خلاصه و فشرده مطالعات فنی، مالی، اقتصادی طرح:
محصول مورد نظر طرح ورق پی-وی-سی نرم می باشد که با وزن مخصوص تقریبی بین 36/1-32/1 بوده و به عنوان یک محصول میانی (خود به عنوان مواد اولیه و محصول میانی) دارای کاربردهای صنعتی و خانگی می باشد. به دلیل دارا بودن خواص ویژه، نرمی، دوام، شفافیت در بسیاری از محصولات به عنوان پوشش خارجی و حفاظتی کاربرد دارند و در برخی دیگر به عنوان ماده اصلی کاربرد دارد. ماده اصلی این محصول پلیمر پلی- ونییل- کلراید (یا به اختصار پی-وی-سی) می باشد که در صنایع پتروشیمی ایران. خصوصاً پتروشیمی آبادان، و بندر امام در گریدهای مختلف تولید می شود. به دلیل مصرف بالا علیرغم تولید داخلی در کشور، هر ساله مقادیر زیادی از کشورهای کره جنوبی، تایوان و اروپائی وارد می شود، همچنین این محصول دارای مزیت نسبی تولید در داخل به دلیل وفور مواد اولیه بود و ارزش افزوده این محصول به ازای هر تن 450 الی 600 دلار می باشد. به منظور بررسی کلی نقاط کلیدی طرح در جدول زیر، خلاصه اطلاعات مالی، فنی و اقتصادی آورده شده است.
کلیات و مشخصات عمومی محصول
1-2- ویژگی ها، مشخصات فنی محصول
ورق پی-وی-سی نرم، محصولی است که از ترکیب مواد پلیمری و مقادیری اضافه کننده بدست می آید و به دو صورت شفاف (Transparent) و مات (رنگی) تولید میشود و در بازار ایران به نام طلق معروف است از ویژگی های عمده این محصول مقاومت در برابر رطوبت، آفتاب و مواد روغنی است که به همین منظور در خیلی از مواقع به عنوان یک عامل حفاظت کننده (روکش مبل و صندلی چادر ماشین) بکار می رود از خواص دیگر آن نرمی و انعطاف آنست که به آن قابلیت دوخت پذیری و جوش خوردن (پرس) را می دهد به همین منظور برای بسته بندی بسیاری از اقلام و محصولات بکار می رود. وزن مخصوص این محصول بین 35/1-32/1 متغیراست و در ضخامت های 60 تا 1000 میکرومتر (1~06/0) میلی متر و عرضهای 100 تا 200 سانتیمتر در رولهای 50 تا 100 متری بسته بندی و تولید می شود.
2-2- طبقه بندی محصول و کاربردهای آن
طلق یا همان ورق پی-وی-سی به دو صورت نرم (Soft) و خشک (Rigid) و به صورت شفاف (Transparent) و رنگی (مات) تولید می شود، محصول مورد نظر ما نوع نرم است که کاربردهای مختلفی را در صنعت و مصارف خانگی دارد اهم این مصارف و کاربردها عبارتند از:
روکش انواع صندلی، مبلمان برای حفاظت پارچه
ساخت چادرهای خودرو (خصوصاً به عنوان نورگیر خودروهای جیپ و...)
صنایع تولید کیف و کفش (ماده اصلی داخلی و خارجی کالا)
بسته بندی لوازم التحریر و لوازم صنعتی
تولید لوازم التحریر و اداری (زونکن، پوشه، کیف و جامدادی)
برای حفاظت مدارک و اسناد (پرس کارت)
تولید لوازم رومیزی و سفره (انواع سفره های رومیزی ساده و چاپی و پردههای حمام)
امور تبلیغاتی (تولید پرده، پوستر، بردهای تبلیغاتی و بالونهای تبلیغاتی)
بهداشتی و داروئی (بسته بندی کالای بهداشتی و داروئی)
تولید لوازم کودک و اسباب بازی (گهواره، کالسکه، روروک،...)
تولید وسائل ورزشی (رویه تشک کشتی، وسایل بدن سازی،...)
صنایع خودروسازی (رویه های درب، صندلی و قسمت های تزئیناتی و آفتابگیر و...)
3-2- شماره تعرفه گمرکی و استاندارد
این محصول تحت شماره 8 رقمی 90/392040 (ورق های پلی ونیل کرایه انعطاف پذیر) ثبت شده و به دلیل مصرف بالا و تولید داخلی با حقوق بازرگانی 40%
(سال 83) از کشورهای کره و تایوان و اروپا وارد می شود. کالاهای ساخته شده از ورق نرم پی-وی-سی نیز در اداره استاندارد ایران تحت شماره 1436 ثبت شده است.
4-2- کاربرد و محصولات جایگزین
در مورد کاربردهای این محصول در شماره 2-2 به تفضیل سخن گفتیم، تقریباً به دلیل خواص ویژه و منحصر بفرد و خصوصاً به دلیل قیمت مناسبی که دارد می توان گفت جایگزین دیگری وجود ندارد. (در حال حاضر) در برخی از کاربردها از ورقهای پلیمری مشابه مثل پلی پروپیلین با سلوفان می توان استفاده کرد یا در برخی مواقع از ورق های پلی ونیل استات (EVA) یا (PEVA) برای تولید سفره و رومیزی و پرده استفاده می کنند. ولی به همان دلایلی که در فوق ذکر شد تقریباً مصارف و کاربرد منحصر بفرد خود را دارد.
5-2- بررسی بازار و قیمت فروش
الف) بررسی بازار و نیاز داخلی
با یک بررسی اجمالی به حجم واردات این محصول طی سالهای 70 الی 82 میتوان به راحتی به حجم بالای واردات این محصول پی برد با وجودیکه طی چند سال اخیر یکی، دو مورد خط دست دوم برای تولید این محصول وارد و نصب شده ولی به دلیل نیاز و مصرف بالای این محصول همچنان ورود آن از کشورهای تایوان و کره جنوبی ادامه دارد. در حال حاضر تقریباً پنج کارخانه عمده برای تولید ورق پی-وی-سی نرم در ایران وجود دارد که 2 کارخانه قدیمی و متعلق به قبل از انقلاب هستند (کارخانه تولیدی تهران تاسیس سال 1348 و کارخانه شاهین سال تاسیس 1351) و سه کارخانه دست دوم که در سالهای بین 1374 تا 1379 در شهرهای تهران، ساوه و اصفهان راهاندازی شده اند. مجموع تولید این پنج کارخانه 14000 تن در سال می باشد. به علاوه هیچکدام از این کارخانه ها تولید ورق پی-وی-سی نرم با عرض بلند ندارند (حداکثر عرض تولیدی 140 سانتی متر است).
در حالیکه طرح اخیر و مورد نظر ما قادر به تولید ورق با عرض 180 سانتی متر خواهد بود. که به دلیل بسیاری دارای مزیت و نیاز صنعت است. از طرفی نیاز روز افزون صنایع و بالا رفتن مصرف، لزوم ایجاد کارخانه های بیشتری را بوجود می آورد.
با بررسی جداول وارداتی ملاحظه می شود که هر ساله متجاوز از 12500 تن ورق فقط بصورت خام و مقادیر بیشتری بصورت کالای ساخته شده وارد می شود (مثل لوازم التحریر، سفره، پرده، کیف و...) لذا با عنایت به مسائل و آمار فوق ملاحظه میگردد. ایجاد ظرفیت های جدید امریست الزامی و کاملاً توجیه اقتصادی دارد، و این ظرفیت و ظرفیت های موجود در کشور حتی قادر به تامین کل نیاز کشور نیستند. به علاوه در سالهای اخیر به دلیل صادرات بخشی از محصولات ساخته شده، همچون کیف، سفره، پرده به کشورهای همسایه عراق، افغانستان و آسیای مرکزی که این نیاز کاملاً محسوس می باشد، زیرا حجم زیادی مواد ساخته شده برای این کشورها از طریق ایران ترانزیت می شود.
ب) قیمت فروش محصول
قیمت های جهانی این محصول که بصورت خام (بدون چاپ) عرضه می شود در حدود 45/1 تا 55/1 دلار هر کیلو می باشد که با احتساب هزینه های حمل و سود بازرگانی و سایر هزینه های قیمت تمام شده این محصول به حدود 18500 ریال در هر کیلو می باشد (برای وارد کننده) که در حال حاضر جنس خارجی در بازار ایران بصورت عمده هر کیلو 21000 ریال و بصورت متری هر متر بین 5500 تا 7000 ریال به فروش می رسد (قیمت هر متر متناسب با ضخامت متغیر است)، تولیدات داخلی نیز بطور متوسط کیلوئی 17500 تا 19000 به فروش می رسد (زیرا دارای کیفیت متفاوتی هستند).
بنابراین چنانچه قیمت های جهانی پودر پی-وی-سی که در حال حاضر بین 700 تا 750 دلار در هر تن می باشد ثابت باشد و سایر مواد مصرفی دیگر تغییری نکنند، این قیمت ها ثابت خواهند بود. لذا پیش بینی می شود در صورت ثبات قیمت دلار و قیمت های جهانی مواد نفتی و فرآوردههای جنبی، با توجه به بالا بودن کیفیت محصول این طرح که از ماشین آلات با تکنولوژی روز اروپا بهره گرفته شده حداقل بین کیلوئی 18000 تا 19500 ریال به فروش رود. (به صورت عمده فروشی) لازم به ذکر است چنانچه عملیات اضافی همچون چاپ روی طلق و عملیات دیگر انجام شود، این قیمت تا سقف 23000 تا 25000 ریال افزایش می یابد.
6-2- بررسی روند مصرف، واردات
همانگونه در فصول قبل اشاره شد و براساس جدول واردات این محصول ملاحظه میشود، نیاز به واردات تا تامین نیاز داخلی همچنان ادامه دارد. از طرفی بخش عمدهای از مصارف داخلی بصورت کالاهای ساخته شده از این محصول می باشد، بطور مثال هر ساله مقادیر زیادی سفره رومیزی، ورق پی-وی-سی پرده ای (پرده حمام و...)، کیف های مدرسه ای و... وارد می شوند که چون این اقلام عمدتاً بصورت قاچاق و غیر مجاز وارد می شوند، آمار صحیحی در دست نمی باشد ولی حضور این محصولات در بازارهای ایران کاملاً مشهود است. از طرفی هر روزه به دلیل ایجاد مصارف جدید در صنایع مختلف، نیاز به این مواد بیشتر می شود، زیرا تولید کنندگان زیادی در سالهای اخیر کالاهای خود را به دلیل جلوه و زیبائی ظاهری بسته بندی در این ورق بسته بندی می کنند که از جمله بسته بندی انواع پتو در کیف های زیپ دار (از ورق پی-وی-سی)، بسته بندی انواع روتختی، پرده، ملافه و بسته بندی انواع محصولات آرایشی و بهداشتی، و بالاخره بسته بندی انواع لوازم التحریر و تولید لوازم التحریر از این جنس می باشد.
فصل سوم:
مطالعات فنی
1-3- روش های تولید متداول این محصول
در شرایط حاضر و با پیشرفت تکنولوژی تقریباً 2 روش عمده برای تولید این محصول وجود دارد.
الف) روش اکسترودرینگ:
در این روش که تکنولوژی قدیمی تر می باشد، ورق به ابعاد و عرض حداکثر تا یک متر و برای ضخامت های بالا (15/0 میلی متر) بکار میرود ظرفیت تولید در این روش پائین است (حداکثر ساعتی 200 کیلوگرم) و محدودیت ضخامت و عرضی داریم، از طرفی کیفیت و دقت ضخامت ورق تولیدی پائین است.
ب) روش کلندرینگ:
جدیدترین روش تولید ورق های پی-وی-سی استفاده از روش کلندرینگ است در این روش با اصلاح روش قبلی و بکارگیری دستگاههای جدید و در واقع اصلاح اشکالات و محدودیت های روش قبلی (افزایش عرض تا 3 متر، پائین آوردن ضخامت تا 05/0 میلی متر) عملاً محصول با کیفیت برتری بدست می آید از طرفی امکان افزایش ظرفیت تا سقف 1500 کیلو در ساعت وجود دارد.
2-3- تشریح فرایند تولید و روش انتخابی مورد نظر طرح
همانگونه که در مبحث 1-3 اشاره شد، روش کلندرینگ به دلیل برخورداری از تکنولوژی برتر و ماشین آلات مدرن و همچنین امکان دسترسی به ظرفیت بالاتر، مناسب تر می باشد. لذا ما، در انتخاب خود بهره گیری از ماشین آلات روش دوم را انتخاب نمودیم.
گردش و روش کار این محصول به طور اختصار و به شرح زیر می باشد:
ابتدا مواد اصلی (پودر پی-وی-سی و روغن Dop) پس از توزین با مواد اضافه کننده لازم و با نسبت های معین مخلوط می شوند. سپس داخل یک میکسر با سرعت بالا وارد شده و بهم زده می شوند پس از آن به اکسترودر برای آماده سازی و اختلاط بهتر وارد شده و تقریباً این مواددر اکسترودر عملیات اختلاط تکمیلی خود را پیدا میکنند. پس از خروج از اکسترودر در واقع مواد آماده ورق شدن است، از طریق نوارهای نقاله بین غلطک های کلندر که معمولاً 4 رول می باشند ریخته می شوند در اینجا عملاً ورق به ضخامت و عرض مورد درخواست (برنامه ریزی تولید) تولید میگردد، به دلیل نرم بودن و گرمی ورق و به منظور جلوگیری از تغییر شکل و ضخامت ورق از میان تعدادی غلطک گرم و سرد که پس از کلندر قرار دارند عبورکرده و به تدریج فرم اصلی خود را پیدا می کند. پس از آن ورق تولیدی برای تنظیم عرض دقیق (بوسیله تیغه های برش) با عرض مناسب برش می شود (لبههای ناصاف و اضافی بریده می شود)، سپس ورق تولیدی برای طاقه پیچی بصورت رولهای بزرگ به طاقه پیچ هدایت می گردد. کلیه عملیات از ابتدا تا انتهای خط بصورت اتوماتیک می باشد و کارگران صرفاً نقش اپراتور را بازی می کنند.
3-3- تعیین ظرفیت و ماشین آلات مناسب
اصولاً برای تعیین اقتصادی تولید هر محصول می بایست، ظرفیت مناسب طراحی و انتخاب شود. زیرا اگر هزینه های سرمایه گذاری و سرمایه در گردش هر طرح متناسب با تولید و فروش محصول نباشد و یا به عبارتی بازده سرمایه به حد کفایت و قابل قبول نباشد، اصولاً تولید چنین محصولی امری عبث و غیر اقتصادی خواهد بود. لذا دقت در انتخاب ماشین مناسب با ظرفیت مناسب با کمترین هزینه تولید امریست لازم وضروری. ما در انتخاب نوع ماشین آلات و ظرفیت سالیانه به عوامل زیر توجه نمودهایم:
1- برخورداری از جدیدترین تکنولوژی روز دنیا.
2- انتخاب ماشین آلات مناسب با بالاترین ظرفیت بازدهی (راندمان بالا)
3- نیاز به تعمیرات و نگهداری حداقل.
4- با کمترین انرژی مصرفی (برق) برای پایین نگهداشتن هزینه های تمام شده کالا.
5- با حفظ بالا بودن تکنولوژی دارای کارکرد و راهبری ساده باشد.
6- با حفظ موارد فوق پائین ترین قیمت در مقایسه با سایر ماشین آلات.
در این رابطه بررسی های زیادی انجام شده، اصولاً در زمینه تکنولوژی ساخت ماشین آلات تولید ورق (کلندر) حداکثر 4 الی 5 تولید کننده صاحب نام و با سابقه در دنیا وجود دارند که ما از تمام این تولید کنندگان قیمت و پیشنهاد گرفته ایم که پس از بررسی تمام جوانب انتخاب برتر انجام خواهد پذیرفت.