پیشگفتار
در اجرای سیاست و برنامه های دولت و محور قرا گرفتن کشاورزی ، وزارت کشاورزی نیز به نوبه خود به عنوان متولی آن جهت آماده سازی بستر کار و مکانیزاسیون کشاورزی ، تعدادی ماشین آلات عمرانی و راهسازی تأمین کرد و متناسب با نیاز استانها در سطح کشور توزیع نمود تا در پروژه های عمرانی از جمله
تسطیح و یکپارچگی سازی اراضی
احداث سدهای خاکی
احداث شبکه های آبیاری و زهکشی
احداث جاده بین مزارع
و سایر کارهای محوله فعالیت نماید .
در سال 1371 به منظور استفاده بهینه از ماشین آلات و ایجاد انگیزه در یک نظام بهره برداری و نگهداری ماشین آلات شرکتی تحت عنوان شرکت خدمات مهندسی آب و خاک کشور ( سهامی خاص ) تأسیس گردید .
در راستای تحقق اهداف سازمانی و به منظور بکار گیری تجربه در کنار دانش و رفع نواقص موجود از جمله بورکراسی اداری ، پرداخت حقوق و دستمزد به صورت ماهیانه ، کم بودن حقوق و دستمزد و پیروی از این اصل که « تا زمانیکه اهداف شخص تأمین نگردد . اهداف سازمانی تحقق پیدا نخواهد کرد »سازمان ناگزیر شد شیوه پرداخت حقوق و دستمزد را بر مبنا ی « پرداخت مزد برای واحد کار » تغییر دهد که نتایج حاصله عبارت بودند از :
افزایش حقوق و دستمزد 200%
کاهش هزینه تعمیرات 30%
کاهش زمان توقف 25%
کوتاه شدن زمان اجرای پروژه 20%
به طور کلی نتایج حاصله باعث افزایش بهره وری در نظام بهره برداری و نگهداشتن ماشین آلات گردیده .
ضرورت و اهمیت کار
مفهوم کار چیست ؟ چرا مردم کار می کنند ؟ از کار چه چیزی بدست می آید ؟ چرا بعضی از مردم درست کار می کنند ، در حالی که بعضی دیگر چنین نیستند ؟ این ها سؤالاتی است که هر کس کم و بیش در زندگی خود با آن مواجه بوده است .
باید دانست که اهمیت کار تنها به زمانی که به خود اختصاص می دهد مربوط نیست ، بلکه کار عامل قدرتمندی در تأمین نیازهای اقتصادی ، اجتماعی و روانی انسان می باشد. کار علاوه بر اینکه وسیله ای برای تأمین نیازهای مادی زندگی است ، می تواند پاسخگوی بسیاری از نیازهای عمیق و اساسی بشر هم باشد از جمله :
نیاز به کسب موفقیت ، نیاز به تأیید و پذیرش دیگران ، نیاز به ایجاد روابط شخصی و اجتماعی ، نیاز به داشتن پایگاه اجتماعی ، نیاز به مفید بودن و خدمت کردن به دیگران بقای عزت نفس ، احساس ارزشمندی و مسئولیت پذیری ، کسب هویت و پوچی است .
تعریف کار
اصطلاح کار در فرهنگ فارسی معین ، به معنی آنچه از شخص یا شی صادر میشود، فعل ، عمل ، شغل ، پیشه و … آمده است ، در فیزیک ، تبدیل یا انتقال انرژی « کار» نامیده می شود .
در اسلام کار یا شغل فرد وسیله ای است برای کسب روزی حلال ، خدمت به خلق ، جلب رضایت پروردگار و نزدیک شدن به خدا …
بنا بر این کار فعالیتی است که از فرد خواسته شده و در مقابل آن به وی مزد پرداخت می شود . وقتی شخصی حرفه ای را انتخاب کند که مورد علاقه او باشد و تواناییهایش را بکار بگیرد احتمال موفقیت در آن بیشتر است .
بررسی های بسیار نشان داده اند عواملی که باعث رضایت شغلی می شوند عبارتند از، حقوق ، امنیت یا ثبات شغلی ، امکان پیشرفت و ترقی و روابط انسانی حاکم بر محیط کار در توجیه بیگانگی شغل عده ایی معتقدند که پیشرفت تکنولوژی و جامعه ماشینی امروز انسان را به یک ماشین بدل ساخته بطوری که ارزش های انسانی و اخلاقی و منزلت های او را به خطر انداخته است .
همچنین گفته می شود که رشد فن آوری ( تکنولوژی ) عواقب منفی دیگر از قبیل آلودگی هوا ، گسترش محیطهای کاملا مصنوعی ، بیگانگی از زندگی طبیعی ، استثمار بشر توسط بشر ، کاربرد شیوه های غیر انسانی و تبدیل تدریجی بشر به ماشین و غیره را هم به بار آورده است .
بطور خلاصه می توان گفت که شغل فرد نقش مهمی در تعیین موقعیت اجتماعی ، ارزشها عقاید و نحوه زندگی او بازی می کند . کار تنها وسیله کسب معاش نیست ، بلکه یک شیوه زندگی و یک نقش اجتماعی است .
سیستم های حقوق و دستمزد و تأثیر در بهره وری
مقدمه :
غیر از معنای متداول بهره وری ( به عنوان شاخص برای سنجش تحلیلی نسبت میان ستاده ها به داده ها ) می توان از منظری روان شناختی بهره وری را به صورت زیر تعریف کرد ، بهره وری عبارت است از معیاری برای قضاوت پیرامون « تغییر تکامل ناشی از عمل بر مبنای نوعی نگرش مثبت ، خلاق و رضایت مندانه نسبت به وضع موجود یک پدیده .
حال اگر هر سازمان را مجموعه ای مرتبط با هم از ( انسان ، تکنولوژی ، نرم افزار ، سخت افزار ، مواد انرژی ، ساختار ها و سیستم ها ) بدانیم این مجموعه به دلیل رشد آنتروپی ( بی نظمی ) که به سوی عدم تعادل کشیده می شود و این عدم تعادل به شکل مسائلی که مانع رشد بهره وری خواهد بود ظهور می کنند . این مسائل ممکن است با رویکردهای تدریجی (KAIZEN) ( ژاپن ) و یا نوآوری های ( ایجادی INNOVAION ) ( غربی ) حل شوند .
بکار گیری هر یک از رویکردها نیازمند به بهره گیری از دیدگاه ها و نظرات کارکنان در کلیه سطوح سازمانی است . به عبارت دیگر مدیریت بهره وری باید با استفاده وسیع از پیشنهادات کارکنان ، تعلق افراد را به سازمان تشدید کرده و در عمل مقاومت آن ها را در اجرای راه حل ها کاهش دهد . اولین مرحله برای این کار جستجوی راههایی برای افزایش تعداد پیشنهاد ها و ایده هاست .
انسان در طول رویاروئی با مسائل گوناگون زندگی ، همواره در پی آن بوده است که به هدف مطلوب خود با کمترین هزینه و در کوتاه ترین زمان دست یابد و چنین تلاشی بهره وری را به عنوان یک فرد فرهنگ برای حیات بشری به ارمغان آورد .
شواهد قابل ملاحظه ای وجود دارد که هر چه مدیر بتواند برای تصمیم گیری راه حلهایی مناسب بشری را مورد ارزیابی قرار دهد ( علیرغم انکه باید وقت بیشتری را صرف کند ) . درجه امکان تحقیق اهداف بالا رفته ودر عمل نیز بهره وری سازمانی افزایش می یابد .
حقوق و دستمزد :
آنچه در ازای کار انجام شده توسط کارکنان اداری ، مدیران ، یا ارائه کنندگان بطور ماهانه به آنها پرداخت می گردد « حقوق » و پرداختی کارگران اصطلاحا « دستمزد » نامیده می شود که بر حسب ساعت ، روز ، ماه ، و یا مقدار تولید محاسبه و پرداخت می گردد .