صنعت چاپ و بسته بندی در جهان توسعه یافته جزو صنایع زیربنایی به شمار می آید که نقش بسیار پررنگی نیز در رونق صادرات، تجارت و مراودات اقتصاد بین الملل دارد.
برای ترسیم جایگاه این صنعت همین کافی که در حال حاضر کشورهایی در جهان هستند که تنها با تقویت صنعت چاپ تبلیغاتی و بسته بندی توانسته اند حجم زیادی از درآمد ناشی از تجارت جهانی را به خود اختصاص دهند.
اما در مقابل این گروه از کشورها، نقاط دیگری در جهان وجود دارند که علی رغم داشتن مزیت های اقتصادی در تولید بسیاری از محصولات، فقط به دلیل عدم برخورداری از یک صنعت نسبتا تنومند بسته بندی بخش زیادی از بازار مصرفی جهان را به رقبای خود واگذار کرده اند. بدون هیچ تعارفی ایران در رده نخست این کشورها قرار دارد. شواهد موجود نشان می دهد که در حال حاضر برخی از صادرکنندگان ایرانی کالای خود را با قیمتی پایین تر از نرخ های جهانی به کشورهای صاحب نام در صنعت بسته بندی می فروشند و آنان نیز با بسته بندی مجدد این محصولات آنها را تا چند برابر قیمت راهی بازارهای جهانی می کنند.
صنعت بستهبندی در ایران دارای یک ضعف بزرگ است. به عبارتی به دلیل ضعف صنایع بستهبندی در کشور؛ بسیاری از کالاهای غیر نفتی پس از صادرات به کشورهای دیگر مورد بستهبندی و صادرات مجدد قرار میگیرد و به چندین برابر قیمت به فروش میرسد. برای نمونه لازم است به محصول خرمای صادراتی ایران اشاره شود. این محصول به بهای تقریبی هر تن 500 دلار به فرانسه و انگلیس صادر میشود و این دو کشور پس از بستهبندی مجدد خرمای وارد شده از ایران؛ نسبت به صادرات مجدد آن به قیمت 3000دلار برای تن اقدام میکنند. به این ترتیب اگر این اقدام در ایران صورت بگیرد؛ 6 برابر سود بیشتر نصیب کشاورزان و فعالان اقتصادی کشور خواهد شد. با بررسی این مثال ساده میتوان به کاستیها و ضعفهای مهم موجود در صنایع بستهبندی ایران پی برد. از این رو بهترین راهکار مؤثر برای رفع این نقیصه؛ صادرات خرما در بستههای بسیار کوچک و غیر فلهای و یا ارتقای سطح صنایع بستهبندی است.
طبق بررسیهای به عمل آمده، جمعیت ایران تا سال 2022 (1400 هجری شمسی) به 100 میلیون نفر خواهد رسید در حالی که اینک و در سال 2004 کمی کمتر از 70 میلیون نفر است. براین اساس تا سال 2022 تولید محصولات کشاورزی به 220 میلیون تن میرسد که 100 میلیون تن از آن قابلیت صادراتی دارد و میتواند به رشد اقتصاد غیر نفتی کشور کمک کند. به همین دلیل لازم است برای ارتقای سطح کیفی تولیدات کشاورزی، بهبود وضعیت صنایع بستهبندی و ورود به بازارهای جدید تلاش زیادی صورت گیرد. کلید اصلی رفع این مشکلات و دستیابی به اهداف مورد نظر چیزی نیست جز تبدیل کشاورزی سنتی به مکانیزه صنایع بسته بندی کشورمان میتوانند بخصوص در راه صادرات کالای سنتی کشورمان نظیر زعفران، پسته و زیره ارزش افزوده قابل توجه به وجود آورند. متاسفانه بی توجهی به تاثیر و کارکرد مثبت بسته بندیهای شکیل در بازارهای خرده فروشی داخلی و یا بین المللی، فراوردههای سنتی کشور ما را به سوی رکود سوق می دهد.