ریخته گری
ریخته گری یکی از مهمترین فرآیندهای تولید است. به طوری که مثلا در ایالات متحده آمریکا که یک کشور توسعه یافته صنعتی است. ریخته گری از نظر حجم در مقام ششم صنایع اساسی قرار دارد . یک موتور 8 سیلندر اتومبیل ممکن است تا حدود 130 قطعه ریخته گری داشته باشد. قطعات ریخته گری (ریختگری) از نظر اندازه از حدود 1 میلیمتر با وزن کمتر از 1 گرم مانند دندانه یک زیپ لباس شروع و ممکن است تا حدود 10 متر با وزن چندین تن ٬ مانند قطعات کشتی های بزرگ اقیانوس پیما برسد.
درفرآیند ریخته گری اگر قطعه حاصل از تولید به شکل نهایی آن را قطعه ریخته گری (Casting) واگر شکل واسطه باشد که بعدا به شکلها ومقاطع مختلف تبدیل شود آنرا شمش (Ingot) می نامند.
ریخته گری اساسا به فرایندی گفته میشود که طی آن ماده مذاب ( معمولا یک فلز مذاب) در فضای خالی قالبی که قبلا تهیه شده ریخته می شود٬ تا پس از انجماد شکل نهایی قالب را به خود بگیرد.امتیاز مهم ریخته گری در امکان تهیه اشکال پیچیده ،قطعات با سطوح منحنی نامنظم ، قطعات خیلی بزرگ و قطعاتی که امکان ماشینکاری آنها دشوار است، می باشد. امروزه تقریبا تمام فلزات را می توان ریخته گری کرد.اما این نکته همیشه باید مد نظر باشد که از هر فرایند شکل دهی زمانی استفاده می کنیم که در مقایسه با روشهای دیگر مقرون به صرفه بوده و دسترسی به تجهیزات و لوازم آن آسان باشد.البته هرفرایند شکل دهی مواد از عواملی نظیر تعداد،اندازه ،کاربرد قطعه و توجیه فنی و اقتصادی تاثیر پذیر خواهد بود.
فلزاتی که غالبا در ریخته گری مورد استفاده قرار می گیرندعبارتند از : آهن،فولاد ،الومینیوم ،برنج،برنز، منگنزو بعضی از آلیاژهای روی. در میان این فلزات آهن از نظر خواص مطلوب ریخته گری از قبیل سیالیت درحالت مذاب،انقباض ناچیز بعد از سرد شدن،استحکام کافی و موارد کاربرد،بیش از سایر فلزات به روش ریخته گری شکل داده می شود. در حالیکه فلزات دیگری از قبیل الومینیوم به علت وزن کمترو مشخصات مخصوص دربعضی از صنایع از قبیل صنعت خودروسازی ،به تدریج جای آهن رامی گیرد.
عموما مراحل ریخته گری فلزات به شرح زیر است:
1- طراحی قطعه مورد نظر و تهیه نقشه ریخته گری از آن.
2- تهیه مدل مناسب قطعه از روی نقشه ریخته گری.
3- تهیه مذاب از فلز موردنظر با آنالیز مطلوب.
4- تهیه قالب مناسب یا فضای خالی که به شکل قطعه است.
5- تهیه ماهیچه برای مناطق توخالی قطعه ریختگی و نصب آن در داخل قالب.
6- ریختن فلز مذاب به داخل قالب با دما وسرعت مناسب به طوریکه گازهای متصاعد شده بتونند ازداخل قالب خارج شوندوفضای قالب به طور کامل از فلز مذاب پر شود.
7- کنترل سرد شدن فلز مذاب در داخل قالب به طوری که بر اثر انقباض ،فضای خالی یا حفره درداخل قطعه ایجاد نشود.
8- بعد از انجماد قطعه ریخته گری به راحتی باید بتواند از درون قالب بیرون بیاید.
9- قسمت های اضافی که به قطعه چسبیده اند باید به آسانی از قطعه جدا شوند.