آناتومی:
استخوان های مفصل زانو شامل استخوان ران-درشت نی و کشکک زانو است.
سطوح مفصلی استخوان ران-درشت نی و کشکک زانو با یک پوشش غضروفی ضخیم چند میلیمتری پوشیده است که باعث فشار بیش از حد براین سطوح مفصلی می شود.
مینیسک یک دیسک غضروفی هلالی شکل است که در قسمت داخل و خارج مفصل زانو وجود دارد .مفصل زانو توسط یک کپسول مفصلی حمایت می شود که خود این کپسول توسط رباط های داخلی و خارجی طرفی زانو حمایت می شود.
مینیسک داخلی به رباط داخلی طرفی زانو می چسبد در حالیکه مینیسک خارجی به لیگامان خارجی طرفی نمی چسبد.
زانو از روبرو
Aرباط صلیبی خلفی تیبیا
Bرباط جانبی مدیال – تیپا (میانی – درشت نی)
Cمینیسک میانی
Dمینیسک میانی قدامی
Eرباط عرضی زانو
Fدرشت نی
Gنازک نی
Hرباط صلیبی قدامی
Iرباط جانبی خارجی
Jمینیسک طرفی
Kاستخوان ران
زانو از بالا
A.
رباط عرضی زانو.
B.مینیسک طرفی.
C.مینیسک میانی.
D.محل اتصال مینیسک قدامی.
علت اختلال:
این ضایعه اغلب وقتی بوجود می اید که زانو همزمان با چرخش تحت کشش هم قرار بگیرد و غضروف مینیسک بین استخوان زانو و درشت نی تحت فشار قرار می گیرد.
مینیسک داخلی بیشتر از مینیسک خارجی اسیب می بیند.اسیب مینیسک در بچه ها بسیار نادر است.
علائم اختلال:
درد در طول مفصل زمانیکه روی مفصل فشار وارد بیاید یا مفصل زانو بچرخد ایجاد می شود.وقتی حرکت خاصی انجام شود درد ناگهانی ایجاد می شود و التهاب زانو می تواند اضافه شود.
در بعضی موارد زانو قفل می کند که ناشی از تحت فشار قرار گرفتن مینیسک و متلاشی شدن ان است.
در بعضی موارد یک منطقه حساس ناشی از بیرون زدگی مایع در مفصل می تواند حس شود(کیست مینیسک)ناراحتی طول کشیده به کاهش حرکات عضله رانی منجر می شود.
درمان موارد حاد:
درمان باید بلافاصله بعد از اتفاق شروع شود.
هدف از درمان فوری این است که از جراحات بیشتر پیشگیری شود و تا جایی که ممکن است خونریزی مهار شود.
درمان موثر باعث کاهش خونریزی- کاهش بافت ناشی از جوش خوردن زخم و کاهش عوارض میشود که میتواند این مشکلات دوره باز توانی یا ناتوانی را طولانی کند.
درمان را تحت عنوان اصول Rice دنبال می کنیم (همراه تصویر):
استراحت و فعالیت ورزشی فورا متوقف شودR=rest
هر چه سریعتر باید یخ در ناحیه اسیب دیده قرار بگیردI=ice
سرمای یخ باعث انقباض عروق خونی و توقف خونریزی می شود.
در چنین شرایطی اسپری سرما ساز موثر نیست.
یخ نباید مستقیما با پوست تماس داشته باشد و باید با یک لایه نازک مثلا باند کشی پوشانده شود.
درمان با یخ باید به مدت 20دقیقه در عرض 3 ساعت اول اسیب انجام شود.
در صورت امکان درمان باید شامل موارد زیر باشد:
:C بایستی یک باند فشاری البته نه انقدر محکم که مانع جریان خون شود بسته شود.
بانداژ فشاری باید در طول شب برداشته شود ولی مجددا صبح ها تا زمانی که ورم کاهش یابد بایستی انجام شود.
برای افزایش اثر باند فشاری بهتر است از یک تکه پشم یا نمد به اندازه تقریبا یک سانتی متر ضخامت در زیر باند که درست و مستقیم در بالای محل خونریزی قرار داده میشود استفاده کرد.
E : تا جایی که ممکن است محل اسیب دیده بالاتر از سطح قلب قرار گیرد در این حالت باید خونریزی متوقف شود تا مادامیکه ورم وجود دارد باید این بالا گرفتن عضو اجرا شود.
باز توانی را می توان48-24ساعت بعد از رخداد اسیب شروع کرد.
درمان موارد حاد: درمان باید بلافاصله بعد از اتفاق شروع شود.
درمان موثر باعث کاهش خونریزی- کاهش بافت ناشی از جوش خوردن زخم و کاهش عوارض میشود که میتواند این مشکلات دوره باز توانی یا ناتوانی را طولانی کند.
درمان را تحت عنوان اصول Rice دنبال می کنیم (همراه تصویر): استراحت و فعالیت ورزشی فورا متوقف شودR=rest هر چه سریعتر باید یخ در ناحیه اسیب دیده قرار بگیردI=ice سرمای یخ باعث انقباض عروق خونی و توقف خونریزی می شود.
یخ نباید مستقیما با پوست تماس داشته باشد و باید با یک لایه نازک مثلا باند کشی پوشانده شود.
درمان با یخ باید به مدت 20دقیقه در عرض 3 ساعت اول اسیب انجام شود.
در صورت امکان درمان باید شامل موارد زیر باشد: :C بایستی یک باند فشاری البته نه انقدر محکم که مانع جریان خون شود بسته شود.
بانداژ فشاری باید در طول شب برداشته شود ولی مجددا صبح ها تا زمانی که ورم کاهش یابد بایستی انجام شود.
برای افزایش اثر باند فشاری بهتر است از یک تکه پشم یا نمد به اندازه تقریبا یک سانتی متر ضخامت در زیر باند که درست و مستقیم در بالای محل خونریزی قرار داده میشود استفاده کرد.
E : تا جایی که ممکن است محل اسیب دیده بالاتر از سطح قلب قرار گیرد در این حالت باید خونریزی متوقف شود تا مادامیکه ورم وجود دارد باید این بالا گرفتن عضو اجرا شود.
باز توانی را می توان48-24ساعت بعد از رخداد اسیب شروع کرد.
معاینه: اگر اسیب مفصل زانو مورد تردید باشد باید معاینه پزشکی انجام شود.یک معاینه بالینی طبیعی کافی نیست.پزشک تست های گوناگون زانو(تست مینیسک)انجام می دهد.
هر چند که در طی چرخاندن زاند حساسیت و درد ناکی زانو معمولا افزایش می یابد.ارتروس کپی – اسکن MR یا سونو برای تشخیص اغلب ضروری است .
درمان: در موارد مشکوک درمان شامل تسکین درد و نوتوانی است .اگر ناراحتی کم کم از بین نرفت و اگر مواردی از قفل شدگی زانو و یا ضایعه واضح مینیسک وجود داشت (مثلا تویط سونو مشخص شده است)جراحی باید مد نظر باشد.
تحت جراحی سعی می شود که تکه های پاره شده مینیسک اره شود.(که در این حالت به دوره ی نوتوانی طولانیتری نیاز خواهند داشت ولی احتمالا در طولانی مدت خطر تحلیل غضروف زانو کاهش می یابد) تکه های پاره شده مینیسک معمولا خارج می شود ولی در موارد نادری کل مینیسک خارج می شود.
نوتوانی : شامل کلیات و مراحل 1 تا 4 است.
به دنبال جراحی،اعمال فشار روی زانو به محض کاهش درد و التهاب می تواند شروع شود.
در بهترین موارد فعالیت کامل بعد از چند هفته امکان پذیر است.
در موارد بدون عارضه می تواند به سطح فعالیت ورزشی قبل خود در طی یک ماه بر گردد.
نوتوانی نباید باعث درد و التهاب در زانو شود .
عوارض: اگر بهبودی کافی ایجاد نشد قبل از جراحی باید از تشخیص مطمئن شد.معاینات تکمیلی شامل :عکس برداری با اشعه ایکسو سونو گرافی و اسکنMR باید انجام شود.
در موارد خاصی مشکل زیر باید مورد توجه باشد: _صدمه غضروفی.
_پارگی رباط داخلی-طرفی زانو.
_پارگی رباط خارجی –طرفی زانو.
_پارگی رباط صلیبی-قدامی.
_پارگی رباط صلیبی خلفی.
_از هم گسیختگی غشای استخوانی .
_التهاب زرد پی.
_تجمع مایع در مفصل.
_التهاب کیسه بورس.
_بیماری تحلیل برنده غضروف.
_التهاب چین مخاطی.
به دنبال یک ارتروس کپی مشکلاتی مانند تجمع مایع در مفصل یا عفونت زخم یا مفصل زانو ممکن ایت بوجود اید که نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد .
نکته ویژه: از انجایی که اسیب می تواند عدم توانایی دائم ایجاد کند بایستی به موسسه بیمه خودتان گزارش دهید .
ترجمه و تنظیم از مونا دیزاوندی www.sportnetdoc.com پارگی منیسک ها ضایعات منیسک ها یا غضروفهای هلالی در مردان زیر ۴۵ سال شایع است .
پارگی معمولاً ناشی از چرخش زانو در حالتی که بصورت خم شده یا نیمه خم شده است می باشد .
این ضایعه معمولاً بر اثر صدمات بازی فوتبال ایجاد می شود اما در افرادی که به حالت چمباتمه کار می کنند مثل کارگران ذغال سنگ نیز به طور شایعی دیده می شود .
پارگی منیسک داخلی بسیار شایع تر از پارگی منیسک های خارجی می باشد .
پارگی منیسک چگونه ایجاد می شود ؟
پارگی منیسک در جوانان به دو صورت زیر است که همه آنها به صورت یک شکاف طولی شروع می شوند .
در صورتی که شکاف در تمام طول منیسک ادامه یابد پارگی دسته سطلی ایجاد می شود که در آن قطعات حاصله به هم چسبیده باقی می مانند .
این شایعترین نوع پارگی است .
در این پارگی قطعه مرکزی به سمت میان مفصل جابجا می شود .
در نتیجه کوندیل استخوان ران ( کوندیل = یک برآمدگی استخوانی در انتهای تحتانی استخوان ران می باشد ) از طریق شکاف منیسک روی سطح مفصلی استخوان درشت نی می چرخد .
کوندیل استخوان ران به شکلی است که در هنگام راست شدن زانو ، بیشترین فضای مفصل را اشغال می کند .
بنابراین با جابجائی قطعه دسته سطلی فضا محدود شده و زانو بطور کامل باز نمی شود به این پدیده، قفل شدن مفصل می گویند .
در صورتی که پارگی طولی به کناره مقعر منیسک امتداد یابد یک زائده پایه دار ایجاد می شود .
اگر در خلف باشد پارگی شاخ خلفی نامیده می شود .
اگر پارگی در قدام باشد پارگی شاخ قدامی نامیده می شود .
یک نوع پارگی هم در طی عمل جراحی توسط جراح ایجاد می شود که پارگی عرضی نامیده می شود .
منیسکها رگ خونی ندارند بنابراین در هنگام پارگی آنها ، خونریزی داخل مفصلی ایجاد نمی شود .
اما مایع مفصلی در پاسخ به صدمه وارد شده ترشح می شود که باعث ورم مفصل می شود .
احتمالاً پارگیهای منیسک به این علت که قطعات حاصل توسط این مایع جدا شده خودبخود ترمیم نمی یابند .
پارگی منیسک چه علائمی را ایجاد می نماید ؟
۱ ) علائم مربوط به پارگی منیسک داخلی : معمولاً سن بیمار ۱۸-۴۵ سال است .
شرح حال بیمار خصوصاً در پارگی دسته سطل ( Bucket handle ) اختصاصی می باشد .
بدنبال یک ضربه به زانو بیمار بر زمین افتاده و درد قسمت داخلی مفصل ایجاد می شود .
پس او قادر به ادامه فعالیتی که انجام می داده نیست و یا به سختی آنرا انجام می دهد .
در ضمن بیمار توانایی راست کردن کامل زانویش را ندارد .
روز بعد متوجه ورم تمام زانو می شود در این وضعیت بیمار مجبور به استراحت می شود پس از ۲ هفته تورم کاهش یافته و بیمار می تواند زانو را راست نموده و فعالیتهای خود را از سر بگیرد .
پس از چند هفته و حتی ماهها زانو در هنگام یک حرکت پیچشی ناگهانی مجدداً دچار درد و بدنبال آن تورم می شود ، چنین مسأله ای مکرراً اتفاق می افتد .
۲ ) علائم مربوط به پارگی منیسک خارجی : علائم بسیار شبیه نوع قبل می باشند ، اما در اغلب موارد از شدت کمتری برخودار می باشد .
محل درد بیشتر در قسمت خارجی مفصل می باشد .
تشخیص : برای رسیدن به تشخیص توجه به علائم بالینی بسیار حائز اهمیت است .
پزشکان پس از شک به پارگی منیسک برای اثبات تشخیص از آرتروگرافی ( ماده حاجب را به داخل مفصل تزریق نموده سپس با اشعه X عکس می گیرند ) و آرتروسکوپی ( با یک آندوسکوپ مخصوص داخل مفصل را می بیند ) استفاده می کنند .
درمان منیسک به چه صورتی بوده و در صورت عدم درمان چه اتفاقی می افتد ؟
درمان صحیح پس از اثبات تشخیص برداشتن تمام منیسک می باشد .
با پیشرفت تکنولوژی پزشکی امروز به جای شکافتن زانو از آرتروسکوپی برای خارج کردن منیسک پاره شده استفاده می نمایند .
در صورت بی اهمیتی و عدم درمان ، منیسک پاره شده ساختمان مفصل را بر هم زده ایجاد سائیدگی زانو می نماید .
با این وجود سال ها پس از عمل جراحی و برداشتن منیسک سائیدگی مفصل زانو گزارش شده است .
Aرباط صلیبی خلفی تیبیا Bرباط جانبی مدیال – تیپا (میانی – درشت نی) Cمینیسک میانی Dمینیسک میانی قدامی Eرباط عرضی زانو Fدرشت نی Gنازک نی Hرباط صلیبی قدامی Iرباط جانبی خارجی Jمینیسک طرفی Kاستخوان ران A.
B.مینیسک طرفی.
C.مینیسک میانی.
D.محل اتصال مینیسک قدامی.
مرحله 4مرحله 3مرحله2مرحله یککلیات