در حال حاضر در قرن شکوفایی و علم و تکنولوژی به سر میبریم و میتوان ادعا کرد که هر لحظه اختراع و اکتشافی جدید به ظهور میرسد تا به آسایش و کامیابی افراد بشر کمک کند و به آنها یاری رساند و در نهایت خرسندی، زندگی را سپری کند.
در این عصری که انسان سوار بر کشتی تکنولوژی به سوی مرزهای آسایش پیش میرود پدیده فشار روانی و استرس مجالی برای لذت بردن از این همه پیشرفت به بشر نمیدهد و هر از چندگاه آنچنان او را گرفتار میکند که به ستوه میآید و فریاد کمک برمیآورد. با توجه به اینکه فشار روانی، اصلیترین مشکل روانی بشر در عصر حاضر است و مشکلات زیادی را به همراه خود به ارمغان میآورد، بخش عمده و جداییناپذیر زندگی روزمره هر فرد و تجربهای همگانی که هر کس به کرّات آن را در زندگی خود احساس کرده است برخلاف تصور فشار روانی همیشه در برگیرنده حوادث ناخوشایند نیست، بلکه میتواند محصول موقعیتهای خوشایند و مطلوب نیز باشد.
فشار روانی یک حالت ارگانیک است که معمولاً به افزایش تنفس، فشار خون ، ضربان قلب، رنگپریدگی، انقباض و عرق سرد پیشانی همراه است که در صورت شدید بودن منجر به بیماری میگردد.
با توجه به اینکه فعالیتهای ورزشی به عنوان یک اقدام پیشگیری کننده نهتنها نقش مهمی در جهت حفظ و ارتقاء سلامتی انسان دارد، بلکه با استفاده صحیح آن و تجویز درست آن میتواند تأثیر درمانی بسیار مفیدی بر روی دانشآموزان گذارد.
ما سعی کردیم با تحقیق بر روی یک سری از کتابهای مختلف تأثیر ورزش و فعالیتهای خلاق و سرگرمکننده و خندهآور در کاهش تنش و فشار درونی و بیرونی بر روی افراد بررسی کنیم.
فشار روانی چیست؟
فشار روانی در دنیای امروز مسئلهای تقریباً همهگیر شده و به طور یقین افراد معدودی میتوانند از آثار مخرب و زیانبار آن در امان باشند و یا اینکه اصولاً از برخورد و درگیر شدن با آن اجتناب و احتراز نمایند. دلایل غیر قابل انکار بیانگر این واقعیت است که فشار روانی بر سلامت جسمی و روانی و نحوه انجام کار، اثرات منفی و غیر قابل جبرانی میگذارد که برای فرد و یا سازمان بسیار پرهزینه میباشد.
استرس به معنی فشار، واژهای است که از فیزیک به عاریت گرفته شده و امروزه برای بیان فشار روانی تنی کاربرد عام یافته است.
لازم به تذکر است که:
1. فشار روانی همان اضطراب نیست؛ اضطراب در قلمرو عاطفی و روانشناختی عمل میکند در صورتی که فشار روانی علاوه بر این قلمرو، در حوزه فیزیولوژیکی نیز عمل میکند. از اینرو فشار روانی ممکن است با اضطراب همراه باشد ولی این دو را نمیتوان مساوی هم دانست. گاهی به دلیل عدم توجه به ماهیت فشار روانی و اضطراب به اشتباه آن را معادل هم میداند.
2. فشار روانی معادل تنش عصبی نیست ؛ تنش عصبی نیز ممکن است مانند اضطراب معلول فشار روانی باشد، اما این 2 مشابه نیستند.
در هر حال ورزش میتواند باعث کنترل فشار روانی شود ، به گونهای که تعادل را در سیستم بدن فعال نماید و از افزایش فشار خون و سایر عوارض جلوگیری کند و حتی با ورزش و تحرک باعث میشود که سیستم ایمنی بدن در برابرفشار روانی قوی شود و باعث کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی و بهبود حافظه و تفکر و افزایش بهرهوری و بهبود خواب و ... میشود.
بیان مسئله
آیا ورزش میتواند فشار روانی دانشآموزان را کاهش دهد؟ چرا؟
فشار روانی میتواند بسیار تأثیرگذار بر مسائل روزمره دانشآموزان باشد و این فشار روانی باعث آسیبهایی به بدن و هیجانهای بیش از حد کودکان نمایان میشود که در چند دهه اخیر موضوع فشار روانی یا اضطراب یکی از مسائل اساسی میباشد که این اضطراب حتی علاوه بر بیتعادل شدن سیستم بدن تأثیر بسیاری بر روی یادگیری گذاشته و فشار روانی وضعیت پویایی است که فرد در آن وضعیت با یک فرصت، محدودیت یا نیازی مواجه میشود که مرتبط با آن چیزی است که وی به آن تمایل دارد.
تحقیقات نشان میدهد که با ورزش میتوان اضطراب، افسردگی، فشار روانی و ... را کاهش داد و فشار روانی بر روی کل سیستم بدن از لحاظ فشار خون، قلب، کبد میشود.
تعریف فشار روانی
حالت فیزیولوژیک نامتعادل در بدن که عناصر هیجانی و شناختی ناخوشایندی در خود دارد.
عامل فشارزا
چیزی که امنیت شما را تهدید میکند.
معایب فشار روانی
ضعیف شدن سیستم ایمنی
افزایش خطر بیماریهای مختلف
افزایش فشار خون
افزایش خطر حمله قلبی و سکته مغزی
افزایش میزان آسیبپذیری نسبت به سرطان
تنگ شدن خلق
کند شدن بهبودی
آسیبدیدگی دائمی یا دراز مدت مغز
آسیبدیدگی حافظه و تفکر
مشکلاتی در قاعدگی
مشکلاتی در خواب
مشکلاتی در روابط
اختلال در عملکرد جنسی
غیبت از کار
کاهش بهرهوری
افزایش هزینه بیمه درمانی
افزایش تقاضاهای پرداخت غرامت
فواید کنترل فشار روانی
قوی شدن سیستم ایمنی
کاهش خطر بیماریهای مختلف
کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی
بهبود خلق
بهبود حافظه و تفکر
افزایش بهرهوری
بهبود خواب
بهبود روابط
بهبود عملکرد جنسی
کاهش غیبت از کار
کمتر شدن هزینههای بیمه
کاهش تقاضاهای پرداخت غرامت
بهبود روحیه
بهبود محیط کار
افزایش وفاداری به محل اشتغال
درجه متابولیک کودکان برای راه رفتن و دویدن زیرحد ماکزیمم زیاد است. بنابراین کودکان وقتی که ورزش میکنند حرارت زیادی تولید میکنند. با توجه به سیستم قلبی عروقی نارس و جریان خون پائین پوست ظرفیت تعریق در کودکان ناکافی است. از طرف دیگر به علت بالا بودن نسبت سطح بدن به حجم بدن در کودکان و عوامل بالا کودکان ورزش در هوای گرم را تحمل نمیکنند و در برابر استرس گرما حساس و آسیبپذیر هستند. البته بالا بودن نسبت سطح حجم در کودکان باعث میشود که در هوای سرد، حرارت بدن را زودتر از دست بدهند و دچار هیپوترمی شوند. در کودکان 14 10 روز طول میکشد تا با هوای گرم عادت کنند و در این مدت باید لباسهای نازک و قابل تهویه بپوشند تا تبخیر به راحتی صورت گیرد.
در هوای گرم و مرطوب طول مدت ورزش نباید بیش از 30 دقیقه طول بکشد و هر 30 15 دقیقه بایدcc 150 100 مایع دریافت کنند. چه آنها تشنه باشند چه نباشند آب باید خنک باشد و بیش از 25 گرم در لیتر شکر نداشته باشد. از ورزشهای سنگین در کودکان باید پرهیز کرد، زیرا کودکان آمادگی بیشتری برای سندرم تمرین بیش از حد دارند.
عوامل زیر این آمادگی را بیشتر میکند:
افزایش ناگهانی در شدت، مدت و تعداد جلسات بیش از 10% در طول هفته
عدم تعادل بین قدرت عضلات و خاصیت انعطافپذیری سیستم اسکلتی
اشکالات آناتومیک در اندام تحتانی
سطح ناصاف زمین ورزشی و کفش نامناسب
دیدگاه مدیران درمورد فشار روانی
فشار روانی، برای افراد مختلف معانی متفاوتی دارد. اختلاف نظر در مورد فشار روانیدر پاسخهایی که مدیران به یک سؤال مشابه تحت عنوان منظور از اصطلاح فشار روانییا استرس چیست؟ این موضوع را تأیید مینماید.
در این رابطه متداولترین جوابهایی که به این پرسش داده شده عبارت بودند از:
کار بسیار زیاد و زمان بسیار کم برای انجام آن
احساس اضطراب و دلهره
فشار روحی و جسمی بسیار زیاد
احساس خستگی، حساسیت و تحریکپذیری
فشارهای عاطفی، احساسی و هیجانی
2 نکته جالب و قابل توجه پس از انجام این بررسی حاصل گردید. نخست آنکه 2 نوع پاسخ ارائه گردیده است. پاسخهایی که مرتبط با علت فشار روانیو پاسخهایی که مرتبط با اثرات فشار روانیمیباشند. دوم اینکه به نظر میرسد اغلب مدیران دارای یک دیدگاه منفی نسبت به فشار روانیهستند و آن را به عنوان پدیده ویرانگر به حساب میآورند. اینکه آیا فشار روانییک پدیده نامناسب میباشد یا نه را باید مورد بحث قرار دهیم.