخست 2005، در سه ماهه دوم به 3.8 درصد، در سه ماهه سوم به 6 و در سه ماهه چهارم به 4.7 درصد رسید.
گلوبال اینسایت همچنین پیش بینی می کند: رشد صنعتی ایران در سه ماهه نخست سال 2006 به رکورد 5.10 درصد افزایش یابد و در سه ماهه های دوم و سوم به ترتیب به 4.9 درصد و 6.6 درصد کاهش یابد.
بر اساس این گزارش، رشد صنعتی ایران در سه ماهه پایانی 2004 به 1.5 درصد رسید و در کل سال 2004 نیز رشدی 9.5 درصدی یافت.
خودروسازان به هدف صادراتی 21 میلیارد دلار اهتمام ورزند: به گزارش جهان اقتصاد علیرضا طهماسبی روز گذشته در مراسم افتتاح شرکت سایپا پرس با بیان این مطالب گفت : طبق سند چشم انداز باید در سال ، آخر برنامه 20 ساله 21 میلیارد دلار صادرات خودرو و قطعات داشته باشیم لذا این عدد باید همیشه در ذهن خودروسازان باشد که در 19 سال آینده به این هدف برسیم با این وجود تمام بستر سازیها باید برای این هدف باشد.
وزیر صنایع و معادن ، سهم صنعت خودرو در تولید ناخالص ملی را در حال افزایش دانست و گفت: این سهم در سال گذشته حدود پنج درصد بود که پیش بینی می شود تا پایان امسال به شش تا هفت درصد برسد.
"علیرضا طهماسبی" افزود: افزایش سهم صنعت خودرو در تولید ناخالص ملی، نشان از اهمیت و نقش صنعت خودرو در اقتصاد ملی دارد.
وی با بیان اینکه باید به سمت تولید برای صادرات و تولید محصول جهانی حرکت کرد،اظهار داشت: صادرات محصولات صنعتی و معدنی کشور اکنون جلوتر از برنامه است ، لذا این موضوع سبب شده است تا میزان صادرات غیرنفتی امسال بالاتر از میزان برنامه چهارم توسعه قرار گیرد.
طهماسبی سپس میزان صادرات صنعتی و معدنی کشور را در 10 ماهه نخست امسال حدود شش میلیارد دلار ذکر کرد و گفت: این میزان صادرات محصولات صنعتی و معدنی نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 41/3 درصد رشد داشت که 74 درصد کل صادرات غیرنفتی کشور را تشکیل می دهد.
وزیر صنایع و معادن همچنین رشد صادرات خودرو و قطعات خودرو در مدت یادشده را خوب توصیف کرد و افزود: در 10 ماهه نخست امسال صادرات خودرو و قطعات آن نسبت به مدت مشابه سال قبل، 48 درصد رشد داشت .
وی سپس ارزش صادرات خودرو و قطعات ان را در 10 ماهه گذشته حدود 210 میلیون دلار برشمرد و پیش بینی کرد که این میزان تا پایان سال به 300 میلیون دلار افزایش یابد.
وی، سپس سهم صادرات خودرو و قطعات آن در صادرات محصولات صنعتی و معدنی را یکی دیگر از شاخصهای ارزیابی نقش صنعت خودرو در اقتصاد ملی ذکر کرد و گفت: امسال سهم صادرات خودرو از مجموع صادرات صنعتی و معدنی کشور حدود 3/75 درصد بوده است که تا آخر سال به حدود 4 درصد و براساس برنامه ریزیهای انجام شده، پیش بینی می شود این میزان در سه سال آینده به 10درصد برسد.
وی افزود: سال آینده نیز کارخانه خودروسازی ایران در قاره جهان افتتاح خواهد شد که هدف جهانی کردن محصولات صنعتی کشور را تحقق می بخشد.
طهماسبی، سپس تشکیل گروههای تخصصی کیفیت خودرو در وزارت صنایع و معادن را از اقدامات این وزارتخانه برای کیفیت در زنجیره تولید و تامین برشمرد و گفت: اکنون محصولات تولید داخل با محصولات مشابه خارجی خود به لحاظ کیفی و قیمت فاصله دارند که امیدواریم با فعالیت این گروههای تخصصی و افزایش نظارت تفصیلی، به مجموعه بحثها در مورد بی کیفیت بودن محصولات تولید داخل، پایان دهیم.
وی همچنین با اشاره به افتتاح شرکت سایپا پرس گفت: افتتاح این طرحها به خودی خود، اهمیت ندارد، بلکه نقش این واحدهای تولیدی در توسعه صنعتی کشور دارای اهمیت است.
طهماسبی در پایان به مدیران این شرکت توصیه کرد که هدف گذاری آنها در جهت صادرات باشد، زیرا زمینه سازی و سرمایه گذاری خوبی در این بخش صورت گرفته است.
شرکت سایپاپرس با ظرفیت تولید قطعات پرسی برای 500 هزار خودرو در سال دیروز در" باقرشهر" تهران به طور رسمی آغاز بکار کرد.
کوتاه از خودرو: برنامه دولت برای خروج سالانه 300هزار دستگاه خودرو فرسوده محقق خواهد شد قرارداد استقرار سه گروه خصوصی در شهرک اسقاط خودرو (شمس آباد) جهت انجام کار بازیافت خودروهای فرسوده به زودی امضا می شود و این گروه ها کار خود را از سال آینده آغاز خواهند کرد.
به گزارش ایسنا، تاکنون شش گروه ایرانی و یک گروه ژاپنی متقاضی حضور در شهرک اسقاط خودرو و اجرای این طرح شده اند که در نهایت سه گروه داخلی جهت استقرار در شهرک و نصب ماشین آلات لازم انتخاب شدند و پیش بینی می شود این گروه ها کار خود را از سال آینده آغاز کنند.
ظرفیت اسقاط خودرو توسط هر کدام از این گروه ها 100 هزار دستگاه است و به این ترتیب برنامه دولت برای خروج 300 هزار دستگاه خودرو فرسوده در سال آینده توسط این گروه ها عملی خواهد شد; همچنین افزایش ظرفیت آنها طی سال های آینده نیز امکان پذیر است.
تجهیزات لازم به منظور انجام کار پرس خودروهای فرسوده از کشورهای روسیه و سوئد خریداری شده است.
البته یک شرکت هلندی پیشنهاد ایجاد خط کامل اسقاط خودروهای فرسوده را به ایران ارائه داده، ولی این پیشنهاد مورد موافقت واقع نشد.
شرکت شهرک های صنعتی از هلندی ها خواست که فقط در امر سرمایه گذاری جهت اسقاط خودروهای فرسوده با ایران مشارکت داشته باشند، ولی آنها نپذیرفتند و اعلام کردند که فقط می توانند ماشین آلات لازم را به ایران بفروشند.
بنا به گفته کارشناسان، کشور هلند سابقه ای 28 ساله در امر اسقاط خودروهای فرسوده دارد و قرار است در آینده دانش فنی لازم در زمینه ساخت و تولید ماشین آلات اسقاط را به ایران انتقال دهد.
از سوی دیگر ژاپنی ها نیز همکاری با ایران برای اسقاط خودروهای فرسوده را نپذیرفتند.
ورود یک خودرو جدید به ایران به ازای خروج هر خودرو فرسوده فرصت مناسبی را برای ورود محصولات ژاپنی به ایران فراهم می کرد که متاسفانه این موضوع با پیگیری جدی سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی روبه رو نشد.
جایگزینی خودروهای فرسوده وظیفه خودروسازان است: جایگزینی خودروهای فرسوده وظیفه خودروسازان است.
شهریاری, عضو هیات مدیره انجمن قطعه سازان, در گفت و گو با ایلنا، با بیان مطلب فوق افزود: هیچ ارگانی به جز خودروسازان مسوول جایگزینی خودروهای فرسوده نیست.
شهریاری در پاسخ به سوالی در خصوص بلاتکلیف ماندن شهرک اسقاط خودروهای فرسوده، خاطرنشان کرد: متاسفانه دید تجاری که معطوف به خودروهای فرسوده است، مهم ترین عامل ایجاد مشکل در اجرای این طرح است.
شهریاری، با اشاره به این که دولت باید بخشی از یارانه ها را به جایگزینی خودروهای فرسوده اختصاص دهد، تاکیدکرد: به این وسیله می توان به اجرای طرح جایگزینی خودروهای فرسوده امید بست.
وی، در پایان اظهارداشت: برای پیدا کردن جایگزین، باید قدرت خرید مردم را هم در نظر بگیریم.
مقیاس فعالیت و تمرکز در بازار خودرو ایران وجهان مقیاس اقتصادی تولید در صنعت خودروسازی نقش حیاتی را ایفا می کند.
بررسیها حاکی از آن است که یک تولید کننده برای حفظ بقای خود در کشورهای پیشرفته صنعتی حداقل باید 4 میلیون خودرو در سال تولید کند که این میزان در کشورهای در حال توسعه نباید کمتر از 1 میلیون دستگاه باشد.
از این روست که در سالهای اخیر تعدادی از شرکتهای بزرگ تولید کننده خودرو در یکدیگر ادغام شده اند تا به صرفهجوییهای ناشی از مقیاس وکاهش هزینهها دست یابند.
درحال حاضر بازارهای جهانی خودروسازی بین شرکتهای چندملیتی تقسیم شدهاست بطوریکه این شرکتها در یک کشور تحقیق میکنند، در کشور دیگر قطعه میسازند، در کشور سوم مونتاژ میکنند، در کشور چهارم خودرو را به فروش میرسانند و درنهایتسود حاصل را در کشور پنجم سرمایهگذاری میکنند.
بنابراین شرایط برایکشورهایی که بتوانند از این مراحل سود ببرند فراهم است.
شرکتهای فراملیتی با خرید و یا ادغام در دیگر شرکتهای خودروساز در سطح جهان و همچنین با تأسیس واحدهای مونتاژ و یا قطعهسازی در دیگر کشورها، به موقعیت کنونی رسیدهاند و در این محیط پر از چالش، بسیاری از نامهای مهم و معروف جهانی از ادامه رقابت باز ایستادهاند.
نکته قابل توجه در این است که این شرکتهای فراملیتی، بیش از آنکه متعلق به یک کشور باشند، هویتی جهانی دارند و هم اکنون در دنیا، خودروسازی به چشم نمیخورد که به دور از این مجموعه بتواند به تولید خودروهای قابل رقابت در سطح دنیا اقدام کند از این روست که کشورهای جهان میزبان این خودروسازان جهانی هستند.
براساس بررسیهای انجام شده، در سال 2001 میلادی، شش شرکت جنرال موتورز (شامل ایسوزو)، فورد (شامل مزدا)، تویوتا، کرایسلر دایملر (شامل میتسوبیشی)، فولکس واگن و رنو (شامل نیسان)، نزدیک به 80 درصد از تولیدات جهانی را برعهده داشتهاند که از این میان، 50 درصد از تولیدات جهانی توسط سه شرکت اول خودروساز جهان انجام شده است.
جدول(1) سهم گروههای خودرو سازی (ادغام شده) از بازار جهانی را در سال 2003 نشان می دهد.
هم اکنون ده شرکت اول خودروساز جهان بیش از 95 درصد از فروش جهانی را برعهدهدارند و پیشبینی میشود که قدرت خود را در آینده نیز حفظ خواهند نمود.
میزان تمرکز در صنعت خودروسازی جهان بر اساس شاخص نسبت تمرکز (CRn) و شاخص هرفیندال هیرشمن(HHI) با منظور داشتن ادغام بنگاهها براساس اطلاعات جدول (1) به ترتیب 5/53 درصد و 1125 واحد می باشد که حاکی از تمرکز نسبتاً بالا در صنعت خودرو در جهان است.
جدول(1)- سهم گروههای خودرو سازی (ادغام شده) از بازار جهانی در سال 2003 مأخذ: www.OICA.org حجم واردات خودرو در کشورهای منتخب در سال 2000 (ارقام به میلیارد دلار- درصد) ماخذ: PC/TAS , IMF ردیفنام شرکتهاتولید سال 2003(هزار دستگاه)سهم در بازار جهانی1GM فیات/ سوزوکی/ایسوزو/ سوبارو77833/182فورد / مزدا / ولوو / دوو47822/113دایملر-کرایسلر/میتسوبیشی/هیوندای/ پروتون53997/124فولکس واگن48434/115تویوتا53696/126رنو/نیسان/سامسونگ/داکیا44745/107سایر99714/238کل42621100 کشوروارداتسهم از واردات کشورآمریکا1727/11ژاپن103/2فرانسه317/8آلمان428/6ترکیه8/36مالزی3/14/1هند035/005/0چین22/15/0مکزیک7/65/3کره جنوبی27/014/0ایران(1381)028/02/0