دانلود مقاله اهمیت ورزش

ورزش شامل فعالیت هر کس با یک منظور و در محیطی متفاوت با محیط روزانه برای مسابقه، لذت بردن، برای کسب برتری، برای پیشرفت مهارت یا ترکیبی از تعدادی از این هاست.

ورزش شامل فعالیت هر کس با یک منظور و در محیطی متفاوت با محیط روزانه برای مسابقه، لذت بردن، برای کسب برتری، برای پیشرفت مهارت یا ترکیبی از تعدادی از این هاست.

تفاوت منظور همراه با در نظر گرفتن مهارت فرد یا گروه یا دلیری علامت مشخصه ورزش است.

بنابراین پریدن از روی یک مانع در مقابل دیدگان هزاران نفر در یک میدان سرپوشیده ورزش است در حالی که پریدن از روی یک چشمه هنگام پیاده روی در روستا فقط تلاش برای خیس نشدن پای فرد است.

انواع مختلفی از ورزش وجود دارند و انسان ها قسمت مهمی از وقت، پول و دلبستگی خود را نه فقط به عنوان شرکت کننده بلکه به عنوان تماشاگر به آنها اختصاص می دهند.

ورزش امروزه در جهان بوسیله مبدل شده که انسان ها با هم متحد و آشنا کرده و بین آنها پیوند اخوت و برادری برقرار می کند و مهمترین هدف و وظیفه ورزش همین است.

ایجاد مودت و دوستی بین ورزش کاران که هرچند در میدان رقیب هم هستند اما در خارج از میدان به عنوان رفیق همدیگر می باشند.

ورزش ترکیبی از فعالیت های فیزیکی عادی و معمول و مهارت های شخصی و به عنوان تفریح و یک سری از قوانین که برای مسابقه، لذت بردن و رسیدن به برتری است.

ترکیب شخصیت هایی با مهارت های متفاوت در یک ملت، شجاعت و دلاوری آن ملت را افزایش می دهد.

● فواید ورزش
اکثر مردم بر این موضوع واقفند که ورزش، بخش مهمی از نحوه زندگی است.

ورزش منظم سلامت جسمی و عقلی را حفظ می کند و قادر است، خطر پیدایش بیماری های مزمن را کاهش دهد، امید به بقا را افزایش دهد و کیفیت زندگی را در طول سال های آینده بهبود بخشد.

اگر ورزش را جزیی از برنامه روزمره خود نمایید، احتمالاً در خواهید یافت که انرژی بیشتری برای انجام فعالیت های روزانه معمول، (مثل خرید، کار منزل، مراقبت از کودک و باغبانی) دارید.

نداشتن فعالیت بدنی عامل زمینه ساز بسیاری بیماری ها و معلولیت هاست.

این مسئله هر سال باعث ۲ میلیون مرگ در دنیا می شود، خطر بیماری های قلبی، دیابت و چاقی را دو برابر می کند، خطر ابتلا به سرطان ها به خصوص سرطان روده بزرگ رو زیاد می کند و باعث زیاد شدن فشار خون، افسردگی و اضطراب می شود در حالیکه فعالیت بدنی منظم حتی در حد متوسط، یکی از ساده ترین راه های حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری های قلبی، دیابت، چاقی و پوکی استخوان است.

فعالیت بدنی انرژی را زیاد می کند، کلسترول مضر را در بدن پایین می آورد، به کنترل فشار خون کمک می کند، و در کنار همه این ها ابتلا به سرطان ها به خصوص سرطان روده بزرگ را کم می کند.

● تاریخچه ورزش
اصل ورزش را از یونان دانسته اند که به منظور چابکی بدن و ایجاد قوّت انجام می یافت و پاروزنی، بوکس، کشتی، شنا، شمشیرزنی، تیراندازی، اسکی و ورزش هایی چون بیس بال، سافت بال و بسکتبال و انواع فوتبال و چوگان بازی، والیبال ، گلف، انواع تنیس، شنا، پرتاب وزنه و ...

جزو ورزش محسوب می شوند.

اولین ملتی که ژیمناستیک را بنیان و آن را نام نهاده اند، یونانیان قدیم بوده اند که ابتدا اصول ورزش در یونان خیلی خشن و ناصحیح بود و اولین نتیجه از ورزش را بزرگ نمودن عضلات بدن می دانستند، بعدها ورزش در یونان به شکل ریسمان بازی درآمد و برای آن اهمیت زیادی قایل بودند و عمل کنندگان آن را آکروبات می نامیدند و این نوع حرکات را آکروباتیک می گفتند.

به محل هایی که در آنجا ورزش می نمودند، ژیمنازیوم گفته می شد، که مهمترین آنها یکی لیسه و دیگری آکادمی نام داشت و چون مردم در آن محل ها لخت ورزش می کردند، کلمه ژیمناز از کلمه گیمنوس که به معنای لختی است و به آن محل ها نام نهادند و بعداً عموم ورزش های بدنی نیز ژیمناستیک نام گذاشته شد.

مورخ مشهور، ویل دورانت می نویسد: آن (مدینه فاضله بچه ها) فنون خانه داری را به دختران و فنون شکار و جنگ را به پسران می آموختند و به پسران آموزش می دادند که چگونه شکار کنند و ماهی بگیرند و شنا کنند و همچنین شخم زدن کشت زارها، دام گستری، دامپروری و نشانه روی با تیر و نیزه را می آموختند، تا در جمع مخاطرات زندگی توان محافظت و حراست از خویش را دارا باشند.

اما اگر بیشتر در مسأله دقت کنیم، در خواهیم یافت تعلیم و تربیت در حقیقت با پیدایش و سکنا گزیدن بشر در روی زمین آغاز شده است.

خاک و سنگ و کوه و تپه و دریا و جنگل و جویبار و دیگر مظاهر طبیعت و نیز خود زندگی و نیازهای آن، نخستین کتاب های درسی نوع بشر بوده اند.

از قدیم ترین روزگاران و حتی پیش از پیدایش خط، نیاز به تأمین خوراک و پوشاک از راه شکار حیوانات و احتیاج به کسب توانایی برای مقابله با خطرهای طبیعی و دشمنان گوناگون، جوامع کهن بشری را واداشته بود که به امر تربیت بدنی، به عنوان یکی از مهمترین امور زندگی توجه نمایند و این حقیقت را دریابند که قدرت، استقامت، مهارت و سرعت را که در زندگی انسان ها از اهمیتی برخوردار است، می توان با بهره گیری از تمرین ها و فعالیت های جسمانی تا حد قابل ملاحظه ای تقویت کرد.

وقتی دولت ها و حکومت ها تشکیل و تأسیس شدند، رهبران آنها متوجه شدند که برای حفظ یا گسترش مرزهای خود، نیازمند بازوان توانایی هستند که در جنگ ها بتوانند پیروزی را برای آنها به ارمغان آورند؛ ویل دورانت در این باره می نویسد:
از ضروریات دولت ها و تأکید بر روی حفظ نیروی جسمانی، پیروزمندی در جنگ هایی بوده است که متکی بر قدرت بدنی و نیرومندی جسمانی بوده است، و نیرومندی حاصل نخواهد شد، مگر در ورزش هایی که در بازی های المپیک مقرر گردیده است.

در توجه انسان به تربیت جسم و توانمندی، عوامل زیر نقش اساس داشته است:
· انسان اولیه در جناح مبارزه با طبیعت، که از بدو تولد تا سپری شدن عمر او را تهدید می کرده، ضرورت نیرومندی را دریافته است.

· از طرفی بر اثر قهر طبیعت، ناچار به مهاجرت برای یافتن معاش بوده و در این مهاجرت در برخورد با دیگر اقوام، برای حفظ بقای خویش و بقای اجتماعی.

· و از جناح نیازهای فیزیولوژیک که برای ارضای نیازهای طبیعی خویش و خانواده، به ویژه نظام معیشتی جدیدی که در اثر مهاجرت برای او ایجاد می گردید.

● تاریخچه ورزش در ایران
اما در خصوص تاریخچه ورزش در ایران باید گفت: در میان کشورهای مشرق زمین، بی گمان ایران تنها کشوری بود که در نظام تعلیم و تربیت خود بیشترین الویت را به ورزش و تربیت بدنی داده بود، چه در حالی که چینیان به امر ورزش و تربیت بدنی توجه چندانی نداشتند و هندوان نیز پرورش تن و فعالیت های بدنی را گاه مذموم هم می دانستند، ایرانیان به اهمّیت و ارزش توانایی و سلامتی بدن به عنوان وسیله بسیار مهمی برای فراهم آوردن ارتشی سلحشور و پیروزمند، پی برده بودند.

▪ هرودوت، مورخ مشهور یونانی می نویسد:
ایرانیان از پنج سالگی تا بیست سالگی سه چیز را می آموختند:
۱) سواری
۲) تیروکمان
۳) راستگویی
جوانان تمرینات روزانه را از طلوع آفتاب با دویدن و پرتاب سنگ و پرتاب نیزه آغاز می کردند، و از جمله تمرینات معمولشان، ساختن با جیره اندک و تحمل گرمای بسیار و پیاده روی های طولانی و عبور از رودخانه، بدون تر شدن سلاح ها و خواب در هوای آزاد بود.

سواری و شکار نیز دو فعالیت معمول و رایج بود و جستن بر روی اسب و فرو پریدن از روی آن در حال دویدن و به طور کلی سرعت و چالاکی، از ویژگی های سوارکاران سوار نظام ایران بود.

به خصوص درباره دوران پارت ها یا اشکانیان و پیدایش کلمه پهلوان باید گفت: شرح فتوحات این قوم آریایی و حکومت پانصد ساله آنها پر از دلاوری ها و کوشش های این مردم است.

کلمه پهلوان و پهلوانی، ریشه پارتی است که هر فرد زورمند را منتسب به پارت یا پرتو و پهلو دانسته اند.

اینان مردمی جنگجو و شکارچی بودند.

▪ هنستین، مورخ یونانی می نویسد: پارت ها جنگ و شکار را دوست داشتند.

این قوم از دوران طفولیت تا به هنگام کهولت همیشه با ورزش و تمرینات سخت جنگی و شکار بار آمده بودند.

● نگاهی اجمالی به اهمیت ورزش امروزه ورزش یک از اموری است که به عناوین مختلف در جهان مطرح شده و گروه زیادی به اشکال گوناگون با آن سرو کار دارند.

برخی از مردم، ورزشکار حرفه ای اند و گروهی ورزشکار آماتور.

گروهی طرفدار و علاقه مند به ورزش و دیدن برنامه ها، مسابقات و نمایش های ورزشی بوده، و عده ای نیز از راه ورزش امور زندگی خویش را می گذرانند.

وزارتخانه ها و ادارات ورزشی فراوانی تأسیس شده و مخارج زیادی صرف ورزش، ساختن استادیوم ها، مجتمع ها و باشگاه های ورزشی و نیز وسائل و لباس های ورزشی و یا تماشای مسابقات ورزشی می شود.

بخش های قابل توجهی از برنامه های تلویزیون، رادیو، مجلات و سایر رسانه های گروهی، به ورزشی و اخبار ورزشی اختصاص دارد و خلاصه ورزش یکی از اموری است که در جهان به صورت جدّی مطرح بوده و از جهات مختلف دارای اهمیت می باشد.

حرکت و جنبش از ویژگی های حیات انسان و دارای انگیزه و ریشه ای در سرنوشت او و عاملی برای رشد و سلامت و نشاط اوست.

انسان نیازمند به حرکت و ناگزیر از حرکت است.

منع انسان از حرکت نه تنها موجب توقف رشد بلکه سبب افسردگی، بروز رفتار ناهنجار و از دست رفتن شور و نشاط زندگی وی می گردد.

نیاز انسان به حرکت و فعالیت در طول تاریخ اهمیت داشته است.

تربیت بدنی و ورزش جزء لاینفک تعلیم و تربیت هر جامعه و همراه با ارزشهای فردی و اجتماعی می باشد و وسیله ای برای رسیدن به سلامت جسمی و روحی نسل جوان ماست.

نباید چنین تصور شود که تربیت بدنی امری بی ارزش و تفننی است؛ برعکس، باید آن را جزء مهمی از زندگی به شمار آورد.

مفاهیمی مانند تندرستی، بهداشت، رشد مردمی و اجتماعی و سلامت روحی ارتباط نزدیکی با ورزش و تربیت بدنی دارد.

● اهداف عمده تربیت بدنی در تاریخ زندگی انسان عبارت است از: حفظ سلامت، تعمیم بهداشت رشد و تقویت قوای جسمی، آمادگی برای فعالیت دفاعی، کسب شادابی و نشاط و میل به موفقیت در وظایف شغلی و حرفه ای.

اهداف فوق تا به امروز با مختصر تغییری در نزد اکثریت جوامع بشری ترغیب می شود و بر حسب ضروریات بر یک یا چند هدف تأکید بیشتری به عمل می آید.

● تندرستی در ورزش آموزش بهداشت، آمادگی کلی فرد یعنی بهداشت جسمانی، ذهنی، اجتماعی، هیجانی و روانی را درنظر دارد.

بهداشت دارای سه بخش آموزشی، خدماتی و بهداشت محیط زیست است.

آموزش اصول زندگی سالم از اهداف بخش آموزشی است.

آموزش بهداشت توسط مؤسسات تربیتی مراکز بهداشت عمومی و برنامه های خصوصی صورت می گیرد که تمام رده های سنی از پیش دبستانی تا سالمندان را در بر می گیرد.

برنامه های آموزشی شامل پیشگیری از بیماری ها، بهداشت روانی تغذیه، آمادگی جسمانی، کاهش اضطراب و فشار روانی و مبارزه با سوء استفاده از داروهای الکل است.

بخش خدماتی دومین بخش آموزش بهداشت است.

خدمات ارائه شده در این بخش برای توسعه و حفظ بهداشت عمومی در یک سطح رضایت بخش و قابل قبول است.

این خدمات در تمام مراکز تربیتی عرضه می شود و امروزه بخش مکول خدمات بهداشتی کارمندی است که به وسیله اتحادیه ها ارائه می شود و شامل معاینات منظم چشمی، مراقبت از فشار خون و کلسترول و معاینات دسته جمعی برای تشخیص سرطان است.

بخش بهداشت محیط زیست در وهله اول توسعه ی محیط زیست بهداشتی، سالم و امن را مورد توجه قرار می دهد.

به منظور اطمینان از آلوده نبودن محیط نبودن محیط زیست به سموم شیمیایی و مواد عفونی، استانداردهای زیست محیطی توسعه یافته اند.

پیشگیری از بیماری های قلبی، فشار خون، دیابت، پوکی استخوان، چاقی، مشکلات روحی و هم چنین تقلیل موارد حمله ی قلبی و حفظ توانایی برای زندگی مستقل در سنین پیری، از مزایای مداوم جسمانی است.

افراد غیر فعال از طول عمر کمتری نسبت به افراد فعال است.

نقش مهم و مؤثر فعالیت های بدنی در حفظ تندرستی مؤّید ارتباط ماهیت بهداشت و تربیت بدنی و ورزش است.

آمادگی جسمانی وابسته به تندرستی، با توسعه و نگهداری آن دسته از عواملی که از طریق پیشگیری و درمان بیماری ها تأمین کننده ی سلامت هستند در ارتباط است.

آمادگی وابسته به تندرستی در قابلیت عمل کرد و حفظ یک الگوی زیستی سالم مؤثر است.

بنابراین آمادگی جسمانی وابسته به تندرستی، در طول زندگی از اهمیت برخوردار است.

کاهش میزان پرخاشگری نوجوانان با ورزش کودکان و نوجوانان از طریق بازی و فعالیت های بدنی، اطلاعات لازم را برای زندگی اجتماعی به دست می آورند و برای پذیرفتن مسئولیت در جامعه آماده می شوند.

بازی و ورزش، میدان تمرین مناسبی برای ارزش گذاری و جهت گیری رغبت ها، هیجان ها و عواطف و گرایش های فطری نوجوانان ایجاد می کند و مفاهیمی چون نوع دوستی و تعاون، ایثار، فداکاری و گذشت را به او می آموزد.......

در تحقیقی که بین ۱۰۰ دانش آموز پایه سوم پنج مدرسه راهنمایی تهران با استفاده از پرسشنامه شخصیتی آیزنگ به اجرا درآمد، نتایج حاصله نشان داد که بین ورزش کردن نوجوانان با کاهش میزان پرخاشگری رابطه مستقیم وجود دارد.

این تحقیق ثابت کرده است که انجام فعالیت های بدنی و ورزش به میزان قابل توجهی به ویژه در درازمدت می تواند از پرخاشگری دانش آموزان بکاهد.

خلاصه این تحقیق را که حاصل کار پژوهشی غلامرضا ازهر از آموزش و پرورش منطقه ۱۷ تهران است در پی می خوانید.

در تعریفی از ورزش چنین می گویند: ورزش و ورزش کردن پدیده ای است که در شرایط کنونی زندگی بشر برای پر کردن خلا ناشی از زندگی ثابت و تحرک اساسی بدن صورت می گیرد و دربرگیرنده یک سری حرکات سیستماتیک و حساب شده برای حصول به هدف بالا بردن درجه سلامتی تن و روان و سلامت عقل و هوش و بعد ارضای غرایز طبیعی ،نباید چنین تصور کرد که تربیت بدنی امری بی ارزش و صرفاً تفننی است و فقط وسیله ای است که موجبات سرگرمی را فراهم می سازد، بلکه برعکس باید آنرا جزو مهمی از فعالیت های زندگی روزمره خود به شمار آورد.

ورزش و تربیت بدنی که خواص و ویژگی های علمی آن در ابعاد فرهنگی و اجتماعی بارز و روشن است و در بهداشت و سلامت جسم و روان، در نشاط و تفریح خاطر و در افزایش قابلیت های کاربردی عضلات و کاهش تحریک پذیری، هنگام انجام امور مختلف و بالاخره در آموزش های اخلاقی و اجتماعی نقش موثر و کارساز دارد.

به همین لحاظ کشورهای مختلف جهان در قوانین خود، جایگاه ویژه ای را برای تربیت بدنی و ورزش پیش بینی کرده اند و سازمان ها و نهادهای مختلفی را برای توسعه و گسترش آن به وجود آورند و جایگاه آن را حتی تا حوزه وزارت ارتقاء داده اند.در جامعه اسلامی ما نیز همه امور فرهنگی، اجتماعی و همه مسائل ارزشی آن مبتنی بر فرهنگ اسلامی است، به این مهم توجه خاص شده است و در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر تعمیم و گسترش ورزش و تربیت بدنی تصریح شده و تاکید فراوان شده است و دولت در کنار تلاش های گسترده ای که برای حل مشکلات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی خود داشته در این زمینه نیز کوشش همه گیر و توجهی همه جانبه داشته است.

●مفهوم پرخاشگری در معنا و مفهوم پرخاشگری از نظر لغوی در لغت نامه دهخدا غضب، غصه، انفعال ذکر شده است و پرخاشگری به معنی جنگجویی، فتنه طلبی، ستیزه جویی، هنگامه طلبی نیز عنوان شده است.در فرهنگ نفیس هم از واژه پرخاشگری به معنای خشم یعنی قهر، غضب، انفعال، غصه، خشم گرفتن، غضبناک شدن و قهر درآمدن، برآشفته شدن و پرخاش یعنی: خصومت و جنگ و جدال نیز آورده شده است.در فرهنگ معین نیز آن را به مفهوم هایی چون پرخاش به معنی نبرد، کارزار، جنگ، پیکار، ستیز، محاربه، حرب، مجادله کردن، تشر و عقاب عنوان می کند.

بر این اساس، پرخاشگری معمولاً به رفتاری اطلاق می شود که قصد آن صدمه رساندن (جسمانی یا زبانی) به فرد دیگر یا نابود کردن دارایی افراد است.

●از دیدگاه روانشناسی در فرهنگ روانشناسی این معانی در تعریف پرخاشگری آمده است: ۱- حمله، عمل خصومت آمیز مستقیم در مقابل شخص یا شیء، ۲- بروز انگیزه، قدرت طلبی بر دیگران و ۳- پاسخی که در مقابل ناکامی از انسان سرمی زند.

علل پرخاشگری عوامل موثر بر پرخاشگری به دو دسته فیزیولوژیکی و روانی- اجتماعی تقسیم بندی می شود.

علل فیزیولوژیک شامل این مباحث ساختاری است: صدمات و آسیب های مغزی، اختلال غدد درون ریز و عوامل ژنتیکی.

علل روانی- اجتماعی پرخاشگری نیز به این مباحث قابل دسته بندی است: ناکامی، یادگیری رفتارهای پرخاشگرانه از الگو، کمبود توجه و عاطفه، تربیت متناقض همراه با نظم شدید و تغییرات مکرری که در نقش های والدین حاصل می شود و پرخاشگری به عنوان وسیله ای جهت تخلیه فشارهای روانی و...

که این عوامل نقش بسیار مهمی در ایجاد رفتار پرخاشگرانه نوجوانان ایفا می کند.

●اثرات فعالیت های بدنی (ورزش) بر کاهش پرخاشگری کودکان و نوجوانان کودکان و نوجوانان از طریق بازی و فعالیت های بدنی، اطلاعات لازم را برای زندگی اجتماعی به دست می آورند و برای پذیرفتن مسئولیت در جامعه آماده می شوند.

بازی و ورزش، میدان تمرین مناسبی برای ارزش گذاری و جهت گیری رغبت ها، هیجان ها و عواطف و گرایش های فطری نوجوانان ایجاد می کند و مفاهیمی چون نوع دوستی و تعاون، ایثار، فداکاری و گذشت را به او می آموزد.روانشناسان معتقدند افرادی که ورزش می کنند و اوقات فراغت خود را بیشتر با انجام فعالیت های بدنی می گذرانند از رشد عاطفی خوبی برخوردارند، فعالیت های ورزشی فرصت مناسبی را برای ابراز شادی، علاقه، عدم پرخاشگری و ایجاد حس خودباوری، اعتماد به نفس و کسب شایستگی های فردی موثر است.

بروز این حس ها از طریق تربیت بدنی و ورزش ممکن است.

معمولاً نوجوانان ورزشکار بین هم سن و سالان خود محبوب تر هستند.

شرکت در فعالیت های ورزشی و تفریحی نوجوانان را از حالت خمودگی و افسردگی خارج ساخته و نشاط و سرزندگی و امید و انگیزه شرکت در فعالیت های اجتماعی را در آنان فراهم می سازد و نیز در از بین بردن خلق و خوی پرخاشگری که در نوجوانان بسیار شایع است و حداقل از تقلیل چشمگیر آن بسیار موثر و نقش بسزایی را ایفا می نماید.

فعالیت های بدنی و ورزش سبب فرو نشاندن پرخاشگری نهفته می شود که در آن اشخاص پرخاشگر خود را به صورت رفتار منفی نشان می دهند.

ورزش یکی از عوامل بسیار مهم و موثر در اخلاق و رفتار نوجوانان محسوب می شود، به طوری که برخی از گزارش های والدین نوجوانان ورزشکار نشان می دهد که حضور فرزندانشان در ورزش، در آرامش و مهار پرخاشگری موثر بوده است و برخی از تحقیقات انجام شده خاطرنشان می سازد که تمرینات ورزشی در درازمدت به طور قطع موجب کاهش پرخاشگری در نوجوانان می شود.افلاطون در این خصوص می گوید: نیروی آدمی در روح او نهفته است و تا زمانی که به وسیله حرکات بدنی تحریک و بیدار نشود شکل نمی گیرد و تکامل نمی یابد.یکی از روانشناسان معروف کشورمان در زمینه اثرات ورزش روی قوای روانی و دماغی فرد می گوید: همیشه در جلسات مشاوره و روان درمانی کوشیده ام تا مراجعان خود را نسبت به نقش ورزش در سلامت فکری و جسمی و روحی و رابطه این دو آگاه سازم.مراجعان هم بارها یادآور شده اند که انجام فعالیت های بدنی و ورزش های مناسب احساس سالم بودن را در آنها ایجاد کرده است علل‌ و عوامل‌ موثر در بزهکاری‌ : علت‌ بروز بزهکاری‌ معمولاً علت‌ واحدی‌ نیست‌ بلکه‌ همیشه‌ چندین‌ علت‌ دست‌ به‌ دست‌ یکدیگر داده‌ و باعث‌ بروز بزه‌ در افراد می‌گردند.

اینک‌ علل‌ مهمی‌ را که‌ می‌توان‌ نسبت‌ به‌ سایر عوامل‌ اساسی‌تر تشخیص‌ داد در زیر اشاره‌ می‌نمایم‌.

عوامل‌ اجتماعی‌: جامعه‌ شناسان‌ به‌ عوامل‌ مستقیم‌ و غیر مستقیم‌ محیط‌ و تراکم‌ جمعیت‌، وضع‌ سکونت‌، آلودگی‌ هوا و غیره‌ توجه‌ کرده‌اند.

نقش‌ شرایط‌ اجتماعی‌ و تعارضاتی‌ که‌ در چهارچوب‌ آن‌ به‌ وقوع‌ می‌پیوندد، انکارناپذیر است‌.

مع‌ ذلک‌ نه‌ می‌توان‌ بزهکاری‌ را تنها بر اساس‌ عوامل‌ اجتماعی‌ بررسی‌ کرد و نه‌ یافته‌های‌ مستقل‌ این‌ زمینه‌ قبلی‌ همواره‌ هماهنگ‌ است‌.

بررسی‌ها نشان‌ می‌دهد وقتی‌ که‌ در جامعه‌ای‌ ثبات‌ و پایداری‌ اجتماعی‌ و جود نداشته‌ باشد، جامعه‌ در شرایط‌ دشواری‌ چون‌ شورش‌، جنگ‌ یا انقلاب‌ باشد و یا پاره‌ای‌ شرایط‌ غیر عادی‌ و ناسازگاری‌ عمومی‌ در جامعه‌ رواج‌ داشته‌ باشد، میزان‌ بزهکاری‌ رو به‌ افزایش‌ می‌گذارد.

و به‌ عکس‌، هر قدر جامعه‌ به‌ سوی‌ پایداری‌ سوق‌ داده‌ شود، میزان‌ بزهکاری‌ کاهش‌ می‌یابد.

طبقه‌ اقتصادی‌: فقر یکی‌ از عوامل‌ مهم‌ از انواع‌ انحرافات‌ از جمله‌ دزدی‌ و انحراف‌ جنسی‌ در مردم‌، به‌ ویژه‌ اطفال‌ و نوجوانان‌ است‌.

فقر بی‌گمان‌ به‌ وجود آورنده‌ سختی‌ها و ناملایماتی‌ است‌ که‌ اگر نتوان‌ با آنها مبارزه‌ کرد، خواه‌ ناخواه‌ انسان‌ را به‌ زانو در می‌آورد.

بیشتر محرومیتها و برآورده‌ نشدن‌ تمایلات‌ که‌ موجب‌ عدم‌ اطمینان‌ اجتماعی‌ می‌شود، ناشی‌ از عامل‌ فقر است‌ و نمی‌توان‌ آن‌ را نادیده‌ گرفت‌.

بیکاری‌، کمبود مواد غذایی‌ و پوشاکی‌، بی‌سوادی‌ و عقب‌ افتادگی‌، جهل‌ و خرافات‌، عدم‌ بهداشت‌ کافی‌ و انواع‌ بیماریهای‌ روحی‌ و جسمی‌ و حتی‌ در سطح‌ جهانی‌، جنگها و خونریزیها، ریشه‌ در نیازهای‌ مادی‌ و ترس‌ از فقر دارد.

فقدان‌ مسکن‌، زندگی‌ در زاغه‌ها، سوء تغذیه‌ و بهداشت‌ ناکافی‌ نیز که‌ با فقر، ارتباط‌ دارند.

از عوامل‌ مهم‌ بزهکاری‌ به‌ شمار می‌آیند.

روابط‌ والدین‌ و نوجوان‌: احتمال‌ می‌رود مهم‌ترین‌ عامل‌ مؤثر در بزهکاری‌، روش‌ تربیتی‌ نارس‌ یا اختلال‌ در شبکه‌ ارتباطی‌ خانواده‌ باشد.

تقریباً تمام‌ پژوهشها نشان‌ داده‌اند.

والدین‌ که‌ با کودکان‌ خود مهربان‌ نیستند بیشتر احتمال‌ دارد که‌ فرزندانی‌ بزهکار داشته‌ باشند.

افزایش‌ احتمال‌ بزهکاری‌ در خانواده‌هایی‌ وجود دارد که‌ : 1 ـ والدین‌ از روشهای‌ انضباطی‌ بسیار سخت‌ گیرانه‌ یا بسیار بی‌بند و بار و فریبنده‌ استفاده‌ می‌کنند.

2 ـ شیوه‌ انضباطی‌ به‌ جای‌ آنکه‌ مبتنی‌ بر استدلال‌ باشند مبتنی‌ بر تنبیه‌ بدنی‌ است‌.

3 ـ والدین‌ نسبت‌ به‌ فرزندان‌ خود به‌ جای‌ آنکه‌ گرم‌ و صمیمی‌ و عاطفی‌ باشند، بی‌توجه‌، غافل‌ و تمسخر کننده‌ هستند آشکار شده‌ است‌ که‌ کودکان‌ بزهکار رابطه‌ بسیار ضعیفی‌ با پدران‌ خود داشته‌ و آنها را به‌ عنوان‌ الگوهای‌ غیر قابل‌ پذیرش‌ ارزیابی‌ می‌کنند.

خانواده‌های‌ کودکان‌ بزهکار اغلب‌ فاقد پدر بوده‌ و با پدر غیبت‌ طولانی‌ دارد در حالی‌ که‌ بزهکاری‌ با جدایی‌ و طلاق‌ در خانواده‌ همستگی‌ دارد، ثابت‌ شده‌ است‌ که‌ داشتن‌ مشکلاتی‌ در مدرسه‌ با بزهکاری‌ رابطه‌ بالایی‌ دراد هم‌ چنین‌، والدین‌ که‌ از مشکلات‌ عاطفی‌ رنج‌ می‌برند یا آنهایی‌ که‌ سابقه‌ جنایی‌ دراند بیشتر احتمال‌ دارد که‌ کودکان‌ بزهکار داشته‌ باشند تنبیه‌ والدین‌ تأثیری‌ بر تقلیل‌ بزهکاری‌ ندارد و موجب‌ تشدید و گاهی‌ انتقامجو می‌گردد.

چنانچه‌ روسو می‌گوید آنقدر کتک‌ خوردم‌ که‌ حساسیتم‌ نسبت‌ به‌ آن‌ کم‌ شد و سر انجام‌ کتک‌ به‌ نظرم‌ به‌ صورت‌ پاداشی‌ برای‌ دزدیهایم‌ در آمد.

با خود می‌گفتم‌ وقتی‌ مثل‌ یک‌ دزد کتک‌ می‌خورم‌ حق‌ دارم‌ مثل‌ یک‌ دزد هم‌ رفتار کنم‌ متوجه‌ شوم‌ که‌ دزدیدن‌ و کتک‌ خوردن‌ به‌ هم‌ مربوط‌ هستند.

نقش‌ دوستان‌ و همسالان‌: همانند سازی‌ شدید با همسالان‌ با وابستگی‌ به‌ آنها، صرف‌ نظر از طبقه‌ اجتماعی‌ ـ اقتصادی‌، عامل‌ مهمی‌ در بزهکاری‌ است‌ نوجوانی‌ که‌ توسط‌ والدینشان‌ مورد طرد قرار گرفته‌اند برای‌ کسب‌ حمایت‌ و تأیید به‌ سوی‌ همسالان‌ کشانده‌ می‌شوند.

چنین‌ نوجوانی‌ در مدرسه‌ ضعیف‌ هستند و به‌ دنبال‌ افرادی‌ می‌گردند که‌ مانند خودشان‌ باشند از این‌ رو احتمال‌ دارد که‌ دست‌ به‌ اعمال‌ ضد اجتماعی‌ زنند و همدیگر را برای‌ این‌ اعمال‌ مورد تشویق‌ قرار دهند.

در سؤال‌ از بزهکاران‌ در بند اصلاح‌ و تربیت‌ ****‌ در این‌ باره‌ که‌ از چه‌ کسی‌ بزه‌ را فرا گرفته‌اند اظهاراتی‌ داشتند.

از اظهارات‌ بزهکاران‌ بر می‌آید که‌ دوستان‌ بالاترین‌ منبع‌ یادگیری‌ بوده‌اند مسئله‌ توجه‌ بیشتر والدین‌ و مربیان‌ را به‌ کنترل‌ و نظرات‌ بر دوستان‌ فرزندان‌ و مربیان‌ می‌طلبد.

افرادی‌ که‌ از آنان‌ یاد گرفته‌اند فراوانی‌ درصد دوستان‌ 40 53/61 خود شخص‌ 15 07/23 اتفاقی‌ و بدون‌ تقصیر 10 70/15 جمع‌ 65 100 همانطور که‌ در جدول‌ بالا مشهود است‌ بیشترین‌ فراوانی‌ در مورد افراد بررسی‌ شده‌ در بند اصلاح‌ و تربیت‌ ****‌ مربوط‌ به‌ افرادی‌ است‌ که‌ از دوستان‌ فرا گرفته‌اند با (53/61 درصد) عوامل‌ روان‌ شناختی‌: روان‌ شناسان‌ علل‌ مختلفی‌ را برای‌ بزهکاری‌ بر شمرده‌اند گاهی‌ بزهکاری‌ را نتیجه‌ ناکامی‌ و تعارضات‌ شدیدی‌ می‌دانند که‌ کودک‌ در حال‌ رشد به‌ شدت‌ از آنها رنج‌ می‌برد، روان‌ شناسان‌ اهمیت‌ زیادی‌ به‌ روابط‌ مادر و فرزند داده‌اند.

محرومیت‌ از وجود مادر عامل‌ بزرگی‌ است‌ که‌ باعث‌ بزهکاری‌ یک‌ نوجوان‌ می‌شود.

بزهکاری‌ با صفات‌ روان‌ شناختی‌ مختلفی‌ همراه‌ است‌ که‌ برخی‌ از آنها عبارتند از هوش‌ کمتر از متوسط‌ سطوح‌ بالای‌ خشم‌ درونی‌ و رفتار پرخاشگرانه‌، ناشکیبایی‌، نیاز به‌ هیجان‌، فقدان‌ هم‌ حسی‌ با دیگران‌ و سطوح‌ یا بین‌ استدلال‌ اخلاقی‌ ثابت‌ شده‌ است‌ که‌ بزهکاران‌ نسبت‌ به‌ غیر بزهکاران‌ عزت‌ نفس‌ پائین‌تری‌ داشته‌ است‌ بعضی‌ از دانشمندان‌، ضعف‌ و کم‌ خونی‌ و خستگی‌ زیاد و کمی‌ تغذیه‌ را نیز جزو عوامل‌ بزهکاری‌ ذکر نموده‌اند.

مهمترین‌ اختلالات‌ روانی‌ که‌ منجر به‌ بزهکاری‌ می‌گردد و به‌ آنها نام‌ بیماریهای‌ شخصیت‌ نیز داده‌اند عبارتند از : 1 ـ بیقراری‌: فرد فاقد قدرت‌ تشخیص‌ خیر از شر می‌گردد.

2 ـ کژخوئی‌: یکنوع‌ تمایل‌ ذاتی‌ است‌ به‌ فساد و بدی‌ 3 ـ پارانوئیهایها: که‌ اشخاص‌ بد بین‌، خود پرست‌، خود خواه‌ و متنفر از اجتماع‌ می‌باشند 4 ـ صرع‌: اشخاصی‌ هستند دروغ‌ پرداز، گیج‌ و متظاهر و اغلب‌ در اثر حمله‌ ناگهانی‌ مرتکب‌ ضرب‌ و جرح‌ و قتل‌ می‌گردد.

5 ـ هپستری‌: که‌ مهمترین‌ علائم‌ آن‌ بی‌حسی‌، کار نکردن‌ یک‌ عضو، گرفتگی‌ صدا، تهوع‌ و تنگی‌ نفس‌ 6 ـ کاتاتونی‌: که‌ یک‌ حالت‌ منفی‌ بافی‌ و لجاجت‌، خشم‌ و فریاد و ناگمانی‌ و گاهی‌ حمله‌ به‌ دیگران‌ از علائم‌ آن‌ می‌باشند.

لتهای‌ دیگر بزهکاری‌ عبارتند از: 1 ـ خانواده‌های‌ ستیزه‌گر و متلاشی‌ شده‌، چنین‌ خانواده‌هایی‌ یکی‌ از عوامل‌ اصلی‌ و اولیه‌ گرایش‌ به‌ بزهکاری‌ محسوب‌ شده‌ است‌.

زیرا اکثر ناراحتی‌های‌ نوجوانان‌ زائیده‌ امر و نهی‌ و سخت‌گیریهای‌ والدین‌ و بی‌مهری‌ در کودکی‌ و محرومیت‌ و عدم‌ رفاه‌ و امنیت‌، عصبانیت‌ والدین‌ سستی‌ اصول‌ اخلاقی‌، حمایت‌ زیاد از نوجوانان‌، آرزوهای‌ جاه‌ طلبانه‌ والدین‌ برای‌ نوجوانان‌ می‌باشد که‌ گاهی‌ هم‌ به‌ جنون‌ منتهی‌ می‌گردد.

نوجوانانیکه‌ در کودکی‌ و در نوجوانی‌ از آزادی‌ و وسایل‌ اولیه‌ زندگی‌ محروم‌ بوده‌ و نتوانسته‌اند به‌ تحصیلات‌ خود ادامه‌ دهند مسلماً می‌خواهند حقوق‌ از دست‌ رفته‌ را بدست‌ آورند و انتقام‌ خود را از والدین‌ و اجتماع‌ بگیرند اینست‌ که‌ بطور عمدمی‌ به‌ دنبال‌ اعمالی‌ می‌روند که‌ برای‌ آنها منع‌ شده‌ است‌ بنابراین‌ به‌ طغیان‌ و تجاوز برعلیه‌ حقوق‌ دیگران‌ از طریق‌ ارتکاب‌ بزهکاری‌ اقدام‌ می‌نمایند، تا بدین‌وسیله‌ فشارهای‌ درونی‌ و ناراحتی‌های‌ خود را تسکین‌ داده‌ باشند.

غافل‌ از اینکه‌ دردی‌ بر دردهای‌ خود خواهند افزود.

منازعات‌ خانوادگی‌ اعم‌ از مشاجرات‌ والدین‌ و یا مشاجرات‌ بین‌ فرزندان‌، اعتیاد والدین‌ به‌ مواد مخدر و مشروبات‌ الکلی‌، از رواجهای‌ مکرر بوجود آوردن‌ برادران‌ و خواهران‌ ناتنی‌، حسادت‌ و تبعیض‌ بین‌ فرزندان‌، طلاق‌ و غیره‌، همگی‌ از عوامل‌ معم‌ بزهکاری‌ نوجوانان‌ و اطفال‌ محسوب‌ می‌گردند.

اینگونه‌ خانواده‌ها سازمانهائی‌ بدون‌ رخ‌ هستند که‌ هیچگونه‌ عاطفه‌ و محبتی‌ بر آن‌ حکمفرما نیست‌ و بهمین‌ جهت‌ نوجوان‌ احساس‌ ناامنی‌ می‌کنند و همین‌ اضطراب‌ و نگرانی‌ و عدم‌ تأمین‌ زندگی‌ اجتماعی‌ او را وادار به‌ خدافکاری‌ می‌نماید.

اینگونه‌ نوجوانان‌ به‌ شدت‌ از والدین‌ خود ناراضی‌ بوده‌ و در عین‌ حال‌ چون‌ نمی‌توانند با آنها ستیزه‌ کنند، به‌ ناچار شورش‌ و طغیان‌ خود را در خارج‌ از خانواده‌ و نسبت‌ به‌ هم‌ ردیفان‌ والدین‌ خود که‌ اولیای‌ اجتماع‌ باشند به‌ ظهور می‌رسانند، کودکی‌ که‌ دائماً در خانواده‌ با بی‌مهری‌ و خشونت‌ روبرو بوده‌ است‌ نه‌ تنها در نوجوانی‌ احساس‌ خشم‌ نسبت‌ به‌ آنها می‌نماید بلکه‌ خشم‌ خود را به‌ خارج‌ از خانواه‌ نیز انتقال‌ خواهد داد که‌ به‌ آن‌ می‌توان‌ نام‌ بزهکاری‌ داد.

همچنین‌ خانواده‌ایکه‌ خاطر یکی‌ از والدین‌ باشد احتمالاً موجب‌ ناراحتی‌ و طغیان‌ نوجوانان‌ آن‌ خانواده‌ می‌گردد.

زیرا اگر مادر نباشد نوجوان‌ یا اطفال‌ از کودکی‌ احساس‌ کمبود نموده‌ و عواطف‌ ناخوشایندی‌ در او ایجاد می‌شود که‌ عامل‌ مهم‌ بزهکاری‌ به‌ شمار می‌رود.

2 ـ مدرسه‌: مدرسه‌ بعد از خانواده‌ نقش‌ بسیار مهمی‌ در زندگی‌ اجتماعی‌ کودک‌ و نوجوانان‌ به‌ عهده‌ دارد زیرا دانش‌آموز اغلب‌ بیشتر وقت‌ زنده‌ و فعال‌ خود را در مدرسه‌ می‌گذراند بنابراین‌ اولیاء آموزشگاه‌ بخوبی‌ می‌توانند ضمن‌ مراقبت‌ و کنترل‌ رفتارهای‌ نوجوانان‌ به‌ مشکلات‌ و ناسازگاری‌ آنها پی‌ببرد.

از طرف‌ دیگر موقعیت‌ و رفتار و برنامه‌های‌ مدرسه‌ اثر مهمی‌ در علاقمندی‌ و یا فرار از نوجوانان‌ از مدرسه‌ دارد.

مدرسه‌ همچنین‌ رشد فکری‌، عاطفی‌ و اجتماعی‌ کودکان‌ می‌شود و با آموزش‌ حرفه‌ای‌ خاص‌ آنها را برای‌ وارد شدن‌ به‌ دنیای‌ بزرگسالان‌ آماده‌ می‌سازد.

3 ـ مهاجرت‌: عامل‌ دیگر که‌ امروزه‌ افزایش‌ بزهکاری‌ اطفال‌ و نوجوانان‌ گردیده‌ مهاجرت‌ از روستا به‌ شهر و مشکلات‌ مربوط‌ به‌ حاشیه‌ نشینی‌ دست‌ وضع‌ مساعد و مطلوب‌ مراکز شهری‌ و تمرکز امکانات‌ رفاهی‌ در شهرها باعث‌ شده‌ همه‌ ساله‌ عده‌ای‌ از روستائیان‌ به‌ نقاط‌ شهری‌ و عده‌ای‌ از کشورهای‌ فقیر به‌ کشورهای‌ پیشرفته‌ مهاجرت‌ کنند.

کمبود مسکن‌ مناسب‌ و عدم‌ انطباق‌ با قواعد و معیارهای‌ حاکم‌ بر جوامع‌ شهری‌ باعث‌ می‌گردد که‌ اینگونه‌ مهاجرین‌ با سکونت‌ در زاغه‌های‌ حاشیه‌ شهر، عملاً زندگی‌ مجرمانه‌ای‌ را آغاز نمایند.

افزایش‌ جرایمی‌ نظیر سرقت‌، خرید و فروش‌ استعمال‌ مواد مخدر در این‌ گونه‌، افراد، امروزه‌، به‌ صورت‌ معضلی‌ بزرگ‌ در آمده‌ است‌ بدیهی‌ است‌ سهم‌ افراد خردسال‌ در این‌ میان‌ بیش‌ از سایرین‌ می‌باشد.

مهاجرین‌ برای‌ کسب‌ درآمد، اطفال‌ خردسال‌ را نیز وادار به‌ کارهای‌ کاذب‌ نموده‌، عملاً راه‌ سوء استفاده‌ از آنها را برای‌ دیگران‌ باز می‌گذارند و خود با دیگران‌ آنان‌ را به‌ تکدی‌، سرقت‌، جیب‌ بری‌ و با خرید و فروش‌ مواد مخدر وادار می‌کنند.

بعضی‌ از دانشمندان‌ و اساتید معتقدند که‌ مهاجرتهای‌ داخلی‌ و بین‌ المللی‌، امروز یکی‌ از دلایل‌ عمده‌ افزایش‌ نرخ‌ بزهکاری‌ مخصوصاً در ماین‌ نسل‌ اول‌ مهاجرین‌ می‌باشد 4 ـ گسترش‌ و توسعه‌ وسایل‌ ارتباط‌ جمعی‌: پیشرفت‌ و توسعه‌ وسایل‌ ارتباط‌ جمعی‌ علی‌ رغم‌ تمامی‌ مزایا که‌ داشته‌ است‌ دارای‌ معایبی‌ نیز می‌باشد.

با توسعه‌ وسایل‌ تصویری‌ از قبیل‌ تلویزیون‌ یا مجلات‌، سینما، رایانه‌ و اینترنت‌ اینگونه‌ وسایل‌ تبدیل‌ به‌ مدارس‌ آموزشی‌ مجرمانه‌ای‌ برای‌ افراد اطفال‌ و نوجوانان‌ گردیده‌ است‌ که‌ استعداد یادگیری‌ و تقلید آنه‌ بسیار زیاد می‌باشند.

نمایش‌ فیلمهای‌ رزمی‌ و جنگی‌، افزایش‌ صحنه‌های‌ سرقت‌ ماهرانه‌ و افزایش‌ صحنه‌های‌ قبیح‌ هر کدام‌ در نوع‌ خود باعث‌ تأثیر منفی‌ بر اینها و گرایش‌ آنان‌ به‌ اعمال‌ مجرمانه‌ مذکور گردیده‌ است‌.