ما هر روز به گونه های مختلف بایکدیگر در ارتباط هستیم تا اندیشه ها، احساسات و تمایلات خود را به یکدیگر منتقل کنیم .میزان علاقه و احترام خود را نشان دهیم و رنج و اندوه، شادمانی و خرسندی و شک و دودلی خود را با دیگران در میان بگذاریم. ارتباطات، تاثیر ژرف و عمیقی در کم وکیف زندگی و روابط ما با دیگران دارد. همه کارهای ما نوعی ارتباط است. تمام لحظات زندگی ما آکنده ازپیام های شفاهی، غیرشفاهی، ارادی و غیرارادی است. زبان، تنها وسیله ارتباطی نیست. مهارت ارتباطی عبارتست از توانایی ارسال و دریافت اطلاعات، افکار، احساسات و نگرش ها (هلریگل و اسکلم، 1996).
مهارتهای اجتماعی رفتارهایی هستند که تحول آنها می تواند بر روابط بین افراد از یک سو و بهداشت روانی آنان و نیز عملکرد مفید و مؤثر در اجتماع از سوی دیگر ، مؤثر باشد. اشنایدر، رابین و لدینگهام (1985) نیز مهارتهای اجتماعی را به عنوان وسیله ارتباط بین فرد و محیط ، تعریف می کنند و معتقدند که این وسیله برای شروع و ادامه یک ارتباط سازنده و سالم با همسالان، به عنوان بخش مهمی از بهداشت روانی، مورد استفاده واقع می شود. ژیمباردو (1977) مهارتهای اجتماعی و ارتباطی را برای ایجاد ، سازماندهی و حفظ یک رابطه انسانی لازم می داند. مهارت های ارتباطی سرمایه ای مهم برای هر فرد در راه موفقیت به شمار می رود. توانایی برقراری ارتباط برای همه¬ی مخلوقات زمین الزامی است، و انسان ها نیز از این قانون مستثنی نیستند. البته ارتباط انسان ها بسیار پیچیده تر و دشوارتر از سایر مخلوقات است. راه های متعدد و مختلفی برای برقراری ارتباط میان انسان ها وجود دارد. با پیشرفت مهارت های ارتباطی اعتماد به نفس نیز افزایش می یابد، از این رو تقویت مهارت های ارتباطی می تواند جزء استراتژی های طولانی مدت برای رسیدن به موفقیت باشد.
از طرفی دیگر، امروزه فعالیت های تربیت بدنی به عنوان نوعی تربیت عملی و بخشی از تربیت مکتبی که با فعالیت های مختلف ورزشی، سلامت جسمی و روحی دانش آموزان را مدنظر دارد، مورد توجه خاص می باشد. فعالیت های ورزشی با دارا بودن عنصر مسابقه، رقابت، همکاری، نظم و مقررات و سازمان بخشیدن که حرکات جسمی و روحی به عنوان ابزاری نیکو در تعلیم و تربیت به شمار می آیند. در این بین، با توجه به وظایف متعدد و متفاوتی که مربی یک تیم از جهات مختلف به عهده دارد، ناگزیر می شود علاوه بر دانش فنی مربوط به رشته اختصاصی خود، در سایر علوم نظیر روان شناسی، جامعه شناسی، مدیریت و سایر علوم انسانی اطلاعات داشته، و نیز بایستی از مهارت ارتباطی بالایی برخوردار باشد (چراغپور، 1365). بیشتر وقت مربیان در ارتباط با بازیکنانشان می گذرد و این ارتباط آن ها را برای نیل به هدف هایشان هماهنگ می سازد. یکی از عوامل موفقیت مربی، قابلیت ارتباط مؤثر است. او باید قادر به ایجاد ارتباط درست باشد. این گونه ارتباطات باید با والدین، عوامل اجرایی، بازیکنان و مردم برقرار گردد. بیشتر اوقات پیام های ما نارسا است. این نارسایی به جهت عدم ارتباط کلامی نمی باشد، بلکه به این دلیل است که ما به اهمیت ایجاد ارتباط غیرکلامی پی نبرده ایم. این مطلب می تواند درس مهمی باشد که مربی به اهمیت موضوع پی ببرد و نسبت به چگونگی بهبود مهارت های ایجاد ارتباط مؤثر وقوف بیشتری یابد (لینچ ، 1942). از طرف دیگر یکی از مهمترین عوامل برای پیش بینی و تبیین رفتار بازیکنان تیم،پی بردن به انگیزه ها یا انگیزش های آنها است، اگر ما انگیزه ها را از نمونه رفتار بازیکنان تیم ، استنباط نماییم و اگر استنباط های ما، درست باشند ابزار نیرومندی برای تبیین رفتار آنها در دست خواهیم داشت و در موقعیتی قرار داریم که می توانیم درباره آنچه در آینده انجام خواهند داد، پیش بینی نمائیم (عراقی، 1377). پیشینه پژوهشی انگیزش پیشرفت به سال ها قبل برمی گردد. مک کللند (1955) مدت 40 سال وقت خود را صرف مطالعه و پژوهش در زمینه انگیزش های مهم انسان نمود و نتیجه گرفت که بر اثر کنش متقابلی که فرد با محیط و جامعه خود برقرار می نماید، نیازهای خاصی را می آموزد که حاصل آن، مهمترین نیازهای اساسی انسان، یعنی نیاز به پیشرفت، نیاز به قدرت و نیاز به پیوندجویی می باشد (عراقی، 1377). ویژگی افرادی که نیاز به پیشرفت زیادی دارند این است که بیشتر از آنکه از پاداشهای ناشی از موفقیت لذت ببرند از رسیدن به هدفهای شخصی احساس رضایت می کنند. هر چند آنان پاداش را رد نمی کنند، اما آنرا اساس کارها و فعالیت های خود قرار نمی دهند و احساس لذتی که آنها از حل مسائل دشوار و پیروزی بر موقعیت های سخت به دست می آورند، بسیار بیشتر از پول یا پاداشی است که دریافت می کنند (هومن، 1381).
بیان مساله
واژه ارتباط از ریشه لاتین کامیونز به معنای اشتراک گرفته شده است. این کلمه در زبان فارسی به صورت مصدر عربی در باب افتعال به کار می رود؛ که در لغت به معنای پیوند دادن و ربط دادن و به صورت اسم مصدر به معنای بستگی، پیوند، پیوستگی و رابطه کاربرد دارد. ارسطو فیلسوف یونانی، شاید نخستین اندیشمندی باشد که حدود 2300 سال پیش درباره ارتباط سخن گفته است. وی در کتاب مطالعه معانی بیان (ریطوریقا) در تعریف ارتباط گفته است: «ارتباط عبارت است از جست¬وجو برای دست یافتن به کلیه وسایل و امکانات موجود برای ترغیب و اقناع دیگران» (مشبکی، 1380).
ارتباط یکی از پدیده هایی است که همه جوانب زندگی انسان با آن سروکار دارد. فقط از طریق نوعی ارتباط است که افراد انسانی می توانند با هم مراوده و مرابطه برقرار کرده به حیات اجتماعی خود ادامه دهند. ارتباط، به زبان ساده، عبارت است از انتقال و فهم معنا بین اشخاص. عمل انتقال به وسیله هر نوع رفتاری که در امر مبادله اطلاع و معنا مؤثر باشد، صورت می گیرد. از این رو، ارتباط را به صور گوناگون تعریف می کنند: 1) تبادل اطلاعات با استفاده از توانایی های انسانی یا رسانه های تکنولوژیکی 2) مبادله عقاید و افکار، یا قلمرو وسیع مبادله اندیشه های انسانی 3) فراگرد دادن و ستاندن اطلاعات.
ارتباط عبارت است از انتقال اطلاعات از فرستنده به گیرنده به گونه ای که این اطلاعات به وسیله¬ی هر دو، فرستنده و گیرنده، درک و فهم شود (مقیمی، 1377). همچنین گریفین (1992) معتقد است مهارت ارتباطی عبارت است از توانایی ارسال و دریافت اطلاعات، افکار، احساسات و نگرش ها. مهارت های ارتباطی اشاره دارد به توانایی مدیران که به طور مؤثر ایده ها و اطلاعاتی به دیگران انتقال داده و همچنین به طور مؤثر ایده ها و اطلاعات را دریافت کنند.
یکی از فنون مربی¬گری موفقیت آمیز، برقراری ارتباط با بازیکنان تیم است، به نحوی که آنان را برای انجام کارهای سخت برانگیزد. مربی¬گری چیزی جز تلفیق و ترکیب مهارت های پیچیده با هم نیست. یکی از این مهارت ها توانایی برقراری ارتباط مؤثر با بازیکنان و کلیه اعضاء باشگاه است. این هنر (مهارت) متمایزکننده مربیان بزرگ از سایر مربیان می باشد. موفقیت مربی در امر مربی¬گری تا حد زیادی به توانایی وی در برقراری ارتباط مؤثر در موقعیت های گوناگون و بی شمار بستگی دارد. مربیان باید بتوانند با بازیکنان، دستیاران و مدیران باشگاه ها به خوبی ارتباط برقرار نمایند. تعلیم، تشویق، رعایت انضباط، ارزشیابی و بیان مهارت ها، مرسوم ترین روابط و واژه های کاربردی در مربی¬گری می باشند که همه آن ها مستلزم ارسال پیام اند. معمولاً مربیان با چگونگی انتقال پیام مورد توجه و تفاوت قرار می گیرند. ارتباط تمامی افراد در یک باشگاه مستلزم ارتباط صحیح با مربی است. مربی در مرکز دایره قرار گرفته است و همگی بایستی نگاهی مستقیم به مرکز داشته باشند.
از طرف دیگر، یکی از اهداف ارتباط موثر مربی و تقویت آن، توانایی به کارگیری بازیکنان در تیم با بازدهی حداکثر می باشد. یک مربی که اوقات خود را صرف ورزش می کند علاقه مند است که بازیکنان در تمام جلسات تمرین حضور یابند . او می خواهد در رابطه با دانش بازیکنان سهیم باشد و آنها مهارتهای بازی را آموخته و عملکرد خود را بهبود بخشند . برای رسیدن و تحقق این هدف، بازیکنان باید انگیزه لازم را برای پیگیری و تداوم داشته باشند و مربیان باید از میزان ایجاد انگیزه مطلع باشند. یکی از اشکال انگیزه، انگیزه پیشرفت است. انگیزه پیشرفت در ورزشکاران ویژگی ارزشمندی به شمار میرود و از همین رو ، به این حوزه از روانشناسی توجه بسیاری شده است (مسیبی، 1388). نیاز پیشرفت عبارت است از میل به انجام دادن خوب کارها در مقایسه با معیار برتری. این نیاز افراد را برای جستوجو کردن «موفقیت در رقابت با معیار برتری» با انگیزه میکند. معیارهای برتری به این علت نیاز پیشرفت را برمیانگیزند که عرصه بسیار معناداری برای ارزیابی میزان شایستگی فرد تامین میکنند ( نادی، 1385). عوامل شناختى فراوانى نیز با انگیزه پیشرفت زیاد در ارتباط هستند. آمس و آمس (1984) روشن ساختند که برخى افراد گونههاى اندیشیدن پیشرفتهترى در مقایسه با برخى دیگر دارند؛ مانند ادراک توانایى بالا،گرایش به تسلط، انتظارات بالا در مورد موفقیت، ارزیابى نیرومند از موفقیت و سبک اسناد خوشبینانه. با این همه، تا به حال ارتباط میان انگیزش ورزشکار و مهارت های ارتباطی مربی و نیز نقش مهارت های ارتباطی مربی تیم در میزان انگیزش پیشرفت بازیکنان به عنوان یک متغیر تاثیرگذار مورد بررسی قرار نگرفته است. هدف از انجام پژوهش حاضر این است که ارتباط میان مهارت های ارتباطی مربیان و انگیزش پیشرفت ورزشکاران را مورد بررسی قرار دهد. این احتمال وجود دارد که سطح مهارت های ارتباطی مربی بر انگیزش پیشرفت ورزشکار موثر باشد. آیا ممکن است مهارت های ارتباطی بالای مربی تاثیر مثبتی بر انگیزش پیشرفت ورزشکار داشته باشد و یا برعکس، مهارت های ارتباطی ضعیف مربیان منجر به کاهش انگیزش پیشرفت ورزشکاران شود؟ پژوهش حاضر با هدف پاسخ به این سوالات و بررسی نوع ارتباط میان مهارتهای ارتباطی مربی و انگیزش پیشرفت ورزشکار طراحی شده است.
ضرورت و اهمیت تحقیق
تحقیقات انجام شده در زمینه رابطه ی بین مهارتهای ارتباطی مربیان و انگیزه پیشرفت در ورزشکاران بسیار اندک بوده و جوانب کلی و اصلی مرتبط با مهارت های ارتباطی و انگیزه ی پیشرفت تا به حال مورد مقایسه و بررسی قرار نگرفته است. تحقیق حاضر از جمله تحقیقاتی است که با درنظر گرفتن کلیه جوانب در صدد بررسی رابطه ی بین مهارتهای ارتباطی مربیان و انگیزه پیشرفت در ورزشکاران است. انجام تحقیقاتی از این دست، می تواند کمک بسیاری به روشن شدن اهمیت مهارت های مختلف ارتباطی در مربیگری رشته های تیمی و انفرادی باشد و به درک اهمیت ارتباط میان بازیکن و مربی کمک کند. می توان کارگاه های آموزشی بسیاری را در زمینه مهارت های ارتباطی مربیان برگزار کرد و از این طریق به بهبود نقش این عامل مهم افزود. همچنین فدراسیون های ورزشی می توانند با استناد به این یافته ها، مهارت های کلامی، شنود و بازخورد مربیان را به عنوان یکی از مهم ترین فاکتورهای انتخاب آنان برای احراز مربیگری تیم های ورزشی در نظر داشته باشند. همچنین یافته های مربوط به انگیزش پیشرفت می تواند کاربردهای زیادی برای ورزشکاران رشته های مختلف انفرادی و گروهی داشته باشد. فرض چهارم و پنجم این تحقیق به بررسی اهمیت انگیزش پیشرفت در رشته های ورزشی انفرادی و گروهی و در همین طور، هر کدام از این اجزاء مهارت ارتباطی می توانند راه را برای تحقیقات بعدی در زمینه انگیزه پرهیز از شکست و توان انگیزشی و میزان تاثیرپذیری آنها از انواع مهارت های ارتباطی مربیان روشن و هموار کنند.
هدف کلی
هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی رابطه بین مهارتهای ارتباطی مربیان و انگیزه پیشرفت ورزشکاران می باشد.