مسأله قرص های لاغری که اکنون تبلیغات زیادی برای ترویج آن صورت می گیرد، سئوال بسیاری از افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقی است. مطمئناً شما هم در سایت های دیگر یا حتی در داروخانه ها، با این قبیل داروها برخورد کرده اید و این سئوال برایتان مطرح شده که آیا واقعاً داروهای لاغری مؤثرند؟
درمورد اثرات این داروها اخبار ضد و نقیض بسیاری موجود است. سایت های تبلیغاتی، از اثرات مفید این داروها و کاهش وزن بدون تحمل گرسنگی صحبت می کنند ولی در سایت های پزشکی مطالب دیگری مشاهده می شود.
تحقیقات پزشکی و بررسی های آماری ِافرادی که دارو مصرف کرده اند نشان می دهد، این داروها یا بی اثر هستند یا اثر آنها بسیار کوتاه مدت است و پس از قطع دارو، وزن شخص به حالت اولیه باز می گردد.
مصرف دارو باید همراه با رژیم لاغری ، و انجام فعالیت ورزشی باشد تا اثر آن ماندگار شود. در بسیاری از افراد عوارض جانبی مصرف دارو بروز می کند و گاهی آنقدر شدید است که می توان گفت، دارو به جای اینکه بیماری چاقی را درمان کند، بیماری دیگری را هم به وجود آورده است.
این نکته حائز اهمیت است که استفاده از این داروها، به تنهایی برای کاهش وزن، به هیچ عنوان یک راه درمان اصولی نیست و فرد حتماً احتیاج به رژیم غذایی مناسب تحت مراقبت یک رژیم درمان و فعالیت بدنی منظم دارد.
مصرف داروهای لاغری برای چه کسانی مورد نیاز است؟
استفاده از این داروها تنها برای افرادی مجاز است که :
1) نمایه توده بدنی آنها ( BMI) بالاتر از 30 باشد؛ بدین معنی که در مرحله چاقی درجه 2 باشند و هیچ بیماری خاصی نداشته باشند. پس به افرادی که کمی اضافه وزن دارند توصیه می شود از این داروها استفاده نکنند و فقط افراد خیلی چاق ، مجاز به استفاده از این داروها هستند.
2) افرادی که در اثر اضافه وزن و چاقی مبتلا به دو عارضه مزمن شده اند، مثلاً در اثر اضافه وزن طولانی مدت دچار فشار خون بالا و دیابت شده اند.
در میان این همه دارو کدامیک برای درمان چاقی توصیه می شوند؟
در حال حاضر تنها تعداد معدودی از قرص های موجود در بازار توسط سازمان غذا و دارو (*(FDA تأیید شده اند و مصرف آنها تنها برای مدت کوتاهی ، چند هفته و حداکثر چند ماه مجاز است.
این داروها، اگر پایه گیاهی داشته باشند ، اثرات جانبی کمتری دارند. بیشتر داروهای مورد استفاده ، قرص های ضد اشتها هستند که از این جمله ؛ Tenuate,Didrex, Sanorex, Mazanor, Adipex-p, Meridia است. بیشتر این داروها قرص ها و یا کپسولهایی هستند که موجب کاهش اشتها شده و باید توسط پزشک به مقدار لازم تجویز شوند.
نوع دیگر از داروهای تجویز شده، قرص های ممانعت کننده از جذب چربی ها هستند مثل xenical که با چربی موجود در غذا ترکیب شده و جذب آن را تا30 درصد کاهش می دهد.
Meridia و Xenical تنها داروهایی هستند که برای طولانی مدت به افراد خیلی چاق توصیه می شوند.
داروهای ضد اشتها چگونه عمل می کنند؟
این داروها شرایطی را در بدن به وجود می آورند که فرد احساس گرسنگی نکند، به این صورت که باعث تولید بیشتر هورمون سروتونین و یاکاتکول آمین می شوند. این دو هورمون تولید شده درمغز، بر رفتارغذایی فرد اثر گذاشته و با افزایش تولید آنها فرد احساس سیری و پُری می کند.
نحوه عمل داروهای جاذب چربی چگونه است؟
با مصرف این داروها، چربی خورده شده در روده شکسته نشده و یا جذب آن مختل می شود.
آیا داروهای لاغری واقعاً مؤثرند؟
به طور کلی از بین این داروها تنها Xenical و Meridia تقریباً موثر بوده اند و به همراه رژیم غذایی موجب کاهش وزن به میزان 2 تا 10 کیلو در مدت یکسال شده اند.
در افراد مختلف با شرایط بدنی متفاوت، پاسخ به این داروها یکسان نیست. در ضمن هیچ دستور مشخصی وجود ندارد که چه میزان از قرص تجویز شده مؤثر است و پزشک تنها با توجه به اطلاعات و تجربیاتش میزان مورد نیاز را تعیین می کند. افرادی که بسیارچاق هستند با مصرف 6 ماه از این داروها، می توانند تا 10 درصد وزنشان را کاهش دهند و این میزان کاهش وزن بسیار با اهمیت است و از ابتلا آنها به فشار خون، دیابت ودیگر بیماری های مزمن جلوگیری می کند. در عین حال تحقیقات زیادی در مورد اثرات جانبی یا اثرات بعدی ناشی از مصرف این داروها انجام نشده است.
در صورتی که قصد استفاده از داروهای لاغری را دارید و یکی از شرایط زیر در شما وجود دارد، حتماً این مسئله را با پزشک در میان بگذارید:
1- اعتیاد: برای فعالیت مناسب دارو ، احتیاج به شرایط خاصی است که عدم اعتیاد یکی از آنهاست.
2- اگر با مصرف قرص، وزنتان تغییری نکرد و دچار ثبات وزن شُدید.
3- در صورتیکه اثرات جانبی ناشی از مصرف قرص در شما بروز کند.
عوارض جانبی مصرف قرص های لاغری چیست؟
در صورتی که این داروها بیش از اندازه مصرف شوند یا مدت مصرف بیش از چند هفته شود، عوارض زیر بروز می کند:
- افزایش ضربان قلب
- افزایش فشار خون
- تعرق زیاد
- یبوست
- کم خوابی
- تشنگی زیاد
- گیجی
- پربودن بینی
- سردرد
- اضطراب
- خشکی دهان
ازعوارض قرص Xenical که مانع جذب چربی است، ایجاد نفخ، تکرر دفع، مدفوع چرب و غیره است.
درصورتی که با مصرف این داروعوارضی مثل سوزش قلب، قائدگی همراه با درد، ورم بدن در قسمت پا و مچ، آکنه و احساس سرما بروز کرد، سریعاً مسأله را با پزشک معالجتان در میان بگذارید.
کسانی که دچار فشار خون نامنظم، بیماری قلبی ، تپش قلب یا سابقه سکته هستند، نباید از داروی Meridia استفاده کنند و کلیه کسانی که از این دارو استفاده می کنند، باید فشار خونشان را کنترل کنند.
حفظ وزن کاسته شده، چگونه ممکن است؟
اثراین داروها کوتاه مدت است. اگر فرد بخواهد پس از کاهش وزن، برای مدت طولانی ثابت بماند، باید در تمام مدت مصرف قرص، عادت غذایی اش را تغییر دهد و فعالیت ورزشی منظمی داشته باشد تا پس از قطع دارو با پرخوری به وزن اولیه بازنگردد.