شمشیر مهمترین اسلحه بشر، طی چندین هزار سال بوده است. در دوران باستان و در تمدنهای بزرگی همچون ایران، روم، یونان و مصر، جنگجویان و دلاورمردان در مبارزات خود از شمشیر بیشترین استفاده را میکردند و برای قدرت یافتن در مبارزه به آموزش فنون شمشیربازی زیر نظر مربیان و استادان با تجربه میپرداختند.
شمشیر مهمترین اسلحه بشر، طی چندین هزار سال بوده است. در دوران باستان و در تمدنهای بزرگی همچون ایران، روم، یونان و مصر، جنگجویان و دلاورمردان در مبارزات خود از شمشیر بیشترین استفاده را میکردند و برای قدرت یافتن در مبارزه به آموزش فنون شمشیربازی زیر نظر مربیان و استادان با تجربه میپرداختند.
در معابد مصر باستان نقشهای برجستهای بر روی سنگ وجود دارد که تاریخ آن ۱۱۹۰ سال قبل از میلاد مسیح باز میگردد و شمشیربازهایی را در حال شمشیر زدن و مسابقه نشان میدهد. در بیشتر مجسمهها و حجاریهای مربوط به تمدنهای باستانی، جنگاورانی مسلح به شمشیرهای گوناگون دیده میشوند. این شمشیرها بیش از کشف آهن، از جنس مفرغ و برنز و اغلب به شکل کوتاه و پهن ساخته میشدند.
با کشف آهن، شمشیرها وزن بیشتری پیدا کردند و انواع شمشیرهای کوتاه و بلند و پهن و کج به دست جنگاوران نقاط مختلف جهان افتاد. اما با گذشت زمان به تدریج از وزن شمشیرها کاسته شد و به استحکام آن افزوده گردید تا جنگجویان بتوانند با سهولت بیشتری از آن استفاده کنند و کمتر خسته شوند.
در موزه ژاپن مجموعهای از شمشیرهای قدیمی نگهداری میشود که حدود دو هزار سال از زمان ساختن آنها میگذرد. در این گنجینه شمشیری وجود دارد به نام روزانازینو که توسط پرنس پامانومیگوتو آخته شده است. البته در افسانهها آمده است که لبه تیغ شمشیر به اندازهای آخته شده که با یک ضربه سطح چمن باغ ملکه را صاف میکردهاند.
در این کشور، همچنین ورزشی با سابقه چند هزارساله متداول است به نام کندو که در آن به کمک قطعه چوبی بلند از جنس نی خیزران، به حمله و دفاع میپردازند و این در حقیقت شیوهای برای آموزش فنون و اصول شمشیربازی و مهارت یافتن در آن است. در مسابقات امروزی کندو شرکت کنندگان از لباس محلی و ماسک توری مخصوص استفاده میکنند تا بدن و ناحیه سر و صورت آنها در برابر ضربههای حریف آسیب نبیند.
ولی با این تفاصیل کهنترین آثار در دنیای قدیم از ایام سلطنت پادشاه ساراگون قدیم به جای مانده است. از آن زمان تا قرن ۱۲ و ۱۳ شمشیری که دارای تیغه برنزی باشد دیده نشده است. ورزش شمشیربازی در ابتدای قرن چهارم میلادی در اروپا متولد شده است. کشور آلمان پیشقدم این ورزش بوده است و در ابتدای قرن پانزدهم، شمشیربازی از آلمان به ایتالیا راه یافت و در قرن بعدی در اروپا متداول گردید و مدارس شمشیربازی به آموزش علاقمندان این ورزش پرداختند.
البته انگیزه اصلی برای کسب مهارت در شمشیربازی آن بود که افراد خود را مهیای دوئل (جنگ تن به تن) کنند. در اواخر قرن هفدهم میلادی که بسیاری از کشورها دوئل را ممنوع اعلام کردند، زمینه بسیار بیشتری برای گسترش شمشیربازی به عنوان یک ورزش فراهم شد و باشگاههای زیادی تأسیس شد تا به تربیت شمشیربازان بپردازند. در اواخر قرن نوزدهم این ورزش به قدری در اروپا متداول بود که حتی قبل از تصویب مقررات مربوط به آن، جزو برنامه رسمی اولین دوره بازیهای المپیک (آتن- ۱۸۹۶) قرار گرفت. فدراسیون جهانی شمشیربازی تأسیس و شروع به کار کرد.
درباره شمشیربازی
ورزش شمشیربازی که قدمتی طولانی دارد، به صورت دو نفره برای مردان و زنان انجام می شود. مسابقات شمشیربازی، هم بصورت انفرادی و هم بصورت تیمی صورت می گیرد. شمشیربازها در موقع مسابقه می بایست لباس های مخصوصی بپوشند و از دستکش، زیرپوشهایی از پارچه ضخیم و یک ماسک با تور فلزی استفاده نمایند تا صورت و بدن از ضربه های احتمالی حریف محفوظ بماند.
ورزش شمشیربازی که قدمتی طولانی دارد، به صورت دو نفره برای مردان و زنان انجام می شود. مسابقات شمشیربازی، هم بصورت انفرادی و هم بصورت تیمی صورت می گیرد. شمشیربازها در موقع مسابقه می بایست لباس های مخصوصی بپوشند و از دستکش، زیرپوشهایی از پارچه ضخیم و یک ماسک با تور فلزی استفاده نمایند تا صورت و بدن از ضربه های احتمالی حریف محفوظ بماند. به لباس شمشیربازها یک کابل سیم متصل است، این سیم به دستگاه مخصوصی ارتباط پیدا می کند که می تواند ضربه های وارد را ضبط و محاسبه کند. محوطه مسابقه شمشیربازی که به آن پیست می گویند، چهارده متر طول و ۸/۱ تا دو متر پهنا دارد. این پیست با هفت خط افقی به نواحی مختلف تقسیم می شود و می تواند از چوب، لینولئوم، لاستیک، پلاستیک و توری فلزی باشد.
● اصطلاحات شمشیربازی
▪ امتیاز: هر ضربه ای که به هدف وارد شود و شرایط لازم را داشته باشد یک امتیاز به حساب می آید و برنده کسی است که به امتیاز ۵ برسد و در حالت مساوی، برنده کسی است که در ادامه بازی اولین امتیاز را به دست آورد.
▪ آپل: آپل عبارت از کوبیدن پای راست به زمین. این عمل برای ترساندن حریف و برهم زدن تمرکز حواس او انجام می شود و باید به طور ناگهانی و شدید انجام گیرد.
▪ آتاک: گرفتن حالت حمله به خود را آتاک می گویند. در این حالت، شمشیرباز دست را پیش می گیرد و حمله می کند و طرف دیگر دفاع کننده است.
▪ سپر: قسمتی از شمشیر است که دست را در مقابل حریف حفاظت می کند.
▪ فول: خطا و نقض قانون بازی است. عمده خطاها عبارتند از:
۱) بی ادبی و توهین به حریف.
۲) اعتراض به داور یا حریف پس از اعلان رأی داوران.
۳) گرفتن بدن حریف و جلوگیری از بازی وی.
۴) نداشتن وسایل کامل مسابقه.
۵) پرتاب کردن شمشیر به طرف حریف.
۶) خشونت پس از اخطار.
۷) تکرار حمله به حریف بعد از فرمان ایست داور.