یکی از مسائلی که در گذشته در افکار آنان بوده و همواره تلاش نموده است که روشهایی برای دسترسی به آن را پیدا نماید مسئله رسیدن به بهداشت و تندرستی و دوری از بیماریها و انواع ناراحتیها و دردهای مختلف بوده است. و با انجام بررسیها و تفحص های مختلف در مورد علل ایجاد بیماریها راههایی برای پیشگیری از بروز پیدا شد و روز بروز بر آگاهی آنان در این زمینه افزوده شده است.
صنعتی شدن جوامع و ماشینی شدن زندگی باعث شد که انواع بیماریهای روحی و روانی و ناراحتیهای جسمانی را برای انسان به ارمغان آورد لذا این عوامل باعث شد که آنان بیشتر بدنبال حفظ سلامتی و تندرستی باشد که بتواند با یک سبک و و شیوه اصولی به راحتی در کنار زندگی ماشینی و تکنولوژی روز دوام بیاوردو حتی بر طول عمر خود بیافزاید وبرای دستیابی به اهداف ذکر شده بهترین وسیله ای که می تواند تحرک و نشاط و شادابی لازم را برای انسان فراهم کند و فرد را از بیماریهای جسمانی و حتی روحی و روانی نیز مصون دارد، پرداختن به فعالیتهای بدنی و انواع فعالیتهای ورزشی می باشد که امروزه دنیا به نقش و اهمیت فعالیتهای بدنی در پیشگیری از بروز انواع بیماریها و اختلالات پی برده است و از این عامل برای سلامتی و تندرستی انسانها بهره گرفته و با افزایش آگاهی مردم در مورد نقش فعالیتهای بدنی در حفظ تندرستی و سلامتی انسانها بهره گرفته و با افزایش آگاهی مردم در مورد نقش فعالیتهای بدنی در حفظ تندرستی و سلامتی انسان باعث شده که مردم بیشتر به فعالیتهای مختلف ورزشی روی آورند و از اینطریق با انجام انواع فعالیتهای تفریحی ورزشی افراد کمتر با انواع بیماریهای خاص مواجه شوند ولذا در مجموع با اجرای این روش در سطح یک کشور هزینه های درمانی نیز کاهش خواهد یافت و انواع غیبت ها و عدم حضور در محیط کاری نیز کاهش می یابد بنابراین مشخص است که ورزش می تواند نقش مثبتی بر ساختار اقتصادی جامعه نیز داشته باشد.
از طرف دیگر مشاهده می شود که اگر بنحو اصولی و صحیحی از فعالیتهای ورزشی استفاده نشود باعث ایجاد بیماریها یا ناراحتی هایی خواهد شد که فرد یک عمر باید با یکی از آن بیماری یا عارضه مدارا کند.
پرداختن به فعالیتهای ورزش از یک سری اصول و قوانینی پیروی میکند که عدم توجه به این اصول باعث ایجاد عارضه یا ناراحتی برای افراد یا ورزشکاران خواهد شد مثلاً عدم توجه به اصل تطابق یا سازگاری در انجام تمرینات ورزشی باعث ایجاد ناراحتی برای ورزشکار در موقع انجام تمرینات خواهد شد و باید فعالیتها بگونه ای انتخاب شوند که احتمال بروز صدمات در آن وجود نداشته باشد زیرا انجام تمرینات شدید و افراطی خود باعث از بین رفتن سلامتی جسمانی و کاهش سیستم ایمنی بدن و باعث ایجادتأثیرات نا مطلوبی بر بعد روحی و روانی ورزشکار خواهد شد و لذا مربیان باید از اصول اجرای تمرینات ورزشی بطور دقیق و کامل آگاهی داشته باشند و با بکارگیری این اصول بهتر می توانند ورزشکاران را راهنمایی نمایند و بگونه ای برنامه های تمرینی ورزشکاران را طراحی نمایند که ورزشکاران بتوانند به راحتی مرحله به مرحله پیشرفت نمایند و با استفاده از اصل اضافه بار بتدریج بر فشار تمرینات بیافزایند و با استفاده از اصل برنامه ریزی دراز مدت و با زمان و با دقت نظر بیشتر بتوانند به گونه ای تمرینات را انجام دهند که هیچگونه آسیب یا خطری برای ورزشکار نداشته باشد.
مربیان باید توجه نمایند که بعضی از رشته های ورزشی خود عامل انتقال انواع بیماریها در بین ورزشکاران خواهد شد و اگر نکات بهداشتی در اینگونه فعالیتها رعایت نگردد خیلی سریع این بیماریها بین ورزشکاران منتقل خواهد شد و اثرات نا مطلوبی برای ورزشکاران خواهد داشت که یکی از این ورزشها «شنا» میباشد و برای استفاده از استخرو افرادی که از استخر استفاده میکنند. نکات بسیار دقیق و تخصصی وجود دارد که مربیان با آگاهی از علم بهداشت ورزشی میتوانند به رفع این مشکلات و به پیشگیری از بروز بیماریها بپردازند.
بهداشت ورزشی به ورزشکارن کمک می کند که علاوه بر اینکه فعالیتهای ورزشی را انجام می دهند هیچگاه با عارضه یا آسیب یا بیماریهای عفونی خاصی نیز مواجه نشوند زیرا بهداشت ورزشی یعنی به کار گیری و استفاده از علوم و روشهای مناسب در هنگام فعالیتهای ورزشی جهت پیشگیری از بروز و اشاعه بیماریها و جلوگیری از صدمات جسمانی در محیط ورزش است و تنها حفظ محیط ورزش از آلودگیها و میکروبها را نمی توان بهداشت ورزشی نامید بلکه مفهوم بهداشت ورزشی نامید بلکه مفهوم بهداشت ورزشی از این هم وسیع تر می باشد و فعالیتهای ورزشی باید به گونه ای انتخاب و طراحی گردد که بهداشت جسمانی و روانی ورزشکاران را مختل نسازد.
مدتهای زیادی است که برای پیشگیری از بیماریهای قلبی_عروقی و سایر بیماریها مسئله اجرای فعالیتهای بدنی و تحرک توصیه می شود و مسئله طب پیشگیری بعنوان یک عامل مهمی برای پیشگیری از بروز بیماریها و خطرات احتمالی می باشد و در بهداشت ورزشی نیز با استفاده از علوم مختلف به این نکته می پردازد که چه فعالیتهایی برای چه مدتی و با چه شدتی وبرای چند روز و برای چه گروه های سنی می تواند مناسب باشد که با بکار گیری این اصول بتوانیم تندرستی و سلامتی را برای افراد به ارمغان بیاوریمبعضی محیطهای ورزشی و تجهیزات ورزشی که بطریق غیر استاندارد و غیر اصولی ساخته شده باشد خود عامل ایجاد بروز صدمات برای ورزشکاران خواهد شد لذا در بهداشت ورزشی نکات مهم در مورد نحوه ساخت اماکن ورزشی و نحوه بکارگیری اصول خاص برای هر محیط ورزشی یا و استفاده از تجهیزات و وسایل مختلف برای ورزشکاران بحث خواهد شد که چه شیوه یا اصولی را باید بکار گیریم تا ورزشکاران با صدمات و آسیبهای مختلف در محیط ورزشی مواجه نشوند که این مسئولیت بر عهده معلمان و مربیان ورزش می باشد.
مسئله مهم دیگر اینکه اهداف تربیت بدنی و اهداف بهداشت یکسان میباشد زیرا هر دو می خواهند سلامت جسم و در نهایت سلامت روح را برای انسان تأمین نمایند و لذا آگاهی از یافته های بهداشت ورزشی برای معلمان و مربیان بسیار ضروری است زیرا افزایش آگاهی در مورد نکات بهداشتی در موقع کار با ورزشکاران باعث افزایش کارایی در تیمهای ورزشی و بهبود رکودهای ورزشکاران خواهد شد و از همه مهمتر اینکه ورزشکارن با بکار گیری اصول بهداشتی و رعایت نکات ایمنی در هنگام تمرینات و یا کار با وسایل و تجهیزات ورزشی با صدمات و آسیبهای خاص آن رشته ورزشی مواجه نخواهد شد و در نتیجه میزان علاقه و انگیزه ورزشکارن برای انجام فعالیتهای ورزشی افزایش خواهد یافت و ورزشکاران کمتر صدمه خواهند دید و احتمال ترک محیطهای ورزشی در اثر صدمه کاهش خواهد یافت.
بنابراین آگاهی داشتن از اصول بکار گرفته شده در بهداشت ورزشی بر میزان کارایی مربیان و معلمان ورزش خواهد افزود و این گروه از افراد در کار معلمی و مربیگری رشته های مختلف و با گروههای سنی متفاوت موفق خواهند شد و در نتیجه افرادی نمونه و لایق در زمینه حرفه خود خواهد شد.
امید که معلمان و مربیان با بکارگیری یکایک اصول مطرح شده در بهداشت ورزشی بتوانیم نقش و وظیفه اصلی خود را که همانا خدمت به جامعه میباشد ایفا نمائیم.
تاریخچه از بهداشت»
یکی ار مهمترین مسایلی که همواره فکر بشر را از قدیم ترین زمانهای تاریخی به خود مشغول داشته حفظ تندرستی و رهایی از درد و رنج بیماریها بوده است. برای رسیدن به هدف انسان در اعصار مختلف بسته به امکانات و پیشرفت تمدن روشهای خاصی را بکار برده است و با توسعه آگاهی و دانش خود توانسته است تا کنون بر بسیاری از مسائل و مشکلات در زمینه تندرستی و بیماری فایق آید.
در گذشته که مردم از چگونگی وقوع بیماریها آگاه نبودند و راههای تشخصی درمان آنها را نیز نمی دانستند امراض گوناگون در میان آنها به سرعت شیوع می یافت و منجر به ناتوانی و مرگ بسیاری از آنان می شد. عمرها اغلب کوتاه بود و افراد بظاهر سالم از توانایی افی برخوردار نبودند. با پیشرفت دانش عوامل بیماری شناخته شدند و تأثیر آنها بر تندرستی آشکار گردید و بشر آموخت که باید در محیط پاکیزه و سالم زندگی کند آلودگیها را از خود و محیط پاک سازد و از آنچه تندرستی او را به خطر می اندازد بپرهیزد بیماران را درمان کند و افراد سالم را در برابر بیماری مقاوم و مصون سازد. بر این اساس دانش بهداشت و پزشکی همراه با تحولات سایر علوم توسعه پیدا کرد و سازمان یافت و هر شاخه از آن به حل بخشی مشکلات تندرستی و بیماری فرد و جامعه پرداخت. در نتیجه در بسیاری از جوامع بیماریها و نا توانیها کاهش یافتند. مرگ و میر کمتر گردید و انسانها سالمتر و قویتر و عمرها طولانی تر گردید.
توسعه و تکامل بهداشت عمومی در قرن نوزدهم در حقیقت نتیجه پیشرفت دانش از یکطرف و احساس مسئولیت اجتماعی جوامع اروپایی از طرف دیگر بوده است.
اولین کنگره بین المللی بهداشت عمومی در سال 1851 در شهر پاریس تشکیل شد در آن زمان حقیقتاً تقسیم بندی خاصی برای بسیاری از بیماریها نداشتند و کنترلی بر بسیار از بیماریهای عفونی در دست نبود. تئوری میکروبی تازه مرحله تکوینی را می گذراند.
در نیمه دوم قرن نوزدهم مطالعات و آزمایشات پاستور در زمینه میکروب شناسی تصویری دقیق از نحوه انتقال بیماریهای عفونی ارائه داد. با رونق عصر باکتریولوژی و یافتن انواع واکسن اکثر بیماریهای عفونی قابل کنترل گردید و به مرور بعد از جنگ جهانی دوم تقریباً اکثر کشورهای جهان به فکر پیشگیری از بیماریها و استفاده از تکنیکهای متداول در زمینه واکسیناسیون بهداشت محیط و سایر جنبه های بهداشت عمومی می شدند.
«تعاریف بهداشت»
در تعاریف بهداشت اختلاف سلیقه های متفاوتی وجود داشته است زیرا که محتوای بهداشت پیوست در حال تغییر و تحول بوده است و عواملی نظیر رشد اقتصادی پیشرفت علوم اجتماعی و پزشکی تحولات فرهنگی و غیره در آن دخالت اساسی داشته اند.
تعریف بهداشت توسط سازمان بهداشت جهانی: World¬_Itealth organization
بهداشت یک حالت کامل سلامتی جسمی روانی و اجتماعی است و تنها عدم ابتلاء به بیماری یا نا توانی و نقص عضو دلیل بر سلامت و بهداشت نمی تواند باشد.
تعریف انجمن پزشکان آمریکا: American_medical association
بهداشت عبارتست از هنر و دانش تأمین سلامتی مردم حمایت و بهتر گردانیدن آن از طریق فعایتهای سازمان داده شده اجتماعی.
تعریف محقق انگلیسی فریزربروکینگتون: بهداشت عبارتست از احساس حالت شادابی جسمی و روحی همراه با ذخیره قدرت بر اساس عملکردهای عادی بافتها و هماهنگی و تطابق جسمی و روحی که موجب فراهم گردیدن وسایل زندگی سرشار از نشاط برای انجام خدمات و کارهای عادی باشد.
تعریف پروفسور وینسلو(Winslow) : بهداشت عبارتست از علم و هنر پیشگیری از بیماریهای افزایش طول عمر و ارتقاء سطح سلاتمتی در انسان از طریق فعالیتهای دسته جمعی در جهت کنترل بیماریهای واگیر ، بهسازی محیط، آموزش بهداشت فردی، تأمین خدمات پزشکی و پرستاری جهت تشخیص و درمان به موقع بیماریها، ایجاد سیستم شبکه تندرستی و تدوین نظام اجتماعی که هر فردی از جامعه از استانداردهای لازم برای تأمین بهداشت خود بهرهمند گردد.
بهداشت عبارتست از علوم و روشهایی که بشر برای پیشگیری و جلوگیری از بروز و اشاعه بیماریها، طولانی نمودن عمر و ارتقاء سطح تندرستی و نیرو از طریق آگاهی و عمل نمودن یکایک مردم به اصول آن،واز راه گوششهای متشکل و دسته جمعی و آمادگی نیروهای اجتماعی و اقتصادی انجام می دهد.
بهداشت همگانی عبارتست از علم و فن پیشگیری از بیماریها و افزایش طول عمر و ارتقاء سطح سلامتی و توانائی انسان از طریق کوششهای دسته جمعی افراد جامعه به منظور بهسازی محیط، کنترل بیماریهای واگیر، آموزش بهداشت فردی، ایجاد خدمات پزشکی و پرستاری جهت تشخیص زود هنگام و درمان به موقع بیماریها و ایجاد نظام اجتماعی که در آن هر فردی دارای سطح زندگی مطلوبی برای تأمین و نگهداری تندرستی خود باشد به طوری که هر فردی از جامعه از حق طبیعی خود یعنی سلامتی و عمر طولانی بهره مند گردد.