شرکت روز افزون دانش آموزان در فعالیت های ورزشی داخل وخارج مدرسه بدون رعایت اصول ایمنی ممکن است پتانسیل آسیب پذیری آنان رادر محیط های آموزشی افزایش دهد .اگر چه اطلاعات دقیقی از میزان بروز حوادث ورزشی دانش آموزان در دسترس نیست ولی معلمان می توانندبا رعایت برخی از نکات ساده به حفظ سلامتی وافزایش لذت وشادی دانش آموزان کمک کنند.
دردهای دوران رشد
برخی از دانش آموزان ممکن است در ساعات تربیت بدنی از دردهایی در قسمت های مختلف بدن شکایت کنند که بعد از ورزش یا در هنگام خستگی شدت می یابد.دردهای دوران رشد ممکن است در تمام اعضای بدن باشداما سر درد ودرد شکم شایع تر است .علت اصلی این دردهای نهانی مشخص نیست ودرمان ویژه ای ندارد اما در دوره ی جهشی نوجوانی،رشد نامتناسب استخوان ها وعضلات به دلیل جهش سریع در رشد قد ممکن است یکی از علل باشد .اگر درد و ناراحتی ، بهانه ای برای جلب توجه بیشتر یا فرار از فعالیت کلاسی نباشد،ورزش باعث افزایش دردمی شود واین دردها در ساعات تربیت بدنی باید جدی تلقی گردد.این دردها زود گذر هستند وبه طور طبیعی از بین می روند.
کمردرد
برخی از نوجوانان وجوانان ممکن است از کمر درد شکایت کنند .رشد سریع، افزایش ناگهانی شدت تمرینات پرشی وفعالیت های روزمره نادرست از قبیل نشستن،خوابیدن وحمل اشیاءوحرکات وتمرینات کششی غلط، ممکن است موجب کمر دردشود .ضمن استفاده از حرکات تمرینی مناسب،مشورت با پزشک متخصص ضروری است .
ناتوانی های فیزیولوژیک
بیماری هایی مانند صرع ،آسم ،دیابت ،ناراحتی های قلبی وغیره در دانش آموزان باعث افت عملکرد حرکتی می شود . معلمان تربیت بدنی قبل از شروع برنامه های ورزشی در آغاز هر سال تحصیلی باید از وضعیت جسمانی وبهداشتی دانش آموزان آگاهی کامل داشته باشند تافعالیت های حرکتی متناسب را برای آنان تجویز کنند.
حرکات تمرینی
پتانسیل آسیب پذیری در برخی حرکات وجود دارد،بنابراین بهتر است از اجرای موارد زیر ممانعت نمود .
*خم کردن یا باز کردن بیش از حد زانو وگردن
*حرکات یاتمرینات خود جوش دانش آموزان که متناسب با رشد آنها نیست .
*کشش بیش از حد مفاصل وکشش های پرتابی(باستیک)وحرکاتی که موجب چرخش شدید مفاصل می شود.
همچنین توجه به نکات زیر لازم وضروری می باشد .
*حمایت مناسب از کمر وفشار کمتر به آن درحرکات کششی وتمرینات دونفره،
*رعایت فواصل مناسب در اجرای حرکات دو نفره وگروهی،
*توقف موقت دانش آموزان خسته از اجرای حرکات وبازی ها
*کاهش تعدادیادشواری تمرینات یاکاهش اهمیت اندازه گیری و ارزیابی.
منبع : زیور ورزش سال ششم شماره ی 32
حرکات اصلاحی و اهمیت آن
امروزه بسیاری از افراد از دیسک کمر ، فتق دیسک و سیاتیک رنج می برند . این درد ها معمولا در افراد مسن به علت بالا رفتن سن و تغییرات ایجاد شده در هورمون ها و استخوان ها چیزی معمولی به شمار می آید در حالیکه اگر منشاء این دردها را تشخیص دهیم در هنگام پیری و کهولت کمتر دچار این مشکلات خواهیم شد. چیزی که جلب توجه می کند اینست که افراد جوان نیز به همین درد ها گرفتار هستند که علت اصلی آن زندگی ماشینی و کم تحرکی است که در زندگی ما بوجود آمده اما علت های دیگری نیز در بوجود آمدن آن نقش دارند .
ناهنجاری جسمانی مزید بر علت است که به مرور در افراد به علت شیوه ی غلط زندگی ( خوابیدن، راه رفتن ، نشستن ، کار کردن و... ) ایجاد می شود.
ناهنجاری جسمانی چیست؟
ناهنجاری یعنی هر تغییر شکلی که در رابطه با وضعیت نرمال در بدن فرد ایجاد شود.
بدن زمانی استاندارد است که:
- 1 - اندام سالم باشد ( دو دست و دو پا )
- 2 – فرد وقتی می ایستد در هیچ قسمت از بدنش احساس فشار و خستگی نکند.
- - 3 احساس درد نداشته باشد .
- 4 – نقاط شاخص بدن روی خطوط افقی و عمودی قرار گیرد.
لذا برای رفع و پیشگیری از ابتلا به این ناهنجاری ها باید از علم حرکات اصلاحی کمک گرفت.
حرکات اصلاحی شاخه ای از علم تربیت بدنی است که اهدافش شناسایی، پیشگیری و اصلاح ناهنجاری های جسمانی فرد است . در واقع حرکات اصلاحی به مجموعه حرکات کششی و تقویتی گفته می شود که بمنظور پیشگیری و اصلاح ناهنجاری ها ی جسمانی ( کشش عضلات ، افزایش دامنه ی حرکتی مفاصل و تقویت عضلاتی که ضعیف شدند) انجام می گیرد.
حرکات اصلاحی معمولا از سن نه سالگی شروع می شود زیرا بدن از نظر شکل تقریبا شبیه بزرگسالان است .
براساس نتایج طرح اجرایی سنجش ناهنجاری های قامتی بین دانش آموزان پایه ی دوم راهنمایی و اول متوسطه سال تحصیلی 85/86 در سطح شهرستان مریوان توسط اینجانب صورت گرفته است ، متاسفانه آماردانش آموزانی که از مشکل ناهنجاری قامتی رنج می برند در سطح وسیع و بالایی بوده و تکان دهنده و قابل تامل است .
دانش آموزان دوم راهنمایی از 551 نفر ، 418 نفر
دانش آموزان اول متوسطه از 459 نفر ، 417 نفر
این معضل به حق که قابل توجه بوده ومی طلبد که خانواده ها و خود دانش آموزان و مسئولین آموزش وپرورش در راه کاهش این آمار گامهای موثری بردارند.
ضرورت دارد همکاران محترم و پر تلاش تربیت بدنی نیز دانش آموزان را با فرهنگ درست وصحیح عادات زندگی، آشنا سازند و اهمیت حرکات اصلاحی را برای دانش آموزان تشریح کنند تا در آینده شاهد سلامتی ، زیبایی و بقای عمر افراد جامعه باشیم و بتوانیم مادرانی سالم وبا نشاط را پرورش دهیم زیرا که به حق دختران وزنان قشر آسیب پذیرتر جامعه هستند.
به امید داشتن تن و روانی سالم برای همه